Η αισιοδοξία και η ελπίδα, άλλωστε, είναι, ειδικά αυτή την περίοδο, αναγκαίες περισσότερο από κάθε άλλη φορά, καθώς, σε αρμονία με την αυτογνωσία, αποτελούν τις δυνάμεις που μπορεί να συμβάλλουν αποφασιστικά για να υπερβούμε την υπερβολικά μίζερη και καταθλιπτική ατμόσφαιρα που έχει προκαλέσει η οικονομική κρίση, η συζήτηση για την οποία ήταν «παρούσα» σε όλα τα πασχαλινά τραπέζια.
Εκεί διαπίστωσα ότι σιγά, σιγά συνειδητοποιείται από ευρύτερες κοινωνικές δυνάμεις πως, με εξαίρεση το μείζον πρόβλημα της ανεργίας και ειδικότερα της ανεργίας των νέων, οι περιστάσεις που βιώνουμε δεν συνιστούν… το «τέλος του κόσμου», όπως επιχειρούν να μας πείσουν ορισμένοι, κυρίως μέσω των μέσων ενημέρωσης, «επαγγελματίες» της λαϊκίστικης «καταστροφολογίας».
Όσοι δεν διαθέτουν κοντή μνήμη, μπορούν εύκολα να θυμηθούν πως στο όχι και πολύ απώτερο παρελθόν η χώρα μας έζησε καταστάσεις χειρότερες, όταν τα επί σειρά ετών διψήφια ποσοστά πληθωρισμού κατέτρωγαν τις εικονικά «γενναίες» ονομαστικές αυξήσεις των εισοδημάτων, την ίδια ώρα που εκτινασσόταν κάθε τρεις και λίγο το κόστος του «καλαθιού της νοικοκυράς», μειώνοντας την πραγματική αγοραστική δύναμη των χαμηλών και μεσαίων στρωμάτων.
Η σημαντική διαφορά του τότε με το τώρα είναι, βεβαίως, η «ψευδαίσθηση του χρήματος» που, όπως θα έλεγαν οι οικονομολόγοι, επικρατούσε, εξαιτίας της συνεχούς και σχεδόν αδιάλειπτης από χρόνο σε χρόνο ονομαστικής εισοδηματικής αύξησης, η οποία είχε και τα θετικά της, αφού η αυξημένη κυκλοφορία χρήματος λειτουργούσε πολλαπλασιαστικά στην πραγματική οικονομία, καθώς το χρήμα άλλαζε συχνά χέρια και η αγορά εκινείτο.
Η κατάσταση αυτή που ίσχυσε κατά κόρον την περίοδο που είχαμε εθνικό νόμισμα και μπορούσαμε να τυπώνουμε αφειδώς πεντοχίλιαρα, δυστυχώς συνεχίστηκε και μετά την ένταξη μας στο ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα, με την εισαγωγή του οποίου δεν υπήρχαν πλέον δυνατότητες εκτύπωσης καινούργιου πληθωριστικού χρήματος.
Έτσι, όταν, π.χ., οι Γερμανοί, με την περίφημη «Ατζέντα 2010» του σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργού Γκέρχαρντ Σρέντερ που συγκυβερνούσε με τους «Πράσινους», ασκούσαν περιοριστική πολιτική σε μισθούς και άλλες παροχές (ας ρωτήσει, όποιος αμφιβάλει, έναν από τους χιλιάδες συμπατριώτες μας, που εργάστηκαν ως «γκασταρμπάιτερ», από πότε έχει να λάβει αύξηση στη σύνταξή του), εμείς –από… κεκτημένη ταχύτητα- εξακολουθούσαμε να αυξάνουμε κατακόρυφα το μισθολογικό κόστος, κυρίως στο δημόσιο τομέα.
Την ίδια ώρα δινόταν από ελάχιστη έως καθόλου σημασία στην αποδιάρθρωση της παραγωγικής βάσης της χώρας στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα της οικονομίας που κρατιόταν στη ζωή με την «τεχνητή αναπνοή» των ευρωπαϊκών και εθνικών επιδοτήσεων, οι οποίες δίνονταν χωρίς κριτήρια και κανόνες. Το δε επιπλέον χρήμα που διοχετευόταν στην οικονομία, αντί επενδύσεων, μετατρεπόταν σε καταναλωτική «κραιπάλη», κυρίως εισαγόμενων προϊόντων, συμβάλλοντας σε μια επίπλαστη ευημερία, που δεν μπορούσε να είναι αιώνια.
Καθώς το κόστος της διαρκούς εισοδηματικής ανόδου δεν ήταν αποτέλεσμα του αυξημένου πλούτου που παραγόταν στη χώρα, αφού ταυτοχρόνως η παραγωγικότητα μειωνόταν και η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων υποχωρούσε, καταφύγαμε στον ακατάσχετο δανεισμό και, συνεπακόλουθα, οδηγηθήκαμε στη σημερινή κρίση δημοσίου χρέους με την αδυναμία της χώρας να αντλήσει χρήματα από τις αγορές, όχι για να εξυπηρετήσει νέες ανάγκες, αλλά για να καλύψει παλαιές υποχρεώσεις σε τόκους και χρεολύσια.
Αυτή είναι η σημερινή πραγματικότητα για όσους θέλουν να τη δουν κατάματα, χωρίς «φτιασιδώματα», ιδεοληπτικές αγκυλώσεις, κομματικές προκαταλήψεις ή θεωρητικούς δογματισμούς. Μπορεί στις προτεινόμενες λύσεις να υπάρχουν θεμιτές διαφωνίες με τον ένα ειδικό ή και πολιτικό φορέα να προτείνει το ένα «μείγμα» πολιτικής και τον άλλο να εκτιμά πως πρέπει να ακολουθήσουμε διαφορετικό δρόμο για την ταχύτερη έξοδο από την κρίση, προϋπόθεση, όμως, για να βγούμε από την κρίση είναι να αναγνωρίσουμε τις αιτίες, εξαιτίας των οποίων οδηγηθήκαμε εδώ.
Επαναλαμβάνουν, για παράδειγμα, τελευταία πολλοί το –κεϋνσιανής προέλευσης- «τσιτάτο» ότι «η οικονομία είναι ψυχολογία». Έχουν, φυσικά, δίκιο να το επικαλούνται. Αρκεί, βεβαίως, να μην υπονοούν ότι, μ΄ αυτή την καταφυγή, μπορεί να αγνοηθούν οι αριθμοί που, όπως έχει ειπωθεί και τα γεγονότα, είναι «ξεροκέφαλοι».
Γι΄ αυτό και έχω την άποψη πως αν δεν αναγνωρίσουμε, συλλογικά ως κοινωνία, την πραγματικότητα και, κυρίως, αν δεν παλέψουμε να την αλλάξουμε, η αισιοδοξία θα αποδειχθεί άσκοπη και οι ελπίδες φρούδες.
*Ο Γρηγόρης Τζιοβάρας είναι δημοσιογράφος, περιφερειακός σύμβουλος Θεσπρωτίας στο νέο Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου. Η αρθρογραφία του (ανα)δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα: http://topikakaiatopa.blogspot.com.
(Δημοσιεύτηκε στη "Θεσπρωτική" στις 27/4/2011)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου