Η μεταρρυθμιστική ορμή κόλλησε στα αβαθή της πεπατημένης

Ας επιχειρήσουμε να σκιαγραφήσουμε την πραγματικότητα με δύο -φανταστικές μεν, πλην όμως όχι και τόσο εξωπραγματικές- σκηνές που αποτυπώνουν την συνήθως αγεφύρωτη απόσταση η οποία διαχρονικά χωρίζει τα μεγάλα λόγια από τα δυσανάλογα πενιχρά έργα.

Σκηνή πρώτη: Τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης και οι συνεργάτες τους κάθισαν τις προηγούμενες ημέρες γύρω από ένα τραπέζι για να καταλήξουν στα τελικά μεγέθη του κρατικού προϋπολογισμού για τον επόμενο χρόνο. Το έφεραν από δω, το έφεραν από εκεί, το ισοζύγιο δεν έκλεινε. Έλειπαν από το έσοδα το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 606 εκατ. ευρώ. Το brain storming που ακολούθησε δεν απέδωσε τα αναμενόμενα.

Ώσπου κάποιος -από τους φανταστικούς, όπως προείπαμε- συνδαιτυμόνες- θυμήθηκε τη θηριώδη φοροδιαφυγή για την οποία είχε μιλήσει προεκλογικά αλλά και τον περασμένο Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ο οποίος είχε μιλήσει για την αναγκαία μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος που θα ήταν μια από τις μεγάλες προτεραιότητες της νέας τετραετίας την οποία με τόση άνεση εξασφάλισε το κυβερνών κόμμα στις κάλπες του Μαΐου και του Ιουνίου.

«Ναι, αλλά η φορολογική μεταρρύθμιση θέλει μακρόπνοο και συνεκτικό σχέδιο για να αποφέρει έσοδα στο Δημόσιο και εμείς τώρα καιγόμαστε να κλείσουμε τον προϋπολογισμό που πρέπει να στείλουμε στους Ευρωπαίους», είπε ο κυνικός της ομήγυρης. Ο ίδιος θύμισε ότι στη χώρα μας συζητάμε σχεδόν από την αρχή της μνημονιακής περιόδου, πάνω από μια δεκαετία δηλαδή, για την ολοκλήρωση της διασύνδεσης των POS με τις ταμειακές μηχανές, καθώς και την καθολική επέκταση του myDATA, έτσι ώστε να εκδίδονται ηλεκτρονικά τιμολόγια. 

Κάποιος άλλος παρατήρησε ότι η εφαρμογή των συγκεκριμένων μέτρων έχουν μετατεθεί πάμπολλες φορές. Άλλωστε επεσήμανε ότι και τώρα γίνεται λόγος για τους πρώτους μήνες του 2024, προκαλώντας τον ψίθυρο του διπλανού του: «Ας το δούμε ως το επόμενο καλοκαίρι και πάλι ευχαριστημένοι θα είμαστε…». 

Από το προφανές αδιέξοδο επιχείρησε να τους βγάλει ο παλαιότερος όλων που είχε δει να συντάσσονται προϋπολογισμοί και προϋπολογισμοί, χωρίς οι συντάκτες τους να πολυνοιάζονται για την εφαρμογή τους. «Τώρα βέβαια με τους Ευρωπαίους πάνω από το κεφάλι μας δεν μπορούμε να βάλουμε το γενικό και αόριστο για “πρόσθετα έσοδα από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής” που έβαζαν όλες ανεξαίρετα οι κυβερνήσεις του παρελθόντος. Οπότε πρέπει να επιβάλλουμε επιπλέον φόρους ή να κόψουμε δαπάνες», κατέληξε. 

«Η κυβέρνηση αυτή έχει δεσμευτεί ότι μόνον θα μειώνει και δεν θα αυξάνει φόρους», αντέδρασε ο πολιτικός που προήδρευε της σύσκεψης. «Εκτός αν πρόκειται για φοροφυγάδες…», συμπλήρωσε και άρχισε να διαβάζει από ένα σημείωμα που του ενεχείρησε συνεργάτης του: «Σήμερα το 71% των ελεύθερων επαγγελματικών εμφανίζουν εισόδημα κάτω από 10.920 ευρώ, δηλαδή χαμηλότερο από τον κατώτατο μισθό, οι μισοί (47%) πληρώνουν φόρο έως 1.000 ευρώ τον χρόνο και το 27% πληρώνουν από 1.000 έως 3.000 ευρώ».

Η λύση που τελικά επιλέχθηκε ήταν πιο απλή και από το… «αβγό του Κολόμβου». Όποιος ελεύθερος επαγγελματίας δηλώνει εισοδήματα που υπολείπονται του ετήσιου κατώτατου μισθού με τον οποίο αμείβεται ένας εργαζόμενος, θα θεωρείται a priori φοροφυγάς. Ενώ για όποιον ξεπερνάει το πλαφόν των 10.920 ευρώ, ούτε γάτα ούτε ζημιά. Με άλλα λόγια, στο εξής όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα μπουν στην προκρούστεια κλίνη της οριζόντιας επιβολής φόρου επί τεκμαρτών εισοδημάτων που στο παρελθόν αυτοί που σήμερα τα επιβάλλουν τα θεωρούσαν… επάρατα.

Τι σημαίνουν όλα αυτά στην πράξη; Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις, «σε σύνολο 735.320 ελεύθερων επαγγελματιών, οι 138.000 θα έχουν μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης κατά 560 ευρώ κατά μέσο όρο ο καθένας, λόγω μείωσης του τέλους επιτηδεύματος. Οι 124.000 δεν θα έχουν ούτε επιβάρυνση ούτε ελάφρυνση. Και οι υπόλοιποι 473.000 θα πληρώσουν μεγαλύτερο φόρο, κατά μέσο όρο 1.444 ευρώ ο καθένας». 

Δεν μοιάζει και πολύ… μεταρρυθμιστικό το μέτρο, το οποίο είχαν υιοθετήσει και άλλοι παλαιότερα. Φαίνεται ότι δεν ήταν τόσο… ευφάνταστοι όσο το τωρινό οικονομικό επιτελείο που δεν δυσκολεύεται να βαφτίσει μεταρρύθμιση πρωτοβουλίες που ανασύρει από το χρονοντούλαπο..  

Σκηνή δεύτερη: Μερικά οικοδομικά τετράγωνα πιο πέρα από εκεί που συνεδρίαζε το οικονομικό επιτελείο, μια ακόμη πολυδιαφημισμένη μεταρρυθμιστική πρωτοβουλία, το νέο σύστημα επιλογής διοικήσεων στους φορείς του Δημοσίου, κολλούσε επίσης στα… αβαθή της πεπατημένης. 

Στο τελικό κείμενο του νομοσχεδίου του υπουργείου Εσωτερικών, που ψηφίστηκε από τη Βουλή, ο αριθμός των διοικούντων που υποτίθεται ότι θα επιλέγονται με αξιοκρατικά κριτήρια και διαφάνεια περιορίστηκε δραστικά, ο ρόλος του ΑΣΕΠ περιθωριοποιήθηκε και έγινε μάλλον διακοσμητικός ενώ η προφορική συνέντευξη μπορεί να αλλάξει τα αποτελέσματα των υπολοίπων δοκιμασιών. Και σαν να μην έφθαναν αυτά, τον τελευταίο λόγο πριν το διορισμό θα τον έχουν τα κυβερνητικά στελέχη, που θα βαθμολογούν τους υποψηφίους προτείνοντας τρεις για να επιλέξει έναν εξ αυτών ο αρμόδιος υπουργός.

Είναι κοινό μυστικό, άλλωστε, οι παρασκηνιακές αντιδράσεις με τις οποίες έγιναν δεκτοί οι αρχικοί κυβερνητικοί σχεδιασμοί για πλήρη «αποπολιτικοποίηση» του Δημοσίου. Οι κομματικές «ομάδες πίεσης» αποδεικνύονται πολύ ισχυρότερες από την υποτιθέμενη μεταρρυθμιστική ορμή της κυβέρνησης και οι σημερινοί υπουργοί, όπως και οι προηγούμενοι, δεν δείχνουν διάθεση να απεμπολήσουν το δικαίωμα να διορίζουν τα «δικά τους παιδιά». 

Δεν είναι τυχαίο που ο υπουργός Υγείας Μιχάλης Χρυσοχοΐδης σχεδόν σε κάθε μια από τις επισκέψεις που πραγματοποίησε από το καλοκαίρι και έπειτα σε νοσοκομεία όλης της χώρας έφευγε καρατομώντας κάποιον από τις διοικήσεις τους. Με δεδομένη την κατάσταση που επικρατεί στα περισσότερα από αυτά, αν συνέχιζε τις περιοδείες του θα έμενε ακέφαλη η πλειονότητα των νοσηλευτικών ιδρυμάτων της χώρας. Ο ίδιος έχει πολύ μικρή συνάφεια με τον γαλάζιο κομματικό μηχανισμό και, ως εκ τούτου, θεωρητικώς τουλάχιστον, διαθέτει την έξωθεν καλή μαρτυρία για να κάνει αξιοκρατικές επιλογές όταν κάποια στιγμή θα ανοίξουν οι σχετικές διαδικασίες.

Αφού, λοιπόν, η μεταρρυθμιστική ορμή «κόλλησε», ας επενδύσουμε στις εξαιρέσεις των τυχόν μεταρρυθμιστών που απέμειναν -στην επαναπαυμένη στο 41%- κυβέρνηση. 

Κακά ξεμπερδέματα

Αν δείχνει κάτι η αναβολή, για μια εβδομάδα, της προ ημερησίας διατάξεως συζήτησης για τη Δικαιοσύνη, είναι ο προσχηματικός και αποπροσανατολιστικός χαρακτήρας που έχει η κυβερνητική πρωτοβουλία να προκληθεί αντιπαράθεση κορυφής στη Βουλή που ήρθε ως δήθεν «ρελάνς» του Μεγάρου Μαξίμου στις βαριές καταγγελίες για πολιτικές παρεμβάσεις στη λειτουργία της Δικαιοσύνης.

Η επίκληση του τρομοκρατικού χτυπήματος στις Βρυξέλλες δεν είναι διόλου πειστικός λόγος για τη χρονική μετάθεση της κοινοβουλευτικής συζήτησης, διότι αν, πράγματι, ο πρωθυπουργός και οι υπουργοί του είχαν σοβαρά πράγματα να πουν, θα το είχαν κάνει. Και κανένας –πραγματικός ή κατασκευασμένος- αντιπερισπασμός δεν ήταν δυνατόν να τους εμποδίσει.

Μόνον και μόνον, άλλωστε, που οι κυβερνητικοί ιθύνοντες έσπευσαν μετά τη μετάθεση της συζήτησης των αρχηγών, η οποία επρόκειτο να γίνει την Τρίτη, να αναβάλλουν και τη συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας που θα συζητούσε τις επίμαχες καταγγελίες, επειδή, λέει, συνέπεσε με την… παραμονή της εθνικής επετείου, δεν δυσκολεύει ούτε τους πλέον αφελείς να αντιληφθούν τις φθηνές σκοπιμότητες που υποκρύπτουν οι χειρισμοί της κυβέρνησης.

