Πέρα από τον… καναπέ

 

Η σημειολογία της αμήχανης ορθοστασίας της επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν, προτού βρεθεί στον απομακρυσμένο καναπέ που της διέθεσαν οι υπηρεσίες του Παλατιού του «Σουλτάνου» Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ήταν από πολλές πλευρές άκρως αποκαλυπτική.

Όσα προσχήματα και αν επικαλέστηκαν για τις δήθεν προβλέψεις του πρωτοκόλλου και όσα προσχήματα και αν εφευρέθηκαν για την υποτιθέμενη κακή συνεννόηση των υπηρεσιών της εθιμοτυπίας, ουδείς μπορεί να παραβλέψει τα μηνύματα που εξέπεμπε η στάση του Τούρκου Προέδρου έναντι των συνδαιτυμόνων του.

Οι οποίοι –τι ειρωνεία;- τον είχαν επισκεφθεί για να του θέσουν μεταξύ άλλων το ζήτημα που έχει ανακύψει με την αποχώρηση της Τουρκίας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης –αυτό και αν είναι ειρωνεία!- για την καταπολέμηση των διακρίσεων και της βίας κατά των γυναικών.

Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, η οποία υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 2011, τέθηκε σε ισχύ το 2014 και υπογράφηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση το 2017. Είναι, όπως ανέφερε σχετικό ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου, το πρώτο διεθνώς νομικά δεσμευτικό κείμενο του είδους του το οποίο υποχρεώνει τα κράτη που την επικυρώνουν να ακολουθούν ενδελεχή, δεσμευτικά κριτήρια για την πρόληψη της έμφυλης βίας, την προστασία των θυμάτων και την τιμωρία των αυτουργών.

Επίσημες έρευνες λένε ότι, ακόμη και στις προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες, μία στις τρεις γυναίκες έχει υποστεί σωματική βία, σεξουαλική βία, ή και τις δύο μορφές βίας από την ηλικία των 15 ετών και έπειτα. Μπορεί να φανταστεί κανείς πόσο χειρότερα είναι τα πράγματα σε χώρες χωρίς δημοκρατική παράδοση, όπως είναι η Τουρκία. Αλλά και να αντιληφθεί γιατί ο Ερντογάν έσπευσε να ενδώσει στην απαίτηση των ακόμη πιο ακραίων από τον ίδιο –ναι, υπάρχουν και τέτοιοι!- πολιτικών εταίρων του για αποχώρηση της Τουρκίας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.

Όπως και να έχει, όμως, από τα όσα διαδραματίστηκαν κατά την επίσκεψη στην Άγκυρα του διδύμου της ευρωπαϊκής ηγεσίας και το… στρογγυλοκάθισμα του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ δίπλα στον Ερντογάν, εκείνο που εντυπωσίασε λιγότερο ήταν η προκλητικά αγενής συμπεριφορά των γειτόνων μας. Λόγω της γειτνίασης μας, άλλωστε, εμείς οι Έλληνες έχουμε υποστεί και υφιστάμεθα, πολύ πιο θρασείες προκλήσεις από την ολιγόλεπτη ορθοστασία της προέδρου της Κομισιόν.

Το μείζον ζήτημα στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι οι παθογένειες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος που αναδείχθηκαν εξαιτίας των νέο-οθωμανικών καμωμάτων της Άγκυρας. Δεν είναι μόνον ότι κανείς από το δίδυμο της ευρωπαϊκής ηγεσίας των Σαρλ Μισέλ και Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν δεν έδειξε να διαθέτει τα απαραίτητα πολιτικά ανακλαστικά άμεσης αντίδρασης μπροστά στην προσβολή που συνιστούσε η συμπεριφορά απέναντι στην επικεφαλής της Κομισιόν. Είναι, πολύ περισσότερο, ότι για μια ακόμη αναδείχθηκε η αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εκφραστεί με μια φωνή και να δείξει την ισχύ που διαθέτει.

