Κυβέρνηση για όσους «τρώνε, πίνουν και την Άρτα φοβερίζουν»

            Η πολιτική ευθιξία δεν ήταν ποτέ ψηλά στον κώδικα αξιών του εγχώριου πολιτικού συστήματος. Γι΄ αυτό και είναι μάλλον σπάνιες οι περιπτώσεις ανάληψης πολιτικής ευθύνης και συνακόλουθα οι παραιτήσεις πολιτικών αξιωματούχων για λάθη, παραλείψεις, αστοχίες, διαψεύσεις ή αδυναμία τήρησης των υπεσχημένων και στοιχειώδους εκπλήρωσης των προσδοκιών με τις οποίες κάποιος αναρριχήθηκε στο αξίωμα που κατέχει.

Όπως εύκολα, ωστόσο, μπορεί ο καθένας από μας να θυμηθεί, είτε επειδή έχει προσωπικές μνήμες από παλαιότερες περιόδους, είτε επειδή το διάβασε στην Ιστορία, όσο και αν σπάνιζε και κατά το παρελθόν το φαινόμενο της υποβολής παραιτήσεων για λόγους ευθιξίας, ενέργειες αυτού του είδους, ποτέ δεν εξέλιπαν, έστω και ως εξαιρέσεις στον κανόνα, από τα πολιτικά θέσμια οι παραιτήσεις.

Σε ορισμένες, μάλιστα, περιπτώσεις η ίδια η παραίτηση ή και η αποδοχή της θεωρούνταν τιμητικές πράξεις είτε για τους παραιτούμενους είτε για εκείνους, τους πολιτικούς προϊσταμένους, οι οποίοι ζητούσαν τις παραιτήσεις ανταποκρινόμενοι σε απαίτηση της κοινωνίας ή εκφράζοντας ελάχιστο σεβασμό σε αυτό που αποκαλούμε «κοινό περί δικαίου αίσθημα».   

 Ο αείμνηστος Αναστάσης Πεπονής, ο Σταύρος Δήμας και ο Κώστας Σημίτης είναι μόνον τρία από τα πρόσωπα τα οποία, χωρίς ιδιαίτερη έρευνα, μπορώ να ανασύρω στη μνήμη μου για να επισημάνω ότι ενίσχυσαν κατακόρυφα το προσωπικό τους κύρος εγκαταλείποντας τις υπουργικές καρέκλες. Και ας μην ξεχνούμε πόσο ισχυρότεροι ήταν οι πρωθυπουργοί που απέπεμπαν που και που κάποιον από τους υπουργούς τους.

Τέτοιες πρωτοβουλίες, όμως, μοιάζουν πλέον να αποτελούν πολύ μακρινό παρελθόν. Στη μίζερη, αντιθέτως, πραγματικότητα που βιώνουμε την τελευταία διετία με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, κανείς από τους κατέχοντες μικρότερα ή μεγαλύτερα αξιώματα δεν αισθάνεται να θίγεται με όσα πρωτοφανή συμβαίνουν γύρω μας και για τα οποία δεν μπορεί να μην έχουν κάποιοι τη λεγόμενη «αντικειμενική πολιτική ευθύνη». Ούτε, βεβαίως, κανείς από τους υψηλότερα ιστάμενους δεν τους ζητάει να παραιτηθούν όσο και αν υποπίπτουν σε –πολιτικά και όχι μόνον- «παραπτώματα».

Από το καλοκαίρι του 2015, οπότε συντελέστηκε η μαζική έξοδος από τον ΣΥΡΙΖΑ των στελεχών που ακολούθησαν τον Παναγιώτη Λαφαζάνη στην ίδρυση της Λαϊκής Ενότητας, θα έλεγε κανείς ότι οι εναπομείναντες στον κυβερνητικό μηχανισμό δείχνουν να θεωρούν τους εαυτούς τους τόσο… σπουδαία πολιτικά μεγέθη που ό,τι και να συμβεί αυτοί δεν πρόκειται ποτέ τους να εγκαταλείψουν την εξουσία.

