Με «Ιερεμιάδες» και… κατάρες δεν αρθρώνεται εναλλακτική πρόταση

 Η ανακοίνωση την περασμένη Τρίτη της απόφασης του πρωθυπουργού να καθιερώσει τον υποχρεωτικό εμβολιασμό για τους συμπατριώτες μας που είναι πάνω από 60 ετών και δεν έχουν πειστεί ως τώρα να κάνουν την αυτονόητη κίνηση που θα σώσει τις ζωές των ίδιων και των γύρω τους, συνοδεύτηκε από έναν καταιγισμό «Ιερεμιάδων» οι οποίες κατέκλυσαν ένα μεγάλο μέρος από τα λεγόμενα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που, κακά τα ψέματα, αποτελούν τον κατ΄ εξοχήν προπαγανδιστικό μηχανισμό των πολιτικών δυνάμεων.

Με θρηνωδίες που δεν απείχαν καθόλου από τα θρηνητικά ποιήματα του βιβλικού προφήτη Ιερεμία που προέβλεπε την άλωση της Ιερουσαλήμ, ορισμένοι έφθασαν στο σημείο να προαναγγέλλουν ότι το μηνιαίο πρόστιμο των 100 ευρώ, το οποίο θα βεβαιώνει η ΑΑΔΕ σε όσους επιμένουν να μην εμβολιάζονται, θα αποτελούσε το… κύκνειο άσμα της κυβέρνησης Μητσοτάκη.

Το διαδίκτυο… πήρε φωτιά από τις πύρινες διακηρύξεις «αγωνιστών» του πληκτρολογίου που σε κάποιες περιπτώσεις προέτρεπαν τους πολίτες να βγουν στους δρόμους και στις πλατείες, χωρίς να διευκρινίζουν αν ήταν μόνον για να διαμαρτυρηθούν κατά της εμβολιαστικής «χούντας» ή για να δουν με τα μάτια τους την πτώση της κυβέρνησης που κατά πάσα πιθανότητα θα… απέκρυπταν τα «βοθροκάναλα» και τα υπόλοιπα… πετσοταϊσμένα συστημικά μέσα ενημέρωσης.

Για κάποιον, ωστόσο, περίεργο (;) λόγο οι επαναστατικές εκκλήσεις δεν βρήκαν την ανταπόκριση την οποία προοιωνίζονταν οι διαδικτυακοί «μαχητές». Από όσα τουλάχιστον έγιναν γνωστά (διότι ποτέ δεν μπορεί να ξέρει κάποιος όλη την… αλήθεια που κρύβουν οι συνωμότες που οσονούπω θα αρχίσουν να κυνηγούν τους «αγωνιστές» με τις σύριγγες), μόνον ένας –αριθμός ένας!- εγνωσμένος «επαναστάτης» κατάφερε και βγήκε στην πλατεία του Γέρακα για να καταγγείλει την… κατάλυση του Συντάγματος. Ήταν ο γνωστός αοιδός που είναι από τους αυτοανακηρυγμένους αρχηγούς των «ψεκ».

Παρέμεινε, εξάλλου, αδιευκρίνιστο το πως ακριβώς αντέδρασε ο γνωστός καθηγητής Αιματολογίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης ο οποίος μόλις ανακοινώθηκε το μέτρο έσπευσε να το χαρακτηρίσει «πινοσετικής έμπνευσης χαράτσι» και να διαπιστώσει ότι «μπλέξαμε». Ο ίδιος τον περασμένο μήνα είχε εισηγηθεί ως μόνη αποτελεσματική λύση τον υποχρεωτικό εμβολιασμό, αλλά ίσως αυτή η μεταστροφή του να οφείλεται στο γεγονός ότι στο ενδιάμεσο ορίστηκε μέλος του λεγόμενου «think tank», το οποίο άλλοι το ονόμασαν «επιτροπή σοφών», που σχημάτισε ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας.

Όπως και να έχει, πάντως, δεν είδε κανείς τον κ. καθηγητή να βγαίνει στο Καρτιέ Λατέν και να διαμαρτύρεται για τη «νεκρανάσταση» επί ελληνικού εδάφους του αλήστου μνήμης Αουγκούστο Πινοσέτ. Μπορεί στο μεταξύ να ενστερνίστηκε την άποψη του προσκείμενου στην αξιωματική αντιπολίτευση ταλαντούχου μουσικοσυνθέτη, ο οποίος στο αρχικό ξέσπασμα της πανδημίας είχε ανακαλύψει την πανάκεια κατά του κορωνοϊού που ακούσει στο όνομα «πρόπολη».

Ο ίδιος τώρα φαίνεται ότι βρήκε άλλον αποτελεσματικό τρόπο αντίδρασης στο «πινοσετικό χαράτσι», αφού όταν ρωτήθηκε σχετικά σε τηλεοπτικό μεσημεριανάδικο περιορίστηκε να πει: «Την κατάρα μου! Μη με βάλεις να πω κάτι άλλο… Την κατάρα μου».

Όλα αυτά δεν θα είχαν καμία ιδιαίτερη σημασία αν ήταν τόσο περιθωριακά όσο πραγματικά τούς αξίζει. Άλλωστε ποτέ δεν έλειψαν από τη δημόσια σφαίρα οι ιδιόρρυθμοι τύποι που επέλεγαν να είναι πνεύματα αντιλογίας είτε από ιδιοσυγκρασία είτε για να ξεχωρίσουν από τους πολλούς.

Η διαφορά τώρα βεβαίως είναι ότι οι ακρότητες που άκριτα εκφράζουν ορισμένοι στον δημόσιο διάλογο έχουν θανάσιμες συνέπειες για μια αξιομνημόνευτη μερίδα συμπολιτών οι οποίοι από ιδεοληψία, φόβο, αφέλεια ή απλή ημιμάθεια είναι έτοιμοι να ενστερνιστούν οποιαδήποτε παλαβομάρα κυκλοφορεί στους διαδικτυακούς καφενέδες των ημερών μας.

Τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο σοβαρά όταν πολλές από αυτές τις παλαβομάρες υιοθετούνται από πολιτικές δυνάμεις που κυβέρνησαν τη χώρα και διεκδικούν να την ξανακυβερνήσουν, όπως το κόμμα της σημερινής αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Η συζήτηση που έγινε την Τετάρτη στη Βουλή ήταν αποκαλυπτική για τη λαϊκίστικη μάχη των οπισθοφυλακών που επιμένει να δίνει ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ. «Εγώ θέλω, κύριε Μητσοτάκη, να σας πω ότι η απόφαση που παίρνετε εγκυμονεί κινδύνους σε ό,τι αφορά και το κλίμα της κοινωνικής συνοχής, το οποίο είναι απαραίτητο για να καταπολεμήσουμε μια πανδημία, η οποία αποδεικνύεται από την ίδια την πραγματικότητα ότι δεν τελειώνει εδώ και ότι έχει πολυπαραγοντικές συνέπειες και (…) την εκτόξευση, αν θέλετε, της αντιεμβολιαστικής δημαγωγίας το επόμενο διάστημα», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Τσίπρας.

Είναι, ειλικρινά, απορίας άξιον σε ποιους ακριβώς στοχεύει και ποιους θέλει να εκπροσωπήσει ο τέως -και κατά δήλωσή του «αυριανός»- πρωθυπουργός με τέτοιες απόψεις. Όταν τρεις στους τέσσερις Έλληνες, που αποτελούν, κατά τεκμήριο, τους πιο νουνεχείς και νοήμονες συμπατριώτες μας, έχουν εμβολιαστεί και βρίσκονται στην αντίπερα όχθη, απορεί κανείς γιατί πρέπει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να ταυτίζεται με τις μειοψηφίες των ψεκασμένων και θρησκόληπτων αρνητών της λογικής.

Ποιος, άραγε, μπορεί να πιστέψει, όπως υποστήριξε ο κ. Τσίπρας υιοθετώντας απόψεις του Διαδικτύου, ότι έχει ταξικά χαρακτηριστικά το ότι δεν υπάρχει κλιμάκωση στο πρόστιμο των 100 ευρώ ανάλογα με το αν είναι κανείς χαμηλοσυνταξιούχος ή ευκατάστατος;

Με αυτά και με αρκετά άλλα, έχοντας μπει στον τρίτο χρόνο της θητείας της, η κυβέρνηση Μητσοτάκη μοιάζει και είναι κυρίαρχη στο πολιτικό σκηνικό. Tην ίδια ώρα γινόμαστε μάρτυρες του παράδοξου φαινομένου να φθείρεται η αξιωματική αντιπολίτευση, παρά τα συχνά οφθαλμοφανή λάθη και τις προφανείς παλινωδίες των ασκούντων την εξουσία.

Όσο, πάντως, και αν προσπαθήσει να αναλύσει κανείς τη συγκεκριμένη κατάσταση, η απλή αλήθεια πίσω από όλα είναι ότι με «Ιερεμιάδες» και… κατάρες δεν αρθρώνεται πειστική εναλλακτική πολιτική πρόταση.

Αν τους δίναμε τον Πιερρακάκη οι Βρετανοί μπορεί να μας… επέστρεφαν και τα Μάρμαρα

 Για να μην παραπονούμαστε διαρκώς για όσα άσχημα συμβαίνουν γύρω μας σε σχέση με την πανδημία, αλλά κυρίως για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης των καταστάσεων που επικρατούν έξω από τον μικρόκοσμό μας, έχω την αίσθηση ότι είναι καλό να στρέφουμε συχνά την προσοχή μας για να πληροφορούμαστε τα καλά αλλά και τα κακά που συμβαίνουν στον υπόλοιπο πλανήτη.

Στην αρχή της εβδομάδας είχα την ευκαιρία να ταξιδέψω για επαγγελματικούς λόγους στο Λονδίνο και να πάρω μια καλή γεύση για το πόσο διαφορετικά -το γράφω όσο πιο κομψά γίνεται- αντιμετωπίζει η Μεγάλη Βρετανία το μείζον ζήτημα της πανδημίας. Αν κάποιοι στη χώρα μας υποστηρίζουν ότι «η ελληνική κυβέρνηση έχει πετάξει λευκή πετσέτα», ούτε μπορούν φανταστούν πόσο αποστασιοποιημένη από τον χειρισμό της πανδημίας είναι η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον.

Ας ξεκινήσουμε κατ΄ αρχήν από τους επισκέπτες που θέλουν να ταξιδέψουν στο Ηνωμένο Βασίλειο και χρειάζεται να συμπληρώσουν το περίφημο «Passenger Locator Form (PLF)» που έχουν επιβάλει οι περισσότερες χώρες. Για να πας στη Βρετανία δεν αρκεί να είσαι εμβολιασμένος, απαιτείται για την έκδοση του PLF να προπληρώσεις, καταβάλλοντας ένα ποσό που αντιστοιχεί περίπου σε 30 ευρώ, ένα τεστ το οποίο υποτίθεσαι ότι υποχρεούσαι να κάνεις δύο ημέρες μετά την άφιξή σου στη χώρα.

Χωρίς να προπληρώσεις το τεστ δεν μπορείς να ολοκληρώσεις τη συμπλήρωση του PLF, αφού σου ζητά τον κωδικό παραγγελίας του τεστ που «έκλεισες» έτσι ώστε να λάβεις το σχετικό kit στη διεύθυνση στην οποία σκοπεύεις να διαμείνεις όταν φθάσεις στον προορισμό σου. Από τη στιγμή, όμως, που θα πληρώσεις, είναι πλέον όλα εντάξει. Είτε παραλάβεις, είτε όχι το kit, είτε κάνεις το τεστ, είτε δεν το κάνεις, δεν υπάρχει καμία διαφορά. Θεωρητικώς είσαι υποχρεωμένος να το κάνεις και να ανεβάσεις το αποτέλεσμά του στην αντίστοιχη πλατφόρμα, πλην, όμως, αυτό δεν το ελέγχει κανείς και πουθενά.

Για να καταλάβετε, από τα μέλη της ομάδας που συνταξιδέψαμε από και προς την Ελλάδα, κάποιοι το παρέλαβαν, το έκαναν και το δήλωσαν. Ορισμένοι το παρέλαβαν αλλά δεν μπόρεσαν να ανεβάσουν το αποτέλεσμα στην πλατφόρμα που ήταν δύσχρηστη. Ενώ άλλοι επέστρεψαν πίσω στη χώρα μας χωρίς να παραλάβουν το kit με το τεστ που είχαν πληρώσει. Και φυσικά χωρίς να υποβληθούν στο τεστ να δηλώσουν αν ήταν θετικοί ή αρνητικοί στον ιό, όπως υποτίθεται ότι έπρεπε να κάνουν με βάση τους ισχύοντες ταξιδιωτικούς κανονισμούς.

Ευρύτερα, άλλωστε, στη Βρετανία η προστασία από την πανδημία είναι θέμα της καλής προαίρεσης του καθενός κατοίκου ή επισκέπτη. Οι περιορισμοί έχουν αρθεί παντού και, είτε πρόκειται για ανοικτούς ή κλειστούς χώρους, μάσκες φορούν ελάχιστοι. Ακόμη και σε χώρους που ο συνωστισμός είναι αναπόφευκτος, όπως για παράδειγμα στα μέσα μεταφοράς, δεν υπάρχει κανείς περιορισμός και δεν ισχύει καμία υποχρεωτικότητα. Το ίδιο και στα καταστήματα στα οποία η πλειονότητα των εργαζομένων αλλά και των καταναλωτών έχουν ακάλυπτα τα πρόσωπά τους. Η πρόσβαση όλων είναι παντού ίδια και πιστοποιητικό εμβολιασμού ή διενέργειας αρνητικού τεστ δεν ζητάει κανείς πουθενά.

Το μόνο παρήγορο ίσως είναι ότι το ποσοστό εμβολιασμού στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι κάπως υψηλό, αφού οι πλήρως εμβολιασμένοι ξεπερνούν το 70%, ποσοστό δηλαδή που είναι πάνω από δέκα μονάδες μεγαλύτερο από το αντίστοιχο στη χώρα μας. Ενώ συγκριτικά πολύ υψηλότερο, σε σχέση με το δικό μας, είναι και το ποσοστό των Βρετανών που έχουν νοσήσει από κορωνοϊό και οι οποίοι πλησιάζουν τα 10 εκατομμύρια και αντιστοιχούν στο 14,5% του πληθυσμού του Ηνωμένου Βασιλείου.

