Αχ, αυτές οι εκλογές…

             Πριν από λίγες μέρες ο πλανήτης ολόκληρος συγκλονίστηκε από τις εικόνες με τα βομβαρδισμένα κτίρια στην Παλαιστίνη. Εκατοντάδες άνθρωποι, άμαχοι στην πλειονότητά τους, έχασαν τη ζωή τους από τις επιδρομές της ισραηλινής αεροπορίας στη Λωρίδα της Γάζας που διέταξε ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου.

            Την περασμένη βδομάδα η γειτονική Αλβανία γιόρταζε τα 100 από την ανεξαρτησία της. Έξω από το κτίριο που λάμβανε χώρα πλήθος κόσμου ποδοπατήθηκε για να εξασφαλίσει ένα μικρό κομμάτι από την τούρτα γενεθλίων, την ίδια ώρα που μέσα στην αίθουσα ο πρωθυπουργός Σαλί Μπερίσα σε ένα εθνικιστικό παραλήρημα διεκδικούσε τον… τριπλασιασμό της χώρας του και την επέκταση της από την Ποντγκόριτσα ως την… Πρέβεζα!    

            Την περασμένη Κυριακή η γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ έδωσε συνέντευξη στην οποία είπε ότι μετά το 2014 ή το 2015 μπορεί να επανεξεταστεί το θέμα της διαγραφής -ενός ακόμη- μέρους του ελληνικού χρέους. Μια μέρα μετά, ο εκπρόσωπος της είπε ότι παρερμηνεύτηκαν οι δηλώσεις της και δεν εννοούσε αυτό που κατάλαβαν όσοι διάβασαν τη συνέντευξη, ότι δηλαδή η νέα αναδιάρθρωση των δανείων της Ελλάδας είναι αναπόφευκτη.

            Τι ενώνει αυτές τις –από πρώτη άποψη- εντελώς αταίριαστες μεταξύ τους ιστορίες; Το γεγονός ότι και οι τρεις πρωταγωνιστές έχουν μπροστά τους εκλογική δοκιμασία και τους επόμενους μήνες θα κριθούν από τους λαούς τους: ο «πολεμοχαρής» Νετανιάχου τον Ιανουάριο, ο «υπερπατριώτης» Μπερίσα τον Ιούνιο και η «καλβινίστρια» Μέρκελ τον Σεπτέμβριο.

Οι («τζούφιες», τις περισσότερες φορές) ρουκέτες από τα παλαιστινιακά εδάφη προς το Ισραήλ εκτοξεύονταν και πέρυσι και προπέρυσι, αλλά ο ισραηλινός πρωθυπουργός αποφάσισε να δείξει την πυγμή του τώρα που είναι η ώρα να διεκδικήσει τις ψήφους των συμπατριωτών του που ενστερνίζονται το «οφθαλμόν αντί οφθαλμού…».

Μια εκατονταετηρίδα συμπλήρωσαν εκεί που είναι σήμερα τα αλβανικά σύνορα και μέχρι πρότινος μόνον ακραίες ομάδες, όπως η προσφάτως σχηματισθείσα «Ερυθρόμαυρη Συμμαχία», προέτασσαν την ατζέντα του αλυτρωτισμού. Στο εξάμηνο που μεσολαβεί ως τις κάλπες δεν αποκλείεται οι επεκτατικές βλέψεις των πολιτικάντηδων της γείτονος να φθάσουν ως το Βελιγράδι και να περάσουν και την… υποθαλάσσια γέφυρα του Ακτίου.

Την περασμένη Παρασκευή, στη συζήτηση στη γερμανική Βουλή για την έγκριση των πρόσφατων αποφάσεων του Eurogroup, τα κόμματα της αντιπολίτευσης είπαν ευθέως ότι δεν δίνεται οριστική λύση στο ελληνικό πρόβλημα, εξαιτίας των εκλογικών υπολογισμών της κυρίας Μέρκελ, το… αυτί της οποίας, όμως, δεν ίδρωσε, όπως άλλωστε και του στελεχιακού της δυναμικού που την επανεξέλεξε στην ηγεσία του CDU με… σοβιετικό ποσοστό.     

