Το χαμένο πλεονέκτημα στην εργολαβία της ηθικής

Από τους «παροικούντες την Ιερουσαλήμ» μάλλον ελάχιστοι πρέπει να είναι όσοι δικαιολογημένα… έπεσαν από τα σύννεφα με τις αρχικές αποκαλύψεις για την «υπόθεση Φλαμπουράρη». Εξάλλου, ποιος είναι εκείνος που στην Ελλάδα του 2015… δικαιούται να εκπλήσσεται επειδή ένας «αριστερός εργολάβος» (σ.σ.:  αδιαχώριστη περίφραση επαγγελματικής ιδιότητας) σάρωνε τα δημόσια έργα επί της επαράτου μνημονιακής περιόδου;

Ενδεχομένως, μάλιστα, αν είχαν τηρηθεί τα προσχήματα της τυπικής νομιμότητας μπορεί το «σκάνδαλο» να έκλεινε χωρίς τις ευρύτερες προεκτάσεις που απέκτησε από την ώρα που κινητοποιήθηκε ένας ολόκληρος μηχανισμός συγκάλυψης, ο οποίος, στη σπουδή να ρίξει στάχτη στα μάτια όλων μας, υπέπεσε σε τόσο προκλητικά κραυγαλέες αντιφάσεις που ενίσχυσε τις αρχικές υποψίες και έκανε ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη για δικαστική διερεύνηση της όλης υπόθεσης.

Ανεξάρτητα, ωστόσο, από την εξέλιξη που θα έχει από την ερχόμενη εβδομάδα η «υπόθεση Φλαμπουράρη», οι αποκαλύψεις που τη συνόδευαν ήταν μια καλή αφορμή για να επισημανθεί το μοναδικό μεγαλείο της υποκρισίας που χαρακτηρίζει το σύστημα εξουσίας το οποίο κυβέρνησε τη χώρα το τελευταίο οκτάμηνο και διεκδικεί να συνεχίσει να το κάνει.

Είναι το «σύστημα» που αναρριχήθηκε στην εξουσία επειδή, μεταξύ άλλων, επί δεκαετίες ηθικολογούσε κουνώντας το δάκτυλο στους αντιπάλους του, τους οποίους εγκαλούσε για διαφθορά και διαπλοκή, επιφυλάσσοντας, ταυτόχρονα, το απόλυτο απυρόβλητο για τους εαυτούς τους με την -αποτελεσματική, όπως απεδείχθη- μέθοδο της αυτοαναγόρευσης ως των μοναδικών κατόχων του «ηθικού πλεονεκτήματος».

Καθώς, όμως, «αρχή άνδρα δείκνυσι», όπως έλεγαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι, η σχεδόν οκτάμηνη διακυβέρνηση ήταν αρκετή για να πέσουν οι μάσκες της δήθεν «ηθικής» υπεροχής την οποία διατείνονταν ότι είχαν. Και, ταυτόχρονα, να αποκαλυφθεί πόσο γυμνός είναι ο βασιλιάς, ακόμη και όταν κραδαίνει τη ρομφαία της κάθαρσης, η οποία… λοξοδρομεί όταν έρχεται αντιμέτωπη με το κυβερνητικό στέλεχος που δεν δηλώνει το σπίτι που ενοικιάζει η σύζυγος του ή τον συνάδελφό του που έχει off shore και δεν έχει κληθεί ακόμη για εξηγήσεις από τις ελεγκτικές αρχές.

Δύο μόνον στοιχεία από τα έργα και τις ημέρες του οκταμήνου, αρκούν ίσως για να αναδείξουν την πελώρια απόσταση που χωρίζει τις πράξεις από τις διακηρύξεις:

Το πρώτο είναι ότι η κυβέρνηση, η οποία κατασκεύασε ειδικό χαρτοφυλάκιο για την καταπολέμηση της διαφθοράς, δεν έφερε όλο αυτό το διάστημα ούτε μια καινούργια νομοθετική ρύθμιση που να ενισχύει το ελεγκτικό οπλοστάσιο. Ενώ, το ακόμη χειρότερο, δεν εισέπραξε παρά ψίχουλα από τα δισεκατομμύρια ευρώ που, όπως διεκήρυττε, ήταν στις διάφορες λίστες και τα οποία υποτίθεται οι προηγούμενοι δεν ήθελαν να διεκδικήσουν.

Όλα όσα έγιναν στη διάρκεια του οκταμήνου περιορίστηκαν σε επικοινωνιακές στοχεύσεις, όπως το να δοθούν στη δημοσιότητα τα εμβάσματα που έστειλε στο εξωτερικό ο πρώην υπουργός Γκίκας Χαρδούβελης ή να γίνουν προεκλογικά… ραντεβού με τον περιβόητο Ερβέ Φαλτσιανί, τον άνθρωπο πίσω από τη «λίστα Λαγκάρντ», ο οποίος, όμως, έχει γράψει βιβλίο στο οποίο η μόνη «αποκάλυψη» ήταν η αναπαραγωγή διαφόρων γελοιοτήτων που έχουν κυκλοφορήσει στην Ελλάδα, και τώρα αξιοποιείται για να μας καλέσει να ξαναψηφίσουμε ΣΥΡΙΖΑ! 

