Με ή χωρίς έρπη, η υπογραφή θα πέσει

            Δεν χρειάζεται κανείς να διαθέτει κληρονομικό χάρισμα στη μαντική για να διαγνώσει ότι οδηγούμαστε προς μια νέα βαριά σε περιεχόμενο μέτρων συμφωνία με τους εταίρους και δανειστές. Όπως επίσης ότι είναι μάλλον αδιάφορο το πως θα ονομαστούν τα υπό αίρεση επιπλέον μέτρα τα οποία φορτωθήκατε ίσως και ως αποτέλεσμα της υποτιθέμενης σκληρής διαπραγμάτευσης.

            Όσοι διαθέτουν κοινό νου και δεν έχουν απωλέσει τη μνήμη τους αντιλαμβάνονται ότι οι ψευτοπαλληκαρισμοί όλου του προηγούμενου διαστήματος αποτελούν τους πλέον αψευδείς μάρτυρες της επερχόμενης υπογραφής που είναι έτοιμη να βάλει φαρδιά πλατιά η κυβερνητική ηγεσία, έστω και αν συνοδευτεί από έναν ενδεχόμενο… έρπη στα χείλη του πιεζόμενου πρωθυπουργού.

            Μαζί, άλλωστε, με τις εχθροπαθείς επιθέσεις που εξαπολύονται τόσο προς τα κόμματα της αντιπολίτευσης, λες και η στάση τους είναι που οδήγησε στην οκτάμηνη καταστροφική καθυστέρηση της «αξιολόγησης», που μετατίθεται από εβδομάδα σε εβδομάδα, όσο και προς εκείνα τα μέσα ενημέρωσης που επιμένουν, σεβόμενα τον ρόλο τους, να ασκούν το καθήκον της κριτικής, είναι πρόδρομα φαινόμενα που δείχνουν ότι έφθασε η ώρα της συμφωνίας. Και το μόνο που απομένει είναι το τελικό «αμπαλάζ» το οποίο θα δώσει το άλλοθι στους βουλευτές των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ να πουν ένα ακόμη “ναι σε όλα”.

            Για τους πλέον «άπιστους Θωμάδες», εξάλλου, που μπορεί να είχαν αμφιβολίες και να επηρεάστηκαν από τη σεναριολογία περί σκέψεων για εκλογές ή δημοψήφισμα, ρίχτηκαν αυτές τις μέρες στην «πιάτσα» και οι απαραίτητες διαρροές περί νέων «θησαυρών» που κρύβονται σε κάποιες από τις αμέτρητες λίστες. Λίστες που, κατά έναν παράδοξο τρόπο, όλες καταλήγουν να έχουν στο τέλος «πρωταγωνιστή» έναν από τους ανθρώπους της προηγούμενης κυβέρνησης και κατά προτίμηση τον «συνήθη ύποπτο» Σταύρο Παπασταύρου που ποιος ξέρει πόσες υπαρκτές ή και ανύπαρκτες «αμαρτίες» του που θα ανακαλύψουν οι «Πουαρό» της κυβέρνησης μέχρι να ληφθούν όλα τα φορομπηχτικά μέτρα που αντί της περικοπής των δαπανών επιμένει να επιλέγει η Αθήνα.

            Με αυτά και με άλλα ανάλογα τερτίπια, πάντως, έχουν γίνει πια τόσο προβλέψιμες οι κινήσεις της παρέας του Μαξίμου που δεν εντυπωσιάζουν κανέναν οι στερεότυποι ισχυρισμοί του τύπου «η αντιπολίτευση συντάσσεται με το ΔΝΤ». Ενώ μάλλον το ίδιο συμβαίνει  με την πληκτική φρασεολογία - κλισέ με την οποία μέμφονται κάθε τρεις και λίγο την... από καιρό «ψυχορραγούσα» διαπλοκή που, παρά ταύτα, οι μονότονες κυβερνητικές ανακοινώσεις την θέλουν να «δίνει τα ρέστα της». Σε βαθμό που ευλόγως να αναρωτιέται κανείς: Πόσα πια μπορεί να είναι αυτά τα... «ρέστα» για τα οποία ακούσαμε τόσες φορές το τελευταίο διάστημα ότι παίχθηκαν από τους ακατονόμαστους της διαπλοκής;