Ο πολυπλόκαμος –και, ως εκ τούτου, γραφειοκρατικός- μηχανισμός διακυβέρνησης της Ένωσης, σε συνδυασμό με την επιλογή των προσώπων για τις ηγετικές θέσεις που γίνεται, κατά βάση, με όρους συμβιβασμού και… ελάχιστου κοινού παρονομαστή, εμποδίζουν, δυστυχώς, την ανάδειξη στιβαρής ηγεσίας ικανής να χειρίζεται κρίσεις και να βρίσκει αποτελεσματικές λύσεις στα προβλήματα που ανακύπτουν σε έναν οργανισμό 27 κρατών και εκατοντάδων –ή μήπως χιλιάδων;- κάθε είδους αντικρουόμενων συμφερόντων.

Δεν περιμέναμε βεβαίως το ταξίδι στην Άγκυρα για να διαπιστώσουμε το τεράστιο έλλειμμα αποτελεσματικής ηγεσίας που ταλανίζει την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πριν από τον απομακρυσμένο… καναπέ, στον οποίο έβαλαν να καθίσει την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, το βιώσαμε με τους ανερμάτιστους χειρισμούς των Βρυξελλών στην πανδημία του κορωνοϊού. Στο ένα και μοναδικό εγχείρημα που ανέλαβαν να φέρουν εις πέρας και το οποίο δεν ήταν άλλο από το κοινό εμβολιαστικό πρόγραμμα, απέτυχαν παταγωδώς.

Παρά την αδιαμφισβήτητη πολιτική και οικονομική ισχύ της, η Ευρωπαϊκή Ένωση, συγκριτικά με άλλες προηγμένες χώρες, όπως, π.χ., οι ΗΠΑ ή η Βρετανία –για να μην πούμε για το Ισραήλ- αποδείχθηκε ουραγός στις προμήθειες εμβολίων και, άρα, στον αριθμό των εμβολιασμένων.

Το χειρότερο όλων, μάλιστα, είναι ότι δεν έδειξε αδράνεια, αλλά το γεγονός ότι οι προσπάθειες που κατέβαλε δεν ευοδώθηκαν, κυρίως επειδή οι φαρμακευτικές εταιρίες με τις οποίες διαπραγματεύτηκαν οι Βρυξέλλες, δεν βρήκαν απέναντι τους μια στιβαρή ηγεσία που ήταν διατεθειμένη να επιβάλει τους δικούς της όρους. Ενώ ακόμη και για να τρίξουν ελαφρώς τα δόντια στην Άγκυρα, έδειχναν μέχρι την τελευταία ώρα να περιμένουν την επίνευση της Ουάσιγκτον και διοίκησης του Τζο Μπάιντεν.

Γι΄ αυτό, λοιπόν, πέρα από τον… καναπέ του σουλτανικού Παλατιού, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι επιτακτικότερο από ποτέ να (επι)δείξει την δύναμη της. Με το Ταμείο Ανάκαμψης που υιοθέτησε τον περασμένο χρόνο έκανε ένα αξιοσημείωτο βήμα προς τα εμπρός.

Απομένουν, όμως, να κάνει πολλά ακόμη ούτως ώστε να τη σέβονται και να τη φοβούνται τόσο ο Ερντογάν όσο και οι φαρμακοβιομηχανίες. Και κυρίως να την εμπιστευόμαστε τα εκατομμύρια των Ευρωπαίων πολιτών.

Με ή χωρίς έρπη, η υπογραφή θα πέσει

            Δεν χρειάζεται κανείς να διαθέτει κληρονομικό χάρισμα στη μαντική για να διαγνώσει ότι οδηγούμαστε προς μια νέα βαριά σε περιεχόμενο μέτρων συμφωνία με τους εταίρους και δανειστές. Όπως επίσης ότι είναι μάλλον αδιάφορο το πως θα ονομαστούν τα υπό αίρεση επιπλέον μέτρα τα οποία φορτωθήκατε ίσως και ως αποτέλεσμα της υποτιθέμενης σκληρής διαπραγμάτευσης.