Δεν χρειάζεται, επί παραδείγματι, να είναι κάποιος ειδικά πληροφορημένος ή υπερβολικά υποψιασμένος για να αναρωτηθεί τι είναι εκείνο που συνδέει την τόσο σαφή καταγγελία μιας λειτουργού της Θέμιδας κατά ενός μέλους της κυβέρνησης με την περιώνυμη «διαπλοκή», για την οποία, όπως διθυραμβικά προαναγγέλλει ο φιλοκυβερνητικός Τύπος, προτίθεται να μιλήσει ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας.

Είτε, εξάλλου, γίνει την προσεχή Τρίτη η συζήτηση σε επίπεδο αρχηγών, είτε αναβληθεί εκ νέου, το επίδικο ζήτημα, το οποίο δεν είναι άλλο από το αν ο αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης περενέβη στο έργο μιας εισαγγελέως Εφετών για να επηρεάσει τη στάση της σε εκκρεμή υπόθεση, είναι εντελώς ανεξάρτητο και χρήζει διερεύνησης, όποιος και αν έχει δίκιο ή λέει όλη την αλήθεια: η εισαγγελέας ή υπουργός.

Σε μια ευνομούμενη χώρα, μάλιστα, θα περίμενε κανείς ότι η ίδια η κυβέρνηση που δίνει όρκους πίστης στη διαφάνεια θα ήταν εκείνη η οποία, μόλις είδαν το φως οι επίμαχες καταγγελίες, θα έσπευδε να ζητούσε να γίνει έρευνα. Ώστε –αν μη τι άλλο- να αποδείξει ότι δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί της στα θέματα που σχετίζονται με τη λειτουργία των θεσμών. Και –γιατί όχι;- να δείξει ότι εννοεί ότι είναι αποφασισμένη να τερματίσει το καθεστώς των παρεμβάσεων που οι ίδιοι ισχυρίζονταν ότι έκαναν οι προκάτοχοί τους.

Όμως, κατά έναν παράδοξο, εκ πρώτης, τρόπο, τουλάχιστον για τους ανυποψίαστους, όχι μόνον δεν μπαίνουν μπροστά για να υπερασπιστούν τη διαφάνεια, αλλά, αντιθέτως, πρωταγωνιστούν σε ένα απίστευτο γαϊτανάκι συγκάλυψης που είναι αποκαλυπτικό των πραγματικών προθέσεων από τις οποίες διακατέχονται και οι οποίες τους οδηγούν στον αποπροσανατολιστικό θόρυβο.

Σε μια άλλη ανάγνωση των πραγμάτων, ωστόσο, όλα τούτα είναι συμβατά με την γενική κατεύθυνση που οι νυν κυβερνώντες, οι οποίοι δείχνουν ότι έχουν βαλθεί να ανατρέψουν όλα όσα ξέρουμε για την άσκηση της πολιτικής. Βλέπετε, το σύνηθες, τόσο στη χώρα μας όσο και διεθνώς, είναι οι κυβερνήσεις να επιδιώκουν τη γαλήνη, την ηρεμία, την καταλλαγή, τη συναίνεση, σε τρόπον ώστε να καταφέρουν να πετύχουν τους στόχους τους οποίους έχουν θέσει. Εν αντιθέσει με τις εκάστοτε αντιπολιτεύσεις που πασχίζουν για την ένταση και την αναταραχή που υπονομεύουν όσους έχουν την ευθύνη της διακυβέρνησης.

Σε παγκόσμια, λοιπόν, πρώτη και, το κυριότερο, σε πείσμα της μεταστροφής την οποία έχουν κάνει σχεδόν στα πάντα –από τις χειροπέδες που άρχισαν να φορούν στους μετανάστες ως την άδεια στους χρυσωρύχους των Σκουριών-, οι ιθύνοντες της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ –ΑΝΕΛ επιμένουν, αντιπολιτευόμενοι την αντιπολίτευση, να υποδαυλίζουν την ένταση και να πυροδοτούν την παραλυτική σύγκρουση.

Πρόκειται για κινήσεις και πρωτοβουλίες οι οποίες υπακούουν σε μια παραλλαγή της κλασσικής ήδη από τη ρωμαϊκή εποχή συνταγής για «άρτον και θεάματα» που παραδοσιακά προσφέρουν στις δύσκολες στιγμές τα κάθε λογής καθεστώτα. Όσο μάλιστα μικρότερη είναι η δόση του άρτου που μπορεί να μοιράσουν τόσο μεγαλώνουν τη δοσολογία των θεαμάτων που προσφέρουν στους υπηκόους τους.

Αυτό ακριβώς γίνεται το τελευταίο δεκατετράμηνο με την εμμονική ενασχόληση των κυβερνώντων με τη «διαπλοκή». Είναι, δε, τέτοιο το πάθος τους που δεν τους αφήνει να αντιληφθούν ότι το θέαμα που παρουσιάζουν, με τις περιβόητες «λίστες», είναι πια τόσο πολυπαιγμένο που ελάχιστα συγκινεί το φιλοθεάμον κοινό. Ίσως και επειδή οι εχέφρονες έχουν, μάλλον, βαρεθεί να ακούνε για την «διαπλοκή», η οποία, εκεί που τη μια στιγμή τού λένε ότι «ψυχορραγεί», την αμέσως επόμενη ώρα τού την παρουσιάζουν ως «εφτάψυχη» που… «Να τη, πετιέται αποξαρχής κι αντρειεύει και θεριεύει…».

