Η αριστοτελική «ετερογονία των σκοπών» και ο «χρήσιμος» Ρετζέπ

Το κοντράστ από τις δύο εικόνες των οποίων γίναμε μάρτυρες τις προηγούμενες ημέρες ήταν όντως εντυπωσιακό. Την αδιανόητη επίθεση που δέχθηκαν στελέχη της Αστυνομίας τα οποία κοιμόνταν σε ξενοδοχείο της Χίου την περασμένη Τετάρτη διαδέχθηκε μόλις τρεις μέρες αργότερα η συγκινητική κινητοποίηση των κατοίκων του Έβρου που στάθηκαν στο πλευρό των αστυνομικών και των στρατιωτικών που παρατάχθηκαν στην ελληνοτουρκική μεθόριο για να υπερασπιστούν τα ελληνικά σύνορα.

Ακρίτες οι μεν, ακρίτες και οι δε. Λίγο - πολύ το ίδιο κουρασμένοι όλοι τους από το δυσανάλογο βάρος που επωμίζονται όσοι βρίσκονται στα σύνορα από τις ασταμάτητες μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές που συρρέουν στη χώρα μας για περισσότερο από έξι χρόνια. Πάνω - κάτω η ίδια ανασφάλεια κατατρέχει τις τοπικές κοινωνίες τόσο στο Ανατολικό Αιγαίο όσο και στη Θράκη που βλέπουν -απελπισμένους, στην πλειονότητά τους- ανθρώπους να κυκλοφορούν ανάμεσά τους σε πόλεις, χωριά και παραλίες, λες και βρίσκονται σε χώρα που αποτελεί ξέφραγο αμπέλι.

Τι άλλαξε, λοιπόν, και από τις αθλιότητες τις Χίου περάσαμε σχεδόν απνευστί στην έκρηξη αλτρουισμού που παρακολουθήσαμε στις Καστανιές, στις Φέρες ή την Αλεξανδρούπολη; Ποιος, αλήθεια, ήταν εκείνος το οποίο έδωσε το σύνθημα για να εκδηλωθούν τα πρωτοφανή για τη μνημονιακή Ελλάδα κύματα λαϊκής συσπείρωσης και εθνικής ομοψυχίας; Και ποιο… αόρατο χέρι, άραγε, ενορχήστρωσε αυτή τη μεταμόρφωση της ελληνικής κοινωνίας που άρχισε να ενδιαφέρεται για τα ξεχασμένα σύνορα της πατρίδας;

Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα έχουν ένα ονοματεπώνυμο. Και αυτό είναι: Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο αμετροεπής Τούρκος «Σουλτάνος» είναι μάλλον πολύ δύσκολο να έχει διαβάσει τον μέγιστο αρχαίο Έλληνα φιλόσοφο Αριστοτέλη και το πιθανότερο είναι ότι αγνοεί την έννοια «ετερογονία των σκοπών» που πρώτος εισήγαγε στην παγκόσμια διανόηση ο δάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ως «ετερογονία των σκοπών» ο Σταγειρίτης που σημάδεψε όσο λίγοι τη διαχρονική φιλοσοφική σκέψη όρισε την κατάσταση εκείνη σύμφωνα με την οποία τα αποτελέσματα που παράγουν οι πράξεις ενός ατόμου ή υποκειμένου είναι αντίθετα από τις αρχικές επιθυμίες και επιδιώξεις του.

Με απλά λόγια, τα γεγονότα των τελευταίων ημερών δείχνουν ξεκάθαρα ότι ο ευρισκόμενος σε ιδιαιτέρως δυσχερή θέση, λόγω των εξελίξεων στη συριακή Ιντλίμπ, Τούρκος Πρόεδρος εκπόνησε και έθεσε σε εφαρμογή σχέδιο με το οποίο ήθελε να αποδείξει ότι η Ελληνική Πολιτεία δεν είναι ένα κανονικό κράτος. Και ότι αρκούσε να μπουν σε μισθωμένα από το τουρκικό κράτος λεωφορεία από την Κωνσταντινούπολη και αλλού μερικές χιλιάδες απελπισμένων και κατευθυνόμενων ομόθρησκων του για να καταλύσουν μια και έξω τα –κακά τα ψέματα!- διάτρητα εδώ και καιρό ελληνοτουρκικά σύνορα.

Σε πείσμα, όμως, τόσο των επιθυμιών όσο και των επιδιώξεων του Ερντογάν, η εξέλιξη των πραγμάτων ήταν απολύτως αντίθετη. Τα σύνορα της Ελλάδας άντεξαν στην «οργανωμένη επίθεση», σύμφωνα με την κυβέρνηση –ή τη «μαζική εισροή», για να χρησιμοποιήσουμε τον ηπιότερο όρο που χρησιμοποίησε ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ- που δέχθηκαν από τους «απεσταλμένους» του Τούρκου Προέδρου. Και, αντί να καταλυθούν, όπως προφανώς είκαζε και προσδοκούσε ο «Σουλτάνος», αποδείχθηκαν αδιαπέραστα, χάρις στην κινητοποίηση του Στρατού, της Αστυνομίας αλλά και των πολιτών του Έβρου.

Η αλήθεια είναι ότι η υπερδεκαετής μνημονιακή περιπέτεια της χώρας οδήγησε σε πολλές στρεβλώσεις. Πυροδότησε τον διχασμό της ελληνικής κοινωνίας. Και έκαμψε, σε ένα τουλάχιστον μέρος του πληθυσμού, το αίσθημα του παραδοσιακού και καλώς εννοούμενου πατριωτισμού, σύμφωνα με τον οποίο το να αγαπάς και να προστατεύεις την πατρίδα σου δεν συνεπάγεται ότι την ίδια ώρα μισείς ή θέλεις την καταστροφή των πατρίδων των άλλων ανθρώπων με τους οποίους μοιραζόμαστε αυτόν τον πλανήτη.

Η ασύμμετρη απειλή, ωστόσο, την οποία εξαπέλυσε εναντίον μας ο απελπισμένος από την αποτυχία των σχεδίων του σε Συρία και Λιβύη Τούρκος Προέδρος ήταν τόσο έντονη και από κοινού με την ισχυρή πρόκληση που δέχθηκαν η εθνική αξιοπρέπεια και το φιλότιμο των Ελλήνων, ξύπνησαν αισθήματα τα οποία επί σειρά ετών βρίσκονταν σε ύπνωση. Γι΄ αυτό ίσως θα πρέπει να… ευχαριστήσουμε τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και να εκφράσουμε την ευαρέσκεια μας που, απορροφημένος μάλλον με το να μελετά Κοράνι, δεν βρήκε χρόνο να μελετήσει και να εντρυφήσει στην αριστοτέλεια έννοια της «ετερογονίας των σκοπών».

Ρετζέπ σε ευχαριστούμε, διότι απεδείχθης χρήσιμος. Και ας μας… κρατάς μούτρα και δεν θέλεις να συναντήσεις τον Έλληνα πρωθυπουργό!

Ασκήσεις θάρρους για την… έξοδο από το Μαξίμου

Με τις ασκήσεις θάρρους στις οποίες επιδιδόταν ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς τύπους που υποδυόταν ο αγαπημένος του Λάκης Λαζόπουλος, όταν το πάλαι ποτέ έκανε πραγματική σάτιρα με τους «Μικρούς Μήτσους», προσιδίαζαν οι νουθεσίες και οι προτροπές που απηύθυνε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας προς τα κοινοβουλευτικά στελέχη του κόμματός του.

Δεν εξηγείται αλλιώς ότι συγκάλεσε συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ για να ζητήσει –από ποιον άραγε;- να πάψει να… κλείνεται στο Μαξίμου και να αντιμετωπίσει τη δυσμενή πραγματικότητα που έχει δημιουργήσει στην ελληνική κοινωνία η κραυγαλέα διάψευση όλων των ψευδών προσδοκιών που καλλιέργησαν στους πολίτες οι νυν κυβερνώντες  για να τους υφαρπάξουν την ψήφο τους και να καταλάβουν την εξουσία.   

«Έχουμε σήμερα ανάγκη περισσότερο από κάθε άλλη φορά να βγούμε από τα γραφεία μας, από τη Βουλή, από το Μέγαρο Μαξίμου, από τα υπουργικά γραφεία, από τα βουλευτικά γραφεία, από τα κομματικά γραφεία και να σταθούμε δίπλα στους ανθρώπους, που θα έχουν να μας πουν και τα παράπονά τους, που θα έχουν να μας πουν και την κριτική τους», ήταν τα ακριβή λόγια που χρησιμοποίησε ο κ. Τσίπρας, ο οποίος προετοιμάζεται για την πρώτη εδώ και πάνω από ένα χρόνο έξοδο του από το περίκλειστο πρωθυπουργικό γραφείο.  

Χωρίς να είναι βέβαιο αν ήθελε να πάρει ο ίδιος κουράγιο ή αν προσπαθούσε να ενθαρρύνει τους βουλευτές του, οι οποίοι είναι γνωστό ότι αποφεύγουν να κυκλοφορήσουν δημοσίως, συμπλήρωσε: «Πρέπει, λοιπόν, η Κοινοβουλευτική Ομάδα, το κόμμα να μπει σε διάταξη κινητοποίησης, σε διάταξη μάχης, προκειμένου να σταθούμε δίπλα στην ελληνική κοινωνία. Και αυτό, νομίζω, ότι αφορά όλες και όλους, όσοι βρισκόμαστε σε αυτήν εδώ την αίθουσα. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να παρακολουθούμε τις εξελίξεις. Πρέπει να τις συνδιαμορφώσουμε».

