«Τ΄ αγαθά κόποις κτώνται»

Όποιος έχει μελετήσει την ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξέρει ότι είναι μια συνεχής αλυσίδα συμβιβασμών της τελευταίας στιγμής. Από την δεκαετία του ΄50, που ξεκίνησαν οι διεργασίες δημιουργίας της ΕΟΚ, όλες οι μεγάλες αποφάσεις για τη μετεξέλιξη της Ευρώπης από μια ήπειρο αλληλοσπαρασσόμενων εθνών σε μια Ένωση με εναρμονισμένες πολιτικές, κοινούς θεσμούς και ενιαίο νόμισμα, λήφθηκαν την τελευταία στιγμή και δεν ήταν παρά συμβιβασμοί με αμοιβαίες υποχωρήσεις από όλες τις πλευρές.

Ο κανόνας αυτός ίσχυσε και στις πρόσφατες αποφάσεις που λήφθηκαν στις Βρυξέλλες για το ελληνικό χρέος και, εν γένει, το μέλλον της ευρωζώνης. Κατά την προσφιλή τακτική των ευρωπαίων ηγετών, η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ έβαλε, στο «παρά πέντε», λίγο «νερό στο κρασί» της, εμείς, με τη σκληρή διαπραγμάτευση που έκανε ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, πήραμε λίγο λιγότερα από όσα επιδιώκαμε και, όπως λέμε σε τέτοιες περιπτώσεις, η ζωή συνεχίζεται…

Υπό αυτό το πρίσμα, για όσους δεν τρέφουν αυταπάτες για το πώς διαμορφώνονται οι διακρατικές σχέσεις, ούτε ερμηνεύουν τα τεκταινόμενα με τους παραμορφωτικούς φακούς της συνωμοσιολογίας, αυτό που συνέβη ήταν, εν πολλοίς, το αναμενόμενο.

Οι ευρωπαίοι εταίροι δεν μπορούσαν να αφήσουν την Ελλάδα να πτωχεύσει. Και δεν την άφησαν, διότι αυτό δεν ήταν προς το συμφέρον ούτε των ιδίων των χωρών τους και του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος, αλλά ούτε και της σταθερότητας του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος.

Κάπως έτσι, λοιπόν, φθάσαμε στη… χαλάρωση του μνημονιακού «κορσέ» με την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του χρέους μας και τη μείωση του επιτοκίου, δύο μέτρα που η ελληνική οικονομία τα είχε άμεση ανάγκη, καθώς, σε διαφορετική περίπτωση, η στάση πληρωμών ήταν ζήτημα λίγου χρόνου.

Κακά τα ψέματα, όμως. Οι αποφάσεις των Βρυξελλών, που θα επικυρωθούν το άλλο Σαββατοκύριακο στη νέα Ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής, δεν είναι το τέλος ούτε της περιπέτειας, στην οποία έχει περιέλθει, εδώ και πολύ καιρό, η ελληνική οικονομία, ούτε της δοκιμασίας, που βιώνει μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας.

Ο δρόμος που έχουμε μπροστά μας είναι μακρύς και δύσβατος. Και όσα «δεκανίκια» και αν αναζητήσουμε και μας δοθούν απ΄ έξω, πάντα με το… αζημίωτο φυσικά, πρέπει να αντιληφθούμε ότι, εν τέλει, -«κουτσά, στραβά» ή με αυτοπεποίθηση- μόνοι μας θα τον διαβούμε.

Γι΄ αυτό το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να είμαστε προετοιμασμένοι για τα επερχόμενα. Να συνειδητοποιήσουμε, πρώτ’ απ΄ όλα, ότι η εποχή της αμεριμνησίας έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Να συνηθίσουμε, κατόπιν, στην ιδέα ότι δεν υπάρχουν εύκολες και ανώδυνες λύσεις σε χρόνια προβλήματα, όπως αυτά με τα οποία είμαστε αντιμέτωποι.

Ας μην είμαστε, λοιπόν, εύπιστοι απέναντι σε εκείνους τους εγχώριους… φωστήρες που μας υπόσχονται «μαγικές συνταγές». Όπως, εξίσου, χρειάζεται να είμαστε δύσπιστοι προς όσους μας καλούν να καταθέσουμε τα όπλα, επειδή, δήθεν, έρχεται το… τέλος του κόσμου.

