Τα μέσα ενημέρωσης είναι αδηφάγα, κυρίως με όσους τα τροφοδοτούν

Τον Μάρτιο του 2012 είχαμε χαλάσει τις καρδιές μας με ορισμένους γνωστούς μου, οι οποίοι, γοητευμένοι από τον αντιμνημονιακό οίστρο της εποχής, επέχαιραν με τις έντονες διαμαρτυρίες που λάμβαναν χώρα σε συναυλίες του Γιώργου Νταλάρα σε διάφορες γειτονιές της πρωτεύουσας.

Ο λόγος της διαφωνίας μας ήταν ότι οι γνωστοί μου δεν εύρισκαν προβληματικό το γεγονός ότι ομάδες δήθεν «αγανακτισμένων πολιτών» επέδραμαν και διέλυαν τις συναυλίες του γνωστού τραγουδιστή με αποδοκιμασίες, εκτοξεύοντας εναντίον του ίδιου και των μουσικών που τον συνόδευαν στη σκηνή κάδους με σκουπίδια ή νεράντζια και κραδαίνοντας πανό  που έγραφαν το σύνθημα: «Έξω οι Νταλάρες από τις γειτονιές»!

Ο ίδιος ο -κατά λοιπά λαλίστατος- αοιδός έμεινε τότε άφωνος αποφεύγοντας να κάνει αυτό που έκανε τούτες τις μέρες όταν τα έβαλε με τους «μαρκουτσοφόρους» των μεσημεριανών τηλεοπτικών εκπομπών που -διόλου αδικαιολόγητα- τον πολιορκούσαν για να του ζητήσουν… διευκρινίσεις για όσα απαξιωτικά σχόλια είχε εξαπολύει νωρίτερα κατά συναδέλφων του καλλιτεχνών. Τους οποίους ομότεχνους του θεώρησε σωστό να στοχοποιήσει είτε επειδή, κατά την άποψή του, δεν είναι όσο καλλίφωνοι θεωρεί ότι είναι ο ίδιος, είτε διότι υπέπεσαν στο… αμάρτημα να κάνουν διαφημίσεις προϊόντων που δεν ετύγχαναν της αρεσκείας του κ. Νταλάρα.

Προφανώς και δεν είναι τυχαίο ότι σχεδόν όλοι όσοι επικροτούσαν τότε τις αθλιότητες κατά του τραγουδιστή είναι πάνω κάτω οι ίδιοι που επαινούν τώρα τις προσβλητικές επιθέσεις του κατά των εκπροσώπων των μέσων ενημέρωσης προς τους οποίους απηύθυνε το δήθεν καταλυτικό ερώτημα αν είναι περήφανοι οι γονείς και οι συγγενείς τους με τη συμπεριφορά τους. Ο ίδιος, άραγε, αναρωτήθηκε αν οι  δικοί του συγγενείς ήταν πάντα σύμφωνοι με τη δική του συμπεριφορά; Ή προβληματίστηκε ίσως με το πως εξέλαβαν οι πολίτες τον ενθουσιασμό με τον οποίο υποδέχθηκε την αντίδρασή του ο «αψύς» Παύλος Πολάκης και οι κάθε λογής «πολακιστές»;     

Όπως και να έχει, ο ρόλος των εκπροσώπων των μέσων ενημέρωσης -ανεξάρτητα από τον τομέα που υπηρετούν- δεν είναι άλλος από το να κάνουν τις πλέον άβολες ερωτήσεις χωρίς να επηρεάζονται από το ενδεχόμενο να φέρουν σε δύσκολη θέση όλους εκείνους προς τους οποίους απευθύνονται. Έτσι ακριβώς συνέβη τις προηγούμενες ημέρες -και μπράβο στα νέα παιδιά που έκαναν κάτι που οι πρεσβύτεροι δύσκολα κάνουμε…- όταν ο Νταλάρας εκλήθη να δώσει εξηγήσεις για όσα είχε δηλώσει νωρίτερα και αφορούσαν κυρίως ομότεχνους του.

Εφόσον ο διάσημος τραγουδιστής δεν επιθυμούσε να απαντήσει στα… ανεπιθύμητα ερωτήματα που δέχθηκε, ήταν πολύ απλό αυτό που μπορούσε να κάνει: θα απαντούσε με το στερεότυπο «κανένα σχόλιο» και θα προσπερνούσε τα «μαρκούτσια» τα οποία είχαν απλωθεί μπροστά του. Οι νεαροί «μαρκουτσοφόροι» δεν διέθεταν την παραμικρή εξουσία για να τον υποχρεώσουν να απαντήσει στα ερωτήματά τους.

Κακά τα ψέματα, για όποιον δεν καθοδηγείται από τις ιδεοληπτικές εμμονές του, η αυταπόδεικτη αλήθεια είναι ότι -σχεδόν χωρίς εξαίρεση- οι κάθε είδους διάσημοι αρέσκονται στην αναπαραγωγική και δοξαστική διάσταση των μέσων ενημέρωσης και εξεγείρονται κάθε φορά που εκδηλώνεται η κριτική και αποδομητική εκδοχή του ρόλου τον οποίο καλούνται να διαδραματίσουν.

Είτε αφορά πρωταγωνιστές της καλλιτεχνικής ζωής, είτε όσους έχουν ή διεκδικούν κεντρικούς ρόλους σε άλλους τομείς της δημόσιας σφαίρας, ο σχεδόν απαράβατος κανόνας είναι ότι οι πάντες αισθάνονται ικανοποίηση μόνον όταν οι φορείς της ενημέρωσης λειτουργούν ως προπαγανδιστικοί μηχανισμοί προβολής τους. Αν, αντιθέτως, τολμήσουν να κινηθούν διαφορετικά, θέτοντας διευκρινιστικά ερωτήματα, γίνονται αυτομάτως κατακριτέοι, πρωτίστως από όλους εκείνους οι οποίοι βρίσκονται στο επίκεντρο της κριτικής τους.

Είναι προφανές ότι το φαινόμενο δεν περιορίζεται στην καλλιτεχνική ζωή, που εκπροσωπεί ο Γιώργος Νταλάρας. Επεκτείνεται σε όλους ανεξαιρέτως τους τομείς που αποτελούν πεδίο άντλησης ειδησεογραφικής ύλης. Αρέσει ή όχι στους πρωταγωνιστές των εξελίξεων, η βασική δουλειά των μέσων ενημέρωσης στην πολιτική, οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική και λοιπή δημόσια ζωή είναι να θέτουν ερωτήματα και να ζητούν απαντήσεις.

Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι οι  «μεσημεριανές» τηλεοπτικές εκπομπές αποτελούν το πρότυπο της δημοσιογραφίας. Ας μου επιτραπεί, μάλιστα, να εξομολογηθώ ότι, αν και προσωπικά δεν έχω παρακολουθήσει ποτέ μια ολοκληρωμένη τέτοια εκπομπή και ό,τι ξέρω για αυτές αποτελεί προϊόν δευτερογενούς ενημέρωσης, αυτό δεν με οδηγεί σε συμφωνία με τις απόψεις όσων σπεύδουν να τις καταδικάσουν μόνον όταν δεν βολεύονται από τη θεματολογία τους.

Η αλήθεια είναι ότι οι συγκεκριμένες εκπομπές είναι αδηφάγες. Όπως, άλλωστε, είναι εν γένει τα μέσα ενημέρωσης, αναλόγως με τον τομέα στον οποίο εξειδικεύονται και στο κοινό στο οποίο απευθύνονται. Η ακόμη μεγαλύτερη αλήθεια είναι ότι πολύ συχνά η «πρώτη ύλη» τους προέρχεται από εκείνους που τα τροφοδοτούν για τους δικούς τους λόγους. Δείτε, για παράδειγμα, από όσους είναι στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας (είτε πρόκειται για πολιτικούς, επιστήμονες, καλλιτέχνες ή κάθε είδους celebrity’s), πόσοι είναι εκείνοι που από μόνοι τους έχουν παραχωρήσει το υλικό της αποδόμησής τους.

Η σύγκριση ανάμεσα στη σημερινή και στην προηγούμενη ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ είναι άκρως χαρακτηριστική. Ο Αλέξης Τσίπρας κράτησε την προσωπική και οικογενειακή του ζωή μακριά από τα φώτα των κουτσομπολίστικων εκπομπών και έτσι ουδείς ασχολήθηκε με τη σύζυγο, τα παιδιά ή τα σκυλιά του. Ο Στέφανος Κασσελάκης, που τον διαδέχθηκε, θεώρησε ότι είναι καλό για τον ίδιο να βρεθούν απέναντι τον μεγεθυντικό των ενημερωτικών μέσων ο σύζυγός του, ο σκύλος του και εν γένει οι επιλογές του που δεν αφορούσαν αυτές καθεαυτές τις πολιτικές του θέσεις.

Όπως ο Νταλάρας, έτσι και ο Κασσελάκης ανακάλυψε με σχετική καθυστέρηση ότι το παιχνίδι με τα μέσα ενημέρωσης δεν είναι μονοδιάστατο και δεν παίζεται με τους κανόνες που θέλει να χαράξει όποιος διεκδικεί την αίγλη της προβολής τους. Χωρίς να αποτελεί απόδειξη ότι ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ μαθαίνει όσο γρήγορα ισχυρίσθηκε ότι μπορεί να το κάνει, γεγονός είναι ότι από την απόλυτη υπερέκθεση, στην οποία κατέφυγε όταν εμφανίστηκε στο εγχώριο πολιτικό σκηνικό, το τελευταίο διάστημα κινείται στον αντίποδα, επιλέγοντας την «εξαφάνιση» από το προσκήνιο που παρακολουθήσαμε τις προηγούμενες ημέρες με το «κρυφτούλι» των Σπετσών.

Για να μην αδικήσουμε, πάντως, τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, πρέπει να επισημάνουμε ότι και οι νυν κυβερνώντες δεν απέχουν από την ίδια νοοτροπία. Απλώς δεν ήρθε ακόμη το πλήρωμα του χρόνου για να αισθανθούν και εκείνοι ότι τα μέσα ενημέρωσης δεν χειραγωγούνται. Και όσο και αν καταφέρει κάποιος να τα χειραγωγήσει, αυτό δεν ισχύει δια παντός. Διότι, έτσι θα χάσουν την «πρώτη ύλη» και άρα την επιρροή τους στην κοινή γνώμη.

Ψηφίζουν Έφη, αλλά το πνεύμα τους το οδηγεί ο…. «Παυλάρας»

Δεν είμαι σίγουρος ότι συμβαίνει αλλού, τουλάχιστον στην ίδια έκταση, αλλά στη χώρα μας ενδημεί μια μεγάλη κατηγορία μέσων ενημέρωσης και δημοσιολόγων που δεν περιορίζονται στην αποστολή τους που είναι να μεταδίδουν ή να σχολιάζουν τα γεγονότα, τις ειδήσεις και ό,τι άλλο συμβαίνει γύρω μας.

Το ενδιαφέρον τους, σχεδόν εμμονικά, είναι στραμμένο στον σχολιασμό της συμπεριφοράς των άλλων μέσων ενημέρωσης. Δεν αρκούνται, για παράδειγμα, στην πεποίθηση που μπορεί να έχουν -και είναι αναφαίρετο δικαίωμά τους!- ότι η κυβέρνηση έχει ευθύνες για τις πυρκαγιές και, όπως ισχυρίζονται, κακώς κάνει εκκενώσεις μέσω του 112. Εκείνο το οποίο κυρίως τους απασχολεί και σε αυτό εστιάζουν όλη τους την επικριτική διάθεση είναι γιατί τα «συστημικά», όπως αρέσκονται να τα χαρακτηρίζουν, μέσα ενημέρωσης δεν ακολουθούν την ίδια «γραμμή».

Με την ίδια μανία με την οποία καταφέρονταν όλα τα προηγούμενα χρόνια κατά των «βοθροκάναλων», επειδή μετέδιδαν τις δημοσκοπήσεις, που καταδείκνυαν την κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ, τώρα εγκαλούν τους –«πετσοταϊσμένους», κατ΄ αυτούς- επαγγελματίες της ενημέρωσης για τον τρόπο που καλύπτουν την τρέχουσα επικαιρότητα η οποία, εκ των πραγμάτων, κατακλύζεται από την επέλαση των πύρινων μετώπων που κατακαίουν τα ελληνικά δάση.

«Ναι, αλλά γιατί τα κανάλια και τα ραδιόφωνα δεν έχουν 24ωρη κάλυψη;», είναι ο, εν μέσω θέρους και διακοπών για πολλούς εργαζόμενους, ισχυρισμός των -συνήθως άκαπνων- σχολιαστών. Οι οποίοι, κρίνοντας προφανώς εξ ιδίων, υποστηρίζουν άλλοτε ευθέως και άλλοτε υπαινικτικά ότι όλοι οι άλλοι έχουν πάρει γραμμή από την κυβέρνηση να «κρύβουν την πραγματικότητα». Παραβλέπουν, φυσικά, (ή, μάλλον, κάνουν πως παραβλέπουν) ότι αν ίσχυε κάτι τέτοιο, αυτό θα ήταν το καλύτερο βούτυρο για το δικό τους ψωμί.

Χωρίς αμφιβολία, αν ήταν αληθινές οι καταγγελίες τους για απόκρυψη γεγονότων, θα είχαν χρυσή ευκαιρία να αποκαλύψουν εκείνοι όλη την αλήθεια και να κερδίσουν την αποκλειστικότητα στο αναγνωστικό, στο ραδιοφωνικό και στο τηλεοπτικό κοινό. Φανταστείτε την απήχηση που θα είχε ένας ραδιοφωνικός ή τηλεοπτικός σταθμός, μια εφημερίδα ή ένα site που θα αποκάλυπτε πραγματικά και αποκλειστικά «όσα όλοι οι άλλοι κρύβουν».

Σε μια τέτοια κατάσταση, τα υπόλοιπα μέσα ενημέρωσης θα είχαν χρεωκοπήσει. Και θα ήταν ζήτημα μόνο λίγων εβδομάδων το πότε θα έβαζαν λουκέτο, όση βοήθεια και αν τους παρείχε «το σύστημα». Ενώ αυτοί που θα αποκάλυπταν την… κρυμμένη αλήθεια θα ήταν στην κορυφή της τηλεθέασης, της ακροαματικότητας και της αναγνωσιμότητας.

Αν και την πραγματικότητα ισχύει το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή το κοινό, που έχει κριτήριο επιλογής για τα μέσα που του δίνουν ενημέρωση και όχι «fake news» και «wishful thinking» (ευσεβείς πόθους, ελληνιστί) είναι στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση, όποιος δεν καταγγέλλει ως μέγιστη υποκρισία την… αξυρισία του Κικίλια «σίγουρα τα έχει πιάσει». Ενώ όποιος διανοηθεί να θυμίσει ότι ο Τσίπρας που είχε υποσχεθεί να μείνει επί των επάλξεων την… έκανε για το Αμέρικα «είναι απολύτως εξωνημένος».

Η αλήθεια είναι ότι στα χρόνια της μνημονιακής κρίσης, που συνέπεσαν με την άνθηση της διαδικτυακής ενημέρωσης, η οποία έδωσε στον κάθε πικραμένο που αγόραζε ένα smart phone ίσα «δικαιώματα» μετάδοσης και σχολιασμού ειδήσεων με τους επαγγελματίες του κλάδου, δημιουργήθηκε στη χώρα μας ένα μεγάλο κοινό που ήθελε εύκολες δικαιολογίες για τα δεινά που επέπεσαν επί των κεφαλών των Ελλήνων.

Ήταν ένα κοινό που προτιμούσε τις εύπεπτες θεωρίες συνωμοσίας για τις ευθύνες των άλλων. Και το οποίο απέστρεφε το βλέμμα έκλεινε τα αυτιά σε κάθε αναφορά που θα μπορούσε να περιλαμβάνει και τον ίδιο στους υπαίτιους της κρίσης. 

Οι ξένοι, οι δημοσιογράφοι (σ.σ.: θυμηθείτε το σύνθημα «αλήτες, ρουφιάνοι…», που δονούσε τους δρόμους και τις πλατείες), αλλά και όσοι κυβέρνησαν τα προηγούμενα χρόνια και δεν άλλαξαν στρατόπεδο μετά το ξέσπασμα της κρίσης, ήταν οι αποκλειστικά υπεύθυνοι για την οικονομική δυσπραγία, την εκτίναξη της ανεργίας και τη συρρίκνωση των εισοδημάτων -σχεδόν- όλων μας.

Παρόλο που τα τελευταία χρόνια μειώθηκε σημαντικά το συγκεκριμένο κοινό, η λαϊκίστικη τοξικότητα με την οποία εμποτίστηκε η ελληνική κοινωνία ήταν δύσκολο να ξεριζωθεί. Γι΄ αυτό και τη βλέπουμε να παραμένει διάχυτη γύρω μας και να εκφράζεται με πολλούς τρόπους και από πολλές κατευθύνσεις.

Είναι, για παράδειγμα, απολύτως χαρακτηριστικές οι επιθέσεις που δέχθηκε αυτές τις μέρες η υποψήφια για την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ Έφη Αχτσιόγλου, επειδή εξέφρασε την αυτονόητη αλήθεια προτρέποντας τους «συντρόφους» της «να μην αδικούμε τους δημοσιογράφους», έτσι ώστε «ούτε και εκείνοι να μας αδικούν…».

Με προεξάρχοντα τον γνωστό και μη εξαιρετέο διαπρύσιο… μαχητή του πληκτρολογίου Παύλο Πολάκη, ο οποίος έσπευσε να δηλώσει ότι θα… συνεχίσει να «αδικεί», εκατοντάδες ή ίσως και χιλιάδες στελέχη, μέλη και φίλοι του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης ξιφούλκησαν κατά των όσων είπε η Αχτσιόχλου.

Είναι προφανώς πάνω – κάτω οι ίδιοι που ξεσηκώθηκαν τον περασμένο Μάρτιο και δεν άφησαν τον Αλέξη Τσίπρα να διαγράψει τον «αψύ Σφακιανό» που είχε επιδοθεί σε… «προγραφές» δημοσιογράφων, δικαστών και θεσμικών παραγόντων οι οποίοι δεν ήταν αρεστοί στον ίδιο. Ο ΣΥΡΙΖΑ και ο τότε αρχηγός του πλήρωσαν στις πρόσφατες εκλογές βαρύ τίμημα -και- εξαιτίας της υπαναχώρησης στη διαγραφή Πολάκη.

Φαίνεται, όμως, ότι το εναπομείναν εκλογικό σώμα των υποστηρικτών του ΣΥΡΙΖΑ εμφορείται σε μεγάλο βαθμό από τις ίδιες ιδέες της βολικής στοχοποίησης των μέσων ενημέρωσης και των εργαζομένων σε αυτά. Γι΄ αυτό και ουδείς από τους τέσσερις υποψηφίους αρχηγούς δεν αντέδρασε στους ισχυρισμούς του Πολάκη, τον οποίο φαίνεται ότι, όπως έκανε και ο Τσίπρας, ουδείς θέλει να βρει απέναντί του.

Επειδή, προφανώς, ο επονομαζόμενος από τους υποστηρικτές του και… «Παυλάρας», έχει με το μέρος του το μεγαλύτερο μέρος των διαδικτυακών στρατευμάτων που έφεραν τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία και τον διατήρησαν, έστω οριακά, στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Όλα -ακόμη και οι δημοσκοπήσεις που κάποιοι στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν αρχίσει να μην αμφισβητούν πια- δείχνουν ότι η κ. Αχτσιόγλου θα είναι η νέα αρχηγός στην Κουμουνδούρου. Στην παρούσα φάση δείχνει να διστάζει να έρθει σε ανοιχτή ρήξη με τους οπαδούς του «Παυλάρα». Και δικαίως ίσως, λένε κάποιοι, αφού χρειάζεται ψήφους για να εκλεγεί στην ηγεσία.

Αν, όμως, συμβιβαστεί μέχρι τέλους με όσους διακατέχονται από το πολάκειο πνεύμα της τυφλής και δαιμονολογικής σύγκρουσης με τα μέσα ενημέρωσης και τους εργαζομένους σε αυτά, θα κερδίσει ίσως ευκολότερα την εσωκομματική κούρσα. Περπατησιά, όμως, υποψήφιας πρωθυπουργού αποκλείεται να αποκτήσει χωρίς να συγκρουστεί με τέτοιες απόψεις και νοοτροπίες.

Υ.Γ.: Α, και για την ιστορία, ώστε να μην έχουν διάφοροι αυταπάτες, θέλω να θυμίσω ότι πριν από τις νικηφόρες για εκείνον εκλογές του 2015, ο Αλέξης Τσίπρας δεν συναντήθηκε μόνον στα κρυφά με την περιβόητη πλέον «γάτα Ιμαλαΐων». Ήρθε και στο «Θέμα» και φωτογραφήθηκε μαζί μας στα φανερά. Παρά τα όσα ακολούθησαν όταν έγινε πρωθυπουργός…

Μικρό καλάθι στην… αλά γκρέκα «ερευνητική δημοσιογραφία»

Το βράδυ μιας Παρασκευής στο τέλος Οκτωβρίου του 2018 το οικοδομικό τετράγωνο στο οποίο στεγάζεται το «Πρώτο Θέμα» στην περιοχή του Αμαρουσίου «ζώστηκε» ασφυκτικά από αστυνομικό κλοιό, ο οποίος μάλιστα κράτησε για κάποιες μέρες.

Τέτοια μέτρα… προστασίας δεν είχαμε βιώσει στην περιοχή μας ποτέ άλλοτε στο παρελθόν ή στο μέλλον. Ούτε καν στις δύο φορές που η πρόσοψη των γραφείων της σύνταξης, αλλά και τα αυτοκίνητα που ήταν σταθμευμένα μπροστά στο κτίριο, είχαν γίνει γυαλιά καρφιά από τους («γνωστούς – άγνωστους») κουκουλοφόρους οι οποίοι, επιτιθέμενοι με βαριοπούλες στις τζαμαρίες, αγνόησαν παντελώς το ενδεχόμενο οι βανδαλισμοί τους να είχαν συνέπειες για την ακεραιότητα των εργαζομένων που μπαινόβγαιναν καθώς ήταν ώρες δουλειάς.

Γι΄ αυτό και η μεγάλη αστυνομική κινητοποίηση που είχαμε εκείνη την Παρασκευή του Οκτωβρίου μάς δημιούργησε πολλές και μεγάλες απορίες. Τί μπορούσε να οδηγήσει τόσα περιπολικά στα μέρη μας; Οι αστυνομικοί που τα επάνδρωναν ήταν φειδωλοί στις απαντήσεις, ίσως διότι και οι περισσότεροι εξ αυτών μάλλον δεν ήξεραν γιατί βρίσκονταν εκεί. Επικρατούσε μια υπέρμετρη μυστικοπάθεια που πήρε λίγο καιρό για να μετατραπεί σε… ιλαροτραγωδία.

Στην πραγματικότητα χρειάστηκε να περάσουν μια δυό μέρες για να μάθουμε τον λόγο για τον οποίο είχε γίνει αυτή η μεγάλη αυτή αστυνομική κινητοποίηση. Από φίλα προσκείμενα προς την τότε κυβέρνηση μέσα ενημέρωσης πληροφορηθήκαμε ότι δεν ήμασταν εμείς που μας έγινε η τιμή να έχουμε τέτοια περιφρούρηση από την ΕΛ.ΑΣ. Με πομπώδεις τίτλους τα μέσα αυτά πανηγύριζαν ότι στο υπόγειο του παρακείμενου κτιρίου, όπου έδρευε το ΚΕΕΛΠΝΟ, ο σημερινός ΕΟΔΥ δηλαδή, είχε αποκαλυφθεί ένας τεράστιος… θησαυρός.

Τα σκανδαλοθηρικά σαΐνια που είχε εξαπολύσει ο τότε αναπληρωτής υπουργός Υγείας Παύλος Πολάκης, ο οποίος είχε καταληφθεί από ψύχωση αποκάλυψης σκανδάλων, είχαν ανακαλύψει μια «μυστική κρύπτη» στην οποία υποτίθεται ότι ήταν κρυμμένα στοιχεία πίσω από μια… γυψοσανίδα που είχε μάλλον πρόχειρα τοποθετηθεί στο παρκινγκ του κτιρίου. 

Το θέμα ήταν πρωτοσέλιδο την επόμενη Κυριακή σε φιλοκυβερνητική εφημερίδα που εμφανίζεται ως… υπόδειγμα ερευνητικής δημοσιογραφίας επειδή φέρνει στο φως σκάνδαλα με πρωταγωνιστές αποκλειστικά και μόνο πολιτικούς της αντίπαλης παράταξης από εκείνη την οποία με φανατισμό υποστηρίζει.

Η πολυήμερη, λοιπόν, φύλαξη ολόκληρου του τετραγώνου έγινε μόνον και μόνον για να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι είχαν βρεθεί τα πολυπόθητα στοιχεία που θα «έδεναν» τους ισχυρισμούς του Πολάκη και του συνοδοιπόρου του σε εκείνο το κρεσέντο σκανδαλολογίας Πάνου Καμμένου. Για το ΚΕΕΛΠΝΟ, άλλωστε, είχε προηγηθεί η σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής, η οποία οδηγούνταν σε φιάσκο, κάτι που επιβεβαιώθηκε λίγους μήνες αργότερα. 

Η ιλαροτραγωδία με την… κρύπτη πίσω από τη γυψοσανίδα δεν ήταν παρά το αποκορύφωμα μιας παρωδίας που παίχθηκε σε πολλά επεισόδια. Όποιος αμφιβάλει δεν έχει παρά να κάνει μια πρόχειρη έρευνα στο Διαδίκτυο με τις λέξεις «κρύπτη ΚΕΕΛΠΝΟ» για να γίνει κοινωνός της… απολαυστικής «ειδησεογραφίας» της εποχής.

Ακόμη ένα, εξάλλου, ίσως και δυνατότερο, επεισόδιο της ίδιας παρωδίας διαδραματίστηκε με τη διαβόητη «υπόθεση Novartis» -«το μεγαλύτερο σκάνδαλο από ιδρύσεως ελληνικού κράτους», σύμφωνα με τους εμπνευστές του- που στήθηκε μέσα από θηριώδη πρωτοσέλιδα για τις… τροχήλατες βαλίτσες με λεφτά που πήγαιναν στο Μέγαρο Μαξίμου από τη… μπροστινή πόρτα. 

Και σε αυτή την περίπτωση όποιος ανατρέξει στα δημοσιεύματα και στις εκπομπές εκείνης της εποχής θα βρει χιλιάδες αναρτήσεις για επερχόμενες νέες αποκαλύψεις και επικείμενες συλλήψεις υποτιθέμενων πρωταγωνιστών του σκανδάλου που δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ. Παρότι έγιναν έφοδοι εισαγγελέων και αστυνομικών σε σπίτια και γραφεία, ανοίχθηκαν τραπεζικές θυρίδες και ελέγχθηκαν λογαριασμοί, ο θησαυρός αποδείχθηκε άνθρακας.

Σε όλο τον πλανήτη και κατά βάση στις ανοικτές δημοκρατικές κοινωνίες, η ερευνητική δημοσιογραφία αποτελεί συστατικό στοιχείο που συμβάλει αποφασιστικά στην ποιότητα λειτουργίας των θεσμών τους. Ως εκ τούτου, προσωπικά σέβομαι και υπολήπτομαι τους λειτουργούς της ερευνητικής δημοσιογραφίας που φέρνουν στο φως όλα εκείνα που κάθε είδους εξουσίες προσπαθούν να κρατήσουν στο σκοτάδι. Τα υψιπετή ιδανικά αυτού του είδους ήταν, άλλωστε, εκείνα που οδήγησαν τους περισσότερους από τη δική μου γενιά να ακολουθήσουν επαγγελματική διαδρομή στην ενημέρωση σε μια εποχή που δεν είχε ούτε πολλά χρήματα ούτε μεγάλη δόξα.

Όπως προκύπτει, ωστόσο, από τα προαναφερθέντα περιστατικά, η εγχώρια ερευνητική δημοσιογραφία έχει προ πολλού ξεστρατίσει και εξ αυτού έχει μικρή συσχέτιση με τα διεθνώς κρατούντα. Η διαφορά δεν έγκειται στο ότι στη χώρα μας δεν υπάρχουν σκάνδαλα που περιμένουν τους ερευνητές να τα αποκαλύψουν. Το αντίθετο. Εδώ, κατά έναν περίεργο τρόπο, οι δημοσιογράφοι ερευνητές λειτουργούν περισσότερο ως… διάδικοι, οι οποίοι μάλιστα σε κάποιες στιγμές μετατρέπονται σε… τιμωρούς που δικάζουν και καταδικάζουν εξ ονόματος και για λογαριασμό της Δικαιοσύνης.

Πάρτε για παράδειγμα την υπόθεση των παρακολουθήσεων, που -δεν θέλω να το κρύψω- είναι η αφορμή για τούτες τις επισημάνσεις. Οπουδήποτε αλλού στον κόσμο οι δημοσιογράφοι που γίνονται αποδέκτες στοιχείων τα οποία συνθέτουν ένα σκάνδαλο, αρκούνται στο καθήκον τους που είναι η δημοσίευση, με μόνη προϋπόθεση να στηρίζεται σε τεκμήρια. Ούτε συναλλάσσονται με τις αρχές, ούτε διαπραγματεύονται με τη Δικαιοσύνη. Παρουσιάζουν τα στοιχεία που διαθέτουν και καλούν τις αρχές να κάνουν το καθήκον τους. Τίποτε λιγότερο, τίποτε περισσότερο.

