Ο «Πτωχοπρόδρομος» υπήρξε καλόγερος που
έγραφε ποιήματα στα χρόνια της παρακμής του Βυζαντίου. Σύμφωνα με την παράδοση,
την οποία μετέφερε ως τις μέρες μας ο Φώτης Κόντογλου, το όνομά του ήταν
Πρόδρομος, αλλά πήρε το συγκεκριμένο προσωνύμιο επειδή, θέλοντας να κερδίσει
συμπάθεια, κλαιγόταν συνεχώς και αδιαλείπτως για τη φτώχεια και τη μιζέρια που
τον κατέτρεχε.
Έμεινε στην ιστορία περισσότερο για τη συνήθεια του να μυκτηρίζει
νυχθημερόν τους ηγουμένους και τους καλοζωισμένους συναδέλφους του μοναχούς οι
οποίοι, σε αντίθεση με εκείνον, διαβιούσαν στα πλούσια μοναστήρια της εποχής. Όπως
επίσης και διότι καταριόταν σε κάθε ευκαιρία την κλίση του προς τα γράμματα που
θεωρούσε ότι τον έκανε να χάσει τον καιρό του για να τα μάθει και δεν κοίταξε
να κάνει καμία άλλη δουλειά με την οποία να βγάζει χρήματα.
Από τα γραφόμενά του – που χαρακτηρίζονται ως «άτεχνα και χωρίς
καμιά σοβαρότητα»- φαίνεται ότι «ήταν γρουσούζης, τεμπέλης, απρόκοφτος,
στριμμένος και κακόγλωσσος», όπως τουλάχιστον περιγράφει ο Κόντογλου. Αυτό,
ωστόσο, δεν τον εμπόδισε να αφιερώνει στον αυτοκράτορα Μανουήλ Κομνηνό, που
βασίλευε επί των ημερών του, ορισμένα από τα ποιήματα που έγραψε, με στόχο -τι
άλλο;- να διεκτραγωδήσει τη φτώχεια και τη γύμνια του, αλλά και να καταγγείλει την
κακομεταχείριση που υποστήριζε ότι του είχαν επιφυλάξει στα μοναστήρια από τα
οποία είχε περάσει.
Η περίπτωση του έγινε η αφορμή για να καθιερωθεί η έννοια του
«πτωχοπροδρομισμού», με την οποία αποτυπώνεται η συνήθεια ορισμένων ανθρώπων να
θρηνούν, δικαιολογημένα ή, πολλές φορές, αδικαιολόγητα, επειδή, όπως
ισχυρίζονται, είναι φτωχοί και δυστυχείς, στοχεύοντας με τον τρόπο αυτό να
αποσπάσουν τον οίκτο και την ενδεχόμενη βοήθεια εκείνων οι οποίοι γίνονται
αποδέκτες της θρηνωδίας τους.
Μου ήρθαν κατά νου τα έργα και οι ημέρες του αυθεντικού
«Φτωχοπρόδρομου», καθώς παρακολουθούσα τα όσα διημείφθησαν γύρω από την πολύ
σημαντική επίσκεψη που πραγματοποίησε στη χώρα μας ο απερχόμενος Αμερικανός Πρόεδρος
Μπάρακ Ομπάμα. Μια αναμφισβήτητα ιστορική επίσκεψη την οποία, δυστυχώς, ο
σύγχρονος «πτωχοπροδρομισμός» των ενοίκων του Μαξίμου προσπάθησε να περιορίσει
τις διαστάσεις της ώστε να χωρέσει στα στενά όρια της κλάψας για τη διευθέτηση
του ελληνικού δημοσίου χρέους και των προπαγανδιστικών αναφορών για το πόσες
φορές αποκάλεσε «Αλέξη» τον Έλληνα πρωθυπουργό.
Έφθασαν στο σημείο να οργανώσουν μέσα στη νύχτα έκτακτη
συνέντευξη Τύπου του κυβερνητικού εκπροσώπου για να στήσουν πανηγύρι γύρω από το
ταξίδι με επισημάνσεις που καταφανώς κινούνταν πολύ μακριά από την ουσία των
παρεμβάσεων του Προέδρου Ομπάμα, ο οποίος, όπως όλα έδειξαν, θέλησε να κλείσει
την προεδρία του με μια «Ωδή στη Δημοκρατία» την οποία σκόπευε να απευθύνει από
την Πνύκα, με όλους τους συμβολισμούς που μπορούσε να εκπέμψει ο συγκεκριμένος
τόπος.