Σε κάθε περίπτωση, όσος επικοινωνιακός κουρνιαχτός και αν σηκωθεί στο πλαίσιο του έργου υπό τον τίτλο… «Θάνατος στη διαπλοκή», οι πολίτες οι οποίοι σε λίγες μέρες θα δουν τις συντάξεις τους να πετσοκόβονται για μια ακόμη φορά και τους ήδη δυσβάσταχτους φόρους να ανεβαίνουν ακόμη ψηλότερα, πολύ δύσκολα θα συγκινηθούν από την επιλεκτική στοχοποίηση ενός ή, άντε, δύο καναλαρχών.

Ο σημαντικότερος λόγος για τον οποίο δεν θα συγκινηθούν οι πολίτες είναι εξαιτίας του ότι είναι από πενιχρά έως ανύπαρκτα τα αποτελέσματα του υποτιθέμενου αγώνα κατά της διαπλοκής, της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής. Ορισμένοι, μάλιστα, ισχυρίζονται –και θα αποδειχθεί πολύ σύντομα αν είναι έτσι- ότι υπολείπονται αισθητά των αποτελεσμάτων που είχαν οι προηγούμενοι.

Οπότε μάλλον δεν θα αργήσει η ώρα που οι πολίτες θα θυμηθούν το σύνθημα «ξεμπερδεύουμε με το παλιό» με το οποίο κέρδισε ο ΣΥΡΙΖΑ τις εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου. Και τότε, κατά πάσα πιθανότητα, θα έχουμε κακά ξεμπερδέματα. Ας ευχηθούμε μόνον να είναι κακά ξεμπερδέματα μόνον για την κυβέρνηση και όχι και για τη χώρα…

Οι ποικιλώνυμες λίστες σε ρόλο «Ιερού Δισκοπότηρου»

            Είναι εντυπωσιακή η υψηλότατη «επένδυση» την οποία φαίνεται ότι έχει κάνει η σημερινή κυβέρνηση στη λεγόμενη καταπολέμηση της διαφθοράς. Είναι τόση μεγάλη η εμονική προσήλωσή τους που μόνον έτσι εξηγείται γιατί δεν πολυενδιαφέρονται για ο,τιδήποτε άλλο, όπως πρωτίστως η δημιουργία θέσεων εργασίας, αλλά και ευρύτερα η ανάληψη πρωτοβουλιών που να κινητοποιούν τη χειμαζόμενη ελληνική οικονομία.

Το υπουργικό συμβούλιο, το οποίο, ειδικά μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου οπότε ο Αλέξης Τσίπρας απηλλάγη από τους «ενοχλητικούς» της εσωκομματικής του αντιπολίτευσης, συνεδριάζει σπανιότατα, συνήλθε εκτάκτως την προπαραμονή των Χριστουγέννων με σχεδόν αποκλειστικό σκοπό να πανηγυρίσουν τα μέλη του την άφιξη στην Αθήνα νέας λίστας με συναλλαγές καταθετών που παρέλαβε ο γενικός γραμματέας της Κυβέρνησης από τον Γάλλο πρώην υπάλληλο της τράπεζας HSBC στη Γενεύη Ερβέ Φαλτσιανί.

Τα στοιχεία των συγκεκριμένων καταθετών δεν είναι άγνωστα στις ελληνικές αρχές, αφού έχουν φθάσει στη χώρα μας ήδη από το 2011 και περιέχονται στη περιώνυμη «λίστα Λαγκάρντ». Υποτίθεται, όμως, ότι τώρα ο περιβόητος κ. Φαλτσιανί, ο οποίος έγραψε ολόκληρο βιβλίο και το μόνο αποκαλυπτικό που βρήκε να προσθέσει ήταν τα γελοία κουτσομπολιά που κυκλοφορούσαν στην Αθήνα για το ποιος ή ποια κρυβόταν πίσω από τη μεγαλύτερη σε ύψος κατάθεση που περιείχε η λίστα που εκείνος υπέκλεψε, αποφάσισε –και μπράβο του!- να κάνει «δώρο» στην ελληνική κυβέρνηση και τις συνοδευτικές κινήσεις των επίμαχων λογαριασμών.

Οι διθυραμβικοί τόνοι, όμως, με τους οποίους έκτοτε τα κυβερνητικά στελέχη αναφέρονται στις υποθέσεις που σχετίζονται με τη συγκεκριμένη λίστα, αλλά και με άλλες συναφείς, δίνουν την εντύπωση ότι για τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ οι λίστες αυτές συνιστούν το «Ιερό Δισκοπότηρο» που η ανακάλυψή του θα λύσει δια παντός το… μυστήριο της μνημονιακής ζωής. Και γι΄ αυτό δεν χρειάζεται ο πρωθυπουργός και οι συνεργάτες του να ασχολούνται τόσο σοβαρά με τίποτε άλλο. Ούτε με την ανεργία, ούτε με την ανάπτυξη. Εδραία πεποίθησή τους είναι ότι με τον θησαυρό από τις συγκεκριμένες λίστες θα γεμίσουν τα δημόσια ταμεία, θα προσληφθούν όλοι οι άνεργοι στο δημόσιο και γενικώς θα είναι όλα καλά και όλα ωραία.

Έχουν, μάλιστα, πιστέψει τόσο πολύ όλα αυτά που μάλλον δεν αντιλαμβάνονται τον απίστευτο σουρεαλισμό που αναδύεται από τις ίδιες τις δηλώσεις τους. «Ξέρετε ότι απεχθάνομαι τα μεγάλα λόγια και τις δηλώσεις χάριν εντυπωσιασμού. Προσπαθώ πάντοτε να κρατάω τον πήχη των προσδοκιών χαμηλά, γιατί είναι γνωστό ότι η ελληνική κοινωνία έχει κουραστεί από τις δηλώσεις», δήλωνε τις προηγούμενες ημέρες σε διαδικτυακή συνέντευξή του αρμόδιο κυβερνητικό στέλεχος. Και εκεί που ήσουν έτοιμος να αναφωνήσεις: «να και ένας εγκρατής σε μια κυβέρνηση έμπλεη φαφλατάδων», σε άφηνε ενεό με τη συνέχεια των λεγομένων του.

