Πέρα από τον… καναπέ

 

Η σημειολογία της αμήχανης ορθοστασίας της επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν, προτού βρεθεί στον απομακρυσμένο καναπέ που της διέθεσαν οι υπηρεσίες του Παλατιού του «Σουλτάνου» Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ήταν από πολλές πλευρές άκρως αποκαλυπτική.

Όσα προσχήματα και αν επικαλέστηκαν για τις δήθεν προβλέψεις του πρωτοκόλλου και όσα προσχήματα και αν εφευρέθηκαν για την υποτιθέμενη κακή συνεννόηση των υπηρεσιών της εθιμοτυπίας, ουδείς μπορεί να παραβλέψει τα μηνύματα που εξέπεμπε η στάση του Τούρκου Προέδρου έναντι των συνδαιτυμόνων του.

Οι οποίοι –τι ειρωνεία;- τον είχαν επισκεφθεί για να του θέσουν μεταξύ άλλων το ζήτημα που έχει ανακύψει με την αποχώρηση της Τουρκίας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης –αυτό και αν είναι ειρωνεία!- για την καταπολέμηση των διακρίσεων και της βίας κατά των γυναικών.

Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, η οποία υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 2011, τέθηκε σε ισχύ το 2014 και υπογράφηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση το 2017. Είναι, όπως ανέφερε σχετικό ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου, το πρώτο διεθνώς νομικά δεσμευτικό κείμενο του είδους του το οποίο υποχρεώνει τα κράτη που την επικυρώνουν να ακολουθούν ενδελεχή, δεσμευτικά κριτήρια για την πρόληψη της έμφυλης βίας, την προστασία των θυμάτων και την τιμωρία των αυτουργών.

Επίσημες έρευνες λένε ότι, ακόμη και στις προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες, μία στις τρεις γυναίκες έχει υποστεί σωματική βία, σεξουαλική βία, ή και τις δύο μορφές βίας από την ηλικία των 15 ετών και έπειτα. Μπορεί να φανταστεί κανείς πόσο χειρότερα είναι τα πράγματα σε χώρες χωρίς δημοκρατική παράδοση, όπως είναι η Τουρκία. Αλλά και να αντιληφθεί γιατί ο Ερντογάν έσπευσε να ενδώσει στην απαίτηση των ακόμη πιο ακραίων από τον ίδιο –ναι, υπάρχουν και τέτοιοι!- πολιτικών εταίρων του για αποχώρηση της Τουρκίας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.

Όπως και να έχει, όμως, από τα όσα διαδραματίστηκαν κατά την επίσκεψη στην Άγκυρα του διδύμου της ευρωπαϊκής ηγεσίας και το… στρογγυλοκάθισμα του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ δίπλα στον Ερντογάν, εκείνο που εντυπωσίασε λιγότερο ήταν η προκλητικά αγενής συμπεριφορά των γειτόνων μας. Λόγω της γειτνίασης μας, άλλωστε, εμείς οι Έλληνες έχουμε υποστεί και υφιστάμεθα, πολύ πιο θρασείες προκλήσεις από την ολιγόλεπτη ορθοστασία της προέδρου της Κομισιόν.

Το μείζον ζήτημα στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι οι παθογένειες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος που αναδείχθηκαν εξαιτίας των νέο-οθωμανικών καμωμάτων της Άγκυρας. Δεν είναι μόνον ότι κανείς από το δίδυμο της ευρωπαϊκής ηγεσίας των Σαρλ Μισέλ και Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν δεν έδειξε να διαθέτει τα απαραίτητα πολιτικά ανακλαστικά άμεσης αντίδρασης μπροστά στην προσβολή που συνιστούσε η συμπεριφορά απέναντι στην επικεφαλής της Κομισιόν. Είναι, πολύ περισσότερο, ότι για μια ακόμη αναδείχθηκε η αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εκφραστεί με μια φωνή και να δείξει την ισχύ που διαθέτει.

Ο πολυπλόκαμος –και, ως εκ τούτου, γραφειοκρατικός- μηχανισμός διακυβέρνησης της Ένωσης, σε συνδυασμό με την επιλογή των προσώπων για τις ηγετικές θέσεις που γίνεται, κατά βάση, με όρους συμβιβασμού και… ελάχιστου κοινού παρονομαστή, εμποδίζουν, δυστυχώς, την ανάδειξη στιβαρής ηγεσίας ικανής να χειρίζεται κρίσεις και να βρίσκει αποτελεσματικές λύσεις στα προβλήματα που ανακύπτουν σε έναν οργανισμό 27 κρατών και εκατοντάδων –ή μήπως χιλιάδων;- κάθε είδους αντικρουόμενων συμφερόντων.

Δεν περιμέναμε βεβαίως το ταξίδι στην Άγκυρα για να διαπιστώσουμε το τεράστιο έλλειμμα αποτελεσματικής ηγεσίας που ταλανίζει την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πριν από τον απομακρυσμένο… καναπέ, στον οποίο έβαλαν να καθίσει την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, το βιώσαμε με τους ανερμάτιστους χειρισμούς των Βρυξελλών στην πανδημία του κορωνοϊού. Στο ένα και μοναδικό εγχείρημα που ανέλαβαν να φέρουν εις πέρας και το οποίο δεν ήταν άλλο από το κοινό εμβολιαστικό πρόγραμμα, απέτυχαν παταγωδώς.