Στην… αλά γκρέκα -υποτιθέμενη- ερευνητική δημοσιογραφία, όμως, τα πράγματα είναι αλλιώς. Τα μέσα ενημέρωσης γίνονται συμμέτοχοι σε ένα αλισβερίσι στο οποίο περιπλέκονται η εκτελεστική, η οικονομική αλλά και η δικαστική εξουσία. Γι΄ αυτό και τις περισσότερες δεν βγαίνει καμία απολύτως άκρη. 

Δεν είναι τυχαίο ότι στην όποια διασπάθιση χρήματος έγινε στο πρώην ΚΕΕΛΠΝΟ ουδείς τιμωρήθηκε. Όπως δεν ελέγχθηκε κανείς για τον δυσανάλογο θόρυβο που προκάλεσε. Το ίδιο και με τη Novartis. Ούτε υπήρξε κατάληξη ούτε προβλέπεται να υπάρξει για το που ήταν η αλήθεια και που η κατασκευή στοιχείων και ενόχων.

Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πιθανότερο φαντάζει πως το ίδιο θα συμβεί και με τις παρακολουθήσεις, είτε πρόκειται για σκάνδαλο είτε όχι. 

Από τη στιγμή που η λεγόμενη «ερευνητική δημοσιογραφία» δεν διαθέτει εχέγγυα κομματικής -και άλλης- αμεροληψίας, ας κρατάμε καλύτερα μικρό καλάθι!

Οι μετρήσεις και οι επιθυμίες

            Την επομένη της δημοσίευσης της τελευταίας δημοσκόπησης της Marc στο «Πρώτο Θέμα», ένας αρθρογράφος σφόδρα φιλοκυβερνητικού μέσου, από εκείνους που έχουν διαρκώς σηκωμένη τη ρομφαία της… δεοντολογίας για να την καταφέρουν στην κεφαλή όσων δεν ευθυγραμμίζονται με τις κυβερνητικές νόρμες, μας εγκάλεσε για ένα από τα ευρήματα της έρευνας που αφορούσε το ποσοστό -72%- εκείνων  που δεν πιστεύουν στις εξαγγελίες Τσίπρα στη ΔΕΘ.

            «Δεν νομίζετε ότι υπάρχει ένα προβληματάκι με τις ημερομηνίες;», αναρωτιόταν ο… πονηρός θιασώτης της δημοσιογραφικής δεοντολογίας. «Η εφημερίδα, όπως και όλα τα κυριακάτικα φύλλα, κυκλοφόρησε Σάββατο απόγευμα 8 Σεπτεμβρίου, η δημοσκόπηση πραγματοποιήθηκε από τις 3 μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου, οι εξαγγελίες Τσίπρα έγιναν στις 8 Σεπτεμβρίου (Σάββατο βράδυ)», εξηγούσε στομφωδώς στους αναγνώστες του εντύπου του.

            Και, επειδή νόμιζε ότι «είχε πιάσει λαβράκι» δεν σταματούσε εκεί. Πεπεισμένος προφανώς ότι είχε κάνει τη μεγάλη… δημοσιογραφική αποκάλυψη συνέχιζε ακάθεκτος: «Πότε τα είπαν οι ερευνητές με τους πολίτες, πότε επεξεργάστηκαν τα ευρήματα, πότε κατέληξαν σε συμπεράσματα, ένας Θεός ξέρει»…

            Τι είχε, όμως, συμβεί στην πραγματικότητα; Το πιθανότερο είναι ότι ο αναλυτής δεν είχε διαβάσει καν την εφημερίδα σε βάρος της οποίας άφηνε τον βαρύτατο υπαινιγμό. Διότι αν όντως είχε διαβάσει το κυριακάτικο «Πρώτο Θέμα» θα είχε δει τη διατύπωση του ερωτήματος που ήταν σε χρόνο μέλλοντα και είχε επί λέξει ως εξής: «Ο πρωθυπουργός θα εμφανιστεί στη ΔΕΘ για τις καθιερωμένες εξαγγελίες. Πιστεύετε ότι θα εφαρμοστούν οι κυβερνητικές εξαγγελίες ή όχι;».

            Είχαν ρωτηθεί δηλαδή οι πολίτες εκ των προτέρων αν ήταν έτοιμοι να πιστέψουν τα όσα θα έλεγε τις επόμενες ημέρες ο πρωθυπουργός στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Και είχε καταγραφεί με σαφήνεια το υψηλό ποσοστό των πολιτών που έχουν κλείσει τα αυτιά τους στον Αλέξη Τσίπρα –ενδεχομένως και σε άλλους πολιτικούς, αλλά σε αυτή τη φάση με τον συγκεκριμένο που έχει… διαπρέψει κατά το παρελθόν με το διαβόητο «Πρόγραμμα Θεσσαλονίκης»- προεξοφλώντας ότι τα όσα θα πει δεν πρόκειται να εφαρμοστούν.

            Ένας άλλος αρθρογράφος προερχόμενος από την ίδια… «δημοσιογραφική σχολή» στην οποία έχουν… διδαχθεί ότι μας επιτρέπεται να κάνουμε σχόλια χωρίς να έχουμε υπόψη μας τα δεδομένα που σχολιάζουμε, ήταν ακόμη πιο… προχωρημένος. Από το βράδυ του Σαββάτου και με βάση το εξώφυλλο της εφημερίδας που είχε δει αναρτημένο στο Διαδίκτυο,μάς εγκαλούσε για «παραπλανητικούς τίτλους».

Κατά την αντίληψη του, η είδηση που προέκυπτε από τη δημοσκόπηση δεν ήταν ότι η επίδοση της Νέας Δημοκρατίας και το προβάδισμα των 10,9 εκατοστιαίων μονάδων που είχε από τον  ΣΥΡΙΖΑ μεταφράζεται σε κοινοβουλευτική αυτοδυναμία 156 εδρών. Κατά τον ισχυρισμό του, η είδηση ήταν στον υπότιτλο που είχε το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας μας και ανέφερε ότι «Ο Τσίπρας μαζεύει τη διαφορά».

Γι΄ αυτό, λοιπόν, εμείς δεν έπρεπε να πούμε στους αναγνώστες μας ότι «Ο Μητσοτάκης πάει για αυτοδυναμία». Αλλά είμασταν υποχρεωμένοι να περιοριστούμε στην καταγραφή του γεγονότος ότι η δύναμη του κυβερνώντος ΣΥΡΙΖΑ ήταν ανεβασμένη κατά 2,9%, σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα της ίδιας εταιρίας. Με άλλα λόγια, το μείζον δεν ήταν ότι, παρά την άνοδο του κυβερνώντος κόμματος, η αξιωματική αντιπολίτευση βρίσκεται σε τροχιά αυτοδυναμίας, αλλά –γιατί αλήθεια;- το αντίθετο.

Ο ίδιος, αλλά και άλλοι αναλυτές προσπαθούν να βρουν έρεισμα που να στηρίζει την επιχειρηματολογία τους στη θεωρεία του «ταβανιού». Ισχυρίζονται ότι η υψηλή συσπείρωση της ΝΔ –που ξεπερνά το 80%- δεν της αφήνει περιθώρια για υψηλότερη επίδοση, ενώ αντιθέτως η χαμηλή συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ –μεταξύ 40 και 50%- μπορεί να ανατρέψει τα δεδομένα.

Παραλείπουν, ωστόσο δύο πολύ απλά πράγματα, που είναι τα εξής: Αφενός, ότι όλοι οι πολιτικές αλλαγές γίνονται όταν ο νικητής των εκλογών «σπάει το ταβάνι». Και, αφετέρου, ότι ένας στους τέσσερις ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ τον έχουν εγκαταλείψει οριστικά με αποτέλεσμα ακόμη και αν όλοι οι προηγούμενοι ψηφοφόροι του που τηρούν στάση αναμονής, ως αναποφάσιστοι ή ρέποντες προς την αποχή και το λευκό, επανακάμψουν, το παιχνίδι δεναλλάζει.

Δεν είναι η πρώτη φορά που αρθρογράφοι επιχειρούν να κάνουν τις επιθυμίες τους πραγματικότητες. Είτε από λάθος εκτίμηση είτε από κακή πληροφόρηση. Είναι, ωστόσο, ίδιον των καιρών τους οποίους διάγουμε να συναντά κανείς τέτοια διαστρέβλωση της πραγματικότητας. ‘Ο,τι δεν βολεύει την εξουσία, υπονομεύεται και δαιμονοποιείται. Οι δημοσκόποι που όλα τα προηγούμενα χρόνια έκαναν έρευνες για φιλοκυβερνητικά μέσα, είναι πλέον… καταδικασμένοι σε ανεργία. Διότι, ως γνωστόν, όλα τα καθεστώτα όταν δεν αρέσκονται στα μηνύματα, σκοτώνουν τους αγγελιαφόρους. 

Αναμφισβήτητα, οι δημοσκοπήσεις δεν είναι παρά «φωτογραφίες της στιγμής», σύμφωνα με το γνωστό στερεότυπο. Ωστόσο, είναι πολλές οι «στιγμές» που εδώ και δύο χρόνια, η μια μετά την άλλη, οιμετρήσεις της κοινής γνώμης αποτυπώνουν μια πραγματικότητα που όση δαιμονολογία και αν επιστρατεύσουν τα φιλοκυβερνητικά τρολ δεν μπορούν να την αλλάξουν. Είναι η πραγματικότητα που θέλει για πρώτη φορά από τη Μεταπολίτευση, οπότε γίνονται μετρήσεις στη χώρα μας, να ισχύουν τα εξής τρία δεδομένα:

*Πρώτον, να προπορεύεται για πάνω από δύο χρόνια και με σαφές προβάδισμα το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε όλες ανεξαιρέτως τις έρευνες –ακόμη και από εταιρίες «μαϊμούδες» που στήνουν εξαρτώμενα από την κυβέρνηση πρόσωπα.