«Ωστόσο, οι εξελίξεις στο θέμα με τις λίστες είναι ήδη καταιγιστικές», συμπλήρωνε για να σημειώσει: «Οι ταυτοποιήσεις προχωρούν με ταχύτατους ρυθμούς. Πολύ πιο γρήγορα από ό,τι ελπίζαμε. Εκτιμούμε ότι θα προχωρήσουν άμεσα και οι διασταυρώσεις των στοιχείων με τα δηλωθέντα εισοδήματα και έτσι θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε και σε καταλογισμό, που είναι και το πιο σημαντικό».

Το καλύτερο, όμως, ο εν λόγω κυβερνητικός αξιωματούχος –το όνομα του οποίου δεν έχει σημασία, αλλά όποιος κάνει μια στοιχειώδη αναζήτηση στο Διαδίκτυο είναι εύκολο να το βρει- το φύλαγε για τη συνέχεια: «Στο εξωτερικό, ήδη, μας θεωρούν “μουτζαχεντίν”, που δεν έχουμε πρόθεση να σταματήσουμε πουθενά, όποιον και αν βρούμε μπροστά μας και αυτό για εμάς είναι τίτλος τιμής», ανέφερε με μια τεράστια δόση αυταρέσκειας, προκαλώντας πελώριες απορίες για το πόση επαφή με την πραγματικότητα έχουν όλα αυτά.

Γιατί, στον Θεό σας, ποιός είναι εκείνος στο «εξωτερικό» που απονέμει «τίτλους τιμής» σε Έλληνες αξιωματούχους και τους αναγορεύει σε «μουτζαχεντίν» κατά της διαφθοράς;  Η τρόικα μήπως; Και τότε γιατί πιέζει για νέα μέτρα και δεν αποδέχεται το «μπαλαμούτι» περί «ισοδυνάμων»; Αλλά και αν δεν είναι η επάρατος «τρόικα», που τώρα τη λέμε «θεσμοί», τότε ποιός είναι; Μήπως οι… Ρώσοι με τα δισεκατομμύρια που θα μας έδιναν «μπροστάντζα» για τον αγωγό που δεν θα γίνει;

Πέρα από τα αστεία, πάντως, φαίνεται ότι τα παθήματα της ίδιας της τωρινής διακυβέρνησης από τις απανωτές διαψεύσεις που έχει υποστεί μέχρι τώρα στο συγκεκριμένο ζήτημα δεν έχουν γίνει μαθήματα. Ποιός, αλήθεια, θα εξηγήσει γιατί μετά τις τελευταίες εκλογές εξαφανίστηκε από το προσκήνιο ο προερχόμενος από τον εισαγγελικό κλάδο και επί χρόνια διώκτης του «μαύρου χρήματος» υπουργός Επικρατείας κ. Παναγιώτης Νικολούδης; Ποιό ήταν το «λάθος» του; Ότι καλλιέργησε προσδοκίες πως θα λυνόταν το οικονομικό πρόβλημα με τις λίστες; Ή ότι προσγείωσε τους υπερφίαλους υπολογισμούς;

Κακά τα ψέματα και ακόμη πιο κάκιστη η κοροϊδία των πολιτών. Η διαφθορά με τη μορφή της φοροδιαφυγής δεν είναι ούτε ελληνική εφεύρεση ούτε ελληνική μοναδικότητα. Αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο το οποίο, άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο, όλες οι κυβερνήσεις αν μπορούσαν θα το καταπολεμούσαν. Αν όχι για άλλον λόγο, σίγουρα για να έχουν λεφτά, είτε για να ξοδεύουν είτε για να ψηφοθηρούν με τη μείωση της φορολογίας. 

Σύμφωνα, άλλωστε, με τις πλέον έγκυρες διεθνείς μελέτες, οι πλούσιοι αυτού του πλανήτη έχουν κρυμμένα σε διάφορους «φορολογικούς παραδείσους» ποσά που υπολογίζονται στα 10 τρισεκατομμύρια δολάρια. Αντιστοίχως, στις ελβετικές τράπεζες υπολογίζεται ότι έχουν κατευθυνθεί από Έλληνες καταθέτες (συμπεριλαμβανομένων και των εφοπλιστών που είναι αμφίβολο αν μπορεί να φορολογηθούν στην Ελλάδα) κεφάλαια περίπου 100 δισ. ευρώ, τα οποία αναλογικά αποτελούν το 1/100 του συνόλου.

Με λίγα λόγια, ακόμη και αν οι εγχώριοι αυτοαποκαλούμενοι «μουτζαχεντίν» έκαναν τη μεγάλη έκπληξη και κατάφερναν  να κατάσχουν –αμήν και πότε!- όλα τα χρήματα που βρίσκονται στις ποικιλώνυμες λίστες που έχουν στα χέρια τους, το οικονομικό πρόβλημα της χώρας δεν επρόκειτο να λυθεί δια μιας, όπως αφελώς φαίνεται να πιστεύουν αρκετοί  στην κυβέρνηση. Μόνον η παραγωγική ανασυγκρότηση και η προσπάθεια να δημιουργηθούν όλο και περισσότερες θέσεις εργασίας μπορεί να αλλάξει τη μοίρα αυτού του τόπου. Και όσο γρηγορότερα το αντιληφθούν τόσο το καλύτερο και για εκείνους και για όλους εμάς.

