Ζούμε, αναμφίβολα, στη χώρα της υπερβολής και για πολλά από όσα συμβαίνουν στη χώρα μας, δύσκολα βρίσκει κανείς μια κάποια αντιστοιχία στο διεθνές στερέωμα. Δεν ξέρω, για παράδειγμα, να υπάρχει άλλη χώρα στον κόσμο ολόκληρο, στην οποία να διενεργούνται τόσες πολλές δημοσκοπήσεις όσες βλέπουν το φως της δημοσιότητας στην Ελλάδα, για την υποτιθέμενη διάθεση της κοινής γνώμης έναντι της πολιτικής κατάστασης ή την επιθυμία που υποτίθεται πως έχουν οι πολίτες για τη διαμόρφωσή της.
Δεν εκπλήσσει μόνον η συχνότητα με την οποία διενεργούνται όλες αυτές οι δημοσκοπήσεις, που, αν τα δείγματα τους είναι αυτά που δηλώνονται, θα πρέπει κάθε Έλληνας να έχει ερωτηθεί αρκετές φορές, πράγμα που, από όσο ξέρω, δεν συμβαίνει, αλλά και η ποικιλία των εταιριών έρευνας, των οποίων ο αριθμός δεν συναντάται σχεδόν πουθενά αλλού και, πάντως, όχι σε χώρες με αντίστοιχο πληθυσμό.
Το ακόμη πιο παράδοξο είναι ότι, τις περισσότερες φορές, τα έντυπα ή τα άλλα μέσα ενημέρωσης που τις δημοσιοποιούν, δικαιολογούν με τα ευρήματά τους τις απόψεις που τα ίδια εκφράζουν. Βλέπεις, για παράδειγμα, την ίδια μέρα να δημοσιεύονται δύο διαφορετικές έρευνες που στο φιλοκυβερνητικό μέσο η κοινή γνώμη εμφανίζεται να επικροτεί την κυβέρνηση, η οποία, την ίδια ώρα, στον αντιπολιτευόμενο παρουσιάζεται ως έχουσα προϊούσα φθορά.
Αφορμή για τις επισημάνσεις αυτές πήρα όταν είδα την περασμένη Κυριακή έρευνα, δημοσιευμένη στην εφημερίδα «Real News», σύμφωνα με την οποία το 64% των ψηφοφόρων δεν θέλει να παραμείνει πρωθυπουργός ο Λουκάς Παπαδημος σε νέα κυβέρνηση συνεργασίας μετά τις εκλογές.
Την ίδια, όμως, μέρα σε άλλη δημοσκόπηση, που δημοσιεύεται στο «Έθνος», στο ερώτημα «ποιος είναι ο καταλληλότερος για πρωθυπουργός» μεταξύ του Λουκά Παπαδήμου και του προέδρου της ΝΔ Αντ. Σαμαρά, ο πρώτος λαμβάνει ποσοστό 54,3% και ο δεύτερος 21,7%, ενώ το ποσοστό για τον νυν πρωθυπουργό εκτινάσσεται στο 71,8% , όταν τίθεται απέναντι στον προκάτοχό του Γιώργο Παπανδρέου.
Με συγχωρείτε, αλλά δεν μπορεί να χωρέσει στην λογική μου ότι πέντε με επτά στους δέκα πολίτες θεωρούν καταλληλότερο για πρωθυπουργό τον κ. Παπαδήμο, έναντι, μάλιστα, των δύο, μέχρι στιγμής, βασικών διεκδικητών του αξιώματος, αλλά την ίδια στιγμή περισσότεροι από τους μισούς πολίτες της ίδιας χώρας να μη θέλουν να ηγηθεί ο ίδιος μιας μετεκλογικής κυβέρνησης συνεργασίας.
Πολύ περισσότερο δε, όταν, από την ίδια ακριβώς δημοσκόπηση της «Real News», υποτίθεται ότι, προκύπτει πως έξι στους δέκα πολίτες (62,6%, για την ακρίβεια) θα ήθελαν, μετά τις επόμενες βουλευτικές εκλογές, να προκύψει κυβέρνηση συνεργασίας, έναντι μόλις του 32,6% των ερωτηθέντων που υποστηρίζει αυτοδύναμη κυβέρνηση.
«Είναι θέμα διαφορετικής δειγματοληπτικής μεθοδολογίας που ακολουθεί κάθε εταιρία», είναι η σχεδόν στερεότυπη απάντηση που δίνουν οι δημοσκόποι όταν ερωτώνται για τις σημαντικές αποκλίσεις που παρουσιάζουν τα ευρήματα των ερευνών τους που διεξάγονται την ίδια χρονική περίοδο και αφορούν την πρόθεση ψήφου. Ενώ όταν πέφτουν έξω στις προβλέψεις τους έχουν έτοιμη την δικαιολογία ότι «οι δημοσκοπήσεις είναι φωτογραφία της στιγμής που έγινε η έρευνα».
Οι έρευνες της κοινής γνώμης αποτελούν, αναμφισβήτητα, χρήσιμα «εργαλεία» ώστε οι πολιτικοί αλλά και οι πολίτες να εξάγουμε συμπεράσματα για τις πραγματικές διαθέσεις της κοινωνίας, καθώς, όπως έλεγε, πολλές δεκαετίες πριν, ο διακεκριμένος οικονομολόγος, αλλά και μεγάλος πολιτικός στοχαστής, Τζον Μέιναρντ Κέινς «αν, πράγματι, η κοινή γνώμη ήταν ένα αναλλοίωτο πράγμα, θα ήταν σπατάλη χρόνου να συζητάμε τις δημόσιες υποθέσεις».
Έχω, ωστόσο, την εντύπωση ότι πολλές φορές ο τρόπος, με τον οποίο γίνονται και, πολύ περισσότερο, ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται οι δημοσκοπήσεις στη χώρα μας, δεν αποτυπώνει τον διαπιστωμένα ευμετάβλητο χαρακτήρα της κοινής γνώμης. Αντιθέτως, δεν είναι λίγες οι φορές που βάσιμα δημιουργείται η εντύπωση πως οι έρευνες αυτές επιχειρείται να λειτουργήσουν ως μηχανισμός χειραγώγησης της κοινής γνώμης.
Το φαινόμενο δεν είναι καινούργιο, καθώς, όμως, εισήλθαμε σε προεκλογική περίοδο, ας τα έχουμε όλα αυτά κατά νου και, κυρίως, ας είμαστε ψύχραιμοι στον ορυμαγδό των δημοσκοπήσεων που είναι βέβαιο ότι θα κατακλύσουν τη δημοσιότητα του προσεχούς διαστήματος και, αρκετές εξ αυτών, δεν θα είναι διόλου «αθώες», για να μην πω τίποτε πιο βαρύ.
*Ο Γρηγόρης Τζιοβάρας είναι δημοσιογράφος, περιφερειακός σύμβουλος Θεσπρωτίας στο νέο Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου. Η αρθρογραφία του (ανα)δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα: http://topikakaiatopa.blogspot.com/.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου