Βορά στην ιδεοληψία της ήσσονος προσπάθειας

Μέσα στην τύρβη των τόσο πυκνών γεγονότων που μας κατακλύζουν και τις τριβές της σκληρής καθημερινότητας που μας περιβάλλει πέρασε σχεδόν απαρατήρητη μια συγκλονιστικά οπισθοδρομική αλλαγή που συντελέστηκε στον πολύπαθο χώρο της εκπαίδευσης και η οποία υπό άλλες συνθήκες θα ξεσήκωνε σάλο και θα προκαλούσε συζητήσεις επί συζητήσεων.

Με μια μονοκονδυλιά ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης κατεδάφισε το οικοδόμημα του λυκείου και μαζί του ολόκληρο ίσως το δευτεροβάθμιο εκπαιδευτικό σύστημα, τα μαθήματα του οποίου μάλλον μόνον εθελοντικά θα παρακολουθούν εφεξής οι μαθητές, αφού η βαθμολόγηση των επιδόσεων τους δεν θα έχει πλέον καμία απολύτως σημασία, τουλάχιστον για όλους όσοι θα επιδιώκουν να φοιτήσουν στα εγχώρια τριτοβάθμια εκπαιδευτικά συστήματα.

            Ερήμην της Βουλής και με μια απλή υπουργική υπογραφή, ο κ. Φίλης αποφάσισε να τερματίσει την οπισθοπορεία που εγκαινίασε ο προκάτοχος του, προωθώντας την ολοσχερή κατάργηση της συμμετοχής του βαθμού του απολυτηρίου του λυκείου στις εισαγωγικές εξετάσεις για τα εγχώρια ΑΕΙ και ΤΕΙ, όπως, με παραλλαγές, ίσχυε επί δεκαετίες.

Εφεξής, λοιπόν, και άνευ ετέρου, οι απόφοιτοι των λυκείων θα εισάγονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με υπολογισμό αποκλειστικά και μόνον της βαθμολογίας που θα συγκεντρώνουν στα τέσσερα ή πέντε πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα, χωρίς, δηλαδή, να λαμβάνεται πλέον υπόψη αν στα προηγούμενα λυκειακά χρόνια ήταν άριστοι, καλοί, μέτριοι, κακοί ή και πολύ κακοί μαθητές.

            Η απόφαση του κ. Φίλη συνιστά την απόλυτη αποθέωση της ιδεολογίας της ήσσονος προσπάθειας, που ξεκίνησε ο προκάτοχός του, θέτοντας εκ ποδών την «αριστεία», που ο ίδιος θεωρούσε «ρετσινιά», και ξηλώνοντας τις απόπειρες αναβάθμισης του λυκείου που είχαν γίνει όλα τα προηγούμενα χρόνια και κορυφώθηκαν με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση της Άννας Διαμαντοπούλου.

            Με συνοπτικές διαδικασίες, ο προηγούμενος υπουργός Παιδείας Αριστείδης Μπαλτάς άλλαξε την περασμένη άνοιξη, πριν καν εφαρμοστεί για πρώτη φορά, τη ρύθμιση η οποία προέβλεπε ότι για να λάβει κανείς το εισιτήριο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση θα μετρούσε, εκτός από τις επιδόσεις στις πανελλαδικές εξετάσεις, και η βαθμολογία στις τρεις λυκειακές τάξεις με κλιμακούμενο συντελεστή.

Έπειτα από συζητήσεις ετών, την άνοιξη του 2011 η κυρία Διαμαντοπούλου παρουσίασε την πρότασή της για το νέο λύκειο που ξεκίνησε ενάμισι χρόνο αργότερα και κατέτεινε στην τόνωση του ενδιαφέροντος των μαθητών για συμμετοχή στην εκπαιδευτική διαδικασία. Στόχος ήταν να πάψει το εκτεταμένο, ιδίως στη Γ΄ λυκείου, φαινόμενο των μαθητών οι οποίοι την ώρα των σχολικών μαθημάτων –με την ανοχή και καμιά φορά την προτροπή των καθηγητών τους…- ασκούνταν επί των… υποχρεώσεων που είχαν στα φροντιστήρια. 

Με πρόσχημα το δήθεν ξεφόρτωμα των μαθητών από το άγχος των σχολικών υποχρεώσεων, αλλά και των οικογενειακών προϋπολογισμών από το βάρος των φροντιστηρίων, ο κ. Μπαλτάς την περασμένη άνοιξη και ο κ. Φίλης λίαν προσφάτως αποφάσισαν το απόλυτο ξεθεμελίωμα του λυκείου, αδιαφορώντας για τις συνέπειες που μπορεί να υπάρξουν από έναν «φετφά» που εκδόθηκε χωρίς, όπως όλα μαρτυρούν, να έχει προηγηθεί κάποια στοιχειωδώς σοβαρή μελέτη των επιπτώσεων που βάσιμα πιθανολογείται ότι θα έχει ένα τόσο ισοπεδωτικό μέτρο.