Παρά την αδιαμφισβήτητη πολιτική και οικονομική ισχύ της, η Ευρωπαϊκή Ένωση, συγκριτικά με άλλες προηγμένες χώρες, όπως, π.χ., οι ΗΠΑ ή η Βρετανία –για να μην πούμε για το Ισραήλ- αποδείχθηκε ουραγός στις προμήθειες εμβολίων και, άρα, στον αριθμό των εμβολιασμένων.

Το χειρότερο όλων, μάλιστα, είναι ότι δεν έδειξε αδράνεια, αλλά το γεγονός ότι οι προσπάθειες που κατέβαλε δεν ευοδώθηκαν, κυρίως επειδή οι φαρμακευτικές εταιρίες με τις οποίες διαπραγματεύτηκαν οι Βρυξέλλες, δεν βρήκαν απέναντι τους μια στιβαρή ηγεσία που ήταν διατεθειμένη να επιβάλει τους δικούς της όρους. Ενώ ακόμη και για να τρίξουν ελαφρώς τα δόντια στην Άγκυρα, έδειχναν μέχρι την τελευταία ώρα να περιμένουν την επίνευση της Ουάσιγκτον και διοίκησης του Τζο Μπάιντεν.

Γι΄ αυτό, λοιπόν, πέρα από τον… καναπέ του σουλτανικού Παλατιού, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι επιτακτικότερο από ποτέ να (επι)δείξει την δύναμη της. Με το Ταμείο Ανάκαμψης που υιοθέτησε τον περασμένο χρόνο έκανε ένα αξιοσημείωτο βήμα προς τα εμπρός.

Απομένουν, όμως, να κάνει πολλά ακόμη ούτως ώστε να τη σέβονται και να τη φοβούνται τόσο ο Ερντογάν όσο και οι φαρμακοβιομηχανίες. Και κυρίως να την εμπιστευόμαστε τα εκατομμύρια των Ευρωπαίων πολιτών.

Ο…θεός της Ελλάδος να βάλει το χέρι του!

Θα είναι ευχής έργο να είναι σοβαροί και έμπειροι οι διπλωματικοί υπάλληλοι της τουρκικής πρεσβείας στην Αθήνα που είναι επιφορτισμένοι με την υποχρέωση της αποδελτίωσης των δηλώσεων τις οποίες κάνουν οι έλληνες αξιωματούχοι.

Διότι μόνον έτσι μπορεί να ελπίζουμε ότι αξιολογούν σωστά τη βαρύτητα των όσων ακούγονται από το πρωί ως το βράδυ στους τηλεοπτικούς δέκτες της ελλαδικής επικρατείας από κάθε λογής εγχώριους πολιτικάντηδες που σηκώνουν τους τόνους της αντιπαράθεσης για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης.

Όταν, για παράδειγμα, συντάσσουν έκθεση για τις δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών σύμφωνα με τις οποίες «η Τουρκία γνωρίζει ότι δεν μπορεί να κερδίσει τυχόν πόλεμο στο Αιγαίο Πέλαγος καθότι η Ελλάδα διαθέτει ισχυρές ένοπλες δυνάμεις», θα πρέπει να ενημερώνουν τους προϊσταμένους τους ότι πρόκειται για τον Γιώργο Κατρούγκαλο.

Θα πρέπει, δηλαδή, να επισημαίνουν ότι είναι λεγόμενα του πολιτικού ο οποίος, ενώ κατακρεουργούσε τις συντάξεις της συντριπτικής πλειονότητας των Ελλήνων,διαβεβαίωνε με απαράμιλλο αμοραλισμό και μοναδική κυνικότητα τους συνταξιούχους ότι δεν θα υποστούν μειώσεις αλλά αντιθέτως θα δουν σταδιακά τα εισοδήματά τους να αυξάνονται.

Όση αξία είχαν εκείνες οι διαβεβαιώσεις για τις συντάξεις,άλλη τόση έχουν και όλα όσα λέει τώρα για τα ελληνοτουρκικά μιλώντας με τη γνωστή δικηγορίστικη αμετροέπεια που τον διακρίνει και η οποία του επιτρέπει να εκφράζει απόψεις επί παντός του επιστητού αδιαφορώντας για τις συνέπειες που έχουν οι ισχυρισμοί του.

Δυστυχώς, όμως, δεν είναι ο κ. Κατρούγκαλος το μόνο κυβερνητικό στέλεχος το οποίο, επιδιώκοντας, τάχατες, να καθησυχάσει την εγχώρια κοινή γνώμη, ρίχνει λάδι στη φωτιά και ακολουθεί τη φρενίτιδα της φραστικής αντιπαράθεσης που σκόπιμα καλλιεργείται από την ηγεσία της Άγκυρας.

Από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος προ ημερών υποστήριζε από τα Ψαρά ότι «αν η Τουρκία θελήσει να κάνει θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο, θα είναι σαν να πυροβολεί τα πόδια της», έως τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Πάνο Καμμένο, ο οποίος δεν χάνει ευκαιρία να απαντά στις προκλήσεις των απέναντι με ισχυρισμούς του τύπου«αν έχουν τα κότσια, ας τολμήσουν να αμφισβητήσουν έστω και ένα χιλιοστό», η ελληνική πολιτική ηγεσία φαίνεται να μην αντιλαμβάνεται ότι ο διαγ(κ)ωνισμός των ψευτοπαληκαρισμών δεν είναι προς όφελος της δικής μας πλευράς.