«Αυτό το οποίο κρατάμε
είναι την παραίνεση του Αμερικανού Προέδρου, έτσι ώστε να τηρηθεί το
χρονοδιάγραμμα και σύντομα να έχουμε μια καθαρή λύση για το ελληνικό χρέος»,
ήταν το συμπέρασμα που έβγαλαν οι «πτωχοπρόδρομοι» του Μαξίμου. Και αυτό
κράτησαν από όλα όσα ακούστηκαν από τα χείλη του Μπάρακ Ομπάμα στις
πολυσήμαντες παρεμβάσεις που έκανε επί ελληνικού εδάφους με αποκορύφωμα την
ομιλία του στο Ίδρυμα Νιάρχος που τον φιλοξένησε επειδή δεν θεωρήθηκε ασφαλής
τόπος η Πνύκα, η γενέτειρα της Δημοκρατίας.
«Θεωρούμε ότι η
επίσκεψη αποτέλεσε ένα παγκόσμιας σημασίας γεγονός πράγμα που επιβεβαιώνει και
η κάλυψη της από τον ευρωπαϊκό και τον αμερικανικό τύπο», ισχυρίστηκε ο εκπρόσωπος
της κυβέρνησης των «πτωχοπρόδρομων». «Πτωχοπρόδρομοι», όμως, οι οποίοι δεν
έχουν την παραμικρή δυσκολία να μεταμφιεστούν από τη μια στιγμή στην άλλη σε αλαζονικούς
«αρχοντοχωριάτες» που, όπως ο ομώνυμος ήρωας του Μολιέρου, θεωρούν ότι
μεγαλοπιάστηκαν επειδή μας επισκέφθηκε ο Αμερικανός Πρόεδρος. Και χωρίς την
παραμικρή συστολή επαίρονται για πράγματα που μόνον οι ίδιοι αντιλαμβάνονται
ότι έχουν τη διάσταση την οποία τους δίνουν.
Κατά τον νέο αρχιπροπαγανδιστή της κυβέρνησης Δ.
Τζανακόπουλο, η επίσκεψη Ομπάμα «επιβεβαιώνει
εξάλλου ότι η Ελλάδα έχει βγει πλέον από την απομόνωση της καταστροφικής
πενταετίας 2010-2014 και μετατρέπεται σε πρωταγωνιστή των εξελίξεων στην Ευρώπη».
Ναι, έτσι, ακριβώς. Οι ίδιοι άνθρωποι που εκλιπαρούσαν τον Ομπάμα να πει δυο
καλά λόγια που να πείσουν την Άνγκελα Μέρκελ να κάνει κάτι για το ελληνικό
χρέος και ας χάσει τις εκλογές που έχει τον επόμενο χρόνο, φαντασιώνονται την
ίδια στιγμή ότι πρωταγωνιστούν στην Ευρώπη.
Εκδηλώνουν, μάλιστα, δημόσια τις φαντασιώσεις αυτού του
είδους, που στο παρελθόν τις πληρώσαμε με το βαρύτατο τρίτο Μνημόνιο, σε μια
στιγμή που η συνολική εικόνα την οποία παρουσίασαν οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι
κατά το διήμερο της παραμονής Ομπάμα στην Αθήνα μόνον τιμή δεν περιποιούν στη
χώρα για την ποιότητα της εκπροσώπησης που είχε: από τον ενδυματολογικό κώδικα
έως την εκφορά της –ελληνικής και όχι μόνον- γλώσσας δεν νομίζω να έκαναν
κανέναν συμπατριώτη μας να αισθανθεί περήφανος.
Για τους κλαίοντες «πτωχοπρόδρομους», ωστόσο, όπως και για
τους «αρχοντοχωριάτες» που έχουν καταληφθούν από την οίηση της αυταπάτης μέσα στην
οποία ζουν, αυτά είναι λεπτομέρειες. Όπως, άλλωστε, μας πληροφόρησαν τα κυβερνητικά
μέσα ενημέρωσης, «ο Μπαράκ Ομπάμα έδειξε
γνώστης του βιογραφικού του Αλέξη Τσίπρα και τον ρώτησε πως και ασχολήθηκε από
τα μαθητικά του χρόνια με την πολιτική και πόσο άλλαξε η ζωή του από τη μέρα
που έγινε Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και πρωθυπουργός. Ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον έδειξε
για την οικογένειά του και τους δύο του γιούς». Λίγο το έχετε; Κοτζάμ
πλανητάρχης να ρωτάει για τον… Ερνέστο;