Μπορεί να λένε και να κάνουν τα πάντα, αλλά και τα ακριβώς αντίθετά τους. Χωρίς να δίνουν ή να τους ζητούνται εξηγήσεις. Πόσω μάλλον να υφίστανται την παραμικρή  κύρωση. Σε όποιον τους ασκεί κριτική, εντός ή εκτός Ελλάδος, του κολλούν τη ρετσινιά ότι είναι «κατευθυνόμενος» ή «διαπλεκόμενος» και... καθαρίζουν.

Όχι μόνον δεν απολογούνται για την άνευ προηγουμένου εξαπάτηση των πολιτών με τις υποσχέσεις για σκίσιμο των Μνημονίων και «σεισάχθεια», ενώ εφαρμόζουν την πιο ακραία μνημονιακή λιτότητα, αλλά συμπεριφέρονται σαν να μην τρέχει απολύτως τίποτε. Και δεν δίνουν σε κανένα λόγο ούτε τα… χαμένα εκατομμύρια από τα «πόθεν έσχες» τους ούτε για τις καταθέσεις τους που εξακολουθούν να τις έχουν στο εξωτερικό όταν η πλειονότητα των Ελλήνων στενάζει από τα capital controls που εκείνοι επέβαλαν.

Αρνούνται, φυσικά, να δώσουν λογαριασμό για τα αλισβερίσια που είχαν στο παρελθόν με το δημόσιο χρήμα ή για τους διορισμούς που τώρα κάνουν. Και δεν… συγκινούνται ούτε για το «Βατερλό» στο οποίο κατέληξε η υποτιθέμενη μάχη κατά της διαπλοκής, ούτε, πολύ περισσότερο, από το διεθνές κάζο με τις αμέτρητες κωλοτούμπες και τις επιστολές υποτέλειας που ακολουθούν  τους ψευτοτσαμπουκάδες της δήθεν σύγκρουσης με τους δανειστές.

Μοιάζει ειρωνεία, αλλά από τον εκλογικό Σεπτέμβριο του 2015, το μόνο στέλεχος που αποπέμφθηκε από την κυβέρνηση ήταν ο Παναγιώτης Σγουρίδης, ο προερχόμενος από τους ΑΝΕΛ και απώτερα από το παλαιό ΠΑΣΟΚ πρώην υφυπουργός Υποδομών, ο οποίος έχασε τη θέση του επειδή σε μια κρίση ειλικρίνειας είχε την… αφέλεια να παραδεχθεί δημοσίως αυτό που είναι παγκοίνως γνωστό: ότι δηλαδή «οι πολιτικοί δυστυχώς δεν κρίνονται από αυτά που κάνουν αλλά από αυτά που έλεγαν…»

«Αν δεν τάξεις, δεν σε ψηφίζουν», είχε ομολογήσει σε συνέντευξή του στον ραδιοφωνικό σταθμό της Αλεξανδρούπολης «Maximum 93,6», προσθέτοντας μάλλον αφοπλιστικά: «Όταν σου μιλάει κάποιος ορθολογιστικά δεν είναι καλός. Επειδή είμαι παλιά καραβάνα και επειδή δεν φείδομαι των λόγων μου, πρέπει κάποια στιγμή να πούμε την αλήθεια. Αυτή είναι η αλήθεια».

Δεν απέφυγε, μάλιστα, καθώς στην επικαιρότητα ήταν τότε οι κινητοποιήσεις των αγροτών που ζητούσαν τήρηση των υπεσχημένων από τον Αλέξη Τσίπρα, να κάνει το… μοιραίο λάθος που ήταν η αναγνώριση ότι (και) οι άνθρωποι της υπαίθρου ήταν μεταξύ αυτών που παραπλάνησε ο σημερινός πρωθυπουργός. «Όπως και ο προηγούμενος. “Ζάππειο 1”, “Ζάππειο 2”, “Ζάππειο 3”. Όπως τα “λεφτά υπάρχουν”...», απάντησε ο Παναγιώτης Σγουρίδης όταν ρωτήθηκε σχετικώς.

Αντί, όμως, η απάντηση του άμοιρου πολιτικού από την Ξάνθη να γίνει το όχημα για να προσγειωθούν στο γήπεδο της ειλικρίνειας οι εξωφρενικές κυβερνητικές (αυτ)απάτες, ο ίδιος εξωπετάχθηκε κακήν κακώς από την κυβέρνηση. «Δικαίως», ίσως, αφού πρόκειται για μια κυβέρνηση στην οποία φαίνεται πως υπάρχουν θέσεις μόνον για όσους, κατά τη δημώδη φράση που βρίσκει ισχυρό έρεισμα στην επικαιρότητα των ημερών, «τρώνε, πίνουν και την Άρτα φοβερίζουν…».