Ακόμη και όταν η εκτόξευση απειλών γίνεται για να απαντηθούν υπερβολές που διατυπώνονται στην Άγκυρα και στην Κωνσταντινούπολη, το αποτέλεσμα είναι εις βάρος των συμφερόντων μας. Η Ελλάδα είναι ευρωπαϊκή χώρα και η υπεράσπιση των δικαίων της δεν μπορεί να γίνεται με ανέξοδες απειλές που μας εξισώσουν με τον ταραξία της περιοχής που όλοι ξέρουν ότι είναι η Τουρκία.

Οι συνεχείς προκλήσεις που δεχόμαστε το τελευταίο διάστημα δεν αντιμετωπίζονται παρά μόνον με σοβαρότητα, ψυχραιμία και αποτελεσματικότητα που επιβάλλεται να χαρακτηρίζουν τις κινήσεις και τις πρωτοβουλίες της ελληνικής πλευράς. Το πρόσφατο ανακοινωθέν της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την αποδοκιμασία των εταίρων μας προς τη γείτονα, μπορεί να μην επιλύει -και πώς θα μπορούσε άλλωστε;- τα προβλήματα που μας δημιουργεί η τελευταία, αναμφισβήτητα, όμως, είχε πολλαπλάσια σημασία από τους λεονταρισμούς των Ελλήνων υπουργών.

Δεν υπάρχει αμφιβολία, εξάλλου, ότι θα επιμεριστεί κυρίως στη χώρα μας η ζημιά που μπορεί να προκληθεί από τη συνεχή όξυνση και πολύ περισσότερο από ένα πιθανό θερμό επεισόδιο, το οποίο θα προέλθει είτε «από ατύχημα», όπως προειδοποιεί ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ, είτε από κακόβουλη τουρκική ενέργεια. Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι η Τουρκία βρίσκεται από καιρό σε εμπόλεμη κατάσταση, ενώ οι ατομικές ελευθερίες και τα δικαιώματα των πολιτών της έχουν υποστεί βάναυσους περιορισμούς. Και, είτε το θέλουμε είτε όχι, η απώλεια της ανθρώπινης ζωής δεν έχει εκεί την ίδια επίπτωση που έχει στα δικά μας μέρη.

Γι΄ αυτούς και για πολλούς άλλους λόγους, με κυριότερο ίσως ότι, σε αντίθεση με την τουρκική, η ελληνική οικονομία ζει και αναπνέει χάρις στον τουρισμό, επιβάλλεται να επικρατήσει νηφαλιότητα από τη δική μας πλευρά και να μπει φρένο στις αμετροεπείς δηλώσεις αξιωματούχων. Το φρόνημα των Ελλήνων δεν τονώνεται με υπερφίαλους -και «υπερτροφικούς», όπως θα έλεγε ο Φώτης Κουβέλης πριν υποπέσει και ο ίδιος στον ίδιο πειρασμό- βερμπαλισμούς. Αλλά με αρραγές εσωτερικό μέτωπο, με εγρήγορση και ετοιμότητα, καθώς και με τις κατάλληλες διπλωματικές συμμαχίες που εδράζονται στα κοινά συμφέροντα και όχι σε ψευδαισθήσεις και αυταπάτες.

Για να συμβεί, όμως, κάτι τέτοιο, εκείνο που πρωτίστως χρειάζεται είναι να πάψουμε να έχουμε στα πράγματα το σημερινό σκορποχώρι και να αποκτήσουμε μια σοβαρή και υπεύθυνη κυβέρνηση που τα στελέχη της θα έχουν ενιαία γραμμή και στάση. Έως ότου γίνει αυτό, ας ευχηθούμε ο... θεός της Ελλάδος να βάλει το χέρι του.

Θα πανηγυρίζουν ακόμη και στην κατάρρευση

Είναι γνωστό το ανέκδοτο που περιγράφει το πανηγύρι που έστησαν οι παίκτες μιας ομάδας υδατοσφαίρισης στο τέλος ενός αγώνα στον οποίο είχαν κατανικηθεί με 15-0. Η εξήγηση που έδωσε ο προπονητής τους για τους πανηγυρισμούς ήταν ότι «σε έναν προηγούμενο αγώνα δεν είχαν χάσει απλώς κατά κράτος, αλλά είχαν πνιγεί και οι μισοί παίκτες».

Το επανέφερα στη μνήμη μου με αφορμή τους κυβερνητικούς πανηγυρισμούς για την απώλεια ενός ακόμη πολυδιαφημισμένου στόχου που είχε τεθεί μετά το Brexit και αφορούσε τη διεκδίκηση από στη χώρα μας της έδρας ενός από τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς που θα μετακομίσουν στην ηπειρωτική Ευρώπη μετά την αποχώρηση της γηραιάς Αλβιόνας από την Ένωση.

Όλους τους προηγούμενους μήνες χύθηκε πολύ μελάνι και καταναλώθηκε πολύ σάλιο από τα κάθε είδους φερέφωνα που διακινούσαν πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες η Ελλάδα θα ήταν από εκείνες τις χώρες που θα επωφελούνταν τα μέγιστα από τις μετακομίσεις των οργανισμών. Χάριν, βεβαίως στις ανυπέρβλητες «διαπραγματευτικές ικανότητες του Αλέξη που είχε κάνει ισχυρή συμμαχία με τη Μέρκελ». Και που, έτσι, τουλάχιστον τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) «τον είχαμε στο τσεπάκι».

