Η ΕΥΠ και το «μπάι, μπάι Μόρια»

 Τους… αλησμόνητους δορυφόρους του Νίκου Παπά που κυνηγούσαν φανταστικούς εμπρηστές λίγα εκοσιτετράωρα μετά την τραγωδία του Ιουλίου του 2018 στο Μάτι θύμισε η παρουσία του διοικητή της ΕΥΠ στη σύσκεψη που συγκλήθηκε στο πρωθυπουργικό γραφείο την επαύριο των εμπρηστικών ταραχών στη Μόρια με πρωταγωνιστές τους ίδιους τους φιλοξενούμενους του καταυλισμού

Όπως τότε το κακόγουστο σόου το οποίο συστήθηκε θωρήθηκε από τους περισσότερους ως φθηνός επικοινωνιακός αντιπερισπασμός που στόχο είχε να καλυφθούν οι τεράστιες ευθύνες των κυβερνώντων, έτσι και τώρα οι συνωμοσιολογικοί συνειρμοί που επιχειρήθηκε να δημιουργηθούν με την ανακοίνωση της συμμετοχής του επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών σε μια πολιτική σύσκεψη αποτελεί πρόκληση για τη νοημοσύνη των σκεπτόμενων πολιτών.

Όπως τότε αν πράγματι είχαν υπάρξει εμπρηστές, εκείνο που χρειαζόταν ήταν να δοθούν τα στοιχεία στις αρμόδιες αρχές για να προβούν σε έρευνες και συλλήψεις, έτσι και τώρα αν οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας διέθεταν πληροφορίες για δράσεις κατά της εθνικής ασφάλειας, η ευθύνη που αναλογούσε στους ιθύνοντες της ΕΥΠ ήταν ότι έπρεπε να είχαν κινηθεί εγκαίρως για να αποτρέψουν τις υποκινούμενες –αν είναι, όντως, τέτοιες…- ταραχές και τις καταστροφές των υποδομών που δημιουργήθηκαν με χρήματα των Ευρωπαίων, άρα και των Ελλήνων, φορολογουμένων.

Το γεγονός ότι πριν από μερικούς μήνες στον Έβρο ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν «εργαλειοποίησε» τους πρόσφυγες και μετανάστες που «φιλοξενεί» στη χώρα του για να εξαπολύσει τον «υβριδικό» πόλεμο της κατάλυσης των ελληνικών συνόρων, δεν μπορεί να αποτελεί διαρκές άλλοθι για τη σημερινή κυβέρνηση. Με την ιδιότητα του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε τρεις φορές τη Μόρια. Και τις τρεις κατήγγειλε την τότε κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για ανεπάρκεια και ιδεοληψίες, ενώ στηλίτευσε τις απάνθρωπες συνθήκες που επικρατούσαν στον καταυλισμό, όπως είχε κάνει νωρίτερα και στην Ειδομένη.

Όντας, πλέον, 14 μήνες στην ευθύνη της διακυβέρνησης, ούτε ο ίδιος ο πρωθυπουργός ούτε οι υπουργοί του δικαιούνται να μένουν στις διαπιστώσεις και στην περιγραφή του προβλήματος που συνιστά η παρουσία τόσο μεγάλου αριθμού μεταναστών ή προσφύγων που περιφέρονται ασκόπως είτε στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου είτε στις πλατείες των υποβαθμισμένων συνοικιών της πρωτεύουσας.

Αν μάλιστα ισχύουν οι πληροφορίες –και γιατί να μην ισχύουν;- ότι ο «ασθενής μηδέν», ο οποίος εντοπίστηκε στη Μόρια και μόλυνε με κορωνοϊό και τους υπολοίπους, είχε επισκεφθεί την πρωτεύουσα και, επειδή δεν βρήκε τρόπο να βιοποριστεί, επέστρεψε στην πιο διάσημη «αποθήκη ψυχών» που διαθέτει η Λέσβος, αντιλαμβάνεται ο καθένας ότι ήταν απλώς θέμα καθαρής τύχης που τόσους μήνες δεν έχει λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις η εξάπλωση της πανδημίας μέσα στις δομές φιλοξενίας.