Κατά τα λοιπά, η… ΥΟLO (Yου Only Live Once) συμπεριφορά, που εξ αρχής είχε χαράξει ο ακραία λαϊκιστής πρωθυπουργός Τζόνσον και την οποία άλλαξε ελαφρώς μόνον όταν νόσησε και ο ίδιος, έχει επανέλθει στο Ηνωμένο Βασίλειο και συνεχίζεται σαν να μην τρέχει τίποτε. Οι συνολικοί θάνατοι έχουν ξεπεράσει τους 145 χιλιάδες, αλλά, ίσως και εξαιτίας και του σήματος που εκπέμπει ο ένοικος της Ντάουνινγκ Στριτ 10, έχει πάψει να αποτελεί είδηση το γεγονός ότι κάθε μέρα χάνουν τη ζωή τους περί τους 200 Βρετανούς. Αριθμός, ο οποίος, πάντως, είναι εμφανώς μικρότερος συγκριτικά με τις καθημερινές βαρύτερες ανθρώπινες απώλειες που έχουμε στην Ελλάδα και οι οποίες, όπως όλα δείχνουν οφείλονται στο χαμηλότερο δικό μας εμβολιαστικό ποσοστό.

Συγκρίνοντας, ωστόσο, κανείς τις καταστάσεις στις δύο χώρες, το χαριτολόγημα για… ανταλλαγή των δύο πρωθυπουργών που κυριάρχησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετά την εμφάνιση του Κυριάκου Μητσοτάκη σε βρετανικό τηλεοπτικό πρωινάδικο, ίσως να αποκτούσε πραγματική υπόσταση αν οι Βρετανοί πολίτες είχαν υπόψιν τους τον συγκριτικά πολύ καλύτερο τρόπο με τον οποίο λειτουργούν στην Ελλάδα οι πλατφόρμες για την πανδημία που οργάνωσε από το μηδέν η ομάδα που πλαισιώνει τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκο Πιερρακάκη.

Με τα μύρια όσα οργανωτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η άλλοτε κραταιά Μεγάλη Βρετανία στη μεταBrexit εποχή, δεν αποκλείεται αν τους… δανείζαμε τον Πιερρακάκη να μας… επέστρεψαν ακόμη και τα Μάρμαρα του Παρθενώνα που έκλεψε ο διαβόητος Λόρδος Έλγιν και τώρα μας λένε ότι είναι ιδιοκτησία του Βρετανικού Μουσείου…

Η Αλιστράτη και το ξεστράτισμα

Η υπόθεση με τους δύο γονείς από την Αλιστράτη Σερρών που για δεύτερη συνεχή χρονιά δεν στέλνουν τα τέσσερα παιδιά τους στο σχολείο επειδή διαφωνούν με τις μάσκες και τη διενέργεια διαγνωστικών τεστ για την αντιμετώπιση της πανδημίας αποτελεί ίσως την επιτομή για το ξεστράτισμα στο οποίο έχει βρεθεί τα τελευταία χρόνια η ελληνική κοινωνία.

Ένα ζευγάρι αποφάσισε να αυθαιρετήσει εις βάρος των παιδιών του, στερώντας τους το αγαθό και ταυτόχρονα δικαίωμα της Παιδείας και καταδικάζοντάς τα όχι μόνον στην αμάθεια αλλά και σε κοινωνική απομόνωση. Παρά ταύτα, τα πολυποίκιλα όργανα της ελληνικής Πολιτείας που είχαν την αρμοδιότητα να παρέμβουν για να σταματήσουν την απάνθρωπη και αναμφισβήτητα παράνομη συμπεριφορά τους, δεν συγκινήθηκαν.

Μέχρις ότου το ίδιο το ζευγάρι βγει στην τηλεόραση για να διατυμπανίσει την… αντιστασιακή του δράση, ουδείς αισθάνθηκε την ανάγκη να αντιδράσει. Ούτε οι φορείς της εκπαίδευσης, που είναι οι πρώτοι που θα έπρεπε να κινητοποιηθούν. Ούτε οι υπηρεσίες της κοινωνικής πρόνοιας, που, από κοινού με τις τοπικές αρχές, έχουν υποχρέωση να παρεμβαίνουν όταν οι γεννήτορες καταπατούν καθ’ οιονδήποτε τρόπο τα δικαιώματα των παιδιών τους. Ούτε οι αστυνομικές και οι εισαγγελικές αρχές που είναι επιφορτισμένες με το καθήκον να επιβλέπουν την εφαρμογή των νόμων και να οδηγούν τους παραβάτες ενώπιον της Δικαιοσύνης.

Δυσκολεύεται κάποιος να φανταστεί ότι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα του δυτικού κόσμου, στον οποίο υποτίθεται ότι ανήκει και η Ελλάδα, θα μπορούσαν δύο άνθρωποι επί τόσο μακρύ χρονικό διάστημα να παραβιάζουν τόσο κατάφωρα τη νομιμότητα χωρίς να συγκινείται κανείς. Αν είχαμε να κάνουμε με ένα μεμονωμένο περιστατικό, το οποίο απλώς διέλαθε της προσοχής των θεσμικών οργάνων της Πολιτείας, ίσως δεν θα είχε τη σημασία που προσλαμβάνει εξαιτίας του γεγονότος ότι αποτελεί μάλλον μια γενικευμένη κατάσταση που επικρατεί στην εποχή μας.

Πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας, αλλά κυρίως κατά τη διάρκειά της, είναι πολλά τα γεγονότα που μαρτυρούν ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με έναν ιδιότυπο «αβδηριτισμό» που χαρακτηρίζει τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε τα δημόσια πράγματα στη χώρα μας. Από την εφαρμογή των στοιχειωδών κανόνων κοινωνικής συμβίωσης έως την τήρηση των νόμων που σωρηδόν ψηφίζονται από το ελληνικό Κοινοβούλιο, στην πράξη όλα φαίνεται να... επαφίενται αποκλειστικά και μόνον στον πατριωτισμό των Ελλήνων.

Για κάποιον παράδοξο λόγο, σε ένα μάλλον μεγάλο μέρος της κοινωνίας μας έχει επικρατήσει η λανθασμένη αντίληψη ότι μπορεί μεν να υφίστανται περιορισμοί και να θεσπίζονται σωρηδόν νέες υποχρεώσεις, αυτό, όμως, δεν χρειάζεται να συνοδεύονται από συνέπειες ή κυρώσεις για όσους τους παραβιάζουν.

Οι γονείς, για παράδειγμα, είναι υποχρεωμένοι να μεριμνούν για να παρακολουθούν τα παιδιά τους τα σχολικά μαθήματα, αλλά, ακόμη και αν δεν ανταποκρίνονται σε αυτή την υποχρέωσή τους, τούτο δεν σημαίνει ότι αυτομάτως θα βρεθούν αντιμέτωποι με κάποια συνέπεια ή κύρωση. Όχι τόσο για λόγους τιμωρητικούς, όσο για παιδευτικούς.

Τα περισσότερα ζητήματα, εξάλλου, σε αυτή τη χώρα αντιμετωπίζονται με μια χαρακτηριστική χαλαρότητα και έναν «ωχαδερφισμό» που συχνά γίνεται παραλυτικός. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι ένα μέρος του πολιτικού κόσμου υποστήριζε μεν την υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών για το υγειονομικό προσωπικό, πλην, όμως, εξέφραζε έντονη διαφωνία με το καθεστώς της διαθεσιμότητας στο οποίο τέθηκαν όσοι επέμεναν να μείνουν ανεμβολίαστοι.

Τι είδους υποχρεωτικότητα, άραγε, θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε μια τέτοια περίπτωση; Ενδεχομένως όσοι το πρότειναν να είχαν κατά νου ένα είδος… εθελοντικής υποχρεωτικότητας. Κάτι τέτοιο, όμως, αν ήταν εφικτό να λειτουργήσει θα το είχαν εφαρμόσει και κάπου αλλού στον πλανήτη.

Όπως σε καμία άλλη χώρα δεν θα έμενε χωρίς συνέπειες η προκλητική πρωτοβουλία του Μητροπολίτη Γρεβενών να αφαιρεί προκλητικά και μπροστά στις κάμερες τις μάσκες των πιστών που τον πλησίαζαν για να ασπαστούν το χέρι του. Η πράξη του ήταν, χωρίς αμφιβολία, παράνομη και καταδικαστέα, αλλά ουδείς από την κυβέρνηση ή την αντιπολίτευση αισθάνθηκε την ανάγκη να πάρει θέση και να αποδοκιμάσει τη συμπεριφορά του που βάζει σε κίνδυνο τους εκκλησιαζόμενους οι οποίοι κατά τεκμήριο ανήκουν στις πλέον ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.

Αντίστοιχης λογικής είναι και οι πιο πρόσφατοι ισχυρισμοί σύμφωνα με τους οποίους χαρακτηρίζεται «ρατσιστικό» και «διχαστικό» επιχείρημα να γίνεται λόγος για «πανδημία των ανεμβολίαστων», επειδή οι τελευταίοι μπορεί να… νιώσουν άβολα. Παρόλο που η έκφραση έχει χρησιμοποιηθεί πάμπολλες φορές από ξένους πολιτικούς ηγέτες, όπως ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπάιντεν (που, όπως και να έχει, δεν τον λες και ρατσιστή), μόνον στην Ελλάδα αποτέλεσε αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης.

Είναι και αυτό ένα ακόμη επεισόδιο στο σίριαλ του ξεστρατίσματος που βιώνουμε αρκετά χρόνια. Και το οποίο οι συνθήκες της πανδημίας επανέφεραν στο προσκήνιο. Στο τέλος- τέλος, η έλλειψη σεβασμού στους κανόνες, που αποτελεί προστάδιο της ανομίας, έχει πολλές μορφές, ενώ συχνά ισχύει η αρχαιοελληνική ρήση «εξ όνυχος τον λέοντα»…

Του (αν)ορθόδοξου ο τράχηλος… εμβόλιο δεν υπομένει

 Από την αρχή της πανδημίας είχε επισημανθεί από αρκετές πλευρές ότι η σύνθεση της επιστημονικής επιτροπής που εισηγείται στην κυβέρνηση τα μέτρα και τις αποφάσεις που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού δεν μπορεί να απαρτίζεται μόνον από λοιμωξιολόγους και επιδημιολόγους.