Εγκώμιον πολιτικής, με αφορμή τέσσερις θανάτους

Μέσα στον Αύγουστο «έφυγαν από τη ζωή» τέσσερις διακεκριμένες  πολιτικές προσωπικότητες: ο πρώην υπουργός των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Αναστάσης Πεπονής, ο στενός συνεργάτης του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη, συγγραφέας Νίκος Θέμελης, ο γνωστός ηθοποιός και πρώην βουλευτής του ΚΚΕ Λυκούργος Καλλέργης και ο ιστορικός ηγέτης της ανανεωτικής Αριστεράς Λεωνίδας Κύρκος.

Δεν ξέρω πόσο συμπτωματικό είναι, αλλά συμβαίνει, σε μια εποχή που η κρίση της πολιτικής είναι στο απόγειο της, και οι τέσσερις να εγκαταλείπουν τον μάταιο τούτο κόσμο καθολικά τιμώμενοι και με «οικουμενική»  αναγνώριση της προσφοράς τους στα κοινά και στους αγώνες και στις αγωνίες του λαού μας σε καιρούς πολύ πιο χαλεπούς από αυτούς που εμείς ζούμε σήμερα.

Έχω, ωστόσο, εδραία την πεποίθηση πως, κάνοντας κανείς αναδρομή στην πορεία ενός εκάστου εξ αυτών, δεν βρίσκει σε καμιά από τις συγκεκριμένες περιπτώσεις να ισχύει το γνωστό υποκριτικό ρητό, σύμφωνα με το οποίο «ο νεκρός δεδικαίωται», το οποίο συνήθως επικρατεί για τους ανθρώπους –πολιτικούς και μη- όταν φεύγουν από τη ζωή.  

Ξεκινώντας από τον Αναστάση Πεπονή, ποιος μπορεί να αρνηθεί ότι άφησε θετικά το χνάρι του στα πολιτικά δρώμενα της χώρας; Και το άφησε όχι μόνον με την παρακαταθήκη του ΑΣΕΠ, για την οποία ο ίδιος πάλεψε, επιδιώκοντας να απαλλάξει την πολιτική από τις «πελατειακές σχέσεις, χωρίς να διστάσει, όταν το έργο του υπονομεύτηκε -εκ των έσω, φυσικά-, να υποβάλει την παραίτησή του. Δίδαξε, με τον τρόπο αυτό, πολιτικό ήθος και συνέπεια, όπως είχε κάνει και στην περίοδο της Αποστασίας, όταν μετέδωσε από το κρατικό ραδιόφωνο τις επιστολές του νόμιμου πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου, αλλά και μετέπειτα, αγωνιζόμενος κατά της χούντας των συνταγματαρχών.

Τριάντα χρόνια δίπλα στον Κώστα Σημίτη ήταν ο Νίκος Θεμελής και η επιρροή του στον πρώην πρωθυπουργό, ως διαχρονικός διευθυντής του γραφείου του, υπήρξε, κατά γενική ομολογία τεράστια. Παρά ταύτα, δεν τον έκανε γνωστό, όπως συνέβη με άλλους, η εξουσία που διέθετε, αλλά το πλούσιο λογοτεχνικό έργο του, το οποίο, εκτός των άλλων, αποτελεί μια «ελεγεία» στην Ηπειρώτικη Διασπορά, εκλεκτό τέκνο της οποίας υπήρξε και ο ίδιος, κάτι που, δυστυχώς, δεν έχει (εκ-)τιμηθεί δεόντως από τους τοπικούς ταγούς, οι οποίοι, νομίζω, ότι είναι ώρα να το κάνουν.

Από «καλή γενιά» Κρητικών αγωνιστών, γιός του πρωτοπόρου σοσιαλιστή Σταύρου Καλλέργη, που καθιέρωσε την Εργατική Πρωτομαγιά στην Ελλάδα, ο Λυκούργος Καλλέργης, δεν «εξαργύρωσε» την πατρική κληρονομιά με «οφίτσια». Αφιέρωσε τη ζωή του στην Τέχνη, στην οποία, έπειτα από ένα «πέρασμα» από το Κοινοβούλιο, ως βουλευτής του ΚΚΕ, το 1977, επέστρεψε, συνεχίζοντας να την υπηρετεί, με την ίδια συνέπεια που υπηρέτησε τις ιδέες του μέσα από τον συνδικαλισμό.

