Η «βουβαμάρα» έβγαλε εκπλήξεις, η «αδιαφορία» τι θα βγάλει;

Στις παραμονές των τελευταίων εκλογών όλοι οι ψύχραιμοι παρατηρητές συνομολογούσαμε ότι το κυρίαρχο στοιχείο της προεκλογικής ατμόσφαιρας που διαμορφωνόταν στην πορεία προς τις κάλπες της 21ης Μαΐου ήταν η πρωτοφανής «βουβαμάρα» με την οποία προσέγγιζε τα τεκταινόμενα η πλειονότητα του εκλογικού σώματος.

Ο εικονικός πόλεμος ο οποίος διεξαγόταν, πρωτίστως, στο Διαδίκτυο και, δευτερευόντως, στα τηλεοπτικά πλατό δεν μεταφέρθηκε ούτε στιγμή στους δρόμους, στις πλατείες και γενικά στους χώρους συνάθροισης των πολιτών. 

Τα κόμματα και οι υποψήφιοι οργάνωναν τις εκδηλώσεις τους, μιλούσαν, κατά βάση, αποκλειστικά και μόνον στους οπαδούς τους και όλα κυλούσαν σε ένα κλίμα πρωτόγνωρης ηρεμίας το οποίο ελάχιστα θύμιζε τις θορυβώδεις προεκλογικές καμπάνιες του παρελθόντος που αναστάτωναν τη χώρα από τη μια άκρη έως την άλλη.

Παρά ταύτα και σε πείσμα όσων προφήτευαν ότι αυτό το κλίμα μπορεί να προοιωνιζόταν χαμηλό ενδιαφέρον της ελληνικής κοινωνίας για τις εξελίξεις, η αυξημένη σε σχέση με το 2019 συμμετοχή που καταγράφηκε στην ψηφοφορία έδειξε ότι το ενδιαφέρον των πολιτών δεν βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τον θόρυβο που δημιουργείται. Εξαιρουμένου του μεμονωμένου περιστατικού με την καταγγελλόμενη απόπειρα εξαγορά ψηφοφόρων στην Καρδίτσα, το οποίο διερευνάται από τη Δικαιοσύνη, ήταν ίσως η πρώτη φορά που στο αστυνομικό δελτίο δεν κατεγράφησαν παρεκτροπές που να συνδέονται με τις εκλογές.

Με ωριμότητα που παρέπεμπε σε στέρεες ευρωπαϊκές δημοκρατίες που έχουν παράδοση στη θεσμική προσήλωση, οι Έλληνες πολίτες εξέφρασαν την ετυμηγορία τους και επέλεξαν τους εκλεκτούς τους με κριτήρια που ανταποκρίνονταν στη βούληση ενός εκάστου. Το ότι οι επιλογές αυτές δεν άρεσαν σε ορισμένους, οι οποίοι όταν έγιναν γνωστά τα αποτελέσματα αντέδρασαν υβρίζοντας όσους ψήφισαν διαφορετικά από τους ίδιους, δεν διαφοροποιεί ουσιωδώς τα πράγματα.

Άλλωστε, το «έργο» της ελεεινολόγησης των αντιπάλων το έχουμε δει αρκετές φορές στο παρελθόν. Είναι σύνηθες οι χαμένοι της κάλπης να καταλογίζουν ανωριμότητα σε όσους ψήφισαν διαφορετικά. Για λόγους ψυχολογικής άμυνας απέναντι στη διάψευση των δικών τους προσδοκιών, αισθάνονται βολικά να πιστεύουν ότι είναι οι άλλοι εκείνοι οι οποίοι έσφαλαν.

Στην προκειμένη περίπτωση, πάντως, τα πράγματα αλλάζουν, αφού σε μόλις πέντε εβδομάδες από την προηγούμενη προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία οδηγούμαστε σε επαναληπτική εκλογική διαδικασία. Σε τυπικό επίπεδο όλα ξεκινούν από την αρχή ή για να χρησιμοποιούμε το κυρίαρχο στερεότυπο των ημερών «οι κάλπες που θα ανοίξουν το πρωί της Κυριακής 25 Ιουνίου θα είναι άδειες».

Επί της ουσίας, όμως, με την παρέλευση των σχεδόν δύο εβδομάδων που μας χωρίζουν από το νέο ραντεβού με την κάλπη, εκείνο που στην πραγματικότητα καλούμαστε να κάνουμε όλοι οι ψηφοφόροι είναι να επιβεβαιώσουμε ή να αναιρέσουμε την πρόσφατη επιλογή μας. 

Μπορεί αυτή τη φορά να μην επιλέγουμε τον βουλευτή της αρεσκείας μας -αφού, ως γνωστόν, ισχύει η λίστα με τη σειρά εκλογής που καθορίζουν οι κομματικές ηγεσίες- επιλέγουμε, ωστόσο, αφενός, το κόμμα που θα μας κυβερνήσει και, αφετέρου, τα κόμματα που θέλουμε να ασκήσουν αντιπολίτευση και από ποια θέση.

Το μεγαλύτερο, ωστόσο, ενδιαφέρον στην επερχόμενη αυτή εκλογική αναμέτρηση είναι ότι, σε αντίθεση με ό,τι ίσχυε στις 21 Μαΐου, θα προσέλθουμε στα εκλογικά τμήματα γνωρίζοντας, λιγότερο ή περισσότερο, το «τι τέξεται η επιούσα». Ποιος δηλαδή θα έχει την ευθύνη της διακυβέρνησης της χώρας και ποιοι, πάνω κάτω, θα κάθονται στα έδρανα της αντιπολίτευσης. 

Υπό αυτή την έννοια και όσο κι αν αποτελεί κανόνα απαράβατο της εκλογικής διαδικασίας ότι κάθε νέα ψηφοφορία επιφυλάσσει διαφορετικό αποτέλεσμα, όποιος δεν τρέφει αυταπάτες αναγνωρίζει ότι τα ζητούμενα από την κάλπη της 25ης Ιουνίου είναι μεν περιορισμένα, αλλά δεν είναι ασήμαντα.

Κακά τα ψέματα, το πρώτο και βασικότερο από τα διακυβεύματα αυτής της αναμέτρησης είναι το εύρος της αυτοδυναμίας το οποίο θα έχει η Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη, καθώς δεν νομίζω να υπάρχει εχέφρων άνθρωπος που να έχει αμφιβολίες για το ποιο κόμμα θα κόψει πρώτο το νήμα της κάλπης. Θα είναι οριακή ή άνετη η προσδοκώμενη αυτοδυναμία;

Το δεύτερο ζητούμενο είναι ο αριθμός των κομμάτων που θα λάβουν το εισιτήριο για την επόμενη κοινοβουλευτική σύνθεση. Θα είναι πέντε, έξι, επτά, ή, μήπως, οκτώ; Θα υπερβούν το όριο του 3% μόνον η Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου και η «Νίκη» των θρησκευόμενων που ζήλωσαν πολιτική δόξα; Ή θα προστεθεί και το ΜέΡΑ 25 του Βαρουφάκη;

Το τρίτο θέμα το οποίο θα μας απασχολήσει όταν θα ολοκληρωθεί η καταμέτρηση των ψηφοδελτίων που θα πέσουν στις κάλπες είναι η πολιτική παράταξη που θα αναδειχθεί ως εναλλακτική δύναμη για τη μελλοντική διεκδίκηση της εξουσίας. 

Θα επιβιώσει στον ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα, ένα κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς που δείχνει να έχει μπει σε ρότα αποδρομής, ή θα επιστρέψει στο ΠΑΣΟΚ ο ρόλος του αντίπαλου δέους προς την κεντροδεξιά διακυβέρνηση;

Έχω την αίσθηση ότι αποτελεί σημαντικό στοιχείο για την έκβαση αυτής της αναμέτρησης ο τρόπος που θα συμπεριφερθεί η κρίσιμη μάζα των ψηφοφόρων οι οποίοι πήγαν στις πρόσφατες κάλπες με την πεποίθηση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ διεκδικούσε επί ίσοις όροις την εκλογική πρωτιά. 