Η μονόπλευρη επίρριψη της ευθύνης στους ίδιους τους μετανάστες οι οποίοι δεν λαμβάνουν μέτρα για την προστασία της υγείας τους και αντιδρούν στην «καραντίνα» πυρπολώντας τους καταυλισμούς που τους φιλοξενούν, είναι εύκολη υπεκφυγή. Ακόμη και αν όσοι οργανώνουν τις εξεγέρσεις είναι κατευθυνόμενοι, είτε από ξένους πράκτορες, είτε από στελέχη «πειρατικών» ΜΚΟ (αλήθεια πόσες έδιωξε ως τώρα η σημερινή κυβέρνηση;), οι ιθύνοντες της μεταναστευτικής πολιτικής δεν είναι άμοιροι.

Δουλειά τους είναι να λάβουν μέτρα για να μην μετατραπούν οι δομές σε υγειονομικές βόμβες, αλλά και να αποσυμφορηθούν οι χώροι φιλοξενία ούτως ώστε να αποφεύγονται οι συνθήκες του συνωστισμού και της οχλοκρατίας που ενδημούν εκεί όπου διαβούν υπεράριθμοι απελπισμένοι οι οποίοι καίγοντας τους χώρους που τους φιλοξενούν προσδοκούν να έχουν περισσότερα οφέλη από τις ζημιές που υφίστανται.

Αν είχαμε, άλλωστε, ικανή ΕΥΠ δεν θα έπρεπε να καλείται ο αρχηγός της στο Μαξίμου, αλλά θα περίμενε κανείς από τα στελέχη της να βρίσκονται… μέσα στους καταυλισμούς και να εντοπίζουν όσους υποκινούν τις ταραχές και πρωταγωνιστούν στις καταστροφές. Μόνον έτσι, άλλωστε, θα έπαιρνε… σάρκα και οστά το «μπάι, μπάι Μόρια» που τινές εξ αυτών τραγουδούσαν ανάμεσα στα αποκαΐδια.

Όπως και να έχει, πάντως, αυτού του είδους τα πολυσύνθετα ζητήματα, όπως είναι το Μεταναστευτικό, δεν επιλύονται με γενικόλογες διαπιστώσεις και απλοϊκούς επικοινωνιακούς χειρισμούς. Θέλουν συνεκτικό σχέδιο, αποφασιστικότητα για την εφαρμογή του, αλλά και ανάθεση της σχετικής αρμοδιότητας σε πρόσωπα που θέλουν και μπορούν να φέρουν αποτελέσματα.

Η σημερινή κυβέρνηση άλλαξε ως τώρα τρεις φορές τους υπεύθυνους για τον χειρισμό του Μεταναστευτικού: ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης έδωσε τη σκυτάλη στον Αλκιβιάδη Στεφανή (ο οποίος είχε υποσχεθεί κλειστές δομές ως τον Ιούνιο…) και από εκείνον την πήρε ο Νότης Μηταράκης. Όπως, ωστόσο, μαρτυρούν τα τελευταία δραματικά γεγονότα, ελάχιστα πράγματα άλλαξαν σε αυτό το διάστημα.

Τι(ς) πταίει;

Αν το Μεταναστευτικό ήθελε τον στρατηγό του, τον βρήκε!

Δύο φορές, στη διάρκεια της ενημέρωσης των πολιτικών συντακτών, στην οποία πλαισίωσε τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Στέλιο Πέτσα για να παρουσιάσουν από κοινού το σχέδιο για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής- προσφυγικής κρίσης, ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Αλκιβιάδης Στεφανής δεν κατάφερε να κρύψει την προηγούμενη ιδιότητά του, εκείνη του στρατιωτικού.