Αυτά μέχρι και το περασμένο Σαββατοκύριακο, γιατί τη Δευτέρα που ήταν η μέρα των αποφάσεων, οι υπερφίαλες αυτές διαδόσεις όχι μόνον δεν επιβεβαιώθηκαν, αλλά διαψεύστηκαν οικτρά. Από ένα tweet του αναπληρωτή υπουργού Γιώργου Κατρούγκαλου, έγινε γνωστό ότι στην πραγματικότητα πατώσαμε στην ψηφοφορία που έγινε και στην οποία κινδυνέψαμε να μη βρούμε… ούτε την ψήφο μας.

Παρά ταύτα, ο… φοβερός και τρομερός κ. Κατρούγκαλος δεν το έβαλε κάτω. Όπως μαρτυρά το ίδιο του το «τιτίβισμα» στο οποίο έγραψε επί λέξει τα εξής: «Η Αθήνα κατατάχθηκε 7η στον Α’ Γύρο της ψηφοφορίας για τη διεκδίκηση της ΕΜΑ. Στηρίζουμε στους επόμενους γύρους Μιλάνο, την πόλη του Ευρωπαϊκού Νότου που πέρασε στις 3 πρώτες, μαζί με Άμστερνταμ και Κοπεγχάγη».

Με λίγα λόγια καταταγήκαμε τελευταίοι, χάνοντας πανηγυρικά. Αλλά εμείς εκεί. Όχι μόνον δεν το βάλαμε κάτω, αλλά -για να τους… εκδικηθούμε (;)- θέσαμε νέο στόχο που, σύμφωνα με τον αρμόδιο για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών, ήταν να νικήσει ο Νότος. Μια ώρα αργότερα, ωστόσο, βρεθήκαμε ξανά στην πλευρά των χαμένων, όπως μάθαμε από νεότερη ανάρτηση του κ. Κατρούγκαλου.

«Τελική ψηφοφορία για τον Ευρ. Οργανισμό Φαρμάκου: Στον 3ο Γύρο Άμστερνταμ και Μιλάνο συγκέντρωσαν και οι δύο από 13 ψήφους. Με κλήρωση αποφασίστηκε η μετεγκατάσταση του Οργανισμού στο Άμστερνταμ», μας πληροφόρησε ο αναπληρωτής υπουργός και πάλι μέσα από τον λογαριασμό του στο Twitter.

Θα περίμενε κανείς, έπειτα από αυτή την ψυχρολουσία που μας επιφυλάχθηκε, ότι οι υπεύθυνοι για το «Βατερλό» της διάψευσης των προσδοκιών που είχαν καλλιεργηθεί, ακόμη και αν δεν απολογούνταν για τα λάθη τους, τουλάχιστον να σιωπούσαν. Φεύ, όμως! Συνέβη ακριβώς το αντίθετο.

Λίγο μετά το κάζο, στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων έβλεπε το φως «ειδησάριο» με τίτλο: «Ικανοποίηση για την απήχηση της ελληνικής πρότασης για τη διεκδίκηση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων»!

Στο λιτό κείμενο που ακολουθούσε, η «είδηση» αποδιδόταν από το κρατικό πρακτορείο σε «διπλωματικές πηγές», οι οποίες «χαρακτήρισαν “αξιοπρεπή” την έβδομη θέση που έλαβε τελικά η υποψηφιότητα της Αθήνας, ενώ σχολίασαν ότι εξ αρχής η στρατηγική της Ελλάδας στηρίχθηκε στην αλληλοϋποστήριξη μεταξύ των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου».

Ποια «αξιοπρέπεια» και ποια «αλληλοϋποστήριξη» σε στέλνει στον πάτο της κατάταξης, είναι απορίας άξιον και δεν εξηγείται στο κείμενο. Ο συντάκτης του, ωστόσο, για να μην δημιουργηθεί καμία αμφιβολία για την προέλευση του πανηγυρισμού, φρόντισε να κάνει ευθεία επίκληση των όσων είχε γράψει στο Twitter ο κ. Κατρούγκαλος, ο οποίος μάλιστα έσπευσε να ανεβάσει την «είδηση» στο λογαριασμό του. Με πρόθεση, προφανώς, να μάθουμε όλοι ποιος ήταν εκείνος που είχε πετύχει το αποτέλεσμα για το οποίο η κυβέρνηση –δηλαδή ο ίδιος ο αναπληρωτής υπουργός- είχε «ικανοποιηθεί».

Θα ήταν ανάξιο να ασχοληθεί κανείς με το συγκεκριμένο περιστατικό, που έχει, άλλωστε πρωταγωνιστή τον γνωστό… θαυματοποιό πολιτικό που κατάφερε να κατακρημνίσει τη συνταξιοδοτική δαπάνη, χωρίς να μειωθούν οι συντάξεις, αν αποτελούσε εξαίρεση στον τρόπο μ ετον οποίο συμπεριφέρονται οι άνθρωποι που διαχειρίζονται τις τύχες μας. Έναν τόπο που αποτελεί υβριδικό μείγμα πολιτικού σουρεαλισμού και κυνικού αμοραλισμού.