Όσοι, εξάλλου, έχουμε μεγαλώσει σε τούτα τα χώματα, είμαστε απολύτως εξοικειωμένοι με την ιδέα ότι όλα γίνονται με προσπάθεια και τίποτε δε χαρίζεται. Η ιστορία, άλλωστε, της ανθρωπότητας, το παρελθόν της Ελλάδας και η παράδοση της περιοχής μας, μας διδάσκουν ότι, κατά την αρχαιοελληνική ρήση, «τ΄ αγαθά κόποις κτώνται». 

Υ.Γ.: «Habemus Papam» (ελληνιστί: «Έχουμε Πάπα»), “αναφωνήσαμε” την περασμένη Τετάρτη στο Περιφερειακό Συμβούλιο, καθώς καταφέραμε στη δεύτερη ψηφοφορία να εκλέξουμε «Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης» τον δικηγόρο Απόστολο Οικονόμου, ο οποίος εκπληρώνει απολύτως τις προϋποθέσεις του νόμου που θέλει, όπως αναλυτικότερα έγραψα στο προηγούμενο σημείωμα, την κάλυψη της θέσης από «προσωπικότητα εγνωσμένου κύρους και ανεξαρτησίας». Είθε, το συναινετικό πνεύμα που επικράτησε στο Συμβούλιο –και στο οποίο ίσως συνέβαλε ελάχιστα και τούτη η στήλη, απορρίπτοντας λύσεις τύπου «γουρούνι στο σακί»- να έχει συνέχεια…     

*Ο Γρηγόρης Τζιοβάρας είναι δημοσιογράφος, περιφερειακός σύμβουλος Θεσπρωτίας στο νέο Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου.

«Συμπαραστάτης του Πολίτη» ή… «γουρούνι στα σακί»;

«Κάνετε τίποτε εκεί στα Γιάννενα;», είναι το πιο συχνό ερώτημα που δέχομαι από αρκετούς συμπατριώτες που συναντώ, καθώς πηγαινοέρχομαι στις συνεδριάσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου Ηπείρου. Παρότι μπήκαμε στον τρίτο μήνα από την ενεργοποίηση των νέων οργάνων, δε μπορώ να κρύψω τη δυσκολία που νοιώθω για να δώσω μια ευθεία απάντηση στο ερώτημα που μου τίθεται.

Μια καλοπροαίρετη προσέγγιση, την οποία, ως ένα βαθμό, ασπάζομαι προσωπικά, λέει πως είναι ακόμη αρκετά νωρίς για να αποφανθεί κανείς τελεσίδικα, καθώς «κάθε αρχή και δύσκολη» και στην προκειμένη περίπτωση της βαθιάς οικονομικής κρίσης που διέρχεται η χώρα μας τα πράγματα διαμορφώνονται ακόμη δυσκολότερα.  

            Από την άλλη, όμως, υπάρχει και η ρήση, σύμφωνα με την οποία «η αρχή είναι το ήμισυ του παντός», που σημαίνει ότι το νεοσύστατο των θεσμών, όπως και η οικονομική κρίση, δεν μπορεί να αποτελούν μόνιμο άλλοθι για κάθε είδους απραξία και αδράνεια. Με προβληματίζουν όλα αυτά, καθώς είναι «νωπή» στη μνήμη μου η διαπίστωση της αδυναμίας του Περιφερειακού Συμβουλίου μας να επιλέξει προσωπικότητα εγνωσμένου κύρους για τη θέση του «Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης».

Ο «Συμπαραστάτης» είναι ένας νέος θεσμός, ανάλογος με τον «Συνήγορο του Πολίτη», που καθιερώθηκε με το πρόγραμμα «Καλλικράτης» και προβλέπεται για όλους τους Δήμους και τις Περιφέρειες, με στόχο την καταπολέμηση των φαινομένων κακοδιοίκησης. Αποστολή του είναι επιπλέον, σύμφωνα με τη βούληση του νομοθέτη, να διασφαλίζει την αμεροληψία των αρχών, να συμβάλει στη βελτίωση της εξυπηρέτησης των πολιτών και των επιχειρήσεων, όπως και στην αποσυμφόρηση των αιρετών οργάνων από τη συσσώρευση αιτημάτων και παραπόνων των πολιτών.