Το μόνο σίγουρο είναι ότι την Παρασκευή και το Σάββατο ο πρωθυπουργός σχεδιάζει να βρεθεί στη Θράκη για να περιοδεύσει στην περιοχή με ένα πρόγραμμα που θυμίζει έντονα προεκλογικές εξορμήσεις, καθώς περιλαμβάνει επιθεωρήσεις έργων, ανεξαρτήτως του αν άλλοι ήταν εκείνοι που τα σχεδίασαν και τα δρομολόγησαν (π.χ. ο αγωγός TAP), όπως και εγκαίνια εκθέσεων, επειδή, προφανώς, δεν βρέθηκε κάτι άλλο πιο χειροπιαστό για να κοπούν κορδέλες.

Τόσο αυτή καθεαυτή η επίσκεψη στη Θράκη -όπου, ειρήσθω εν παρόδω, προγραμμάτιζε να μεταβεί και ο πρόεδρος της ΝΔ, αλλά ανέβαλε το ταξίδι του για να μην συμπέσουν με τον πρωθυπουργό- όσο και το επίμαχο περιεχόμενο της ομιλίας με τις παραινέσεις προς τους βουλευτές του, προκάλεσαν σε πολιτικούς από όλους τους χώρους ζωηρές υποψίες ότι ο κ. Τσίπρας μπορεί και να έχει στο πίσω μέρος του μυαλού του τον πειρασμό να δοκιμάσει έναν εκλογικό αιφνιδιασμό, σε τρόπον ώστε να περισώσει ό,τι περισώζεται από το αποδεκατισμένο πολιτικό του κεφάλαιο.

Ο ίδιος, πάντως, είχε επιχειρήσει να διασκεδάσει όλα τα συναφή σενάρια, καταφεύγοντας, ωστόσο, σε παραλληλισμούς που, παρά τις ιαχές για επερχόμενες νίκες, προδίδουν μάλλον ηττοπάθεια και χαμηλό ηθικό. Δήλωσε, για παράδειγμα, πως αισθάνεται ότι βρίσκεται στη μέση του ποταμού και πως κάθε πισωγύρισμα θα ήταν αποτυχία. Για να επιστρατεύσει μια ακόμη ένεση ηθικού, σύμφωνα με την οποία «θα κολυμπήσουμε για να βγούμε στην άλλη μεριά της όχθης, για να βγάλουμε τη χώρα από την κρίση».

Την ίδια ώρα, εξάλλου, φρόντιζε να παρουσιάσει τον αρχηγό της ΝΔ Κυριάκο Μητσοτάκη ως… «μπαμπούλα», ο οποίος, κατά την πρωθυπουργική περιγραφή, «ονειρεύεται 4ο Μνημόνιο», με «άγρια λιτότητα και περικοπές, μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις, απολύσεις στο Δημόσιο, πλήρης απελευθέρωση των απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα και κατεδάφιση (από ό,τι έχει απομείνει, ό,τι με νύχια και με δόντια περισώσαμε) της δημόσιας Υγείας και της δημόσιας Παιδείας».

Εκτός, όμως, από τον πρόεδρο της ΝΔ, τα όνειρα του κ. Τσίπρα φαίνεται ότι  ταράζει και ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος, τον οποίο μόνον αυτόν –γιατί άραγε;- από την υπόλοιπη αντιπολίτευση, έβαλε στο στόχαστρό του. «Αλλά δεν θα του κάνουμε το χατίρι. Δεν πρόκειται να τον αφήσουμε», είπε αναφερόμενος στον κ. Μητσοτάκη. Και κάνοντας μάλλον μια ακόμη άσκηση θάρρους (που θύμιζε το εμβληματικό «άι χάσου μυρμηγκάκι…» του λαζοπουλικού «Μήτσου»), συμπλήρωσε: «Δεν θα αφήσουμε τη χώρα και την κοινωνία να καταστραφεί για να έρθει αυτός να τη λεηλατήσει, μαζί με τον φίλο του τον κ. Βενιζέλο και τους ίδιους συνεργάτες και συνεργούς, που οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία. Ο ΣΥΡΙΖΑ και ο ελληνικός λαός αυτό δεν θα το επιτρέψουν».

Εντάξει ο ΣΥΡΙΖΑ, δικό του δημιούργημα είναι, μπορεί και να τον εκφράζει. Αλλά τον ελληνικό λαό, αλήθεια, γιατί δεν τον ρωτάει;