Δυστυχώς, το φαινόμενο των αναίτιων και άσκοπων πανηγυρισμών είναι γενικευμένο σε όλο το εύρος των κυβερνητικών δραστηριοτήτων. Από τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης τους οποίους επικαλούνται και που στην πραγματικότητα είναι οι μικρότεροι σε όλη την Ευρώπη, έως την υποτιθέμενη υποχώρηση της ανεργίας που στην πραγματικότητα δεν προέρχεται παρά από αντικατάσταση θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης με περισσότερες συμβάσεις μερικής απασχόλησης, ο κατάλογος είναι μακρύς.

Κάνουν σε όλους τους τομείς τα ακριβώς αντίθετα από αυτά που υπόσχονται. Και μετά όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα στήνουν χορούς και πανηγύρια σαν να μη συμβαίνει τίποτε με τις ατελείωτες κωλοτούμπες. Από τις σχέσεις με την Μέρκελ και τον Τραμπ ως τα «πάρε δώσε» με τον Πούτιν και τον Ερντογάν, πανηγυρίζουν όταν τα έχουν καλά μαζί τους και δηλώνουν ικανοποίηση όταν τους καθυβρίζουν.

Μιλούσαν για «ψίχουλα» και χαρακτήριζαν «σεσημασμένο» το μέρισμα που μοίρασε η προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά τώρα αποκαλούν χλευαστικά «πορφυρογέννητους» όσους λένε ότι δεν ρεφάρεται η φτωχοποίηση με ψηφοθηρικά επιδόματα. Απειλούσαν ευθέως τους επενδυτές όταν ήταν στην αντιπολίτευση και τώρα κατασκευάζουν θεωρίες συνωμοσίας ότι άνθρωποι της αντιπολίτευσης δεν επιτρέπουν τον επαπειλούμενο συνωστισμό στα σύνορα από τους κεφαλαιούχους που τάχατες προστρέχουν να φέρουν τα χρήματά τους στη μοναδική χώρα του δυτικού κόσμου –ή μήπως όλης της υφηλίου;- που ισχύουν capital controls.

Τι δείχνουν όλα αυτά; Δείχνουν ότι δεν πρέπει να υπάρχουν αυταπάτες. Οι άνθρωποι που μας κυβερνούν δεν πρόκειται να αλλάξουν. Θα συνεχίσουν στο ίδιο μοτίβο. Και με τον ίδιο ρυθμό θα πανηγυρίζουν ακόμη και όταν θα έχουν πλήρως καταρρεύσει. Δεν τους πτοεί τίποτε απολύτως. Ούτε καταγγελίες για σκάνδαλα, ούτε διαμαρτυρίες για προκλητικές συμπεριφορές.

Ας μην υπάρχει, λοιπόν, η παραμικρή αμφιβολία. Θα πέσουν, όταν πέσουν, πανηγυρίζοντας. Και πως θα τον δικαιολογούν; Θα βρίσκουν, σαν τον προπονητή της υδατοσφαίρισης από το ανέκδοτο με το οποίο ξεκίνησε τούτο το κείμενο, δικαιολογίες του τύπου: «Μα, εμείς κάποτε ήμασταν στο 3%...». Και δεν θα έχουν… άδικο!

Να πέσει… χαρτούρα στον Αχμέτ με το μπουζούκι

Ένα από τα πλέον εμβληματικά χαρακτηριστικά για τα οποία διακρίνονται οι νυν κυβερνώντες και πιθανότατα θα τους το πιστώσει ο ιστορικός του μέλλοντος είναι η λεξιπλαστική ικανότητα που επιδεικνύουν όταν χρειάζεται να διαστρέψουν τη δυσμενή πραγματικότητα και να την αντικαταστήσουν με έναν φαντασιακό κόσμο τον οποίο βλέπουν μόνον οι ίδιοι.

Είναι, μάλιστα, τόσο απόλυτοι στον τρόπο με τον οποίο  διατυπώνουν τους πρωτότυπους –όχι μόνο λεξιλογικά- ισχυρισμούς τους, ακόμη και όταν είναι σε πλήρη αντίθεση με όσα αμέσως πριν είχαν υποστηρίξει οι ίδιοι, που μένει άναυδος όποιος θέλει να προσεγγίσει τα πράγματα με την κοινά παραδεκτή λογική.

Ξεκινώντας από την ανυπέρβλητη λεξιπλασία, δεν μπορώ να μη δηλώσω έκθαμβος από τα νέα επίπεδα, εφάμιλλα αν όχι υπέρτερα  από εκείνα του Γιάν(ν)η Βαρουφάκη, που κατακτά ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Νίκος Ξυδάκης, ο οποίος, προκειμένου να περιγράψει τα όσα διημείφθησαν τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες, κατασκεύασε μια ολοκαίνουργια δικιά του λέξη για την περίσταση: τη λέξη «συμπλησίαση».

«Μετά από δυόμισι μήνες συζητήσεων είχαμε συμπλησίαση πάνω σε πρακτικά θέματα και αυτό είναι το πρώτο θετικό», δήλωσε το πρωί της Τρίτης, λίγες ώρες μετά το τέλος της ευρωτουρκικής συνάντησης για το Προσφυγικό που, εν μέσω οξύτατων αντιπαραθέσεων, μετέθεσε τις αποφάσεις για την Ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής της 17ης Μαρτίου.

«Δεν καταλήξαμε, διότι οι προτάσεις της Τουρκίας ήταν ιδιαίτερα ριζοσπαστικές για την πλειονότητα των κρατών, δεν υπήρχε διπλωματική προετοιμασία και υπήρχαν αντιδράσεις», απεφάνθη ο κ. Ξυδάκης, επιχειρώντας να συνταυτισθεί με  τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος λίγες ώρες νωρίτερα είχε υποστηρίξει ότι «η Τουρκία είναι αλήθεια ότι ήρθε με δελεαστικές προτάσεις στη Σύνοδο, αιφνιδιάζοντας πολλούς».

Ποιοι «δελεάστηκαν» και ποιοι «αιφνιδιάστηκαν», δεν μπήκε στον κόπο να εξηγήσει ο κ. Τσίπρας. Ίσως επειδή δεν θα του ήταν καθόλου εύκολο να διαλέξει τη μια ή την άλλη πλευρά, όταν, μάλιστα, ήταν γνωστό ότι ο ίδιος είχε αποκλειστεί από συνάντηση που είχαν κάνει μια μέρα νωρίτερα ο Τούρκος πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου, η  Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ και ο προεδρεύων της Ένωσης Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε.

Ουδόλως, ωστόσο, φάνηκε να πτοείται ο κ. Τσίπρας από την απομόνωση που του επιφύλαξαν, αν κρίνει κανείς από το ότι στις δηλώσεις του υποστήριξε πως «το συμπέρασμα είναι ότι σε αυτή τη Σύνοδο, όχι μόνο δεν απομονώθηκε η Ελλάδα, αλλά αντιθέτως, απομονώθηκαν οι χώρες εκείνες που ήθελαν να απομονώσουν την Ελλάδα». Ποιοι είναι αυτοί που απομονώθηκαν, παραμένει άγνωστο και φαίνεται ότι ο κ. Τσίπρας το κρατάει κρυφό και σε εκείνους και σε μας.

Ο ηγέτης της χώρας της οποίας όλοι ανεξαιρέτως οι βόρειοι γείτονες (Αλβανία, ΠΓΔΜ και Βουλγαρία) προχώρησαν σε συνοριακούς αποκλεισμούς, έμεινε με την εντύπωση πως «στην πραγματικότητα, αυτό που συνέβη ήταν να δημιουργηθούν τείχη απέναντι σε αυτούς που χτίζουν τείχη». Τείχη βέβαια που είναι αόρατα και τα βλέπει μόνον ο κ. Τσίπρας, γιατί για όλους τους άλλους τα μόνα απολύτως ορατά είναι εκείνα που εγκλωβίζουν μέσα στην ελληνική επικράτεια χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που γίνονται μέρα με τη μέρα όλο και περισσότεροι.

Με τούτα και με πολλά άλλα, δεν προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη ότι ο ίδιος, θεωρώντας μάλλον μετριοπαθή τη «συμπλησίαση» του υπουργού του, αυτοανακηρύχθηκε σε νικητή της Συνόδου. «Θέλω να επισημάνω ότι σε σχέση με τις αρχικές μας επιδιώξεις, αυτές δηλαδή που από κοινού χαράξαμε ως στόχους στη σύνοδο των πολιτικών αρχηγών την προηγούμενη Παρασκευή (σ.σ.: ξέρετε, εκεί που συνάντησε την «τρόικα εσωτερικού»), έχουμε ουσιαστικά πετύχει τη συντριπτική πλειοψηφία αυτών των στόχων».

Δεν ξέρω, ειλικρινά, αν αξίζει τον κόπο να παραθέσει κανείς μία προς μία τις αποφάσεις του περίφημου κοινού ανακοινωθέντος των αρχηγών που συμμετείχαν στη σύσκεψη της 4ης Μαρτίου. Αρκεί πιστεύω η επισήμανση ότι το πρώτο από τα πέντε αιτήματα, που, κατά τους Έλληνες ηγέτες, «οφείλει η ΕΕ» να ικανοποιήσει, ήταν «να επιβάλει σ' όλα, ανεξαιρέτως, τα Κράτη-Μέλη της τον πλήρη σεβασμό των υποχρεώσεών τους, ως προς τον δίκαιο και αναλογικό επιμερισμό των Προσφύγων, καθιστώντας σαφές ότι μονομερείς ενέργειες δεν είναι επιτρεπτές και ότι όσοι τις επιλέγουν θα έχουν τις ανάλογες συνέπειες».

Είδε κανείς να γίνεται λόγος στις Βρυξέλλες για οποιαδήποτε συνέπεια σε όσους από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους αρνούνται να πάρουν πρόσφυγες στο έδαφός τους; Δεν νομίζω. Όσο για τα υπόλοιπα που, σύμφωνα με τον κ. Τσίπρα, «πετύχαμε τη σαφή αναφορά στην ουσιαστική ενίσχυση της μετεγκατάστασης (relocation) προσφύγων από την Ελλάδα προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης», όπως και για τα περί επικαιροποίησης των συμφωνιών με την Τουρκία για «fast track επανεισδοχή, ώστε να μειωθούν ουσιαστικά οι ροές», στην πράξη θα φανεί αν θα γίνει κάτι από όλα αυτά. Ή θα μείνουμε στα μπουζούκια και στα τριαντάφυλλα της Σμύρνης που μια χαρά άλλοθι έδωσαν στο καθεστώς Ερντογάν που φιμώνει τα μη αρεστά μέσα ενημέρωσης.