            Όσοι διαθέτουν κοινό νου και δεν έχουν απωλέσει τη μνήμη τους αντιλαμβάνονται ότι οι ψευτοπαλληκαρισμοί όλου του προηγούμενου διαστήματος αποτελούν τους πλέον αψευδείς μάρτυρες της επερχόμενης υπογραφής που είναι έτοιμη να βάλει φαρδιά πλατιά η κυβερνητική ηγεσία, έστω και αν συνοδευτεί από έναν ενδεχόμενο… έρπη στα χείλη του πιεζόμενου πρωθυπουργού.

            Μαζί, άλλωστε, με τις εχθροπαθείς επιθέσεις που εξαπολύονται τόσο προς τα κόμματα της αντιπολίτευσης, λες και η στάση τους είναι που οδήγησε στην οκτάμηνη καταστροφική καθυστέρηση της «αξιολόγησης», που μετατίθεται από εβδομάδα σε εβδομάδα, όσο και προς εκείνα τα μέσα ενημέρωσης που επιμένουν, σεβόμενα τον ρόλο τους, να ασκούν το καθήκον της κριτικής, είναι πρόδρομα φαινόμενα που δείχνουν ότι έφθασε η ώρα της συμφωνίας. Και το μόνο που απομένει είναι το τελικό «αμπαλάζ» το οποίο θα δώσει το άλλοθι στους βουλευτές των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ να πουν ένα ακόμη “ναι σε όλα”.

            Για τους πλέον «άπιστους Θωμάδες», εξάλλου, που μπορεί να είχαν αμφιβολίες και να επηρεάστηκαν από τη σεναριολογία περί σκέψεων για εκλογές ή δημοψήφισμα, ρίχτηκαν αυτές τις μέρες στην «πιάτσα» και οι απαραίτητες διαρροές περί νέων «θησαυρών» που κρύβονται σε κάποιες από τις αμέτρητες λίστες. Λίστες που, κατά έναν παράδοξο τρόπο, όλες καταλήγουν να έχουν στο τέλος «πρωταγωνιστή» έναν από τους ανθρώπους της προηγούμενης κυβέρνησης και κατά προτίμηση τον «συνήθη ύποπτο» Σταύρο Παπασταύρου που ποιος ξέρει πόσες υπαρκτές ή και ανύπαρκτες «αμαρτίες» του που θα ανακαλύψουν οι «Πουαρό» της κυβέρνησης μέχρι να ληφθούν όλα τα φορομπηχτικά μέτρα που αντί της περικοπής των δαπανών επιμένει να επιλέγει η Αθήνα.

            Με αυτά και με άλλα ανάλογα τερτίπια, πάντως, έχουν γίνει πια τόσο προβλέψιμες οι κινήσεις της παρέας του Μαξίμου που δεν εντυπωσιάζουν κανέναν οι στερεότυποι ισχυρισμοί του τύπου «η αντιπολίτευση συντάσσεται με το ΔΝΤ». Ενώ μάλλον το ίδιο συμβαίνει  με την πληκτική φρασεολογία - κλισέ με την οποία μέμφονται κάθε τρεις και λίγο την... από καιρό «ψυχορραγούσα» διαπλοκή που, παρά ταύτα, οι μονότονες κυβερνητικές ανακοινώσεις την θέλουν να «δίνει τα ρέστα της». Σε βαθμό που ευλόγως να αναρωτιέται κανείς: Πόσα πια μπορεί να είναι αυτά τα... «ρέστα» για τα οποία ακούσαμε τόσες φορές το τελευταίο διάστημα ότι παίχθηκαν από τους ακατονόμαστους της διαπλοκής;