Το δεύτερο και ακόμη εξοργιστικότερο στοιχείο για την «πρώτη φορά Αριστερά» διακυβέρνηση είναι ότι ακόμη και ο θεσμός του «πόθεν έσχες» μπήκε «στο ψυγείο», αφού είναι η πρώτη που δεν δόθηκαν στη δημοσιότητα οι δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης των βουλευτών και των μελών της κυβέρνησης για τα προηγούμενα χρόνια, ενώ δεν υπεβλήθησαν καν δηλώσεις για το προηγούμενο οικονομικό έτος που στο παρελθόν υποβάλλονταν μέχρι το τέλος Ιουνίου.

Η πρωτοφανής αυτή αβελτηρία (;) που επέδειξαν οι υποτιθέμενοι «αρχάγγελοι της διαφάνειας», οι ίδιοι που έβαλαν στο στόχαστρό τους τον θεσμό της «Διαύγειας» για να μην υπάρχει πρόσβαση από το Διαδίκτυο στους διορισμούς «ημετέρων» και στις προκλητικές δαπάνες, δεν είναι διόλου τυχαία. Έχει άμεση σχέση με τα όσα είχαν έρθει στο φως της δημοσιότητας τα αμέσως προηγούμενα χρόνια και αφορούσαν τις μεγάλες περιουσίες, τις υψηλές καταθέσεις εντός και εκτός Ελλάδος, όπως και τις επενδύσεις σε funds της αλλοδαπής που περιείχοντο στις δηλώσεις αξιωματούχων της εξουσίας του οκταμήνου.

Πληροφορούμαι πως όταν κάποια στιγμή, ας ελπίσουμε αμέσως μόλις αναλάβει το νέο Προεδρείο της Βουλής, δημοσιοποιηθούν οι δηλώσεις των προηγούμενων ετών που εκκρεμούν και δεν δίνονται στη δημοσιότητα με το πρόσχημα ότι δεν ολοκληρώθηκε ο έλεγχός τους, θα έχουμε επί μέρες πολλές να συζητούμε για τα όσα πρόκειται να δουν τα μάτια μας.

Τότε ίσως τελειώσει δια παντός το παραμύθι με το υποτιθέμενο «ηθικό πλεονέκτημα» και την… κουτοπονηριά διάφορων διεφθαρμένων που δηλώνουν «αριστεροί» μόνον και μόνον για να καλύψουν τις πομπές τους…

Η δημοσιότητα και το «κόρακας κοράκου…»

Η ανακίνηση του ζητήματος με την εμπλοκή πολιτικών σε υποθέσεις διαφθοράς και παράνομου πλουτισμού ορισμένων εξ αυτών, φέρνει στο προσκήνιο μια χρόνια παθογένεια της ελληνικής Δημοκρατίας που δεν είναι άλλη από την αδυναμία αποτελεσματικής λειτουργίας των ελεγκτικών θεσμικών της Πολιτείας.

Ο επί δεκαετίες προσχηματικός τρόπος υποβολής των ετήσιων δηλώσεων «πόθεν έσχες», σε συνδυασμό με τη διαχρονική ατιμωρησία, έχουν, δυστυχώς, προκαλέσει ένα αδιαπέραστο υπόστρωμα καχυποψίας στην ελληνική κοινωνία, η οποία, βοηθούσης και της οικονομικής κατάρρευσης, είναι έτοιμη να πιστέψει κάθε πιθανή και απίθανη καταγγελία που στρέφεται κατά οποιουδήποτε εκπροσώπου του πολιτικού κόσμου και κυρίως κατά όσων ανήκουν στα κόμματα που άσκησαν εξουσία τα προηγούμενα χρόνια. 

Το κλίμα επιβαρύνεται από μια σειρά «θεσμικά εμπόδια», όπως ο νόμος περί ευθύνης υπουργών και το πλαίσιο της βουλευτικής ασυλίας, που επιβραδύνουν τις έρευνες, ενώ περιπλοκές και καθυστερήσεις προκαλεί και το πολυδαίδαλο «κουβάρι» των ελεγκτικών αρχών που εμπλέκονται στη διερεύνηση των υποθέσεων: ΣΔΟΕ, τακτική Δικαιοσύνη, οικονομικοί εισαγγελείς και Επιτροπή της Βουλής για τα οικονομικά βουλευτών και κομμάτων.