Το μόνο θετικό, πάντως, είναι ότι ο κ. Τσίπρας δείχνει πλέον –και ας μην το παραδέχεται- να συνειδητοποιεί τις συνέπειες από την αλλοπρόσαλλη μεταναστευτική πολιτική που ακολούθησε η κυβέρνησή του, διακηρύσσοντας ότι όποιος έρχεται στην Ελλάδα πρέπει, ανεξαρτήτως αν είναι πρόσφυγας ή απλός οικονομικός μετανάστης, να εξασφαλίζει άσυλο και απρόσκοπτη πορεία προς την υπόλοιπη Ευρώπη.

Μόνον που το συνειδητοποίησε αργά και αφού νωρίτερα μας έκλεισαν τα σύνορα και –εκών άκων- έγινε ο ίδιος άθυρμα στις διαθέσεις της Άνγκελας Μέρκελ, η οποία για τους δικούς της λόγους ήθελε για κάποιο διάστημα ανοιχτά σύνορα, αλλά δεν τα θέλει πια. Με αποτέλεσμα πλέον η Ελλάδα από ελκυστικός προορισμός στο τράνζιτ προς την υπόλοιπη Ευρώπη, που ήταν τους τελευταίους 14 μήνες, να γίνεται έρμαιο στις ορέξεις του Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος θέλει να παίζει το μπουζούκι και να χορεύουν όχι μόνον ο κ. Τσίπρας αλλά και όλοι οι Ευρωπαίοι, που θα χρειαστεί να του πετάξουν πολλή… χαρτούρα για να αλλάξει σκοπό και να αποφασίσει να μαζέψει κάποιους από τους διακινητές που αυξάνουν το ΑΕΠ της γείτονος.

Χάσαμε τους συμμάχους, μας έμειναν οι «προστάτες»

            Πιο απομονωμένη διπλωματικά και περισσότερο ταπεινωμένη εθνικά, από όσο είναι σήμερα, η χώρα μας δεν πρέπει να έχει υπάρξει στο παρελθόν, ίσως από την εποχή της εθνικής Παλιγγενεσίας. 

Ακόμη και στις πλέον «ανώμαλες» περιόδους, όπως η χουντική επταετία, βρέθηκαν στη διεθνή σκηνή καθεστώτα, όπως εκείνα της Αλβανίας του Χότζα ή της Κίνας του Μάο, που για τους δικούς τους λόγους αναβάθμισαν τις σχέσεις με την Ελλάδα των συνταγματαρχών, σπάζοντας την απομόνωση στην οποία είχε περιέλθει η χώρα ιδίως μετά την υποχρεωτική αποχώρησή της από το Συμβούλιο της Ευρώπης.

Έμελλε, δυστυχώς, στις μέρες μας, η Ελλάδα του σκληρού πυρήνα της ευρωπαϊκής οικονομικής και νομισματικής ένωσης, η χώρα που στο πρόσφατο παρελθόν κατήγαγε τεράστιες διπλωματικές νίκες, πετυχαίνοντας υψιπετείς στόχους, όπως η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε., σε πείσμα της λυσσώδους αντίδρασης της Άγκυρας, να μετατραπεί στον απόλυτο διπλωματικό παρία της Ευρώπης των «28» που κανείς δεν τον υπολογίζει, ούτε δεν τον σέβεται, μηδέ τον υπολήπτεται.

Και μπορεί το περασμένο καλοκαίρι να μας την «χάρισαν», αναβάλλοντας τα προχωρημένα σχέδια να μας διώξουν από την ευρωζώνη και ενδεχομένως από την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά τώρα που οι ολέθριοι –όχι μόνον από την δική μας πλευρά- χειρισμοί του Μεταναστευτικού δημιούργησαν μια τεράστια βόμβα η οποία απειλεί τη συνοχή χωρών και την παραμονή στην εξουσία κυβερνήσεων, όλα δείχνουν ότι πολύ δύσκολα να μας τη «ξαναχαρίσουν».

Μέρα με τη μέρα και ώρα με την ώρα, επιβεβαιώνονται οι χειρότεροι φόβοι για τη μετατροπή της ελληνικής επικράτειας σε ένα απέραντο «hotspot», όπως ευσχήμως μας έπεισαν να αποκαλούμε τα ατελείωτα «τσαντίρια» τα οποία είμαστε υποχρεωμένοι να στήνουμε για να φιλοξενήσουμε –εκόντες, άκοντες- τις μυριάδες των απελπισμένων από τη μισή Ασία και την άλλη μισή Αφρική που θέλουν να χρησιμοποιήσουν το ελληνικό έδαφος ως πέρασμα προς το «ευρωπαϊκό όνειρο» τους.

Το πιο απογοητευτικό στην ούτως ή άλλως απελπιστική κατάσταση, η οποία διαμορφώνεται μετά το κλείσιμο των βόρειων συνόρων, που πολλοί, εκτός από την κυβέρνηση, βλέπαμε να έρχεται αργότερα ή γρηγορότερα, είναι ότι η Ελλάδα βρέθηκε μπροστά σε τετελεσμένα χωρίς να έχει στο πλευρό της ούτε έναν πραγματικό σύμμαχο. Αντιθέτως, όλοι, μα όλοι, οι βαλκάνιοι γείτονες συντονίστηκαν με την Αυστρία, η οποία αποκτά ρόλο ρυθμιστή των ευρωπαϊκών που ούτε την εποχή του Μέτερνιχ  δεν είχε καταφέρει να αποκτήσει.