Ειδικά, για τις Περιφέρειες που «είναι μεγαλύτερες διοικητικές μονάδες με σημαντικές αδειοδοτικές, ελεγκτικές και αναπτυξιακές αρμοδιότητες, καθίσταται ακόμη πιο επιτακτική η αναγκαιότητα για την ανάληψη της θέσης από προσωπικότητα εγνωσμένου κύρους και ανεξαρτησίας», τονίζεται στη ίδια τη εισηγητική έκθεση του νόμου με τον οποία καθιερώθηκε ο νέος θεσμός.

Στην περίπτωση της Περιφέρειας Ηπείρου επιλέχθηκε μια διαδικασία που –αν μη τι άλλο- μαρτυρά έλλειψη πίστης στο θεσμό, αφού οι υποψηφιότητες κατατίθεντο ως την ώρα που ξεκινούσε η συνεδρίαση του Συμβουλίου, στην οποία έπρεπε να ψηφίσουμε, δίχως να είχε προβλεφθεί να είναι παρόντες οι υποψήφιοι για να τους γνωρίσουμε, να ακούσουμε τις απόψεις και τις θέσεις τους και να διαμορφώσουμε γνώμη για το ποιον θα έπρεπε να επιλέξουμε ή να απορρίψουμε.

Εν ολίγοις καλούμαστε να κάνουμε αυτό που στην απλή γλώσσα λέμε «πήρα γουρούνι στο σακί», που από τη μια ευτέλιζε τον ίδιο θεσμό και από την άλλη προσέβαλε βάναυσα την πλειονότητα των δέκα συμπατριωτών μας –όλοι Γιαννιώτες, τυχαίο; Δε νομίζω!- που είχαν μπει στον κόπο να υποβάλουν αιτήσεις υποψηφιοτήτων, αφού, αν γινόταν, υπό αυτές τις συνθήκες εκλογή, αποκτούσαν πλεονέκτημα όσοι είχαν δράσει παρασκηνιακά, είτε οι ίδιοι, είτε υποστηρικτές της υποψηφιότητάς τους. 

Το ζήτημα που ανέκυπτε αφορούσε όλους τους συμβούλους, αλλά πολύ περισσότερο εμάς από τη μείζονα μειοψηφία που επιλέξαμε εν τέλει να ψηφίσουμε «λευκό» στην πρώτη και μόνη, μέχρι στιγμής, ψηφοφορία για να διαμαρτυρηθούμε, έτσι, για τη φαλκίδευση της μοναδικής ίσως προνομίας που δίνει στη μειοψηφία ο «Καλλικράτης», ορίζοντας ότι η επιλογή του «Συμπαραστάτη» γίνεται με την αυξημένη πλειοψηφία των 2/3 των μελών του Περιφερειακού Συμβουλίου και περιορίζοντας, με τον τρόπο αυτό, τη δυνατότητα της περιφερειακής αρχής να επιβάλει τον –όποιο- «εκλεκτό» της.         

Δεν παραγνωρίζω το γεγονός ότι η αδυναμία συναίνεσης παρατηρήθηκε στη μεγάλη πλειονότητα των Δήμων και μόνον δύο από τις δεκατρείς έχουν μέχρι στιγμής επιλέξει «Συμπαραστάτη». Εκείνο που με προβληματίζει είναι η προχειρότητα με την οποία οργανώθηκαν οι διαδικασίες στη δική μας Περιφέρειας, προχειρότητα που, δυστυχώς, είναι διάχυτη στο συνολικό τρόπο λειτουργίας της περιφερειακής αρχής Ηπείρου, ακόμη και σε θέματα, -όπως, άλλωστε, ήταν το προκείμενο-, που δεν σχετίζονται με την εν γένει οικονομική κατάσταση.

Δεν προτρέχω, πάντως, καθώς έχουμε 40 μήνες θητείας μπροστά μας. Και, ειλικρινά, μακάρι να αποδειχθεί πρόωρος ο προβληματισμός που ένοιωσα την ανάγκη να εκμυστηρευθώ, με αφορμή το συχνότερο, όπως γράφω στην αρχή, ερώτημα που δέχομαι.