*Δεύτερον, να έχει πάρει κεφάλι ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και να υπερέχει τόσο πολύ -38,4% έναντι 25%- από τον εν ενεργεία πρωθυπουργό στο ερώτημα για το ποιος είναι καταλληλότερος για το αξίωμα.

*Τρίτον, να αποτυπώνεται τέτοια θηριώδης διαφορά στη λεγόμενη «παράσταση νίκης», καθώς σχεδόν το 70% των πολιτών προεξοφλούν νίκη της ΝΔ, έναντι μόλις ενός ισχνού 14% που πιστεύει ότι μπορεί να επικρατήσει ο ΣΥΡΙΖΑ στην προσεχή εκλογική αναμέτρηση.

Αυτά, σε σχέση με τις μετρήσεις. Τα υπόλοιπα θα τα πουν οι κάλπες, που όσο είναι έτσι οι μετρήσεις, μάλλον θα καθυστερούν. Μήπως και οι επιθυμίες γίνουν πραγματικότητα...

«Σκοτώστε τους αγγελιαφόρους!»

          Ίσως να μην εξέπληξαν πολλούς οι ειρωνείες που επιστράτευσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος για να αποφύγει να δώσει ουσιαστική απάντηση στο τεράστιο ζήτημα με τον πολλαπλασιασμό των σταθμών διοδίων στην Εγνατία Οδό και την εκτίναξη του κόστους διέλευσης των αυτοκινήτων από τον τόσο σημαντικό για όλο το βορειοελλαδικό χώρο οδικό αυτό άξονα.

Και δεν εξέπληξαν μάλλον επειδή φαίνεται να έχουν γίνει ρουτίνα τα συνεχή κρούσματα της καθεστωτικής νοοτροπίας από την οποία διακατέχονται οι άνθρωποι που –με βασικότερο μοχλό τα μέσα ενημέρωσης- αναρριχήθηκαν στην εξουσία εξαπατώντας τους πάντες και ελπίζουν ότι θα μακροημερεύσουν στις καρέκλες τους καθυποτάσσοντας την ενημέρωση και λοιδορώντας τους λειτουργούς της.

Η δυσανεξία που επιδεικνύουν όχι μόνον όταν τους ασκείται κριτική, αλλά ακόμη και όταν τους υποβάλλονται απλά και αυτονόητα ερωτήματα που απασχολούν τους πολίτες, κάνει το αλήστου μνήμης «δεν δικαιούστε δια να ομιλείτε» του μακαρίτη Μένιου Κουτσόγιωργα να ωχριά μπροστά στη θρασύτητα νεόκοπων πολιτικάντηδων που εκείνο για το οποίο μπορούν να επαίρονται είναι η… επί διετία διαμονή τους σε λαϊκά προάστια.

Οι γκεμπελικού τύπου σκόπιμα απαξιωτικοί ισχυρισμοί του τύπου «θυμάμαι ότι πολλές φορές είχατε δείξει αντίστοιχη ευαισθησία…» αποτελεί τον κανόνα με τον οποίο έχουν επιλέξει να πολιτεύονται οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι. Οι ανοίκειες αναρτήσεις και οι άναρθρες κραυγές του Πολάκη και των ομοίων του για τα «βοθροκάναλα», δυστυχώς, δεν συνιστούν εξαίρεση. Αντιθέτως κάθε μέρα που περνά πείθονται και οι πλέον άπιστοι ότι ήταν οι τροχιοδεικτικές βολές που προοιωνίζονταν τον πόλεμο με όλα τα μέσα που έχει αποφασιστεί από την κορυφή της κυβερνητικής πυραμίδας.

Τον πολεμικό τόνο, άλλωστε, τον δίνει ο ίδιος ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας που δεν χάνει ευκαιρία να αντιδικεί με τα μέσα ενημέρωσης και να στοχοποιεί ό,τιδήποτε δεν του είναι αρεστό και οποιονδήποτε δεν υποτάσσεται στην εξουσία του. Δεν αρκείται, μάλιστα, ο κ. Τσίπρας στα υβριστικά non paper που εκδίδονται –με την προφανή επίνευσή του, αν όχι και την υπαγόρευσή του- αλλά αναβαθμίζει την επιθετικότητά του και με προσωπικές δηλώσεις.

«Μόνο μεμψιμοιρία, χαιρεκακία και εμφανής στοίχιση ορισμένων κυριακάτικων πρωτοσέλιδων τίτλων με τις πιο ακραίες φωνές των δανειστών, σε σχέση με το χρέος», διαπίστωσε προ ημερών ο πρωθυπουργός της χώρας. Και εξέδωσε γραπτή προσωπική δήλωση με αυτές τις διατυπώσεις επιχειρώντας να ασκήσει πίεση στα μέσα ενημέρωσης ώστε να αποσιωπηθεί το ομολογημένο ναυάγιο της ανερμάτιστης διαπραγμάτευσης που κάνει δύο χρόνια τώρα με τους πιστωτές και, αντ΄ αυτού, να προβληθεί το υποτιθέμενο success story του αναιμικού 0,4% της ανάπτυξης που έδειξαν τα αναθεωρημένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.

Η συνεχής ενασχόληση των κυβερνητικών αξιωματούχων με τον συστηματικά αρνητικό σχολιασμό του τρόπου με τον οποίο επιλέγουν να παρουσιάσουν κάθε φορά την επικαιρότητα τα μέσα ενημέρωσης είναι ίσως το μικρότερο κακό με το οποίο βρίσκονται αντιμέτωποι όσοι απασχολούνται σε αυτά. Άλλωστε, μια ματιά στις κυκλοφορίες των εντύπων, στην ακροαματικότητα των ραδιοσταθμών, στην τηλεθέαση των καναλιών και στην επισκεψιμότητα των διαδικτυακών μέσων καταδεικνύει ότι οι πολίτες –όπως κάνουν διαχρονικά, έτσι και τώρα- επιβραβεύουν όσους σέβονται τους αναγνώστες, τους ακροατές ή τους θεατές τους και αποστρέφονται όσους επιδίδονται αποκλειστικά στη λιβανιστική προπαγάνδα.

Το χειρότερο όλων είναι η εκδικητικότητα με την οποία αντιμετωπίζονται από τους κυβερνώντες όλοι όσοι εργάζονται στα μέσα ενημέρωσης. Δεν εξηγείται αλλιώς ο αργός θάνατος στον οποίο έχει καταδικαστεί το Ταμείο Περίθαλψης και Επικουρικής Ασφάλισης των εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης. Μόνον τυχαίο δεν μπορεί να είναι το γεγονός ότι έναν ολόκληρο χρόνο μετά την κατακρεούργηση όλων των φορέων κοινωνικής ασφάλισης από τον περιώνυμο «νόμο Κατρούγκαλου», ο ΕΔΟΕΑΠ, όπως αποκαλείται ο φορέας της υγειονομικής περίθαλψης των εργαζομένων στα ΜΜΕ, βρίσκεται υπό καθεστώς απόλυτης οικονομικής ασφυξίας. Καταργήθηκαν οι πόροι που είχε τις τελευταίες δεκαετίες (από το λεγόμενο «αγγελιόσημο») χωρίς, όμως, να αντικατασταθούν από ο,τιδήποτε άλλο (π.χ. αναδιάρθρωση των εισφορών ασφαλισμένων και συνταξιούχων).

Ο ΕΔΟΕΑΠ είναι ο πρώτος -και ο μόνος προσώρας- ασφαλιστικός φορέας που εδώ και μερικές εβδομάδες έχει συντονισμένα οδηγηθεί σε στάση πληρωμών, αφού αδυνατεί να πληρώσει το προσωπικό του, να καλύψει τις παροχές προς τους ασφαλισμένους του και να καταβάλει τις επικουρικές συντάξεις προς τους συνταξιούχους. Το τι μέλλει γενέσθαι εφεξής ουδείς γνωρίζει. Και πάντως κανείς από την κυβέρνηση δεν δείχνει να ενδιαφέρεται τι θα γίνει με τους χιλιάδες ανθρώπους –εργαζόμενους, ανέργους και συνταξιούχους- που μένουν χωρίς περίθαλψη.

Το πιθανότερο, μάλιστα, είναι ότι το όποιο κυβερνητικό «ενδιαφέρον» εξαντλείται στην επίδειξη πυγμής έναντι μιας υποτιθέμενης «κάστας ισχυρών», όπως εμφανίζονται να είναι οι άνθρωποι της ενημέρωσης, που πρέπει να τιμωρηθούν για να ικανοποιηθούν τα ένστικτα των μαζών που έχουν εκπαιδευθεί να μισούν –τον γείτονα και την… κατσίκα του- καθώς και να αντλούν ικανοποίηση από την ισοπέδωση των πάντων.

Με αυτές και με πολλές άλλες μεθοδεύσεις, όπως η εμμονή στον περιορισμό των τηλεοπτικών αδειών, ή η σκανδαλώδης εύνοια στους φίλιους επιχειρηματίες που εμπλέκονται στα μέσα ενημέρωσης και το κυνήγι όλων των υπολοίπων, είναι προφανές ότι η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ έχει επενδύσει στο «σκοτώστε τους αγγελιαφόρους». Θεωρούν ότι η καθυπόταξη των μέσων ενημέρωσης σε βαθμό που να αναμεταδίδουν μόνον τα προπαγανδιστικά non paper μπορεί να διασώσει την καταρρέουσα εξουσία τους. Υποτιμούν τους πολίτες, κρίνοντας ίσως από την ευκολία με την οποία τους εμπιστεύτηκαν παρά τις τερατώδεις υποσχέσεις που είχαν δώσει.