Μας αρέσει ή όχι, έτσι, δυστυχώς, είναι η πολιτική και κατ΄ αυτόν τον τρόπο λειτουργούν οι πολιτικοί. Οι εκλογικές ανάγκες των κομμάτων και των προσώπων που ηγούνται ή συμμετέχουν σε αυτά, αποτελούν καθοριστικό παράγοντα από τη μια για να καταστρωθούν στρατηγικές ή να χαραχθούν τακτικές και από την άλλη για να ερμηνευτούν πρωτοβουλίες και να εξηγηθούν συμπεριφορές.

Καλώς ή κακώς, το «χάιδεμα των αυτιών» δεν είναι ίδιον μόνον των εγχώριων πολιτικών που τις παραμονές των εκλογών ανακαλύπτουν «λεφτά (που δεν) υπάρχουν», βρίσκουν πολλαπλάσια «ισοδύναμα» από την κατάργηση της (αόρατης) σπατάλης, είναι έτοιμοι να αρχίσουν διαπραγματεύσεις για την «απαγκίστρωση από το μνημόνιο» ή –ακόμη… χειρότερα- υπόσχονται τον… ουρανό με τα άστρα και, μάλιστα, «με ένα νομοσχέδιο και σε ένα άρθρο». 

Ας τα έχουμε, λοιπόν, όλα τούτα υπόψη μας όταν κρίνουμε όχι μόνον την εσωτερική πολιτική κατάσταση, αλλά και τα -περισσότερο πολύπλοκα- τεκταινόμενα στη διεθνή σκηνή που μας αφορούν και επηρεάζουν τις ζωές μας. Θα ερμηνεύσουμε, νομίζω, καλύτερα όσα συμβαίνουν γύρω μας αν συναισθανθούμε ότι, όπως εμείς ευαρεστούμαστε να ακούμε ευχάριστα πράγματα και επιλέγουμε –πλειοψηφικά- εκπροσώπους με αυτό το κριτήριο, το ίδιο, λίγο ως πολύ, συμβαίνει και με τους υπόλοιπους λαούς.

Επειδή, όμως, εμείς, με αυτά και με αυτά, ως χώρα πιάσαμε, πλέον, πάτο, στο χέρι μας είναι να κλείσουμε τα αυτιά στις σειρήνες της ευκολίας και να τείνουμε ευήκοον ους στον ορθολογισμό και στην υπευθυνότητα, που έχω την άποψη ότι αποτελούν τα βασικά προαπαιτούμενα για να αρχίσουμε να βγαίνουμε από την κρίση.   

   

*Ο Γρηγόρης Τζιοβάρας είναι δημοσιογράφος (πολιτικός συντάκτης στο «Πρώτο Θέμα»), περιφερειακός σύμβουλος Θεσπρωτίας στο πρώτο αιρετό Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου. Η αρθρογραφία του (ανα)δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα: http://topikakaiatopa.blogspot.com.

Ο Αλέκος, ο Μέτο(ς) και ο… αιώνιος Μπερίσα

             Την ευκαιρία να αναφερθώ σε ένα εξαιρετικό βιβλίο για τις ελληνοαλβανικές σχέσεις στην μετα-Χότζα εποχή, μου έδωσαν οι δημοτικές εκλογές που διεξήχθησαν την περασμένη Κυριακή στη γειτονική Αλβανία. «Στον αστερισμό του εθνικισμού», είναι ο τίτλος του  και το υπογράφει ο συντοπίτης μας –από τον Αυλότοπο Σουλίου- διακεκριμένος δημοσιογράφος Σταύρος Τζίμας, ο οποίος παρέχει στον αναγνώστη ανεκτίμητα εργαλεία για να κατανοήσει το πολιτικό παιχνίδι που παίζεται στη γείτονα με την πολιτική ένταση, ανάμεσα στις κυρίαρχες κομματικές δυνάμεις των Τιράνων, όπως και να βρει εξηγήσεις για τη διασπασμένη ελληνική μειονότητα. 