Υ.Γ.: Μόνον ανεγκέφαλοι θα μπορούσαν να εκλάβουν την αναφορά μου την προηγούμενη εβδομάδα στα νοσοκομεία όλης της χώρας ως αφορμή για άθλια κινδυνολογία εις βάρος του Νοσοκομείου Φιλιατών. Την εμπιστοσύνη μου στους ανθρώπους του Ν.Φ. –ιατρικό, νοσηλευτικό και διοικητικό προσωπικό- την επιδεικνύω εμπράκτως, έχοντας εκεί νοσηλευόμενο μέλος της οικογενείας μου. Ντροπή και καταισχύνη, λοιπόν, σε όσους «παίζουν» με το αίσθημα ασφάλειας των ασθενών στο όνομα μιας (δήθεν) «δημοσιογραφίας». Θα χρειαστεί, μάλλον, να επανέλθω επί του θέματος.  

*Ο Γρηγόρης Τζιοβάρας είναι δημοσιογράφος, περιφερειακός σύμβουλος Θεσπρωτίας στο νέο Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου.

Περιφερειακό Συμβούλιο ή… «παιδική χαρά»;

Στην πικρή «γεύση» που αποκομίζω μέχρι στιγμής από την παρουσία μου στο Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου, επέλεξα να αναφερθώ σήμερα, καθώς ολοκληρώθηκε, μετ’ εμποδίων, η πρώτη ουσιαστική συνεδρίαση του Συμβουλίου, η οποία παρότι… επεκτάθηκε σε τρεις πολύωρες συνεδρίες που διήρκεσαν ως μετά τα μεσάνυκτα, δεν… εδέησε να εξαντλήσει όλα τα θέματα της αρχικής ημερήσιας διάταξης.

Η έλλειψη κανονισμού λειτουργίας, φαινόμενο που δεν συναντά κανείς ούτε σε… Πολιτιστικό Σύλλογο, η κακή οργάνωση των συζητήσεων που, αν συνεχιστεί, θα μετατρέψει το Περιφερειακό Συμβούλιο σε forum ατέρμονης και άσκοπης φλυαρίας, η προχειρότητα των περισσότερων εισηγήσεων που παρουσιάστηκαν από την πλειοψηφία, καθώς και η αδυναμία σύνθεσης στις ψηφοφορίες των απόψεων και θέσεων των παρατάξεων, όταν αυτές συγκλίνουν, φιλοτεχνούν μια απογοητευτική εικόνα… «παιδικής χαράς» που δεν δικαιολογείται από το γεγονός ότι ο θεσμός είναι ακόμα «στα σπάργανα».

Τα πρόσωπα, άλλωστε, που έχουν την βασική ευθύνη –ο περιφερειάρχης Αλ. Καχριμάνης και ο, συνδεόμενος μαζί του συγγενικά, πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Κ. Πέτσιος που πλαισίωνε τον ανιψιό του πρώην νομάρχη και κατά την προηγούμενη οκταετία, κατέχοντας το ίδιο αξίωμα στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων- δεν είναι καινούργιοι στο αυτοδιοικητικό «κουρμπέτι». Και, άρα, δεν μπορεί να αποδοθεί σε απειρία η απίστευτη ελαφρότητα με την οποία αντιμετωπίζεται η λειτουργία του Περιφερειακού Συμβουλίου.

Η επιλογή, άλλωστε, των θεμάτων που προτάχθηκαν, οι χρόνοι που αφιερώθηκαν σε καθένα από αυτά, η ανοχή ή μη που επιδεικνύονταν στους ομιλητές (μέλη του Συμβουλίου ή πολίτες που, σύμφωνα με τον «Καλλικράτη», ακούγονται στις συνεδριάσεις), μαρτυρούν σκοπιμότητες και προκαταλήψεις με ιδεολογικό υπόβαθρο και τοπικιστικά ελατήρια που δύσκολα μπορούσαν να αποκρυβούν.