Ας μην τρέφουν, όμως, άλλες αυταπάτες. Και ας μην ματαιοπονούν. Δεν θα τα καταφέρουν. Όπως δεν τα κατάφεραν τόσες και τόσες αυταρχικές εξουσίες πριν από αυτούς. Όσους αγγελιαφόρους και αν στοχεύσουν, οι ειδήσεις, οι πληροφορίες και η ενημέρωση δεν θα σταματήσουν ποτέ να «τρέχουν». Και, όπως σχεδόν πάντα συμβαίνει, στο διάβα τους παρασέρνουν τους κάθε λογής αυταρχικούς και ανιστόρητους πολιτικάντηδες και σαρώνουν τις πρόσκαιρες εξουσίες του που –κακώς, κάκιστα- θεωρούν πως είναι αιώνιες.

«Δημοσιογραφία» από τη Βουλγαρία του Ζίφκοφ

            «Τί δημοσιογραφία, δηλαδή, μαθαίνατε εσείς στη Βουλγαρία, αφού εκεί όλα τα μέσα μεταδίδουν τις ίδιες ακριβώς ειδήσεις;», ήταν η απορία που απηύθυνε δημοσιογράφος, η οποία είχε πάει να πιάσει δουλειά σε ένα από τα δημοτικά ραδιόφωνα που άνοιγαν σαν τα μανιτάρια στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 80.

            Γυναίκα με τσαγανό το οποίο είχε αποκτήσει από τη σκληρή βιοπάλη, μέρος της οποίας ήταν και η θητεία της σε μια από τις μεγάλες εφημερίδες της εποχής, έθεσε το επίμαχο ερώτημα προς νεότερο συνάδελφό της, ο οποίος με «όχημα» τις σπουδές που είχε κάνει στη γειτονική χώρα, όταν ακόμη ήταν στα πράγματα το κομμουνιστικό καθεστώς του Τοντόρ Ζίφκοφ, είχε αναλάβει προϊστάμενος παρότι δεν διέθετε την παραμικρή εμπειρία από ρεπορτάζ.

            Τη συγκεκριμένη ιστορία που τη λέγαμε, χάριν παιδιάς, συχνά στις παρέες της εποχής, διασκεδάζοντας με τα «κομματόσκυλα» και την αντίληψή τους για την ενημέρωση, θυμήθηκα τούτες τις μέρες με αφορμή απόψεις κυβερνητικών στελεχών όπως ο αναπληρωτής υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης Χριστόφορος Βερναρδάκης που ισχυρίστηκε ότι «μια από τις μεγάλες παθογένειες της Δημοκρατίας είναι η αυτονόμηση των ιδιωτικών μέσων ενημέρωσης».

Ακούγοντάς τον, η πρώτη μου σκέψη ήταν να αισθανθώ λύπη για τους φοιτητές τους οποίους δίδαξε τα προηγούμενα χρόνια προτού να αναλάβει κυβερνητικά αξιώματα, καθώς –εκτός από γνωστός δημοσκόπος- ο επί της Δημόσιας Διοίκησης αρμόδιος υπουργός υπήρξε διδάσκων σε τμήματα Πολιτικής Επιστήμης τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της Κρήτης και τη Θεσσαλονίκης.

Φανταστείτε από τι ιδέες μπορεί να εμφορούνται αυτά τα παιδιά αν έμαθαν από τον πανεπιστημιακό δάσκαλό τους ότι η Δημοκρατία στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και στην Αμερική είναι σε κίνδυνο επειδή τα μέσα ενημέρωσης είναι «αυτονομημένα».

Όποιο λεξικό και αν ανοίξει κανείς, εύκολα διαπιστώνει ότι τα αντίθετα του επιθέτου «αυτονομημένος» και του ρήματος «αυτονομούμαι» είναι ο «εξαρτημένος» και το «εξαρτούμαι». Και μόνον από έναν που αδυνατεί να χειριστεί την ελληνική γλώσσα θα μπορούσε να αναμένει κάποιος να χαρακτηρίζει ως «παθογένεια» τα πρώτα, δηλαδή τα «αυτονομημένα» ΜΜΕ, και ως υγιή κατάσταση την επικράτηση των δεύτερων, των «εξαρτημένων».    

Υπό αυτή την έννοια, καλοπροαίρετα θα μπορούσε να σκεφθεί κανείς ότι ο κ. Βερναδάκης ίσως δεν είχε απόλυτη αίσθηση των πραγμάτων όταν έλεγε όσα είπε, παρόλο που αυτή τη φορά δεν βρισκόταν ενώπιον κομματικού ακροατηρίου, όπως είχε γίνει πρόσφατα, όταν χρειάστηκε να διαψεύσει τον ίδιο του τον εαυτό για κάποιες ανεπίτρεπτες για μέλος της κυβέρνησης παραδοξότητες που είχε εκφράσει ως… διαπρύσιος κήνσορας κατά της «διαπλοκής».

Πληροφορούμαι, ωστόσο, ότι εξερχόμενος της κοινοβουλευτικής αίθουσας, στην οποία εξέφρασε τις καινοφανείς θεωρίες περί καθυπόταξης των «αυτονομημένων» ιδιωτικών μέσων ενημέρωσης, τού ζητήθηκαν διευκρινίσεις από δημοσιογράφους οι οποίοι σκέφθηκαν ότι ο κ. υπουργός μπορεί και πάλι να μην εκφράστηκε καλώς και να χρειαζόταν να διορθώσει τα λεγόμενά του. Αντί άλλης αντίδρασης, όμως, εκείνος περιορίστηκε να απορήσει με την… απορία των δημοσιογράφων.

Αν το… καλοσκεφθεί, πάντως, κανείς σωστά απόρεσε ο κ. Βερναρδάκης, αφού οι απόψεις του, όσο και να ακούγονται καινοφανείς, συνάδουν απολύτως με τα έργα και τις ημέρες της κυβέρνησης την οποία κλήθηκε να υπηρετήσει.

Είναι, σε κάθε περίπτωση, πλήρως συμβατές με τις πρωτοβουλίες του υπουργού Επικρατείας Νίκου Παπά, ο οποίος, στο όνομα της καταπολέμησης της «διαπλοκής», περιορίζει τον αριθμό των αδειών που θα χορηγηθούν σε ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς. Όπως και με τις εξαγγελίες ότι θα πάρουν σειρά τα ραδιόφωνα ή τις απειλές ότι θα ακολουθήσει η καθιέρωση διαδικασιών ελέγχου για τους ενημερωτικούς ιστότοπους του Διαδικτύου.

Μοιάζει γελοίο που συμβαίνουν όλα αυτά στη χώρα μας σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία η αμερικανική εταιρία Apple αντιπαρατίθεται δημόσια με την κυβέρνηση των ΗΠΑ δημοσιοποιώντας την άρνησή της να ενδώσει στο FBI, το οποίο, στο όνομα της πάταξης της τρομοκρατίας, απαιτούσε πρόσβαση στο λειτουργικό των τηλεφωνικών συσκευών (iPhone) που κατασκευάζει.

Σκεφθείτε ότι σε μια τέτοια εποχή, που στο διεθνές στερέωμα η τάση είναι προς την ενίσχυση της αυτονομίας της ενημέρωσης και προς την απόλυτη κατοχύρωση της ασφάλειας των προσωπικών δεδομένων του κάθε πολίτη, στη χώρα της… φαιδράς πορτοκαλέας κατέχουν κυβερνητικούς θώκους θιασώτες… Ερντογάν-ειων φαντασιώσεων για έλεγχο του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου και καθυπόταξη του Διαδικτύου. 

Δεν θυμάμαι, δυστυχώς, ποια ήταν η απάντηση την οποία είχε δώσει ο βουλγαροσπουδαγμένος «δημοσιογράφος» για το πρόγραμμα σπουδών που είχε παρακολουθήσει στη γειτονική χώρα. Ούτε ξέρω αν έκανε κατόπιν κανονική καριέρα στα μέσα ενημέρωσης, αντιλαμβανόμενος ότι στις δυτικές δημοκρατίες, όπως ήταν και παραμένει η Ελλάδα, ισχύουν άλλες αρχές από εκείνες που ο ίδιος διδάχθηκε την περίοδο των σπουδών του.

Αν έμεινε στα παλαιά, πάντως, δεν θα μου προκαλούσε έκπληξη να μάθαινα ότι είναι ένας από τους πολλούς στο κυβερνητικό επιτελείο –υπουργούς, συμβούλους υπουργών, προπαγανδιστές, συντάκτες non paper κ.ο.κ.- που ονειρεύονται τη μέρα που θα καταφέρουν να επιβάλουν σε όλα τα μέσα ενημέρωσης να μεταδίδουν τις ίδιες ακριβώς ειδήσεις, δοξολογώντας την κυβέρνηση και τους αξιωματούχους της. Μόνον που μάλλον θα απογοητευθεί. Όπως εικάζω ότι απογοητεύθηκε όταν πληροφορήθηκε ότι έπεσε ο Ζίφκοφ.

Χάθηκε το μέτρο στη χώρα που το γέννησε

Μπαίνουμε αισίως στην τέταρτη εβδομάδα που η επικαιρότητα μονοπωλείται σχεδόν από την επιχείρηση εξάρθρωσης της Χρυσής Αυγής, ένα αναμφισβήτητα σοβαρότατο ζήτημα που δικαιολογεί σε μεγάλο βαθμό την ένταση της συζήτησης που επιτέλους άνοιξε για ένα ιδιαιτέρως επικίνδυνο καρκίνωμα που αναπτύχθηκε στο ασθενικό σώμα της ελληνικής κοινωνίας.

Ο τρόπος, ωστόσο, με τον οποίο διεξάγεται ο δημόσιος διάλογος, για ένα τόσο πολύπτυχο φαινόμενο, οι εύκολες ερμηνείες που επιχειρούνται από σημαντικά μεγάλη μερίδα του πολιτικού κόσμου και, πολύ περισσότερο, των μέσων ενημέρωσης, δημιουργεί ανακλαστικά «επικοινωνιακής κόπωσης» που, εν τέλει, αντί για την απομυθοποίηση της εγκληματικής ομάδας που, χωρίς αμφιβολία, συνιστά ο ηγετικός πυρήνας του νεοναζιστικού μορφώματος, μπορεί, εν τέλει να οδηγήσει στην περαιτέρω «μυθοποίηση» τους.