Τι να πει κανείς για τον Λεωνίδα Κύρκο που να μη μοιάζει πολύ φτωχό για να χαρακτηρίσει την προσωπικότητά του; Ακόμη και όσοι, στην μακρά πολιτική διαδρομή του, διαφωνήσαμε, κατά καιρούς, μαζί του, δεν μπορεί να μην του αναγνωρίσουμε τη συνεπή δράση στην κατεύθυνση της ανανέωσης και της συνένωσης της Αριστεράς, όπως και την ευρωπαϊκού τύπου διαλλακτικότητα στην πολιτική συμπεριφορά του και τη διαχρονικά συναινετική διάσταση των παρεμβάσεων του.

Ένοιωσα την ανάγκη να κάνω τούτες τις επισημάνσεις, γιατί, ειλικρινά, ενοχλούμαι βαθιά κάθε φορά που βρίσκομαι αντιμέτωπος με την ισοπεδωτική και άκρως επικίνδυνη αντίληψη που τείνει να επικρατήσει στις μέρες μας και θέλει συλλήβδην όλους τους πολιτικούς να είναι «άρπαγες», «κλέφτες» και «κηφήνες» που «ρουφούν το αίμα του λαού», όπως συχνότερα, παρά ποτέ, ακούει κανείς, τελευταία, στους ανά την Ελλάδα καφενέδες, όπου αναμασιέται ο τηλεοπτικός λαϊκισμός.

Έχοντας παρακολουθήσει –εκ του συστάδην, όπως λένε στη στρατιωτική ορολογία- τα πολιτικά δρώμενα για περισσότερο από δυόμισι δεκαετίες, κατά τις οποίες υπήρξα κοινοβουλευτικός συντάκτης σε διάφορα μέσα ενημέρωσης, γνώρισα από πολύ κοντά αρκετούς πολιτικούς όλων των παρατάξεων. Αν χρειαζόταν να συνοψίσω την εμπειρία μου αυτή σε μια φράση, εκείνο, στο οποίο θεωρώ ότι θα κατέληγα είναι πως «δεν είναι ίδιοι όλοι οι πολιτικοί».

Υπήρξαν και , βεβαίως, υπάρχουν «επαγγελματίες» πολιτικοί που η παρουσία τους στη πολιτική είναι ένα είδος καριέρας, για τη συνέχιση της οποίας είναι διατεθειμένοι να κάνουν οποιοδήποτε «συμβιβασμό» ή να επιδοθούν σε κάθε είδους «αλισβερίσι». Δίπλα τους, ωστόσο, στα ίδια έδρανα κάθονταν και, σίγουρα, εξακολουθούν να κάθονται, πολιτικοί με διάθεση προσφοράς που δεν θεωρούν την πολιτική χώρο πλουτισμού –γιατί, πιστέψτε το, η πλειονότητα φεύγει φτωχότερη από την πολιτική- και δεν διστάζουν να αποχωρήσουν όταν τίθενται θέματα συνείδησης, όπως έκανε ο Αναστάσης Πεπονής, ή όταν έρχεται το πλήρωμα του χρόνου, όπως έκανε ο Λεωνίδας Κύρκος.

Εκείνο, πάντως, που νομίζω ότι πρέπει να έχουμε, κυρίως, υπόψη μας, όταν «πυροβολούμε» τους πολιτικούς, είναι πως και τους μεν και τους δε ψηφοφόροι, όπως εμείς, τους έστειλαν εκεί. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η Πολιτική είναι πέρα και πάνω από τα πρόσωπα που έρχονται και παρέρχονται. Και, φυσικά, χωρίς Πολιτική καμία κοινωνία δεν προοδεύει.

*Ο Γρηγόρης Τζιοβάρας είναι δημοσιογράφος, περιφερειακός σύμβουλος Θεσπρωτίας στο νέο Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου. Η αρθρογραφία του (ανα)δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα: http://topikakaiatopa.blogspot.com.