Η υπεροψία είναι ο χειρότερος σύμβουλος

 

            Δύο εβδομάδες πριν ανακοινωθεί, με τον τρόπο που ανακοινώθηκε, ο τελευταίος ανασχηματισμός της κυβέρνησης, οι πολιτικοί αρχηγοί, σύμφωνα με το δημοσιογραφικό στερεότυπο, διασταύρωναν τα ξίφη τους στη Βουλή για τις συνέπειες και τις ευθύνες από τις καταστροφικές πυρκαγιές του Αυγούστου.

Οι τόνοι ανέβηκαν συχνά σε εκείνη τη συνεδρίαση της 25ης Αυγούστου και ακούστηκαν βαριές εκατέρωθεν εκφράσεις κυρίως ανάμεσα στον πρωθυπουργό και στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και δευτερευόντως ανάμεσα στη Φώφη Γεννηματά και στον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Παρακολουθώντας την οξεία αντιπαράθεση, προσωπικά μου κέντρισε το ενδιαφέρον μια αποστροφή της ομιλίας του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος απευθυνόμενος προς το πρωθυπουργικό έδρανο είπε επί λέξει τα εξής: «…Δεν είστε ικανός την ώρα της κρίσης να δείξετε ότι καταλαβαίνετε τι δεν πήγε καλά και αναζητείτε -μαθαίνω- διέξοδο σε ανασχηματισμούς και σε πρόσωπα από τον δημοκρατικό χώρο για να αποτελέσουν τις σωσίβιες λέμβους σας…».

Το βράδυ της ίδια μέρας, αλλά και τις επόμενες ημέρες, έθεσα υπόψιν συνεργατών του πρωθυπουργού την εν λόγω επισήμανση του κ. Τσίπρα, καλώντας τους να μου επιβεβαιώσουν ή να μου διαψεύσουν ότι η κυβέρνηση βολιδοσκοπούσε πρόσωπα από άλλους πολιτικούς χώρους ενόψει του ανασχηματισμού. Με λύπη μου διαπίστωσα ότι σχεδόν κανείς άλλος πλην εμού δεν είχε προσέξει την -εν είδει προειδοποιητικής βολής- καταγγελία του πρώην πρωθυπουργού ότι η κυβέρνηση έψαχνε –κατά την έκφρασή του- «σωσίβιες λέμβους» στον «δημοκρατικό χώρο».

Η λύπη μου έγινε έκπληξη την περασμένη Τρίτη όταν στο άκουσμα των μεταβολών που αποφάσισε ο πρωθυπουργός να κάνει στη σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου διαπίστωσα ότι η μόνη εντυπωσιακή αλλαγή του ανασχηματισμού ήταν η είσοδος στην κυβέρνηση του πρώην υπουργού του ΣΥΡΙΖΑ Ευάγγελου Αποστολάκη σε θέση επικεφαλής στο υπό σύσταση υπουργείο Πολιτικής Προστασίας. Με λίγα λόγια είχε γίνει ακριβώς εκείνο που είχε… προφητέψει ο κ. Τσίπρας, χωρίς, μάλιστα, όπως προκύπτει εκ του αποτελέσματος, να λάβει κάποιος από την κυβέρνηση υπόψιν του την… προφητεία του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Η συνέχεια του επεισοδίου είναι πλέον παγκοίνως γνωστή: ο ΣΥΡΙΖΑ αντέδρασε εντόνως, αποδίδοντας χαρακτηρισμούς περί «αποστασίας» και «εξαγοράς» στον ναύαρχο Αποστολάκη, ο τελευταίος υπαναχωρώντας δεν απεδέχθη το αξίωμα και το κυβερνητικό σχήμα ορκίστηκε εν τέλει «κολοβό» αφού η θέση του υπουργού Πολιτικής Προστασίας έμεινε κενή μέχρι να βρεθεί άλλο πρόσωπο που θα την καλύψει. Κι όλα αυτά διότι ο κ. Τσίπρας ήξερε τι προετοιμάζει ο πρωθυπουργός, καθώς είναι σαφές πλέον ότι τον είχε προϊδεάσει ο βολιδοσκοπηθείς από το Μέγαρο Μαξίμου κ. Αποστολάκης, αλλά η κυβέρνηση νόμιζε ότι ετοίμαζε τον απόλυτο επικοινωνιακό αιφνιδιασμό που θα κατέπλησσε φίλους και αντιπάλους.