Γιατί, κακά τα ψέματα, όσο υπερβολική ήταν η αγνόηση του φαινομένου από τα μέσα ενημέρωσης και η ασυλία που παρείχε στους νταήδες χρυσαυγίτες η επίσημη Πολιτεία την τελευταία, τουλάχιστον, τριετία, όταν με την υποψηφιότητα Μιχαλολιάκου για το Δήμο της Αθήνας, το 2010, έκαναν αισθητή την παρουσία τους στο πολιτικό προσκήνιο, εξίσου υπερβολικά είναι τα μονοθεματικά δελτία ειδήσεων του τελευταίου εικοσαημέρου που αγνοούν επιδεικτικά άλλες σημαντικές εγχώριες και διεθνείς εξελίξεις που επηρεάζουν την καθημερινότητά μας.

«Δεν υπάρχει άλλο θέμα για να ασχοληθείτε εσείς οι δημοσιογράφοι; Φτάνει πια!», με εγκάλεσαν τις τελευταίες ημέρες αρκετοί καλοπροαίρετοι συμπολίτες μας. Δεν έλειψαν, ωστόσο, και οι -μάλλον περισσότεροι- κακοπροαίρετοι που έσπευδαν να συμπληρώσουν: «Επίτηδες το κάνετε, γιατί θέλετε να καλύψετε την κυβέρνηση και αυτά που περνάει στη Βουλή» (η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, υπολειτουργούσε τις τελευταίες ημέρες).

Είναι και αυτά, προφανώς, σημεία των καιρών μας, των καιρών της καθολικής καχυποψίας των πάντων για τους πάντες, των καιρών του ακραίου ανορθολογισμού και της άκρατης συνωμοσιολογίας που βιώνουμε, των καιρών, αν θέλετε, που έδωσαν υπόσταση στο φαινόμενο της Χρυσής Αυγής και επέτρεψαν σε μια δράκα περιθωριακών, οι οποίοι για δύο και πλέον δεκαετίες κινούνταν στο χώρο του υποκόσμου, να φορέσουν τον μανδύα του πολιτικού κόμματος και να μπουν στο ελληνικό Κοινοβούλιο για να το ευτελίσουν εκ των ένδον.

Υπό αυτή την έννοια, η άνδρωση της Χρυσή Αυγής, όπως και η αξιοσημείωτη δημοσκοπική αντοχή της, παρά τις τελευταίες καταιγιστικές αποκαλύψεις, δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια ακόμη νεοελληνική παραδοξότητα, που δεν μπορεί να εξηγηθεί με κλασσικά ερμηνευτικά σχήματα και εύκολες θεωρήσεις για τις επιπτώσεις από τη λαθρομετανάστευση, το μνημόνιο, την ανεργία ή την απαξίωση του πολιτικού συστήματος εξαιτίας των σκανδάλων διαφθοράς.

Είναι, άραγε, τυχαίο ότι δεν αναζήτησαν λύσεις για το μέλλον τους στους ναζιστές και στον δικό τους υπόκοσμο ούτε η Ιταλία που βίωσε ηχηρά κρούσματα πολιτικής διαφθοράς και δοκιμάζεται από την λαθρομετανάστευση, ούτε η Ισπανία που έχει για μεγαλύτερο διάστημα ποσοστά ανεργίας ανάλογα με τα δικά μας, ούτε η Πορτογαλία στην οποία επίσης φορέθηκε ένας εξίσου ασφυκτικός μνημονιακός κορσές;      

Έχω την αίσθηση ότι εκείνο που μας διαφοροποιεί από τις άλλες χειμαζόμενες οικονομικά χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου είναι «Η λογική της παράνοιας», όπως προσφυώς έχει χαρακτηρίσει στο ομότιτλο βιβλίο του ο διανοητής Στέλιος Ράμφος, τη σχεδόν γενικευμένη άρνηση της ελληνικής κοινωνίας να αναλάβει τις ευθύνες της για όλα όσα μας συμβαίνουν.

Δεν βρίσκω, ειλικρινά, άλλον τρόπο να εξηγήσω ούτε την απόλυτη υπερβολή μέσα στην οποία ζούμε και συνοψίζεται ίσως καλύτερα από το γεγονός ότι σε μια χώρα που αδυνατεί να σχεδιάσει στοιχειωδώς την κοινωνική της οργάνωση, όπως καταδεικνύουν εναργώς τα εκτεταμένα φαινόμενα ανομίας, που συναντά κανείς στην καθημερινότητά του, ένα μεγάλο μέρος των πολιτών της φαντασιώνεται και «ανακαλύπτει» παντού σκοτεινούς σχεδιασμούς που κάνουν πάντα κάποιοι «άλλοι», οι οποίοι εναλλάσσονται κατά περίπτωση: η «μνημονιακή» κυβέρνηση, οι… συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ, η «δαιμονική» τρόικα, οι «απαίσιοι» Γερμανοί, οι «ρουφιάνοι» δημοσιογράφοι, οι Αμερικανοί, οι Εβραίοι, οι Ελοχίμ και ό,τι άλλο βάλει ο νους του καθενός.

Φοβούμαι, εν ολίγοις, ότι στη χώρα που γέννησε το μέτρο και την αρμονία, οι έννοιες αυτές αποτελούν εδώ και καιρό αγαθά σε πλήρη ανεπάρκεια.  Και όσο αυτό θα εξακολουθήσει να συμβαίνει, θα βολοδέρνουμε, ως κοινωνία, κινούμενοι από την απόλυτη ανοχή απέναντι στην Χρυσή Αυγή ως την ακραία ενασχόληση μαζί της, παίζοντας, δυστυχώς, και στις δύο περιπτώσεις στο δικό της γήπεδο και με τους δικούς της κανόνες.

(Δημοσιεύθηκε στο www.protothema.gr στις 10.10.2013)

Όταν οι δημοσιογράφοι επιμετρούν τις ποινές…

Δεν ξέρω ποιος έχει την πατρότητα της ρήσης, σύμφωνα με την οποία «όταν τα γεγονότα διαφωνούν με τους δημοσιογράφους, τότε αλλοίμονο στα γεγονότα», αλλά μου ήρθε πολλές φορές κατά νου τις τελευταίες ώρες παρακολουθώντας τις αντιδράσεις αρκετών εκπροσώπων των μέσων ενημέρωσης απέναντι στις αποφάσεις για τη μεταχείριση που είχαν από τις ανακριτικές αρχές οι κατηγορούμενοι χρυσαυγίτες.

Με περισσή ευκολία –αυτό δα δεν είναι και πρωτόγνωρο- διάφοροι σχολιαστές από το ραδιόφωνο, την τηλεόραση και το (φρούτο νέας εσοδείας που λέγεται) twitter, εκτόξευαν μύδρους επειδή οι εξελίξεις δεν επιβεβαίωναν τις προαναγγελίες που οι ίδιοι είχαν σπεύσει να κάνουν έπειτα από τις εντυπωσιακές είν΄ αλήθεια επιχειρήσεις των διωκτικών αρχών να συλλάβουν τον ηγετικό πυρήνα της ναζιστικής οργάνωσης και να τον οδηγήσουν ενώπιον της Δικαιοσύνης.

Με νοοτροπία σαν και αυτή που πολύ εύστοχα στηλίτευσε ο τραγουδοποιός Γιάννης Αγγελάκας, ο οποίος όταν ένα μέρος από το κοινό πρόσφατης συναυλίας του άρχισε να φωνάζει το σύνθημα «φασίστες, κουφάλες, έρχονται κρεμάλες», δεν δίστασε να αντιταχθεί, λέγοντας τους το μνημειώδες «ας σκοτώσουμε όλοι πρώτα τον φασίστα που κρύβουμε μέσα μας», είχαν προεξοφλήσει ακόμη και τις πτέρυγες των φυλακών στις οποίες θα κρατούνταν οι κατηγορούμενοι.

Έτσι, η απόφαση των δύο ανακριτών και των δύο εισαγγελέων να αποδώσουν το βαρύ κατηγορητήριο περί εγκληματικής οργάνωσης με βάση τα στοιχεία που είχαν ενώπιον τους, κρίνοντας ότι κάποιοι πρέπει να προφυλακιστούν και κάποιοι άλλοι να αφεθούν ελεύθεροι με περιοριστικούς όρους, προκάλεσε τη μήνη των λεγόμενων διαμορφωτών της κοινής γνώμης, οι οποίοι παρασυρμένοι από το πάθος τους –ίδιον, κατά τεκμήριο, των πολύξερων ημιμαθών- αμφισβητούσαν το δικαίωμα των λειτουργών της Δικαιοσύνης να αντιμετωπίζουν τον κάθε κατηγορούμενο όχι γι΄ αυτό που είναι αλλά γι΄ αυτά που έκανε.

Αναγνωρίζω τον αντίλογο που λέει ότι «και οι κρίνοντες κρίνονται», αλλά αυτό δε νομίζω ότι δικαιολογεί ισχυρισμούς του τύπου «μα πως αφέθηκε ελεύθερος ο Κασιδιάρης, αφού αμέσως μετά προπηλάκισε δημοσιογράφους;». Δεν χρειάζεται, άλλωστε, να έχει πάει κανείς στη Νομική για να αντιληφθεί ότι οι προφυλακίσεις των κατηγορουμένων γίνονται χωρίς οι ανακριτές και οι εισαγγελείς να λαμβάνουν υπόψη τους τη συμπεριφορά που θα έχουν έναντι των δημοσιογράφων μόλις απομακρυνθούν από τα ανακριτικά γραφεία.  

Με δεδομένες τις συνταρακτικές εξελίξεις των τελευταίων ημερών και τα όσα ήρθαν στο φως για την εγκληματική δράση του νεοναζιστικού μορφώματος, χάρις, αναμφισβήτητα, και στη δημοσιογραφική έρευνα, μπορεί να αντιλέξει κανείς ότι ενδεχομένως να αποτελεί δευτερεύον ζήτημα ο υπερβολικός και αυθαίρετος τρόπος με τον οποίο σχολιάστηκαν οι συγκεκριμένες αποφάσεις από μια μερίδα των δημοσιογράφων.