Που είναι, άραγε, εκείνες οι βαρύγδουπες εξαγγελίες για την «Συμμαχία του Ευρωπαϊκού Νότου»; Τι απέγιναν οι μεγαλόστομες διακηρύξεις για «την Ευρώπη που αλλάζει εξαιτίας του ΣΥΡΙΖΑ»; Προφανώς χάθηκαν μαζί με την δήθεν «υπερήφανη διαπραγμάτευση» που είχε ως επικεφαλής τον –σχεδόν κατά γενική ομολογία, πλέον-ανεκδιήγητο πρώην  υπουργό Οικονομικών, ο οποίος πρώτος πέτυχε την απομόνωση της χώρας στις συνεδριάσεις του Eurogroup.

Με συγχωρείτε, αλλά όταν προκαλείς τον Σλοβένο ή τον Σλοβάκο, ο οποίος, αν και φτωχότερος, συμμετέχει στο πρόγραμμα διάσωσης της χώρας σου, επειδή ανήκει στην ευρωζώνη, γιατί να σε σεβαστεί ο Ούγγρος ή ο Βούλγαρος, ιδίως όταν στον τελευταίο κλείνεις και τα σύνορα επειδή έχεις αγροτικές κινητοποιήσεις; Πολύ περισσότερο δεν θα σε σεβαστεί η πολιτική τάξη της ΠΔΓΜ που βρήκε με τη μεταναστευτική κρίση τη χρυσή ευκαιρία που χρόνια αναζητούσε για να αναδείξει γεωπολιτικό πλεονέκτημα έναντι της Ελλάδας.

Κακά τα ψέματα, είτε από άγνοια των πραγμάτων είτε από ιδεοληπτικές εμμονές, η σημερινή κυβέρνηση, από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε τις τύχες της χώρας, δεν επεδίωξε τη σύναψη αποδοτικών συμμαχιών. Παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς για δήθεν πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, εκείνο που πραγματικά κυνήγησαν οι διπλωματικοί ινστρούχτορες της σημερινής κυβέρνησης ήταν η σύναψη σχέσεων «προστασίας».

Αρχικώς στράφηκαν εκτός Ευρώπης, πλην, όμως, όταν ναυάγησαν νωρίς – νωρίς τα όνειρα για κινέζικες πιστώσεις και ρωσικές προκαταβολές, το έριξαν στις γονυκλισίες προς τον Ομπάμα. Για να καταλήξουν να σέρνονται πότε πίσω από την Μέρκελ και πότε τον Ολάντ, αγνοώντας όλους τους άλλους μικρότερους Ευρωπαίους «παίκτες». Αντί, λοιπόν, να ανοίξουν εδώ και καιρό απευθείας διαύλους με τους γείτονες μας, εναπέθεσαν όλες τις ελπίδες στους «προστάτες».

Από αυτούς περιμένουν τώρα να μας… λυπηθούν και να πιέσουν τους γείτονες μας να ανοίξουν τα σύνορα και τους λοιπούς Κεντροευρωπαίους να δεχθούν να πάρουν στο έδαφός τους μερικούς από τους χιλιάδες των μεταναστών που με αμείωτη ένταση θα εξακολουθήσουν να έρχονται στην Ελλάδα, επειδή εδώ είναι πολύ καλύτερα από τις χώρες τους και αρκετά καλύτερα από την Τουρκία.

Μέχρι το ΝΑΤΟ, που οι σημερινοί κυβερνώντες ήθελαν μέχρι πρότινος τη διάλυσή του, δέχθηκαν, στο πλαίσιο αυτής της λογικής της «προστασίας», να αναλάβει τα ηνία στο Αιγαίο, κάτι που επί σειρά δεκαετιών ήταν αδιανόητο να δεχθεί οποιαδήποτε άλλη ελληνική κυβέρνηση. Παρά ταύτα, όμως, τα αποτελέσματα και αυτού του απελπισμένου διπλωματικού χειρισμού δεν άλλαξαν τη δυσχερή θέση στην οποία περιήλθε η χώρα εξαιτίας της άφρονος πολιτικής που ακολουθήθηκε τον περασμένο χρόνο.

Αλλά, πως μπορεί να περιμένει κανείς κάτι διαφορετικό στην εξωτερική πολιτική, όταν οι ίδιοι άνθρωποι δεν μπορούν να συνάψουν συμμαχίες ούτε καν στο εσωτερικό που έχουν δίπλα τους τόσο «πρόθυμους» -μέχρι παρεξηγήσεως…- συμπαραστάτες, όπως ο Κυριάκος Μητσοτάκης, η Φώφη Γεννηματά, ο Σταύρος Θεοδωράκης και ο Βασίλης Λεβέντης;

Αντί να αδράξουν την ευκαιρία της συναίνεσης που τους προσφέρεται, ο Αλέξης Τσίπρας και η κυβερνώσα παρέα του επιλέγουν τα διχαστικά ψεύδη και τις αλαζονικές απειλές. Είναι σαφές ότι αδιαφορούν αν έτσι πριονίζουν το κλαδί στο οποίο κάθονται. Και, προφανώς, δεν δίνουν την παραμικρή σημασία στη ζημιά την οποία προκαλούν στον εθνικό και κοινωνικό κορμό.