Στην πραγματικότητα, άλλωστε, όσοι γονείς έχουμε παιδιά στο λύκειο ξέρουμε ότι τα φροντιστήρια δεν πρόκειται να μειωθούν. Πολύ περισσότερο που με το νέο σύστημα των κυρίων Μπαλτά – Φίλη ο παράγων τύχη ή ατυχία αυξάνεται, οι επιμελείς μαθητές εξισώνονται με τους αδιάφορους, ενώ για να πετύχει κανείς τους στόχους του θα πρέπει να γράψει καλά σε όλα τα μαθήματα και άρα το ενδιαφέρον του εκεί και μόνον εκεί θα πρέπει να είναι επικεντρωμένο.

Όπως, εξάλλου, επισημαίνουν ειδικοί στα εκπαιδευτικά θέματα, αν κάποιος έχει μια ατυχία και δεν γράψει καλά σε ένα από τα εξεταζόμενα μαθήματα, ουσιαστικά θα τεθεί εκτός της διεκδίκησης της σχολής στην οποία στοχεύει, καθώς η απώλεια που μπορεί να έχει δεν αναπληρώνεται από τις επιδόσεις στα υπόλοιπα μαθήματα, που, επειδή έχει μειωθεί ο αριθμός τους, αυξάνονται οι απαιτήσεις που έχουν.

Όλοι αυτοί, βεβαίως, οι πρόχειροι πειραματισμοί που γίνονται τους τελευταίους μήνες στην εκπαίδευση δεν είναι παρά κινήσεις και πρωτοβουλίες απολύτως εναρμονισμένες με τις εν γένει ιδεοληπτικές εμμονές της δράκας των ανθρώπων οι οποίοι βρέθηκαν, όπως βρέθηκαν, στην εξουσία τον περασμένο Ιανουάριο.

Γιατί, κακά τα ψέματα, εξαιτίας της χρεωκοπίας του προηγούμενου συστήματος, οι σημερινοί κυβερνώντες ανέλαβαν να διαχειρίζονται τις τύχες της χώρας και όλων μας, χωρίς να έχουν καταβάλει κάποια ιδιαίτερα κοπιαστική προσπάθεια ως προς αυτό. Θεωρίες ανεπίδεκτες εφαρμογής αναμασούσαν και αυτό, εν πολλοίς, εξακολουθούν να κάνουν.

Καθώς, όμως, ακολουθώντας σε όλα τα επίπεδα την τακτική της ήσσονος προσπάθειας, επιβραβεύτηκαν από την ελληνική κοινωνία, τώρα γενικεύουν την εφαρμογή της συγκεκριμένης «συνταγής», δίνοντάς της βορά ό,τι υπάρχει και δεν υπάρχει: από την ισοπέδωση των πάντων στην εκπαίδευση και όχι μόνον ως την πεποίθηση που εκφράζουν ότι θα πετύχουν επανεκκίνηση της οικονομίας επειδή… αύξησαν οι απολαβές των συμβούλων των υπουργών ή την πίστη ότι θα καλύψουν τις μνημονιακές πομπές τους ψηφίζοντας στη Βουλή το παράλληλο… σύμπαν  (συγγνώμη, «πρόγραμμα» το είπαν).

«Προγηρία» ή «Κάτι κουρασμένα παλληκάρια»…

Από μια πρώτη άποψη φαίνεται αδιανόητο, αλλά αυτή η κυβέρνηση είναι δεν είναι παρά μόλις 45 μέρες στην εξουσία. Δεν έχει καν συμπληρωθεί ενάμισι μήνας από τη στιγμή που πήγαμε (όσοι πήγαμε…) στις κάλπες της 20ής Σεπτεμβρίου και επιλέξαμε εκείνους που θέλαμε να μας κυβερνούν.

Οι καθημερινές  αρρυθμίες, ωστόσο, των οποίων γινόμαστε όλοι μάρτυρες, όπως και ο εντελώς ανορθόδοξος σε νέους και ορεξάτους τρόπος με τον οποίο συμπεριφέρονται οι κυβερνώντες, παραπέμπουν σε μια κυβέρνηση που βρίσκεται πάρα πολύ χρόνο στην εξουσία και έχει υποστεί φθορά από την άσκησή της.

Ακόμη και αν θεωρήσουμε ότι στις 20 Σεπτεμβρίου δεν μηδενίστηκε το κοντέρ, αλλά ο χρόνος μετράει από τις 25 Ιανουαρίου και πάλι η εικόνα της κυβέρνησης σε τίποτε δεν θυμίζει ότι στην πραγματικότητα έχουμε να κάνουμε με μια πολύ νέα κυβέρνηση που ήρθε για να μείνει στα πράγματα.