            Το πρόβλημα, όμως, δεν είναι τόσο η έλλειψη πρωτοτυπίας στην προπαγανδιστική φρασεολογία που χρησιμοποιούν οι κυβερνητικοί επικοινωνιακοί μηχανισμοί, όσο η κοντή μνήμη που είτε έχουν οι ίδιοι οι «ένοικοι» του Μαξίμου είτε θεωρούν ότι διαθέτουν οι πολίτες και κυρίως όσοι εξ αυτών τους ψήφισαν ή τους ανέχτηκαν. Πώς αλλιώς, αλήθεια, μπορεί να εξηγηθούν οι πανηγυρικοί τόνοι με τους οποίους επιχειρούν να περιβάλουν τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σύμφωνα με τις οποίες θα είναι υφεσιακή (και) η φετινή χρονιά;

Και επειδή μπορεί να χάθηκε το μέτρημα, είναι καλό να θυμόμαστε ότι αναφερόμαστε στην ένατη, κατά σειράν, χρονιά που η ελληνική οικονομία συρρικνώνεται,  αν λάβουμε υπόψη ότι το «σπιράλ θανάτου» μέσα στο οποίο εξακολουθούμε να βρισκόμαστε ξεκίνησε το 2008 που ήταν το πρώτο έτος κατά το οποίο αντιστράφηκαν οι επί σειρά ετών θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης που κατέγραφε νωρίτερα η ελληνική οικονομία.

            Το πλέον απίθανο, όμως, στη συγκεκριμένη συγκυρία είναι ότι εμφανίζουν το -0,3% της μείωσης του ΑΕΠ για το 2016 ως «επιτυχία», επειδή, λέει, σε προηγούμενη έκθεσή της η Κομισιόν την είχε υπολογίσει κατά τι πιο αρνητική (-0,7%). Και θέλουν εξ αυτού του λόγου να τους αναγνωριστεί αυτή η εξέλιξη ως «επίτευγμα δικαίωσης» της ανερμάτιστης πολιτικής του «ό,τι νά ΄ναι» που ακολουθούν.         

Ταυτοχρόνως, ωστόσο, απαιτούν να αγνοηθεί ότι το αντίστοιχο περυσινό διάστημα η ίδια η Κομισιόν, που, σε αντίθεση με το… «επάρατο» ΔΝΤ, μας καλούν να εμπιστευόμαστε, είχε προβλέψει ότι τη χρονιά που τρέχει, όπως και την αμέσως προηγούμενη, όχι μόνον δεν θα είχαμε ύφεση, αλλά αντίθετα η ελληνική οικονομία θα κατέγραφε μια ισχυρή αναπτυξιακή τροχιά που θα κυμαινόταν σε ποσοστά άνω του 3% ετησίως.

Είναι προφανές ότι όλη αυτή η μηχανή της εξαπάτησης περί της δήθεν διαπραγμάτευσης που συνεχίζεται έχει στηθεί για έναν και μόνο λόγο: για να λειτουργήσει ως προπέτασμα καπνού που θα επιτρέψει στους κυβερνητικούς βουλευτές και να υπερψηφίσουν το βαρύ πακέτο των μέτρων και να μπορούν να πάνε στις επαρχίες τους για να… διεκτραγωδήσουν με πόσο ψυχής το έκαναν.

Για το πρώτο, ότι, δηλαδή, θα ψηφιστούν τα μέτρα, μάλλον δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία. Για το δεύτερο, ότι θα μπορούν να πάνε ανενόχλητοι στα… χωριά τους δύσκολο το βλέπω. Όχι επειδή τους προειδοποίησε προ ημερών ο αγροτοσυνδικαλιστής του ΚΚΕ Βαγγέλης Μπούτας, αλλά κρίνοντας από το κλίμα των πασχαλινών ημερών. Ας μην παραπονιούνται, όμως. Οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ, που είχαν εκπαιδευτεί από τους ίδιους να προπηλακίζουν τους πολιτικούς με τους οποίους δεν συμφωνούν, είναι εκείνοι που τους περιμένουν με τις αγριότερες των διαθέσεων. Οπότε… 