Η εξέλιξη των πραγμάτων τόσο στη χώρα μας όσο και διεθνώς επιβεβαίωσε όσους εξαρχής πίστευαν ότι οι απαιτούμενοι χειρισμοί της υπόθεσης δεν είναι αποκλειστικώς ιατρικό ζήτημα. Πρόκειται, αντιθέτως, για ένα πολύπλοκο θέμα για το οποίο είναι κρίσιμη η συνεισφορά και άλλων επιστημονικών κλάδων από τους τομείς των ανθρωπιστικών σπουδών, όπως οι κοινωνιολόγοι, οι ιστορικοί και σίγουρα οι ασχολούμενοι με την κοινωνική ψυχολογία.

Στην αρχή της τρέχουσας εβδομάδας, η επικεφαλής της Επιτροπής Εμβολιασμών καθηγήτρια Μαρία Θεοδωρίδου αναφέρθηκε, μάλλον ακροθιγώς, σε μια σημαντική έρευνα του Πανεπιστημίου της Νεβάδα που διενεργήθηκε σε 200 χιλιάδες ανθρώπους από 51 χώρες και αναζήτησε τους λόγους για τους οποίους παρατηρείται τόσο μεγάλος σκεπτικισμός για τον εμβολιασμό κατά της Covid-19.

Το βασικό συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν οι υπεύθυνοι της επιστημονικής αυτής μελέτης είναι ότι εκείνο που κυρίως κάνει τους ανθρώπους να μην λαμβάνουν σοβαρά υπόψιν τους τους κινδύνους από τον κορωνοϊό, με αποτέλεσμα να μην σπεύδουν να εμβολιαστούν, είναι το αίσθημα του «άτρωτου» από το οποίο διακατέχονται. Όσο πιο «ανίκητος» από τον ιό αισθάνεται κάποιος τόσο πιο δύσκολα πείθεται για την αναγκαιότητα να εμβολιαστεί.

Με άλλα λόγια, η μεγάλη πλειονότητα των αρνητών, όπως, άλλωστε, εύκολα μπορεί να διαπιστώσει όποιος μιλήσει με έναν από τους πολλούς ανεμβολίαστους που κυκλοφορούν στην ελληνική κοινωνία, πιστεύει ότι η πανδημία είναι κάτι που δεν αφορά τους ίδιους. Και εξακολουθεί να το πιστεύει ακόμη και όταν βλέπει στον περίγυρο του ασθενείς να υποφέρουν από τη λοίμωξη ή και να καταλήγουν εξαιτίας της.

Ένα ακόμη ενδιαφέρον συμπέρασμα της έρευνας του Πανεπιστημίου της Νεβάδα είναι ότι το υψηλότερο ποσοστό των (δήθεν) «αήττητων» ζει σε χώρες στις οποίες υπάρχει μεγαλύτερη ατομική ελευθερία και αυτονομία, όπως είναι οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία, ενώ αντίθετα το ποσοστό τους εμφανίζεται συγκριτικά μειωμένο σε χώρες οι οποίες δίνουν προτεραιότητα στη συλλογικότητα.

Οι ερευνητές, που μελέτησαν το φαινόμενο, στάθηκαν ιδιαίτερα στη σημασία των πολιτιστικών και ψυχολογικών παραγόντων που επηρεάζουν τη συμπεριφορά των ανθρώπων παγκοσμίως τόσο στην καταπολέμηση της πανδημίας όσο και στην προώθηση των εμβολιαστικών προγραμμάτων.

«Ενώ το αίσθημα του αήττητου μπορεί να είναι χρήσιμο για να ξεπεραστούν οι οικονομικές δυσκολίες ή σε καιρό πολέμου, τα αποτελέσματα της μελέτης μας δείχνουν ότι αυτό το συναίσθημα μειώνει την πιθανότητα εμβολιασμού των ανθρώπων κατά της Covid-19», υπογραμμίζουν χαρακτηριστικά. Και επισημαίνουν ότι κάτι τέτοιο «ισχύει ιδιαίτερα σε ατομικιστικές χώρες, όπου οι άνθρωποι εστιάζουν περισσότερο στη δική τους υγεία παρά στη συλλογική υγεία της κοινότητάς τους».

Υπό το φως αυτών των συμπερασμάτων, θα είχε μεγάλη αξία να ερευνηθούν οι πολιτιστικοί και ψυχολογικοί λόγοι για τους οποίους επικρατεί στη χώρα μας πολύ υψηλότερη επιφυλακτικότητα έναντι των εμβολίων συγκριτικά με το μεγαλύτερο μέρος της (δυτικής) Ευρώπης. Μια πρώτη εξήγηση είναι ότι αν κρίνουμε από τη γενικότερη συμπεριφορά των Ελλήνων, η Ελλάδα δεν είναι μια χώρα που το συλλογικό υπερέχει του ατομικού. Κάθε άλλο, θα μπορούσε βάσιμα να ισχυριστεί κανείς.