Το φθηνό άλλοθι

«Μισογεμάτο» δήλωσε ότι βλέπει το «ποτήρι» της ελληνικής κρίσης ο «πολύς» κ. Πόουλ Τόμσεν, με την τελευταία του παρέμβαση από την έδρα του ΔΝΤ, επιμένοντας ότι, κατά την άποψή του, το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας εξακολουθεί να είναι η φοροδιαφυγή και εστιάζοντας κυρίως στο ζήτημα της φορολογικής διοίκησης, δηλαδή στον φοροεισπρακτικό μηχανισμό.

Είναι αλήθεια  ότι δεν είναι πολύ εύκολο να αντιλέξει κανείς ότι όντως η φοροδιαφυγή αποτελεί ένα από τα μεγάλα προβλήματα, που έρχεται από το παρελθόν και, αναμφισβήτητα, εντείνει την ανισότητα μεταξύ των πολιτών, στο βαθμό που κάποιοι αποκτούν εισοδήματα για τα οποία δεν καταβάλουν τους αναλογούντες φόρους ή και τις ασφαλιστικές εισφορές, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός που καλείται να καλύψει τα ελλείμματα των Ταμείων.

Έχω, ωστόσο, την αίσθηση ότι αυτού του είδους οι διαπιστώσεις, τις οποίες, εκτός από τον κ. Τόμσεν, κάνουν και άλλοι εκπρόσωποι των εταίρων και δανειστών μας, δεν είναι παρά μια «βολική αλήθεια», ένα, αν θέλετε, άλλοθι που αναζητούν οι εμπνευστές του υπερβολικά υφεσιακού προγράμματος που εφαρμόζεται εδώ και τρία χρόνια στην Ελλάδα.

Δεν ξέρω ποια είναι η πληροφόρηση που έχουν η Γερμανίδα καγκελάριος κυρία Άγκελα Μέρκελ (παλαιότερα είχε γίνει γνωστό ότι έχει κάθε πρωί στο γραφείο της αποδελτίωση του ελληνικού Τύπου) και η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ κυρία Κριστίν Λαγκάρντ, που σε κάθε ευκαιρία επαναλαμβάνουν το στερεότυπο «να πληρώσουν οι πλούσιοι Έλληνες», αλλά όποιος ζει σε τούτη τη χώρα ξέρει –ή οφείλει να ξέρει- ότι προσεγγίσεις αυτού του τύπου γίνονται για λαϊκή –λαϊκίστικη, καλύτερα- κατανάλωση.

Τους φόρους, εξάλλου, όχι μόνον στην Ελλάδα, αλλά και στη Γερμανία και σχεδόν παντού στον σύγχρονο κόσμο, είναι γνωστό ότι  δεν τους πληρώνουν οι πλούσιοι, στους οποίους το καπιταλιστικό σύστημα δίνει πολλούς τρόπους για να τους αποφύγουν (of shore, π.χ.). Και σε κάθε περίπτωση οι έλληνες πλούσιοι, κάνουν ότι κάνουν και οι άλλοι πλούσιοι, φοροδιαφεύγουν δηλαδή και μεταφέρουν τα λεφτά τους σε διάφορους «παραδείσους», που, εφόσον δεν είναι η ανίσχυρη Κύπρος, μια χαρά εξασφαλίζονται, όποια εθνικότητα και αν έχουν.

Η «άβολη αλήθεια», όμως, την οποία δεν θέλουν να αναγνωρίσουν ο κ. Τόμσεν και οι κυρίες Μέρκελ και Λαγκάρντ στις, δήθεν, ηθικές τους παραινέσεις προς τους Έλληνες πλουσίους είναι ότι –ηθελημένα, μάλλον- αγνοούν τους λόγους για τους οποίους στην παρούσα φάση πάρα πολλά νοικοκυριά στην Ελλάδα δεν εκπληρώνουν τις φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις τους, όπως και εκατοντάδες χιλιάδες μικρές και μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις που υποχρεώνονται να έχουν απλήρωτους τους εργαζόμενους τους. Και οι λόγοι αυτοί σχετίζονται ευθέως με το φαύλο κύκλο της λιτότητας που επιβάλουν εμμονικά, αδιαφορώντας για τα οικονομικά ερείπια που επισωρεύονται καθημερινά.

Ακόμη και  αν προσπεράσει κανείς την υπερφορολόγηση που οδηγεί και συνεπείς πολίτες να έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές, η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη για πάμπολλες επιχειρήσεις, οι οποίες, ενώ κατά τα λοιπά είναι υγιείς και με λειτουργικά κέρδη, απειλούνται με οικονομική καταστροφή, είτε επειδή το ελληνικό δημόσιο δεν είναι ανταποκρίνεται στις δικές του υποχρεώσεις, είτε διότι άλλες επιχειρήσεις τούς μετακυλύουν τα δεινά προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζουν.

Επιπλέον, όταν τρία χρόνια τώρα η ελληνική επιχειρηματική τάξη είναι σχεδόν πλήρως αποκλεισμένη από την πίστωση, καθώς το ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχει πάψει προ πολλού να λειτουργεί, ενώ την ίδια ώρα όσοι συναλλάσσονται με το εξωτερικό πρέπει να διαθέτουν ρευστό για να συνάψουν συμφωνίες, αντιλαμβάνεται κανείς ότι εκεί θα έπρεπε να δοθεί βάρος αν υπήρχε ουσιαστικό ενδιαφέρον για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.