Την πρώτη φορά, περιγράφοντας τις δομές διαμονής των μεταναστών και προσφύγων, χρησιμοποίησε, μάλλον εν τη ρύμη του λόγου, τον όρο «στρατωνίζονται». Kαι όταν αντελήφθη τον καγχασμό που δικαιολογημένα προκάλεσε στους δημοσιογράφους, το απέδωσε στη 42χρονη προϋπηρεσία του στις Ένοπλες Δυνάμεις, κάνοντας μάλιστα χρήση της ρήσης «το αίμα νερό δεν γίνεται».

Αλλά και στην περιγραφή του Σχεδίου την οποία έκανε εν συνεχεία δεν φάνηκε έτοιμος να αποβάλει, τουλάχιστον από τον λόγο του, τη στρατιωτική ορολογία. «Ξέρετε έχουμε -θα χρησιμοποιήσω έναν όρο από το background μου- μια επιχείρηση σε εξέλιξη», είπε σε μια αποστροφή της τοποθέτησής του. «Σε μία επιχείρηση καθημερινά αξιολογείς την κατάσταση και καθημερινά αναδιαμορφώνεις τις επιλογές σου», συμπλήρωσε.

Το Μεταναστευτικό έχει, εκ των πραγμάτων, αναδειχθεί ως το υπ΄ αριθμόν ένα πρόβλημα που δοκιμάζει την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Οι προφανείς δυσκολίες χειρισμού του, εξάλλου, αποτυπώνονται ανάγλυφα και στις παλινωδίες αναφορικά με το κυβερνητικό στέλεχος που θα έχει την ευθύνη της «καυτής πατάτας», δηλαδή της εφαρμογής της κυβερνητικής πολιτικής με τρόπο που να φαίνεται διαφορετική από όσα γινόταν τα προηγούμενα χρόνια.

Η επιλογή της κατάργησης του αυτόνομου υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής δεν αποδείχθηκε πολύ καλή ιδέα. Όπως και η μεταφορά των αρμοδιοτήτων στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Ενώ και ο ορισμός του Γιώργου Κουμουτσάκου ως αναπληρωτή υπουργού υπό τον Μιχάλη Χρυσοχοϊδη μάλλον ενέτεινε τη σύγχυση, ιδίως μετά την πρωτοβουλία του τελευταίου να πάει στη Μόρια και να τα βρει όλα εν τάξει.

Στην πορεία ενεπλάκη στην υπόθεση και ο υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος, μέχρι που δόθηκε η πρωτοκαθεδρία στον υφυπουργό Στεφανή, ο οποίος ορίστηκε συντονιστής και με αυτή την ιδιότητα παρουσίασε χθες την κυβερνητική πολιτική απόντος του αναπληρωτή υπουργού που είναι αρμόδιος για τη Μεταναστευτική Πολιτική.

Το μείζον, ωστόσο, ζήτημα με το κυβερνητικό σχέδιο για το Μεταναστευτικό δεν είναι το πρόσωπο ή τα πρόσωπα που θα το χειριστούν. Αν ήταν έτσι, με μια δύο ή και τρεις… δοκιμές ακόμη μπορεί να βρισκόταν ο καταλληλότερος. Πολύ περισσότερο που ο στρατηγός Στεφανής δείχνει να είναι ικανός και εργατικός.

Οι φιλόδοξοι στόχοι του κυβερνητικού σχεδίου είναι το πρόβλημα. Διότι η επίτευξή τους δεν εξαρτάται ούτε από την… επιχειρησιακή ικανότητα του στρατηγού Στεφανή. Ούτε, βεβαίως, από τη διπλωματική δεινότητα του Γιώργου Κουμουτσάκου. Εξαρτάται απολύτως από τη ροή των μετακινήσεων προς –και από- τη χώρα μας που ορίζει το καθεστώς Ερντογάν. «Εάν δεν σταματήσουν οι ροές να έρχονται με την ταχύτητα που έρχονται, δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι», παραδέχθηκε ο υφυπουργός – συντονιστής.