Ο γκρεμός και το ρέμα

Δέος σε καταλαμβάνει διαβάζοντας τα οικονομικά στοιχεία που συνοδεύουν τον προϋπολογισμό για το 2013, που κατατέθηκε στη Βουλή και –εκτός εξαιρετικού απροόπτου- θα ψηφιστεί την Κυριακή από τη Βουλή. Δεν είναι μόνον οι περικοπές δαπανών (ύψους 9,4 δισ. ευρώ) και οι αυξήσεις φόρων (άλλα περίπου 3,1 δισ. ευρώ), όπως προβλέπονται και στο «πακέτο» της συμφωνίας με την τρόικα, που προκαλούν αυτό το συναίσθημα.

Είναι κυρίως η πρόβλεψη για την συνεχιζόμενη –για έκτο συνεχή χρόνο!- ύφεση, που υπολογίζεται ότι θα φθάσει στο 4,5%, μειώνοντας ακόμη περισσότερο την απασχόληση και αυξάνοντας, συνάμα, το ήδη τεράστιο ποσοστό της ανεργίας, αφού θα συνεχίσουν να υποχωρούν οι επενδύσεις, ενώ και η ισχνή αύξηση των εξαγωγών –μόλις κατά 2,6%- δεν είναι ικανή να αλλάξει την κατάσταση.

Την ίδια ώρα, το συνολικό χρέος της χώρας αναμένεται να συνεχίσει την πορεία εκτίναξης: από τα 263 δισ. που ήταν το 2008 και τα 340 δισ. ευρώ που έφθασε φέτος, τον επόμενο χρόνο θα σκαρφαλώσει  στα 346 δισ. ευρώ. Που σημαίνει ότι καθένας μας, συμπεριλαμβανόμενων και  των νεογέννητων, εκτός από τα δικά μας -προσωπικά, οικογενειακά ή επιχειρηματικά- χρέη σε τράπεζες Ταμεία, δημόσιο, κ.λ.π., έχουμε επιπλέον στην πλάτη μας χρέος από τα δανεικά του κράτους από περίπου 32.000 ευρώ κατά κεφαλήν.

Ο συνδυασμός, μάλιστα, του αυξημένου χρέους με το μειωμένο, λόγω της ύφεσης, Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ), που το 2008 ήταν 233 δισ. ευρώ και το 2013 θα υποχωρήσει στα 183 δισ. ευρώ, δείχνει ακόμη πιο εκρηκτική την κατάσταση που διαμορφώνεται, καθώς, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, το χρέος –παρά το «κούρεμα» που προηγήθηκε, διαλύοντας τα ασφαλιστικά Ταμεία και τσακίζοντας τους καταθέτες που εμπιστεύθηκαν το ελληνικό δημόσιο- θα διαμορφωθεί τον επόμενο χρόνο στο δυσθεώρητο 189%.

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς εξειδικευμένος οικονομολόγος για να αντιληφθεί ότι με ένα τέτοιο χρέος και με μια τέτοια, εν γένει, οικονομική κατάσταση, η χώρα στην οποία ζούμε δεν είναι «βιώσιμη». Η παγίδα στην οποία έχουμε εγκλωβιστεί, πολίτες και Πολιτεία, μοιάζει να είναι αξεπέραστη. Με άλλα λόγια «ο λογαριασμός δεν βγαίνει». Και αυτό αποτελεί κοινή διαπίστωση που κανείς, πλέον, δεν μπορεί να αρνηθεί.

Χωρίς αμφιβολία, ο… γκρεμός που χάσκει μπροστά μας είναι βαθύς. Από την ολοκληρωτική άβυσσο μάς χωρίζει μόλις ένα μικρό βήμα. Το ερώτημα, όμως, που, για πολλαπλή, είν’ αλήθεια, φορά, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ανακύπτει και νομίζω ότι απασχολεί όλους μας τούτη την ώρα είναι: υπό αυτές τις δραματικές συνθήκες, τι κάνουμε;

Μια από τις «συνταγές» που αρκετοί σπεύδουν να υιοθετήσουν είναι να «πέσουμε ηρωικά». Να καταγγείλουμε, δηλαδή, τους πολιτικούς μας, τωρινούς και προγενέστερους, για ανικανότητα αντιμετώπισης των προβλημάτων (που το κάνουμε, ούτως ή άλλως), κατόπιν να τα «σπάσουμε» με τους δανειστές και εταίρους μας, που μας… φόρτωσαν το «μνημόνιο» και να τραβήξουμε μια… ξεγυρισμένη στάση πληρωμών. Να  βουτήξουμε, δηλαδή, στο γκρεμό και… γαία πυρί μιχθήτω.