Δεν αναρωτιέται, για παράδειγμα, κανείς τους γιατί, ενώ το τελευταίο διάστημα τόσοι πολλοί επιχειρηματίες –που αρκετοί εξ αυτών στο παρελθόν, είναι αλήθεια, ότι μπορεί να είχαν ασυλία- οδηγούνται στα ανακριτικά γραφεία ή και στις φυλακές, τα έσοδα του δημοσίου δεν αυξάνονται. Είναι, άραγε, τόσο δύσκολο να αντιληφθούν ότι οι δρακόντειες ποινές, ακόμη και όταν είναι επιβεβλημένες για να λειτουργούν εκφοβιστικά, δεν φέρνουν τα επιθυμητά αποτελέσματα;

Όσο, λοιπόν, οι εκπρόσωποι των εταίρων και δανειστών μας επιμένουν, με τις απειλές για μη καταβολή των επόμενων δόσεων, να μην επιτρέπουν να προχωρήσει ο συμψηφισμός, έστω, των υποχρεώσεων του δημόσιου προς τους ιδιώτες, αλλά, κυρίως, να εμποδίζουν μια λειτουργική ρύθμιση των συσσωρευμένων χρεών νοικοκυριών και επιχειρήσεων, που αντικειμενικά δεν μπορεί να εξοφληθούν εφάπαξ, το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας δεν πρόκειται να αντιμετωπιστεί.

Και μπορεί ο κ. Τόμσεν, επειδή δεν θέλει να παραδεχθεί την αποτυχία του ίδιου και των ομοϊδεατών του, να ισχυρίζεται ότι βλέπει το ποτήρι «μισογεμάτο», μικρή νομίζω σημασία έχει ο ισχυρισμός του, όταν όλοι εμείς που υφιστάμενοι με διάφορους τρόπους –ανεργία, λουκέτα, δουλειά χωρίς αμοιβή και πάει λέγοντας- τις συνέπειες των εμμονών του ίδιου και των συν αυτώ, το βλέπουμε όπως πραγματικά είναι, δηλαδή «μισοάδειο».

(Δημοσιεύθηκε στο www.protothema.gr στις 22.4.2013)

Οι «Πυρσογιαννίτες» της Κουμουνδούρου

            «Ποιος έκτισε τον κόσμο τέκνο μου;», ήταν το ερώτημα που θρυλείται ότι απηύθυνε Μητροπολίτης Ιωαννίνων σε ορεσίβιο νεαρό που είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον να χειροτονηθεί ιερέας. «Οι Πυρσογιαννίτες, δέσποτα!», απάντησε με απόλυτη βεβαιότητα ο νέος, που είχε υπόψη του ότι οι ξακουστοί μαστόροι της Πυρσόγιαννης, που ήταν το χωριό του, είχαν κτίσει όλα τα σπίτια της ευρύτερης περιοχής και είχαν επεκτείνει την πετυχημένη επαγγελματική δραστηριότητα τους και πέραν αυτής.

            Το ιστορικό αυτό ανάλεκτο μού ήρθε κατά νου διαβάζοντας το πολυσέλιδο κείμενο της πρότασης για τη σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής που κατέθεσε στη Βουλή η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΑ, ζητώντας την άσκηση ποινικής δίωξης κατά των κυρίων Γιώργου Παπακωνσταντίνου και Ευάγγελου Βενιζέλου, αλλά και την απόδοση πολιτικών ευθυνών σε σύμπασα την πολιτική τάξη των τελευταίων ετών για τους χειρισμούς στην περιβόητη υπόθεση με τη λίστα Λαγκάρντ.

            Ο Πυρσογιαννίτης υποψήφιος παπάς του θρύλου εξέφρασε και μια μικρή αμφιβολία όταν ο δεσπότης, θέλοντας να ακούσει και κάτι περί της συνεισφοράς του Θεού στο κτίσιμο του κόσμου, επανήλθε: «Καλά, δεν βοήθησε κανένας άλλος, τέκνο μου;», τον ρώτησε. «Ε, βοήθησαν και λίγο οι Βουρμπιανίτες», απάντησε ο νεαρός, αναγνωρίζοντας μια, έστω, μικρή συνεισφορά στην κτίση του κόσμου στους κατοίκους της Βούρμπιανης, του διπλανού με την Πυρσόγιαννη χωριού.

            Σε αντίθεση με τον επίδοξο ιερέα, στο εντυπωσιακό από πολλές απόψεις, αλλά κυρίως για την αυταρέσκεια των συντακτών του, κείμενο με τις υπογραφές των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται να εκφράζεται καμία αμφιβολία. Ο κόσμος όλος περιστρέφεται γύρω από την Κουμουνδούρου. Και στην υπόθεση με τη λίστα Λγκάρντ, μάλλον δεν θα… υπήρχε κόσμος, αν δεν υπήρχαν τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με το πνεύμα που αποπνέεται από την πρόταση κατηγορίας της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

            Στο προοίμιο, άλλωστε, του κειμένου, κάτω από τον βαρύγδουπο υπότιτλο «οι σκελετοί βγαίνουν από τις ντουλάπες της εξουσίας», διαβάζει κανείς το ακόλουθο εκπληκτικό για την μονομέρεια, ου μην αλλά και την εμπάθεια (η οποία, πάντως, διατρέχει όλο το κείμενο) απόσπασμα:  «Η υπόθεση της λίστας Λαγκάρντ και οι συναφείς εξελίξεις που πυροδοτήθηκαν από την επιμονή του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ να διερευνηθεί σε βάθος η υπόθεση παρά τα πρωτοφανή εμπόδια που συνάντησε από σύσσωμο το σύστημα εξουσίας, πολιτικά στελέχη, βουλευτές, υπουργούς, και, φυσικά, «εντεταλμένους» δημοσιογράφους που λειτούργησαν ως υποτακτικοί οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων, ανοίγει μια χαραμάδα που επιτρέπει στον ελληνικό λαό να διακρίνει όψεις της δυσώδους πραγματικότητας που κρύβεται πίσω από την κουρτίνα της προσχηματικής “πολιτικής ορθότητας” και της υποκριτικής ηθικολογίας των κυβερνητικών αξιωματούχων».