Ανεξαρτήτως του κατά πόσο ήταν «ηρωική» ή «ατιμωτική» η πράξη του ναυάρχου Αποστολάκη, αλλά και του γεγονότος ότι ο κ. Τσίπρας «δεν δικαιούται δια να… ομιλεί», κατά την περιώνυμη έκφραση του μακαρίτη Μένιου Κουτσόγιωργα, για «αποστασίες» καθώς όταν ήταν πρωθυπουργός διόρισε στην κυβέρνησή του ακόμη και βουλευτές που είχαν εκλεγεί στην ίδια κοινοβουλευτική περίοδο με την αντίπαλη παράταξη, το βασικό συμπέρασμα που εξάγεται από την περιγραφείσα υπόθεση είναι ότι οι συζητήσεις που γίνονται στη Βουλή είναι… διάλογοι κωφών.

Στις περισσότερες κοινοβουλευτικές αντιπαραθέσεις οι αγορεύσεις μοιάζουν με παράλληλους μονόλογους που εκφωνούνται χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν οι ομιλίες των άλλων. Ούτε η αντιπολίτευση ακούει την κυβέρνηση. Αλλά ούτε και η κυβέρνηση δίνει βάση στα επιχειρήματα της αντιπολίτευσης. Με λίγες εξαιρέσεις και οι μεν και οι δε καταλαμβάνονται από έναν αυτάρεσκο ναρκισσισμό που συχνά καταλήγει σε αλαζονική υπεροψία. Όπως αυτή που έκανε την κυβέρνηση Μητσοτάκη να μην λάβει διόλου υπόψιν της την προειδοποίηση Τσίπρα που, με την ύστερη γνώση, εύκολα αναγνωρίζει κανείς (σ.σ.: οι λέξεις «σωσίβιες λέμβοι» είναι χαρακτηριστικές) ότι ήταν φωτογραφία του κ. Αποστολάκη.     

Στην επίμαχη συζήτηση της 25ης Αυγούστου, ο πρωθυπουργός αντέδρασε έντονα στην επίθεση που δέχθηκε και με αυτή την αφορμή είπε προς τον κ. Τσίπρα: «Μην περιμένετε μετά να συζητάμε για αναβάθμιση του πολιτικού διαλόγου και μην εκπλήσσεστε μετά που όλα αυτά τα οποία λέτε, ουσιαστικά, δεν τα ακούει κανείς». Δεν έμεινε, όμως, μόνον σε αυτό: «Ειλικρινά σας το λέω, δεν μετριέμαι με εσάς, δεν είστε το μέτρο σύγκρισής μου εσείς. Θα είχα βάλει τον πήχη πάρα πολύ χαμηλά εάν απλά ήθελα να είμαι καλύτερος από εσάς», συμπλήρωσε ο κ. Μητσοτάκης.

Δεν ήταν αυτή η πρώτη φορά που ένας πρωθυπουργός απευθύνθηκε κατ΄ αυτόν τον -μάλλον υποτιμητικό- τρόπο προς τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο ίδιος όταν ήταν στη αντίστοιχη θέση είχε ακούσει πολύ πιο βάναυσες προσβολές από τον πρωθυπουργό Τσίπρα. Αλλά για να είμαστε ειλικρινείς, το ίδιο έργο το έχουμε δει πολλές φορές τα τελευταία χρόνια. Ο εκάστοτε πρωθυπουργός και ο κύκλος του νομίζουν ότι είναι άτρωτοι και δεν πρόκειται να χάσουν από τον αντίπαλό τους, κάτι που τις πιο πολλές φορές διαψεύδεται στην πράξη.  