Δυστυχώς, η πεποίθηση για βελτίωση της κατάστασης η οποία δημιουργήθηκε σε κάποιους κυβερνητικούς ιθύνοντες κατά τη συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο, τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη, απεδείχθη ότι δεν ήταν παρά μια αφελής εκτίμηση.

Από την επομένη του τετ α τετ Μητσοτάκη – Ερντογάν, βοηθούσης και της φθινοπωρινής καλοκαιρίας, οι αφίξεις αυξήθηκαν κατά δραματικό τρόπο τόσο στα ελληνικά νησιά όσο και στον Έβρο. Χωρίς την ίδια ώρα να δεχθούν οι Τούρκοι την παραμικρή επιστροφή, όπως προβλέπει η κοινή δήλωση με την Ευρωπαϊκή Ένωση που γι΄ αυτό το σκοπό έχει δώσει ουκ ολίγα κονδύλια στην Άγκυρα.

Παρά ταύτα, ο στρατηγός Στεφανής εμφανίστηκε χθες αισιόδοξος ότι «το Ενιαίο Πρόγραμμα Επιτήρησης Θαλασσίων Συνόρων και τα μέσα που αγοράζουμε τώρα», θα «μας δώσουν τη δυνατότητα να έχουμε παρατήρηση από την ώρα που ξεκινά μια δράση από την απέναντι πλευρά». Ο ίδιος, όμως, παραδέχθηκε ότι «αυτή τη στιγμή, δεν γίνεται αυτό». Αλλά δεν εξήγησε γιατί θα γίνεται από εδώ και πέρα.

Όπως δεν εξήγησε με ποιον μαγικό τρόπο θα καταφέρει, όπως δεσμεύτηκε, να κλείσει μέσα σε έξι μήνες τις «Μόριες» του Ανατολικού Αιγαίου και στη θέση τους να δημιουργήσει εξ υπαρχής κλειστά προαναχωρησιακά κέντρα με δυναμικότητα φιλοξενίας για το καθένα περισσότερων από 5000 ατόμων. Τα οποία θα διαβούν εκεί υπό ανθρώπινες συνθήκες, αλλά το γεγονός ότι δεν θα κυκλοφορούν ελεύθεροι θα στέλνει αποτρεπτικό μήνυμα σε νέους απρόσκλητους επισκέπτες.

Κακά τα ψέματα, λοιπόν, το Μεταναστευτικό είναι ένα πολύπτυχο και πολυσύνθετο πρόβλημα που ταλανίζει πολλές χώρες και πολλές κοινωνίες. Και, ως εκ τούτου, δεν αντιμετωπίζεται όπως μια στρατιωτική επιχείρηση. Είναι καλό για την κυβέρνηση που βρήκε έναν… φιλότιμο στρατηγό, ο οποίος, ενδεχομένως από αίσθηση καθήκοντος, ανέλαβε την ευθύνη του χειρισμού του. Πλην, όμως, αν τον αφήσουν να το φέρει εις πέρας μόνος του, όπως είχαν κάνει οι προηγούμενοι κυβερνώντες με τον Γιάννη Μουζάλα, το αδιέξοδο μάλλον θα μεγαλώνει.

Όπως απεδείχθη τα προηγούμενα χρόνια ότι δεν αρκούσε η ανάθεση της ευθύνης στον έμπειρο γιατρό Μουζάλα, με προϋπηρεσία σε ανθρωπιστικές αποστολές και γνώστη της λειτουργίας των ΜΚΟ, έτσι, είναι πολύ πιθανό να αποδειχθεί και τώρα, ότι η μεταναστευτική κρίση υπερβαίνει κατά πολύ τις δυνάμεις που μπορεί να καταβάλει ο στρατηγός Στεφανής.