Παρά τις… «τσαβικού» τύπου εθνολαϊκίστικες πρωτοβουλίες που σε σχεδόν όλα τα επίπεδα αναλαμβάνονται –ψευτοταξική ρητορεία, καταγγελιομανία περί διαπλοκής και διαφθοράς, δαιμονοποίηση αντιπάλων, κατασκευή εσωτερικών εχθρών, διορισμοί ημετέρων και διανομή κάθε είδους εξουσίας σε αρεστούς, απόπειρες καθυπόταξης ανεξάρτητων θεσμών και διαβολής ανεξάρτητων προσωπικοτήτων-, ο ενθουσιασμός που μέχρι την 12η Ιουλίου -και μάλλον σωστότερα την 14η Αυγούστου που ψηφίστηκε το τρίτο Μνημόνιο- συνέγειρε τις μάζες των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ που είχαν πιστέψει στα θαύματα που τους είχαν υποσχεθεί, δείχνει πλέον να έχει ξεφτίσει.

Που είναι, αλήθεια, εκείνες οι μοναδικά πρωτότυπες και τόσο παράδοξες διαδηλώσεις των οπαδών της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ –ΑΝΕΛ στο Σύνταγμα που τις ονόμαζαν «ανάσες αξιοπρέπειας» (!) και στις οποίες αποθεωνόταν ο Γιάνης Βαρουφάκης; Θα είχε τεράστια κοινωνιολογική αξία μια πανεπιστημιακή έδρα να εύρισκε και να μελετούσε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα όσων συμμετείχαν σε εκείνα τα συλλαλητήρια και στο μεγάλο συλλαλητήριο – ξέσπασμα που οργανώθηκε τις παραμονές του δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου για να διατρανωθεί το «Όχι» που έγινε «Ναι» μια εβδομάδα αργότερα.

Ίσως έτσι θα βρισκόταν ερμηνείες για το φαινόμενο της… προγηρίας που παρουσιάζει σε όλα τα επίπεδα η κατά τα άλλα νεοσύστατη κυβέρνηση, η οποία, παρότι δεν απειλείται από την αντιπολίτευση, η οποία μοιάζει –και είναι!- παγιδευμένη στα δικά της αδιέξοδα, εμφανίζει έντονα σημάδια πρόωρης γήρανσης.

Χωρίς την παραμικρή ικμάδα νεανικής ορμής, όπως θα περίμενε κάποιος από εκείνους που μόλις πριν λίγους μήνες όντας στην αντιπολίτευση ήταν λαλίστατοι και καταγγελτικοί για όλους και για όλα, τα περισσότερα κυβερνητικά στελέχη δείχνουν να έχουν αποστεωθεί πολιτικά μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Και χωρίς υπερβολή θυμίζουν «κάτι κουρασμένα παλληκάρια», κατά τον τίτλο της ομώνυμης ταινίας του παλαιού ελληνικού κινηματογράφου.

Δεν ξέρω αν οφείλεται στην πυκνότητα του πολιτικού χρόνου που τρέχει πλέον ιλιγγιωδώς και ισοπεδώνει τα πάντα στο πέρασμα του, κάνοντας να μοιάζουν «μπαγιάτικες» ακόμη και ειδήσεις που κυκλοφορούν μέσα στην ίδια ημέρα ή αν είναι το τεράστιο βάρος της απότομης μνημονιακής μετάλλαξης που δημιουργεί αυτή την έντονη εντύπωση της προγηρίας.

Αρκεί μόνον να σκεφθεί κανείς για πόσο χρόνο ίσχυσαν και πόσο παρωχημένες ακούγονται πλέον οι παραινέσεις να ασχολούνται με τα θέματά τους και να μην… καλύπτουν τον χρόνο των τηλεοπτικών πρωινάδικων που απηύθυνε στους υπουργούς του ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στην πρώτη και μόνη συνεδρίαση του υπουργικού Συμβουλίου που έγινε ως τώρα.

Όποιος ανοίγει το πρωί ή και βράδυ τηλεοπτικό δέκτη θα το αντιληφθεί, «πέφτοντας» είτε πάνω στον Φίλη να βγάζει ιστορικά πορίσματα, είτε στον Μάρδα, στον Μπαλάφα, στον Αλεξιάδη, στον Πετρόπουλο, στον Σκουρλέτη, στον Κουρουμπλή και σε τόσους άλλους που μιλάνε συνήθως επί παντός επιστητού και ο καθένας έχει και τις δικές του φαεινές ιδέες για τα «ισοδύναμα» που είναι του συρμού, αλλά και ό,τι άλλο σκαρφιστεί ο καθένας τους.

Σίγουρα, δεν είναι η πρώτη φορά που μια κυβέρνηση μοιάζει να λειτουργεί ως «σκορποχώρι». Είναι, όμως, η πρώτη φορά που κάτι τέτοιο παρατηρείται τόσο πρόωρα. Γι΄ αυτό και ευλόγως αναρωτιέται κανείς: Τι θα γίνει τον επόμενο ενάμισι μήνα; Τι μας περιμένει μέχρι να συμπληρωθεί το πρώτο εξάμηνο με τη δεύτερη φορά αριστεροδεξιά διακυβέρνηση; Και σε ένα χρόνο τι άλλο θα μας έχει συμβεί; Έχει νόημα να αναρωτηθούμε για τη διετία, την τριετία ή την τετραετία που θεωρητικώς έχουν μπροστά τους;