Η υπεροψία, βλέπετε, είναι ο χειρότερος σύμβουλος των ισχυρών. Πλην, όμως, ελάχιστοι είναι εκείνοι που μπορεί να την ελέγξουν. Και ακόμη λιγότεροι όσοι έχουν τη δύναμη να την καθυποτάξουν, έτσι ώστε να κρατήσουν αυτιά και μάτια ανοιχτά στην πραγματικότητα.

 

Ο… διχασμός των εμβολιασμώνκαι η αγωνία μπροστά στο ΑΤΜ

Καθώς συμπληρώνονται 18 μήνες από την εμφάνιση της πανδημίας στη χώρα μας δημιουργείται η αίσθηση ότι έχουν εξαντληθεί όλα τα επιχειρήματα που μπορεί να επιστρατεύσει κανείς αφενός για να υπογραμμίσει τους κινδύνους από την εξάπλωσή της και αφετέρου για να πείσει για τη μοναδική αποτελεσματική άμυνα που έχει η επιστήμη και που δεν είναι άλλη από τον μαζικό εμβολιασμό.

Όλο αυτό το διάστημα συνέβησαν τόσα πολλά δραματικά γεγονότα παγκοσμίως και ακούστηκαν από τόσο διαφορετικές πλευρές τόσες απόψεις για την κατάσταση η οποία έχει διαμορφωθεί διεθνώς που είναι δύσκολο να ισχυριστεί κάποιος ότι δεν έχει ενημερωθεί επαρκώς και, εξ αυτού του λόγου, δεν μπορεί να αποφασίσει αν θα τηρήσει τα περιοριστικά μέτρα και τι θα κάνει με το εμβόλιο.

Τον πρώτο καιρό μπορούσε να γίνει κατανοητός ο φόβος, όπως και η ανησυχία, ο δισταγμός, η καχυποψία, ακόμη και η άρνηση αρκετών συνανθρώπων μας να συμφιλιωθούν με την ιδέα ότι έχουμε να κάνουμε με έναν φονικό ιό, ο οποίος, με τη μορφή του αόρατου εχθρού, απειλεί την υγεία μας, το εισόδημα μας, την ίδια μας τη ζωή. Συνέδραμαν, άλλωστε, σε αυτό διαφόρων ειδών πολιτικάντηδες, κυρίως από τις τάξεις της Ακροδεξιάς, αλλά όχι μόνον, καθώς επίσης και κάθε λογιών κομπογιαννίτες που παραπλανούσαν και εξακολουθούν να παραπλανούν τον κόσμο με ψεκασμένες θεωρίες.

Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι μνήμες από την τελευταία μεγάλη πανδημία, η οποία συνέβη πριν από έναν αιώνα, δεν είχαν ούτε καν οι παππούδες των περισσοτέρων από όσους… παρεπιδημούμε στον πλανήτη αυτή την εποχή. Ενώ και σε ό,τι αφορά την ανάγνωση της Ιστορίας, στην οποία έχει καταγραφεί ο σημαντικός ρόλος που διαδραμάτισαν στις παγκόσμιες εξελίξεις οι πανδημίες του παρελθόντος, δεν μπορούμε να έχουμε πολλές απαιτήσεις, όταν γύρω μας υπάρχει τόση άγνοια για πιο πρόσφατα και ακόμη πιο καθοριστικά γεγονότα.    