          Το βιβλίο είναι η «προσωπική μαρτυρία του συγγραφέα για τα δραματικά γεγονότα στη μετακομμουνιστική Αλβανία», «ένα εκτενές ρεπορτάζ του αυτόπτη δημοσιογράφου», όπως γράφει ο ίδιος στον πρόλογο, «ένα διαχρονικό οδοιπορικό στο οποίο καταθέτει όσα έζησε επί τόπου, όσα πληροφορήθηκε στα παρασκήνια και όλα αυτά που του αφηγήθηκαν οι πρωταγωνιστές» μιας περιόδου μεστής από εξελίξεις στην ταραγμένη βαλκανική γειτονιά μας.

          Στις σελίδες του βιβλίου, που διαβάζεται και ως πολιτικό θρίλερ, καταγράφονται η επόμενη μέρα της πτώσης του Χότζα, η επικίνδυνη ένταση στις ελληνοαλβανικές σχέσεις την περίοδο 1993-1995, η κατάρρευση της Αλβανίας, το 1997, και οι διώξεις εις βάρος της ελληνικής μειονότητας.

Αποκαλύπτονται, επίσης, τα παρασκήνια αλυτρωτικών σχεδίων και συνωμοτικών δράσεων για τη Βόρειο Ήπειρο από εθνικιστικούς κύκλους στην Ελλάδα και μυστικές υπηρεσίες, ένθεν κακείθεν των συνόρων. Όπως και το μεγάλο «φαγοπότι» στο οποίο επιδόθηκαν ορισμένοι υπερπατριώτες, μέσω των μυστικών κονδυλίων του υπουργείου Εξωτερικών και της ΕΥΠ, αλλά και με την «ανθρωπιστική» βοήθεια του αλήστου μνήμης Ιδρύματος Παλιννοστούντων.

          Ο Σταύρος Τζίμας φέρνει στο φως ενδιαφέροντα στοιχεία για το ρόλο που διαδραμάτισαν στο προσκήνιο και το παρασκήνιο διάφορα πρόσωπα στη διαμόρφωση της εσωτερικής πολιτικής κατάστασης στην Αλβανία, αλλά και στις σχέσεις της με την Ελλάδα: Από τον μακαριστό μητροπολίτη Δρυϊνουπόλεως Σεβαστιανό και τον –ακόμα ενεργό, όπως επιμένουν δημοσιογραφικές εκτιμήσεις- συντοπίτη μας, επίσης, Νίκολας Γκέητζ (Γκατζογιάννη) έως τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και τον Αντώνη Σαμαρά που ήταν στην εξουσία όταν κατέρρευσε το τελευταίο περίκλειστο καθεστώς της Ευρώπης.

          Εδώ θέλω να προσθέσω την προσωπική μου μαρτυρία για την «ψυχρολουσία» που επεφύλαξε το καθεστώς Ραμίζ Αλία στους κκ. Μητσοτάκη και Σαμαρά, όταν, τον Ιανουάριο του 1991, επισκεπτόμενοι τα Τίρανα, ως πρωθυπουργός ο ένας και ως υπουργός Εξωτερικών ο άλλος, τέθηκε για πρώτη φορά επισήμως «θέμα Τσάμηδων». Η αντίδρασή τους ήταν να επιχειρήσουν να βγάλουν… «παράφρονες» τους Έλληνες δημοσιογράφους που τους συνοδεύαμε, ισχυριζόμενοι ότι ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης των Τιράνων που μας είχε ενημερώσει για την ανακίνηση του ζητήματος στις επίσημες συνομιλίες, δεν ήταν αυτό που εμείς... νομίζαμε!

          Από τις πολλές αποκαλύψεις του βιβλίου, βρήκα ως πλέον ενδιαφέρουσα την περιγραφή του παρασκηνίου που εκτυλίχθηκε εδώ στα μέρη μας και αφορά τις προσπάθειες της κυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου να βρεθεί λύση στο περίπλοκο κουβάρι των σχέσεων που είχε δημιουργηθεί το 1994 μετά τη δολοφονία Αλβανών στρατιωτικών στο αλβανικό φυλάκιο της Επισκοπής και τις διώξεις που ακολούθησαν κατά στελεχών της ελληνικής μειονοτικής οργάνωσης «Ομόνοια».

          «Με πρωτοβουλία και έγκριση του Ανδρέα Παπανδρέου, ο τότε υπουργός Οικονομικών και άριστος γνώστης των ελληνοαλβανικών Αλέκος Παπαδόπουλος, προσέγγισε έναν Ελληνοαμερικανό, Τσάμη, από τους Φιλιάτες Θεσπρωτίας, ονόματι Λάγια», γράφει ο Σταύρος Τζίμας.

Επισημαίνει ότι «ο Λάγια δεν ήταν τυχαίος» και δίνοντας το προφίλ του αναφέρει ότι υπήρξε «πράκτορας της αμερικανικής DEA στον πόλεμο του Βιετνάμ και με πολλά λεφτά, διατηρούσε σχέσεις με τον Μπερίσα, η γυναίκα του ήταν Ελληνίδα και ο ίδιος κατείχε και ελληνικό διαβατήριο». Να προσθέσω εδώ ότι πρόκειται για τον ιδρυτή των Κλωστηρίων Φιλιατών (και, όπως έγραψα προ εβδομάδων στη στήλη, την πρώτη Jaguar που κυκλοφόρησε στους λασπωμένους δρόμους του Φιλιατιού τη δεκαετία του 70, την οδηγούσε ο «Μέτος», όπως τον έλεγαν οι ντόπιοι).

Οι επαφές των δύο… Θεσπρωτών δεν έφεραν αποτέλεσμα, παρά το ότι, όπως αποκαλύπτεται στο βιβλίο, «ο Αλέκος Παπαδόπουλος και ο Λάγια συναντήθηκαν δυο φορές μυστικά στο κότερο του τελευταίου, τη μια στις Γούβες της Κέρκυρας και την άλλη στα Σύβοτα Θεσπρωτίας». Και αυτό γιατί ο Μπερίσα, ο οποίος –μη ξεχνάμε- πρωταγωνιστεί ακόμη στην πολιτική κονίστρα της γείτονος, «ήταν αμετάπειστος, δεν ήθελε να αφήσει την ευκαιρία να εκθέσει την Ελλάδα ως αποσταθεροποιητικό παράγοντα της περιοχής».

Το περιστατικό αυτό, όπως και πολλά άλλα άγνωστα στην ευρεία κοινή γνώμη, που έρχονται στο φως μέσα από το βιβλίο του Σταύρου Τζίμα (το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Επίκεντρο» της Θεσσαλονίκης, όπου δραστηριοποιείται επαγγελματικά και με επιτυχία ο συγγραφέας), είναι νομίζω άκρως διδακτικά για όλους όσοι αντιμετωπίζουν τις διακρατικές σχέσεις χωρίς τους παραμορφωτικούς φακούς της εθνικιστικής παραφιλολογίας.

*Ο Γρηγόρης Τζιοβάρας είναι δημοσιογράφος, περιφερειακός σύμβουλος Θεσπρωτίας στο νέο Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου. Η αρθρογραφία του (ανα)δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα: http://topikakaiatopa.blogspot.com.

(Δημοσιεύτηκε στη "Θεσπρωτική" στις 10.5.2011)