Πριν, όμως, προχωρήσουμε σε τόσο δραστικές(;) λύσεις, θα πρότεινα να το ξανασκεφθούμε. Ας ρίξουμε, κατ΄ αρχήν, μια ματιά στον περίγυρό μας. Η Γαλλία, χωρίς «μνημόνιο» και με δημόσιο χρέος μόλις 91,3% του ΑΕΠ της, προέβλεψε στο νέο προϋπολογισμό της αυξήσεις στους φόρους κατά 20 δισ. ευρώ, και περικοπή δαπανών κατά 10 δισ. ευρώ. Η Ισπανία, που είναι σε ύφεση, έχει χρέος, όμως, μόλις 87%, αλλά χρόνια ανεργία μεγαλύτερη από τη δική μας, και βρίσκεται με το ένα πόδι μέσα στο μνημόνιο, πήρε, επίσης, πρόσθετα μέτρα 40 δισ. ευρώ.

Θα μπορούσα να συνεχίσω με την Ιταλία, την Κύπρο και άλλες χώρες, οι οποίες έχουν διαφόρων μορφών κυβερνήσεις: δεξιές, σοσιαλιστικές, ακόμη και… κομμουνιστικές (στον Δημήτρη Χριστόφια αναφέρομαι) που, όπως και να το κάνουμε, δεν μπορεί να συνέπεσαν να είναι όλες τόσο… ανίκανες, όσο και οι δικές μας. Χωρίς να απαλλάσσω από τις ευθύνες με τις οποίες βαρύνονται, για πράξεις και παραλείψεις, οι εκάστοτε κυβερνώντες, προφανώς, βλέποντας κανείς όλη την εικόνα, που είναι παρόμοια σε όλο τον ευρωπαϊκό νότο, διαπιστώνει ότι υπάρχει κάτι πιο βαθύ από το εύκολο, αλλά κυρίως αναποτελεσματικό, «ανάθεμα».  

Γι΄ αυτό, έχω την άποψη ότι είναι, μάλλον, προτιμότερο να αποφύγουμε τον γκρεμό. Μου φαίνεται -χωρίς, βεβαίως, να πιστεύω και να υποστηρίζω ότι κι εκεί θα είναι εύκολα τα πράγματα- πως θα ήταν ίσως αποτελεσματικότερο, ακόμη και για τους απελπισμένους ανέργους ή τους καταχρεωμένους συμπολίτες μας, να επιλέξουμε το διπλανό… ρέμα.

Αν προσπαθήσουμε, δηλαδή, να… κολυμπήσουμε μαζί με όλους όσοι βρίσκονται σε παρόμοια κατάσταση με μας, θα είναι, ενδεχομένως, καλύτερα. Θα έχουμε, κατ΄ αρχήν, αποφύγει τον… ηρωικό γκρεμό, από όπου, αφού… πέσουμε, ίσως να είναι ανεπίστρεπτη η πορεία. Και, επιπλέον, θα ελπίζουμε σε ένα «ευρωπαϊκό κύμα» που θα μας κρατήσει έξω από το νερό και κάποια στιγμή μπορεί να μας βγάλει στο απέναντι ξέφωτο.  Τι λέτε; Ποιο είναι προτιμότερο;    

*Ο Γρηγόρης Τζιοβάρας είναι δημοσιογράφος (πολιτικός συντάκτης στο «Πρώτο Θέμα»), περιφερειακός σύμβουλος Θεσπρωτίας στο πρώτο αιρετό Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου. Η αρθρογραφία του (ανα)δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα: http://topikakaiatopa.blogspot.com.