Έπειτα, όμως, από τόσους τόνους σιέλου που καταναλώθηκαν από τα χείλη της αφρόκρεμας του παγκόσμιου επιστημονικού δυναμικού, αλλά και από τόσους ωκεανούς μελάνης που χύθηκαν από τις πένες γιατρών, κοινωνιολόγων και τόσων άλλων επιστημόνων και αναλυτών, οι οποίοι έγραψαν τεκμηριωμένα αφενός για τις συνέπειες της πανδημίας και αφετέρου για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων, ευλόγως αναρωτιέται κάθε εχέφρων άνθρωπος για το τι άλλο μπορεί να γίνει για να αλλάξουν άποψη όσοι αποφεύγουν να πάρουν την άγουσα προς τα εμβολιαστικά κέντρα.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η καθιέρωση της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού για όλους εκείνους που με την άρνησή τους να εμβολιαστούν θέτουν σε κίνδυνο άλλους συνανθρώπους τους, μοιάζει μονόδρομος. Είναι ένας μονόδρομος τον οποίο υποχρεώνονται να βαδίσουν κυβερνήσεις από τη μια άκρη του πλανήτη ως την άλλη και ανεξαρτήτως ιδεολογικής κατεύθυνσης. Λίγο ως πολύ, δεξιοί, αριστεροί και κεντρώοι κυβερνήτες, όπου γης, τις ίδιες ακριβώς συνταγές εφαρμόζουν και τους ίδιους κανόνες ακολουθούν.

Γι΄ αυτό και είναι απορίας άξιο να ακούει κανείς να διατυπώνονται από πολιτικά στελέχη και άλλους σχολιαστές ισχυρισμοί περί δήθεν διχασμού της κοινωνίας που προκαλείται από τα μέτρα περιορισμού των ανεμβολίαστων που, με καθυστέρηση αλλά και με διστακτικότητα, ανακοίνωσε τις προηγούμενες ημέρες η κυβέρνηση. Θα είχε ενδιαφέρον να ακούγαμε την εναλλακτική λύση που προτείνουν όσοι μιλούν για διχασμό. Δυστυχώς όμως δεν ακούστηκε. Και το πιθανότερο είναι ότι δεν θα ακουστεί, επειδή δεν υπάρχει. Διότι, αν υπήρχε, σε κάποια άλλη χώρα θα είχε εφαρμοστεί.

Αντίστοιχους ισχυρισμούς περί του υποτιθέμενου κοινωνικού διχασμού και της δήθεν προστασίας της ελευθερίας του κάθε πολίτη έχουμε ακούσει αρκετές φορές στο παρελθόν, όπως όταν καθιερώθηκε η υποχρεωτικότητα της ζώνης ασφαλείας στα αυτοκίνητα και το κράνος για τους μοτοσικλετιστές ή, πιο πρόσφατα, όταν απαγορεύτηκε το κάπνισμα στους κλειστούς χώρους. Με τους εμβολιασμούς βεβαίως τα πράγματα είναι πολύ πιο σοβαρά αφού ένας ανεμβολίαστος δεν απειλεί μόνο τη δική του ζωή, αλλά και τις ζωές των γύρω του. Όπως πολύ πιο σοβαροί είναι οι κίνδυνοι για το κοινωνικό σύνολο που ελλοχεύουν αν δεν γίνουν όσα πρέπει να γίνουν για να αναχαιτιστεί η πανδημία.

Θα ακουστεί ίσως σκληρά κυνικό αλλά είναι σφόδρα πιθανό ότι οι περισσότεροι από τους υγειονομικούς που εξακολουθούν να αρνούνται να εμβολιαστούν θα αλλάξουν πορεία πλεύσης όταν πάνε στο ΑΤΜ και δουν να μην έχει καταβληθεί ο μηνιαίος μισθός τους. Ενδεχομένως κάποιοι θα επιμείνουν, πλην όμως όσοι το κάνουν θα είναι –κυριολεκτικά και μεταφορικά- άξιοι της μοίρας τους. Κανείς δεν θα τους εμβολιάσει με το ζόρι, αλλά και οι ίδιοι δεν μπορούν να το «έτσι θέλω» να επιβάλουν αυτό που νομίζουν ότι είναι το σωστό σε βάρος της κοινωνίας.