Μοιραία, λοιπόν, το ζήτημα μεγεθύνεται, οι υποψίες γενικεύονται και η οργή της κοινής γνώμης στρέφεται κατά δικαίων και αδίκων, αφού, όπως και σε πολλά άλλα ζητήματα, οι θεσμοί της Πολιτείας δεν λειτουργούν, οι ευθύνες δεν εξατομικεύονται για τους πραγματικά υπευθύνους και το πολιτικό σύστημα αποσταθεροποιείται στο σύνολό του.

Σε έναν «ουδέτερο» πολιτικό χρόνο όλα αυτά μπορεί να είχαν μικρότερη σημασία από αυτή που προσλαμβάνουν στην παρούσα συγκυρία, καθώς το πιθανότερο είναι ότι σύντομα αρκετές από τις φοβερές καταγγελίες θα… ξεχαστούν, είτε επειδή θα καταπέσουν, είτε γιατί θα αποδειχθεί ότι αφορούν μια μικρή μειοψηφία του πολιτικού κόσμου, αντίστοιχη με αυτή που υπάρχει σε όλα τα κοινωνικά στρώματα και, αν θέλετε, σε όλες τις κοινωνίες.

Η κατάσταση, όμως, διαφοροποιείται σε αυτή τη φάση, καθώς η βαριά σκιά της καχυποψίας που δημιουργείται πάνω από τη Βουλή, προκαλεί πολιτικό αναβρασμό σε μια οριακή στιγμή για την πολιτική σταθερότητα, πριν καν συμπληρωθούν 100 μέρες από τη συγκρότηση της τρικομματικής κυβερνητικής συνεργασίας, αλλά και την παραμονή της λήψης των νέων επώδυνων μέτρων περικοπής μισθών, συντάξεων και επιδομάτων.

Η κίνηση εκτόνωσης από την πλευρά του προέδρου της Βουλής Ευάγγελου Μεϊμαράκη να απόσχει από τα καθήκοντα του μέχρις ότου διαλευκανθούν οι εις βάρος του καταγγελίες για εμπλοκή σε «ξέπλυμα χρήματος» μέσω αγοραπωλησιών ακινήτων, δείχνει αίσθημα πολιτικής ευθιξίας, δεν λύνει, όμως, το πολιτικό ζήτημα που δημιουργείται με την «στοχοποίηση» ενός ανώτατου πολιτικού παράγοντα.

Γι΄ αυτό και δικαίως κατά την άποψή μου ο πολύπειρος πρώην πρόεδρος της Βουλής Απόστολος Κακλαμάνης εγκάλεσε τον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα για το έγγραφο που έστειλε στη Βουλή και το οποίο «άνοιξε τον ασκό του Αιόλου» με τη διατύπωση ότι το ΣΔΟΕ ελέγχει 32 υποθέσεις εμπλοκής πολιτικών, χωρίς να τους κατονομάσει.

«Ποια αξία θα έχει για τη χειραγωγούμενη κοινή γνώμη η ψήφος υπέρ των μέτρων οποιουδήποτε στιγματιζόμενου ανευθύνως βουλευτή, όταν οι απλοί πολίτες θα αμφιβάλλουν αν είναι καρπός πατριωτικής επιλογής και όχι συναλλαγής ή εκβίασης, όπως η 5η φάλαγγα θα διαρρέει και η κοινή γνώμη θα είναι πρόσφορη να πιστέψει;», είναι το εύλογο ερώτημα που έθεσε ο κ. Κακλαμάνης.

Υπό αυτές τις συνθήκες, και με δεδομένο ότι η απαίτηση για ταχεία διερεύνηση των επίμαχων υποθέσεων, μάλλον δεν πρόκειται να βρει πρόσφορο έδαφος, η μόνη λύση του «δράματος» για να διασωθεί, έστω, ένα μέρος  από την χαμένη τιμή του πολιτικού κόσμου είναι η πλήρης διαφάνεια. Να δοθούν, δηλαδή, όλες οι λίστες των εκκρεμών υποθέσεων στη δημοσιότητα και να δημοσιοποιηθούν όλα τα ονόματα των εμπλεκομένων, όπως και το σύνολο των καταγγελιών που ερευνώνται και των στοιχείων που υπάρχουν.

Ό,τιδήποτε άλλο, καλώς ή κακώς, θα ρίξει «νερό στο μύλο» όσων αρέσκονται στις θεωρίες της συγκάλυψης των ισχυρών και ασπάζονται τη λογική του… «κόρακας κοράκου μάτι δεν βγάζει». 

*Ο Γρηγόρης Τζιοβάρας είναι δημοσιογράφος, περιφερειακός σύμβουλος Θεσπρωτίας στο πρώτο αιρετό Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου. Η αρθρογραφία του (ανα)δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα: http://topikakaiatopa.blogspot.com.