Ο λόγος που με κάνει να καταπιαστώ με το ζήτημα είναι επειδή έχω την πεποίθηση ότι μεγάλη συμβολή στη γενικότερη θεσμική κατάπτωση με την οποία είμαστε αντιμέτωποι έχει η γενικευμένη σύγχυση ρόλων που συνέχει την σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα στην οποία οι νταήδες ναζιστές υποδύονται τους τιμωρούς, οι τυπικοί πολιτικοί έχουν μετατραπεί σε σχολιαστές που γεμίζουν εκπομπές ή περνούν το χρόνο τους στο twitter, και οι δημοσιογράφοι είναι έτοιμοι να αναλάβουν να επιμετρούν τις ποινές, υποκαθιστώντας, εκτός από τους πολιτικούς που συχνά τους παραχωρούν οι ίδιοι το γήπεδο, και τους δικαστές.

Είναι ακριβώς αυτή η σύγχυση των ρόλων που, κατά την αντίληψή μου, γεννά τα φαινόμενα του εκφασισμού της κοινωνίας μας και απετέλεσε, αν θέλετε, το πλέον κατάλληλο υπόστρωμα για να ανδρωθεί η περιθωριακή Χρυσή Αυγή και να βρει ευρύτερο ακροατήριο ένας εσμός ανθρώπων του υπόκοσμου που παριστάνει τον πολιτικό σχηματισμό, ευτελίζοντας κάθε έννοια πολιτικής με την εγκληματική του δράση.

Και ίσως ο μοναδικός τρόπος που μπορεί να μας απαλλάξει από αυτή τη φαιά πανούκλα είναι να ξαναεφεύρουμε τα στοιχειώδη που είναι οι κυβερνώντες να κυβερνούν, οι δικαστές να δικάζουν και οι δημοσιογράφοι να καταγράφουν και να σχολιάζουν την επικαιρότητα.

(Δημοσιεύθηκε στο www.protothema.gr στις 3.10.2013) 

Οι «σωτήρες», οι λίστες και οι αυταπάτες

«Μπορείτε να μου πείτε εσείς γιατί δεν παίρνουμε τα 600 δισεκατομμύρια που μας δίνουν οι ομογενείς για να ξεχρεώσουμε;». Το ερώτημα διατυπωμένο, στο περιστύλιο της Βουλής, από τα χείλη βουλευτή της ελάσσονος αντιπολίτευσης, ξάφνιασε τη μικρή ομήγυρη δημοσιογράφων που… συνελήφθη αδιάβαστη.

Η αρχική απορία των εκπροσώπων του Τύπου, ένας από τους οποίους ήταν και ο γράφων, έγινε καγχασμός, όταν ο βουλευτής μας κατελόγισε συνυπευθυνότητα, επειδή «κρύβουμε το θέμα» με τους Ελληνοαμερικανούς που είχαν συγκεντρώσει το ποσό, το οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, ξεπερνάει πολλές φορές την περιουσία του πλουσιότερου Αμερικανού Μπιλ Γκέιτζ. Μας υποσχέθηκε να μας στείλει το βίντεο με τη συνέντευξη που είχαν δώσει σε κανάλι της Κρήτης οι… διαμαρτυρόμενοι ομογενείς επειδή το ελληνικό κράτος δεν δέχεται τη… δωρεά τους.

Το βίντεο τελικώς δεν μας εστάλη, ίσως επειδή ο συγκεκριμένος «υπερπατριώτης» βουλευτής είχε άλλες απασχολήσεις. Τις αμέσως επόμενες ημέρες έπρεπε να ρίξει το βάρος του σε ένα άλλο θέμα, το οποίο, αυτή τη φορά, δεν έκρυψε ένας… «κακός» δημοσιογράφος, ο οποίος έγραψε ότι ο εν λόγω «εθνοπατέρας» και η οικογένεια του ήταν μεταξύ εκείνων που κατά τα δύο προηγούμενα χρόνια είχαν βγάλει μέρος από τις καταθέσεις τους στο εξωτερικό.

Ο βουλευτής ισχυρίστηκε ότι τα λεφτά ήταν νόμιμα, καθώς προέρχονταν από πώληση ακινήτων και πήγαν στο εξωτερικό γιατί επρόκειτο να έχει εκεί μέλος της οικογένειας του κάποια επαγγελματική δραστηριότητα. Η δουλειά, βεβαίως, δεν έγινε, αλλά τα χρήματα έμειναν έξω και ο «πούρος» πατριώτης υποσχέθηκε ότι θα τα φέρει πίσω. Δεν το έχει κάνει ακόμη, επειδή, προφανώς, δεν έχει ξεκαθαρίσει το δίλημμα «ευρώ ή δραχμή» (ή, λέτε, μήπως περίμενε να έρθουν πρώτα τα… δολάρια των ομογενών;).  

Το «φιάσκο» με τα δισεκατομμύρια των εξ Αμερικής «σωτήρων» που θα απάλλασσαν, δήθεν, την Ελλάδα, αλλά και την Κύπρο από το σύνολο των χρεών τους, είναι πλέον γνωστό. Στο «παραμύθι», πάντως, που ξεκίνησε από το διαδίκτυο και ορισμένα περιθωριακά μέσα ενημέρωσης, «τσίμπησαν» (από αφέλεια ή και σκοπιμότητες;) και ορισμένοι, κατά τεκμήριο, σοβαροί άνθρωποι. Μεταξύ τους και υποψήφιος βουλευτής Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ, με διδακτική, μάλιστα, εμπειρία σε αμερικανικό πανεπιστήμιο και ειδίκευση στα θέματα της περίφημης ΑΟΖ, που έχει αναδειχθεί σε μια ακόμη εναλλακτική πηγή για τη… «σωτηρία» μας.

Όλα αυτά θα ήταν απλές γραφικότητες, αν δεν συνέβαλαν αποφασιστικά στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης, ένα μεγάλο μέρος της οποίας είναι, δυστυχώς, έτοιμο να πιστέψει ο,τιδήποτε δείχνει τον εύκολο δρόμο της επιστροφής στην Ελλάδα της κραιπάλης με δανεικά. Βλέπετε, υπάρχουν πολλοί ανάμεσά μας που πιστεύουν ότι δεν ζούμε παρά έναν «εφιάλτη» από τον οποίο θα ξυπνήσουμε και δια μιας θα εξαφανιστούν οι συνέπειες της εξάχρονης ύφεσης που μας ταλανίζουν.

Πριν από τους «θείους από το Σικάγο» με τον πακτωλό των δολαρίων, ήταν ο Πούτιν ή και οι Κινέζοι που, υποτίθεται ότι, μας δάνειζαν, αλλά εμείς δεν τα παίρναμε γιατί, τάχατες, ήταν -κατά τη γνωστή συνωμοσιολογική θεωρία, που τείνει να γίνει εδραία πεποίθηση σε αρκετό κόσμο- «προαποφασισμένο να μπούμε στο μνημόνιο».    

 Αντίστοιχης βαρύτητας είναι, εξάλλου, και η συζήτηση που (ξανα-)άνοιξε τελευταία γύρω από διαφόρων μορφών «λίστες» που κυκλοφορούν και αφορούν είτε σε φοροφυγάδες είτε σε μεγαλοκαταθέτες που μετέφεραν, όπως ο βουλευτής που προαναφέραμε, χρήματα στο εξωτερικό, καθώς και σε πολιτικούς που καταγγέλλονται ότι πλούτισαν παράνομα και τους γίνεται έλεγχος από το ΣΔΟΕ.

Κακώς, κάκιστα, υπήρξε η χρόνια αβελτηρία ελέγχου και πάταξης όλων αυτών των φαινομένων που μαρτυρούν τη διάλυση που συνεχίζει να επικρατεί στους ελεγκτικούς μηχανισμούς της Πολιτείας. Και είναι, αναμφίβολα, εκτεθειμένο το τμήμα εκείνο του πολιτικού κόσμου που χειρίστηκε ή χειρίζεται τέτοια ζητήματα, χωρίς να φροντίζει να υπάρξει ταχεία διερεύνηση και διαλεύκανση του συνόλου των υποθέσεων, ώστε να εμπεδωθεί το αίσθημα της δίκαιης κατανομής των βαρών στη δοκιμαζόμενη κοινωνία.

Ας μην αυταπατώμεθα, όμως. Τα δημόσια έσοδα, σίγουρα, μπορεί να βελτιωθούν από την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων. Όπως, άλλωστε, συμβαίνει σε όλες τις σοβαρές χώρες του κόσμου, στις οποίες παρατηρούνται μεν φαινόμενα φοροδιαφυγής και φοροκλοπής, όπως και ξεπλύματος χρήματος ή και παράνομου πλουτισμού από ισχυρούς, αλλά δεν είναι στην έκταση που τα συναντά κανείς στη χώρα μας, εξαιτίας του διαχρονικού καθεστώτος της ατιμωρησίας.

Οι σοβαροί μελετητές του ελληνικού οικονομικού προβλήματος υποστηρίζουν με επιχειρήματα πως ακόμη και αν περιοριζόταν στα διεθνή επίπεδα η φοροδιαφυγή στην Ελλάδα, αυτό που μπορούσε να γίνει είναι να μετριαστούν οι περικοπές των δημοσίων δαπανών ή οι ανάγκες μας για δανειακά. Βεβαίως, δεν είναι κάτι επουσιώδες. Δεν συνιστά, όμως, και «πανάκεια» . Χωρίς αύξηση της παραγωγικότητας και νέες επενδύσεις για την τόνωση της εγχώριας παραγωγής, κανένας «θείος από το Σικάγο» και καμία «λίστα» δεν θα αλλάξει τη σημερινή δυσμενή πραγματικότητα της ύφεσης και της ανεργίας.

tziovaras@protothema.gr