        Όπως και να το κάνουμε, έπειτα από την 18μηνη περιπέτεια που βιώσαμε μόνον εθελοτυφλούντες δεν αναγνωρίζουν ότι οι ανεμβολίαστοι είναι πλέον εκείνοι που απειλούν την κοινωνική συνοχή και προκαλούν τον διχασμό. Αυτό συμβαίνει διότι εφόσον νοσήσουν είναι πολύ πιθανόν ότι θα χρειαστούν νοσηλεία σε ΜΕΘ δοκιμάζοντας έτι περαιτέρω τις αντοχές του ΕΣΥ. 

        Ας μην τους χαϊδεύουμε λοιπόν άλλο τα αυτιά!

Γνώμη δίχως γνώση ή «έκαστος στο είδος του»;

Οι μισοί από όσους νοσηλεύονται, πλέον, στη χώρα μας με λοίμωξη Covid-19 είναι κάτω των 40 ετών, λένε τα επίσημα στοιχεία και οι ειδικοί επιστήμονες που ζουν από κοντά το πρόβλημα επαναλαμβάνουν σε όλους τους τόνους ότι η συντριπτική πλειονότητα όσων νοσούν από κορωνοϊό προέρχεται από τις τάξεις των ανεμβολίαστων.

Η εικόνα αυτή, η οποία λίγο ως πολύ ισχύει από τη μια άκρη του πλανήτη, είναι απορίας άξιο γιατί δεν αποτελεί βίωμα τόσο πολλών συμπολιτών μας που διστάζουν, αποφεύγουν ή και αρνούνται να προσέλθουν στα εμβολιαστικά κέντρα για να θωρακίσουν τον εαυτό τους αλλά και την κοινωνία απέναντι τη μεγάλη πανδημική απειλή του καιρού μας.

Εκείνο που εντυπωσιάζει περισσότερο είναι ότι τόσο πολλοί άνθρωποι έχουν γνώμη είτε για τους υποτιθέμενους κινδύνους από τους εμβολιασμούς είτε για τα συμφέροντα που υποτίθεται ότι κρύβονται πίσω από την προώθησή τους, την ίδια ώρα που αρνούνται να ενστερνιστούν τη συσσωρευμένη γνώση την οποία διαθέτει πλέον η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα που σχεδόν σύσσωμη έχει στρατευθεί στον αγώνα για την απαλλαγή της ανθρωπότητας από τον φονικό ιό.

Η περίπτωση του διάσημου τενίστα Στέφανου Τσιτσιπά είναι άκρως χαρακτηριστική. Ο 23χρονος αθλητής, ο οποίος κατά το παρελθόν είχε συμμετάσχει στην καμπάνια για την τήρηση των περιοριστικών μέτρων για την εξάπλωση της πανδημίας, αποκάλυψε ότι δεν εμβολιάστηκε διότι έχει τη γνώμη ότι τα εμβόλια δεν είναι επαρκώς δοκιμασμένα, αγνοώντας προφανώς το γεγονός ότι αθροίζονται πλέον σε δισεκατομμύρια οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο που έχουν εμβολιαστεί.

Παρόλο που η εν γένει στάση ζωής του περί ού ο λόγος νεαρού αθλητή δεν απετέλεσε ποτέ πρότυπο ζωής που θα ήθελα για τον εαυτό μου ή τα παιδιά μου, δεν με βρίσκει σύμφωνο η επιχειρούμενη αποδόμηση της προσωπικότητάς του. Ο Στέφανος Τσιτσιπάς είναι και θα παραμείνει αναμφισβήτητα ο πιο σπουδαίος Έλληνας τενίστας.  

Από την άλλη, όμως, με βρίσκουν απολύτως σύμφωνο οι «πληρωμένες» απαντήσεις τις οποίες έλαβε από μέλη της επιστημονικής κοινότητας που του υπέδειξαν να ενημερώνεται προτού να εκφράσει γνώμη για τόσο σοβαρά ζητήματα τα οποία μάλιστα δεν ανήκουν στο γνωσιακό του πεδίο. Στην προκείμενη περίπτωση, άλλωστε, ισχύει απαρέγκλιτα ο κανόνας «έκαστος στο είδος του…».