Γι΄ αυτό και, πέραν από τις πολιτικές σκοπιμότητες της μιας ή της άλλης πλευράς, οι κάθε λογής πνευματικοί ταγοί του τόπου μας, είτε πρόκειται για την Ακαδημία Αθηνών, τα πανεπιστημιακά ιδρύματα που έχουν έδρες ανθρωπιστικών σπουδών, τα πολυποίκιλα Ινστιτούτα, που χρηματοδοτούνται από εγχώριους και ευρωπαϊκούς πόρους, ή ακόμη και μεμονωμένοι επιστήμονες με αυξημένη κοινωνική συνείδηση, έχουν υποχρέωση να… στύψουν τα μυαλά τους και να δώσουν απαντήσεις σε καίρια ερωτήματα που ανέδειξε η πανδημική κρίση, όπως:

*Ποιο να είναι άραγε εκείνο το στοιχείο που μας διαφοροποιεί τόσο πολύ από τους πολίτες του υπόλοιπου ευρωπαϊκού Νότου, οι οποίοι προσέρχονται και εμβολιάζονται, δείχνοντας μια αξιοζήλευτη εμπιστοσύνη έναντι της επιστημονικής κοινότητας αλλά και της πολιτικής ηγεσίας των χωρών τους;

*Γιατί η συμπεριφορά μας προσομοιάζει τόσο πολύ με τις ομόδοξες χώρες των Βαλκανίων και του πρώην κομμουνιστικού συνασπισμού, όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Σερβία, το Μαυροβούνιο, η Βόρεια Μακεδονία, η Ουκρανία και η Ρωσία που είναι ουραγοί στους εμβολιασμούς και βρίσκονται αισθητά κάτω από το παγκόσμιο μέσο όρο;

*Τι ρόλο διαδραματίζει το γεγονός ότι στην ορθόδοξη πίστη παίρνουμε εύκολα άφεση αμαρτιών για όποιο αμάρτημα κι αν έχουμε υποπέσει, αρκεί να εξομολογηθούμε και να δηλώσουμε μετάνοια;

*Μήπως, εν τέλει, εκείνο το παλαιό ηρωικό σύνθημα του Ανδρέα Κάλβου σύμφωνα με το οποίο «του Έλληνος ο τράχηλος ζυγό δεν υπομένει» μετατράπηκε στις μέρες μας στο αποκαρδιωτικό μήνυμα ότι «του (αν)ορθόδοξου ο τράχηλος… εμβόλιο δεν υπομένει»;

Διότι, κακά τα ψέματα, το τι είναι ορθόδοξο και τι ανορθόδοξο αποτελεί ένα από τα κρίσιμα ζητούμενα της εποχής μας. Εξίσου κρίσιμο, δε, με τη σκληρή διαπάλη ανάμεσα στον ορθολογισμό και τον ανορθολογισμό.

Υ.Γ.: Είναι ευχάριστο που, έστω με μεγάλη καθυστέρηση, η επίσημη Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος εδέησε να κάνει το καθήκον της και να ζητήσει με εγκύκλιο της να γίνεται έλεγχος όσων εισέρχονται στους ναούς. Μένει να δούμε πόσοι ιερωμένοι θα πειθαρχήσουν και πόσοι άφρονες Ιεράρχες θα συνεχίσουν να κατεβάζουν τις μάσκες των άμοιρων πιστών που αισθάνονται την ανάγκη να τους ασπάζονται το χέρι.

Γνώμη δίχως γνώση ή «έκαστος στο είδος του»;

Οι μισοί από όσους νοσηλεύονται, πλέον, στη χώρα μας με λοίμωξη Covid-19 είναι κάτω των 40 ετών, λένε τα επίσημα στοιχεία και οι ειδικοί επιστήμονες που ζουν από κοντά το πρόβλημα επαναλαμβάνουν σε όλους τους τόνους ότι η συντριπτική πλειονότητα όσων νοσούν από κορωνοϊό προέρχεται από τις τάξεις των ανεμβολίαστων.

Η εικόνα αυτή, η οποία λίγο ως πολύ ισχύει από τη μια άκρη του πλανήτη, είναι απορίας άξιο γιατί δεν αποτελεί βίωμα τόσο πολλών συμπολιτών μας που διστάζουν, αποφεύγουν ή και αρνούνται να προσέλθουν στα εμβολιαστικά κέντρα για να θωρακίσουν τον εαυτό τους αλλά και την κοινωνία απέναντι τη μεγάλη πανδημική απειλή του καιρού μας.

Εκείνο που εντυπωσιάζει περισσότερο είναι ότι τόσο πολλοί άνθρωποι έχουν γνώμη είτε για τους υποτιθέμενους κινδύνους από τους εμβολιασμούς είτε για τα συμφέροντα που υποτίθεται ότι κρύβονται πίσω από την προώθησή τους, την ίδια ώρα που αρνούνται να ενστερνιστούν τη συσσωρευμένη γνώση την οποία διαθέτει πλέον η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα που σχεδόν σύσσωμη έχει στρατευθεί στον αγώνα για την απαλλαγή της ανθρωπότητας από τον φονικό ιό.

Η περίπτωση του διάσημου τενίστα Στέφανου Τσιτσιπά είναι άκρως χαρακτηριστική. Ο 23χρονος αθλητής, ο οποίος κατά το παρελθόν είχε συμμετάσχει στην καμπάνια για την τήρηση των περιοριστικών μέτρων για την εξάπλωση της πανδημίας, αποκάλυψε ότι δεν εμβολιάστηκε διότι έχει τη γνώμη ότι τα εμβόλια δεν είναι επαρκώς δοκιμασμένα, αγνοώντας προφανώς το γεγονός ότι αθροίζονται πλέον σε δισεκατομμύρια οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο που έχουν εμβολιαστεί.