Στη συζήτηση, επί παραδείγματι, για το Προεδρικό Διάταγμα προστασίας της λίμνης Παμβώτιδας, κατά την έκφραση του ίδιου του προεδρεύοντος, «μίλησαν όλα τα Γιάννενα» (!), καθώς δόθηκε άνεση χρόνου σε όλους όσοι από το ακροατήριο ήθελαν να εκφράσουν, ως κτηματίες, την αντίθεσή τους –όπως και η πλειοψηφούσα παράταξη- με το Διάταγμα του υπουργείου Περιβάλλοντος. Την ίδια ώρα ο μοναδικός, μεταξύ των πολιτών, υποστηρικτής της αντίθετης άποψης πιεζόταν από το προεδρείο να ολοκληρώσει την τοποθέτησή του.

Αντιστοίχως, στη συζήτηση για τους μετανάστες της Ηγουμενίτσας, η μόνη σύμβουλος της πλειοψηφίας, η Θεσπρωτή Αντιγόνη Πασχάλη – Φίλη, που επεχείρησε να παρουσιάσει δέσμη προτάσεων για την αντιμετώπιση του μείζονος αυτού κοινωνικού προβλήματος, δεν κατάφερε να εκφωνήσει ολόκληρη την ομιλία της, εξαιτίας των συνεχών παρεμβάσεων του προεδρεύοντος «να τελειώνει»!

Προφανώς και δεν είναι τυχαίο ότι οι προτάσεις της ερχόταν σε σαφή αντίθεση με τη βασική εισήγηση της πλειοψηφούσας παράταξης που μιλούσε για… «ξεψάρωτους»(!) μετανάστες και περιείχε -λανθάνοντος ρατσιστικού χαρακτήρα- ασύστατους ισχυρισμούς του τύπου: «στην Ιταλία τούς πετούν στη θάλασσα, χωρίς να ανοίξει μύτη»(!)

Στο αμέσως επόμενο, όμως, θέμα της ημερήσιας διάταξης που αφορούσε το ενδεχόμενο πώλησης της γαλακτοβιομηχανίας «Δωδώνη» και στο οποίο, λίγο ως πολύ, συμπίπταμε όλοι, οι εκπρόσωποι υπαρκτών και… ανύπαρκτων συλλόγων γαλακτοπαραγωγών που βρισκόταν στο ακροατήριο, είχαν στη διάθεσή τους άφθονο χρόνο για να εκφράσουν τις -αντικυβερνητικές- θέσεις τους.

Αντιθέτως, η… αίσθηση της φειδούς για το χρόνο επανήλθε στο προεδρείο όταν μέλη του Συμβουλίου διατύπωναν συγκεκριμένες προτάσεις για το μέλλον της «Δωδώνης», με τις οποίες καλούσαν την ίδια την Περιφέρεια Ηπείρου να αναλάβει πρωτοβουλίες και να γίνει εκείνη ο διάδοχος της Αγροτικής Τράπεζας στο μετοχικό κεφάλαιο της ηπειρωτικής γαλακτοβιομηχανίας (θέση που και ο γράφων έχει αναπτύξει από αυτή εδώ τη στήλη ήδη από τις 18 του περασμένου Δεκεμβρίου).

Το πλέον απογοητευτικό, όμως, είναι ότι ακόμη και σε θέματα που ήταν προφανής η σύγκλιση ή και η ταύτιση απόψεων, όπως, για παράδειγμα, στο ζήτημα με τα διόδια της Εγνατίας, η μέθοδος ψήφισης που ακολουθείται –κάθε παράταξη να ψηφίζει την πρότασή της, έστω κι όταν αυτή δεν είχε διατυπωθεί ρητά και με σαφήνεια!- εμποδίζει τη συναίνεση και σε -ορισμένες περιπτώσεις- και την έκφραση της πραγματικής βούλησης των μελών του Συμβουλίου.

Με τέτοιες νοοτροπίες, βεβαίως, ο θεσμός του Περιφερειακού Συμβουλίου δεν μπορεί να πάει μακριά, αφού ο κίνδυνος της απαξίωσης του είναι μεγάλος, αν δεν καταφέρει, από τώρα που είναι ακόμη στην αρχή, να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων που απαιτούν τόσο η εποχή που διανύουμε όσο και η θεσμική υπόσταση που του έχει δοθεί.

*Ο Γρηγόρης Τζιοβάρας είναι δημοσιογράφος, περιφερειακός σύμβουλος Θεσπρωτίας στο νέο Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου.

(Δημοσιεύθηκε στη "Θεσπρωτική" στις 15.2.2011)