Ως εκ τούτου, λοιπόν, με τον ίδιο τρόπο που ουδείς λοιμωξιολόγος μπορεί να υποδείξει στον Στέφανο Τσιτσιπά τον τρόπο με τον οποίο θα προπονηθεί ή θα αγωνισθεί για να κερδίσει τους αντιπάλους του, έτσι και ο παγκοσμίου κλάσης Έλληνας τενίστας δεν μπορεί να εκφράζεται για τη χρησιμότητα ή την αποτελεσματικότητα των εμβολιασμών.

Υπό άλλες συνθήκες, η άποψη του νεαρού αθλητή δεν θα ενδιέφερε κανέναν άλλο πέραν του ιδίου, ο οποίος μπορούσε όντως να περιμένει να καταστεί, όπως είπε, υποχρεωτικός ο εμβολιασμός για να πειστεί κι εκείνος να εμβολιαστεί. Δεν είναι άλλωστε ούτε ο πρώτος ούτε ο τελευταίος που κλείνει τα μάτια του στη βοούσα πραγματικότητα.

Δυστυχώς, όμως, στην εποχή της απόλυτης επικράτησης της επικοινωνίας στην οποία ζούμε, πρόσωπα με υψηλή αναγνωρισιμότητα, όπως είναι οι αθλητές, οι καλλιτέχνες, οι τηλεπερσόνες και οι κάθε είδους… «celebrities», επηρεάζουν τις κοινωνικές τάσεις. Και πολύ συχνά κατευθύνουν μια αξιοσημείωτη μερίδα του πληθυσμού που είναι έτοιμη να ακολουθήσει τις παροτρύνσεις τους και να αποδεχθεί τη γνώμη τους ακόμη και όταν αυτή δεν στηρίζεται σε ίχνος έγκυρης γνώσης.

Το ακόμη μεγαλύτερο δυστύχημα είναι ότι όλοι αυτοί οι λεγόμενοι «influencers», οι οποίοι ασκούν στο κοινωνικό σώμα και κυρίως στις νεότερες ηλικίες δυσανάλογα μεγαλύτερη επιρροή από το πνευματικό τους εκτόπισμα, ήρθαν να καλύψουν το κενό που άφησε η υποχώρηση των πάλαι ποτέ ταγών της κοινωνίας που προέρχονταν από τον κόσμο του πνεύματος ή και της πολιτικής.

Πριν από μερικές –όχι πολλές- δεκαετίες όταν θέλαμε να αποσπάσουμε μια έγκυρη άποψη για την κοινωνική ή άλλη πραγματικότητα καταφεύγαμε στους αποκαλούμενους διανοούμενους οι οποίοι κατά τεκμήριο εξέφραζαν γνώμη που βασιζόταν στη γνώση. Αντιθέτως, στις μέρες μας τον πρώτο λόγο έχουν τις περισσότερες φορές πρόσωπα τα οποία εκφράζουν με μεγάλη ευκολία γνώμη επί θεμάτων για τα οποία δεν διαθέτουν την απαραίτητη γνώση.

Οι αντιδράσεις που ξεσήκωσαν οι ατεκμηρίωτες απόψεις για τους εμβολιασμούς τις οποίες εξέφρασε ο Στέφανος Τσιτσιπάς συνιστούν παρήγορο γεγονός, καθώς δείχνουν ότι οι παντοειδείς «influencers» μπορεί –ιδίως τα τελευταία χρόνια- να έχουν κερδίσει αρκετές μάχες με όπλο το θράσος της –«τάχα μου»- αντισυστημικής ημιμάθειας, ωστόσο ο πόλεμος για την επικράτηση της επιστημονικής γνώσης δεν έχει ακόμη κριθεί.

Ο αγώνας συνεχίζεται!