Παρόλο που η εν γένει στάση ζωής του περί ού ο λόγος νεαρού αθλητή δεν απετέλεσε ποτέ πρότυπο ζωής που θα ήθελα για τον εαυτό μου ή τα παιδιά μου, δεν με βρίσκει σύμφωνο η επιχειρούμενη αποδόμηση της προσωπικότητάς του. Ο Στέφανος Τσιτσιπάς είναι και θα παραμείνει αναμφισβήτητα ο πιο σπουδαίος Έλληνας τενίστας.  

Από την άλλη, όμως, με βρίσκουν απολύτως σύμφωνο οι «πληρωμένες» απαντήσεις τις οποίες έλαβε από μέλη της επιστημονικής κοινότητας που του υπέδειξαν να ενημερώνεται προτού να εκφράσει γνώμη για τόσο σοβαρά ζητήματα τα οποία μάλιστα δεν ανήκουν στο γνωσιακό του πεδίο. Στην προκείμενη περίπτωση, άλλωστε, ισχύει απαρέγκλιτα ο κανόνας «έκαστος στο είδος του…».

Ως εκ τούτου, λοιπόν, με τον ίδιο τρόπο που ουδείς λοιμωξιολόγος μπορεί να υποδείξει στον Στέφανο Τσιτσιπά τον τρόπο με τον οποίο θα προπονηθεί ή θα αγωνισθεί για να κερδίσει τους αντιπάλους του, έτσι και ο παγκοσμίου κλάσης Έλληνας τενίστας δεν μπορεί να εκφράζεται για τη χρησιμότητα ή την αποτελεσματικότητα των εμβολιασμών.

Υπό άλλες συνθήκες, η άποψη του νεαρού αθλητή δεν θα ενδιέφερε κανέναν άλλο πέραν του ιδίου, ο οποίος μπορούσε όντως να περιμένει να καταστεί, όπως είπε, υποχρεωτικός ο εμβολιασμός για να πειστεί κι εκείνος να εμβολιαστεί. Δεν είναι άλλωστε ούτε ο πρώτος ούτε ο τελευταίος που κλείνει τα μάτια του στη βοούσα πραγματικότητα.

Δυστυχώς, όμως, στην εποχή της απόλυτης επικράτησης της επικοινωνίας στην οποία ζούμε, πρόσωπα με υψηλή αναγνωρισιμότητα, όπως είναι οι αθλητές, οι καλλιτέχνες, οι τηλεπερσόνες και οι κάθε είδους… «celebrities», επηρεάζουν τις κοινωνικές τάσεις. Και πολύ συχνά κατευθύνουν μια αξιοσημείωτη μερίδα του πληθυσμού που είναι έτοιμη να ακολουθήσει τις παροτρύνσεις τους και να αποδεχθεί τη γνώμη τους ακόμη και όταν αυτή δεν στηρίζεται σε ίχνος έγκυρης γνώσης.

Το ακόμη μεγαλύτερο δυστύχημα είναι ότι όλοι αυτοί οι λεγόμενοι «influencers», οι οποίοι ασκούν στο κοινωνικό σώμα και κυρίως στις νεότερες ηλικίες δυσανάλογα μεγαλύτερη επιρροή από το πνευματικό τους εκτόπισμα, ήρθαν να καλύψουν το κενό που άφησε η υποχώρηση των πάλαι ποτέ ταγών της κοινωνίας που προέρχονταν από τον κόσμο του πνεύματος ή και της πολιτικής.

Πριν από μερικές –όχι πολλές- δεκαετίες όταν θέλαμε να αποσπάσουμε μια έγκυρη άποψη για την κοινωνική ή άλλη πραγματικότητα καταφεύγαμε στους αποκαλούμενους διανοούμενους οι οποίοι κατά τεκμήριο εξέφραζαν γνώμη που βασιζόταν στη γνώση. Αντιθέτως, στις μέρες μας τον πρώτο λόγο έχουν τις περισσότερες φορές πρόσωπα τα οποία εκφράζουν με μεγάλη ευκολία γνώμη επί θεμάτων για τα οποία δεν διαθέτουν την απαραίτητη γνώση.

Οι αντιδράσεις που ξεσήκωσαν οι ατεκμηρίωτες απόψεις για τους εμβολιασμούς τις οποίες εξέφρασε ο Στέφανος Τσιτσιπάς συνιστούν παρήγορο γεγονός, καθώς δείχνουν ότι οι παντοειδείς «influencers» μπορεί –ιδίως τα τελευταία χρόνια- να έχουν κερδίσει αρκετές μάχες με όπλο το θράσος της –«τάχα μου»- αντισυστημικής ημιμάθειας, ωστόσο ο πόλεμος για την επικράτηση της επιστημονικής γνώσης δεν έχει ακόμη κριθεί.

Ο αγώνας συνεχίζεται!