Τι καταλαβαίνει κανείς από τα πιο πάνω;  Ότι στην υπόθεση της διερεύνησης της λίστας Λαγκάρντ βρίσκονται αντιμέτωποι δύο… κόσμοι: από τη μια ο… ηρωικός ΣΥΡΙΖΑ που μάχεται κατά πάντων και από την άλλη… όλοι οι άλλοι, που είτε «εκπροσωπούν το σύστημα εξουσίας» ή είναι «εντεταλμένοι» και «υποτακτικοί» συμφερόντων. Τόσο απλά. (Ή μήπως τόσο απλοϊκά;). 

Για τους νομικούς φωστήρες της Κουμουνδούρου, η επίμονη δημοσιογραφική έρευνα που ανέδειξε την «εξαφάνιση» της λίστας δεν υπάρχει. Οι δύο δικογραφίες που σχημάτισαν και έστειλαν στη Βουλή οι οικονομικοί εισαγγελείς δεν υφίστανται. Όπως δεν υφίστανται οι ερωτήσεις των βουλευτών των άλλων κομμάτων, ούτε η πρωτοβουλία τους να συγκληθεί η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας, ή, πολύ περισσότερο, η κίνηση του υπουργείου Οικονομικών να γίνει νέο αίτημα προς τις γαλλικές αρχές για να έρθει το πρωτότυπο της λίστας και να γίνει αντιπαραβολή του με το αντίγραφο, από την οποία αποκαλύφθηκε η αλλοίωση της λίστας.

Πέραν, όμως, από την εγωπαθή μονομέρεια των συντακτών της πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ, που διεκδικούν για τους εαυτούς τους όλη τη… δόξα των αποκαλύψεων σε αυτή την πολύκροτη υπόθεση, εκείνο που περισσότερο από κάθε τι άλλο χαρακτηρίζει το κείμενο τους είναι η πολιτική εμπάθεια που αναδύεται μέσα από επανειλημμένους βερμπαλισμούς του τύπου: «η ηθική ποιότητα και το ποιοτικό ανάστημα των “ηρώων” της ελληνικής μεταπολιτευτικής δημοκρατίας», ο «τρικομματικός κυβερνητικός “όρκος σιωπής”» και άλλα τέτοια ηχηρά παρόμοια που… προετοιμάζουν τον αναγνώστη για το επερχόμενο τέλος του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού που θα προέλθει από την εισαγγελική ρομφαία της Κουμουνδούρου.

Καταφανή πολιτική εμπάθεια, εξάλλου, μαρτυρούν οι ακροβασίες που γίνονται με την –προφανώς- σκόπιμη σύγχυση που επιχειρείται ανάμεσα στον καταλογισμό πολιτικών ευθυνών για ολέθριους χειρισμούς, που αναμφισβήτητα έγιναν στη συγκεκριμένη υπόθεση, και στην αναζήτηση ποινικής ευθύνης, προκειμένου να δικαιολογηθεί η επιχειρούμενη στοχοποίηση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ κ. Ευάγγελου Βενιζέλου, προς τον οποίο η… κατηγορούσα αρχή του ΣΥΡΙΖΑ δεν φείδεται χαρακτηρισμών, παρότι τον χρήζει –χωρίς στοιχεία- κατηγορούμενο, αποδίδοντας του τα βαρύτατα αδικήματα της υπεξαίρεσης εγγράφου, της απιστίας και της παράβασης καθήκοντος.

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς εξειδικευμένος νομικός για να αντιληφθεί ότι είναι εντελώς διαφορετικό ζήτημα η απόδοση πολιτικών ευθυνών για πιθανούς λανθασμένους χειρισμούς κάποιου που άσκησε εξουσία, από την ενεργοποίηση, κατά το άρθρο 86 του Συντάγματος, εναντίον του ποινικής δίωξης, για την οποία απαιτούνται τουλάχιστον αποχρώσες ενδείξεις ότι ο κατηγορούμενος ενήργησε με δόλο. Αν, άλλωστε, προκύψουν τέτοιες ενδείξεις κατά τη διερεύνηση που θα ξεκινήσει για τον κ. Παπακωνσταντίνου, η Βουλή έχει τη δυνατότητα να επανέλθει και να κατηγορήσει και τον κ. Βενιζέλο.

Οι γενικόλογοι, όμως, ισχυρισμοί περί υποψιών «διαπλοκής» μέσω της λίστας και πιθανής χρήσης της κατά την προεκλογική περίοδο, μένει να αποδειχθούν. Το βάρος της απόδειξης το φέρουν ακέραιο οι κατήγοροι, οι οποίοι, στην αντίθετη περίπτωση, θα βαρύνονται αιωνίως με την κατηγορία της καθυπόταξης της ηθικής και του δικαίου στην πολιτική σκοπιμότητα της διεκδίκησης με κάθε μέσο της εξουσίας. Και, όπως μάλλον θα συμφωνούσε ακόμη και ο Πυρσογιαννίτης επίδοξος ιερωμένος, ο σκοπός δεν αγιάζει (πάντα) τα μέσα.      

*Ο Γρηγόρης Τζιοβάρας είναι δημοσιογράφος (πολιτικός συντάκτης στο «Πρώτο Θέμα»), περιφερειακός σύμβουλος Θεσπρωτίας στο πρώτο αιρετό Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου. Η αρθρογραφία του (ανα)δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα: http://topikakaiatopa.blogspot.com.