            Το πρόβλημα, όμως, δεν είναι τόσο η έλλειψη πρωτοτυπίας στην προπαγανδιστική φρασεολογία που χρησιμοποιούν οι κυβερνητικοί επικοινωνιακοί μηχανισμοί, όσο η κοντή μνήμη που είτε έχουν οι ίδιοι οι «ένοικοι» του Μαξίμου είτε θεωρούν ότι διαθέτουν οι πολίτες και κυρίως όσοι εξ αυτών τους ψήφισαν ή τους ανέχτηκαν. Πώς αλλιώς, αλήθεια, μπορεί να εξηγηθούν οι πανηγυρικοί τόνοι με τους οποίους επιχειρούν να περιβάλουν τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σύμφωνα με τις οποίες θα είναι υφεσιακή (και) η φετινή χρονιά;

Και επειδή μπορεί να χάθηκε το μέτρημα, είναι καλό να θυμόμαστε ότι αναφερόμαστε στην ένατη, κατά σειράν, χρονιά που η ελληνική οικονομία συρρικνώνεται,  αν λάβουμε υπόψη ότι το «σπιράλ θανάτου» μέσα στο οποίο εξακολουθούμε να βρισκόμαστε ξεκίνησε το 2008 που ήταν το πρώτο έτος κατά το οποίο αντιστράφηκαν οι επί σειρά ετών θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης που κατέγραφε νωρίτερα η ελληνική οικονομία.

            Το πλέον απίθανο, όμως, στη συγκεκριμένη συγκυρία είναι ότι εμφανίζουν το -0,3% της μείωσης του ΑΕΠ για το 2016 ως «επιτυχία», επειδή, λέει, σε προηγούμενη έκθεσή της η Κομισιόν την είχε υπολογίσει κατά τι πιο αρνητική (-0,7%). Και θέλουν εξ αυτού του λόγου να τους αναγνωριστεί αυτή η εξέλιξη ως «επίτευγμα δικαίωσης» της ανερμάτιστης πολιτικής του «ό,τι νά ΄ναι» που ακολουθούν.         

Ταυτοχρόνως, ωστόσο, απαιτούν να αγνοηθεί ότι το αντίστοιχο περυσινό διάστημα η ίδια η Κομισιόν, που, σε αντίθεση με το… «επάρατο» ΔΝΤ, μας καλούν να εμπιστευόμαστε, είχε προβλέψει ότι τη χρονιά που τρέχει, όπως και την αμέσως προηγούμενη, όχι μόνον δεν θα είχαμε ύφεση, αλλά αντίθετα η ελληνική οικονομία θα κατέγραφε μια ισχυρή αναπτυξιακή τροχιά που θα κυμαινόταν σε ποσοστά άνω του 3% ετησίως.

Είναι προφανές ότι όλη αυτή η μηχανή της εξαπάτησης περί της δήθεν διαπραγμάτευσης που συνεχίζεται έχει στηθεί για έναν και μόνο λόγο: για να λειτουργήσει ως προπέτασμα καπνού που θα επιτρέψει στους κυβερνητικούς βουλευτές και να υπερψηφίσουν το βαρύ πακέτο των μέτρων και να μπορούν να πάνε στις επαρχίες τους για να… διεκτραγωδήσουν με πόσο ψυχής το έκαναν.

Για το πρώτο, ότι, δηλαδή, θα ψηφιστούν τα μέτρα, μάλλον δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία. Για το δεύτερο, ότι θα μπορούν να πάνε ανενόχλητοι στα… χωριά τους δύσκολο το βλέπω. Όχι επειδή τους προειδοποίησε προ ημερών ο αγροτοσυνδικαλιστής του ΚΚΕ Βαγγέλης Μπούτας, αλλά κρίνοντας από το κλίμα των πασχαλινών ημερών. Ας μην παραπονιούνται, όμως. Οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ, που είχαν εκπαιδευτεί από τους ίδιους να προπηλακίζουν τους πολιτικούς με τους οποίους δεν συμφωνούν, είναι εκείνοι που τους περιμένουν με τις αγριότερες των διαθέσεων. Οπότε…