Το double score που χώρισε τα δύο μεγαλύτερα κόμματα ήταν μια ψυχρολουσία που δεν θα αφήσει ανεπηρέαστους όσους ψηφίζουν -και δεν είναι λίγοι- με κριτήριο να είναι το βράδυ των εκλογών με εκείνους που πανηγυρίζουν.

Σε κάθε περίπτωση, μπορεί, όπως συνήθως λέγεται, η Δημοκρατία να μην έχει αδιέξοδα, αλλά για να λειτουργήσει αποτελεσματικά θέλει θεσμικά αντίβαρα.

Οπότε, όσο και αν, όπως πολλοί λένε, η «βουβαμάρα» των προηγούμενων εκλογών έχει πλέον δώσει τη σκυτάλη στην «αδιαφορία», με την οποία ένα πολύ μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος αντιμετωπίζει τις επερχόμενες κάλπες, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η εκλογική συμπεριφορά όλων μας θα έχει συνέπειες ή και επιπτώσεις οι οποίες θα φανούν μετά την απομάκρυνση από τα παραβάν των εκλογικών τμημάτων.

Κοντός ψαλμός, αλληλούια!

Οι εκλογές και το Διαδίκτυο ή όταν «το μέσο (δεν) είναι το μήνυμα»

Δύο επώνυμα στελέχη της -τέως και μελλοντικής κατά πάσα βεβαιότητα- κυβερνητικής παράταξης, ήταν μεταξύ εκείνων που έγιναν τις προηγούμενες ημέρες οι καλύτεροι διαφημιστές του κόμματος της Ζωής Κωνσταντοπούλου, το οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, έχει στις νεότερες ηλικίες υπερδιπλάσια απήχηση από εκείνη που καταγράφει στο συνολικό εκλογικό σώμα.

Ως άλλοι… αστυνόμοι Σαΐνηδες οι δύο γαλάζιοι βουλευτές έσπευσαν να καταγγείλουν μέσα από τους λογαριασμούς τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι το site της Πλεύσης Ελευθερίας, ανάμεσα στους εθελοντές που αναζητούνταν για να βοηθήσουν το κόμμα της πρώην προέδρου της Βουλής, περιλαμβανόταν και η ειδική κατηγορία «ληστής τραπεζών». Για να γίνουν μάλιστα περισσότερο πιστευτοί διευκρίνιζαν: «προσοχή δεν είναι τρολιά».

Έλα, όμως, που, όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια, ήταν όντως μια τρολιά, η οποία λειτούργησε ως μια αριστοτεχνική παγίδα στην οποία έπεσαν μέσα πολλοί και ανάμεσά του τα συγκεκριμένα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας, τα οποία, επειδή θεώρησαν τους εαυτούς τους ειδήμονες στο Διαδίκτυο, ανέλαβαν άκοντες το έργο της διαφήμισης του διαδικτυακού ιστότοπου του κόμματος της Ζωής Κωνσταντόπουλου.

Η πρώην πρόεδρος της Βουλής θα έπρεπε να δαπανήσει πολλά χρήματα για να πετύχει το ίδιο διαφημιστικό αποτέλεσμα για να μπει τόσος κόσμος στο κομματικό της site. Η δε κίνησή της αυτή ίσως αποδειχθεί πιο αποδοτική και από την εξίσου εντυπωσιακή πρωτοβουλία της να δημοσιοποιήσει τον αριθμό του κινητού τηλεφώνου της για να μπορεί να επικοινωνήσει μαζί της όποιος ψηφοφόρος το επιθυμεί.

Παρατηρώντας κανείς μακροσκοπικά αυτή καθεαυτή τη συγκεκριμένη ιστορία αλλά και την ευρύτερη επήρεια που φαίνεται να είχαν οι διαδικτυακές καμπάνιες κομμάτων και υποψηφίων στα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών, έχω την αίσθηση ότι εύκολα συνάγεται το συμπέρασμα ότι η χρήση του Διαδικτύου είναι μεν μια αναγκαία συνθήκη για τον προεκλογικό αγώνα, πλην, όμως, δεν είναι διόλου ικανή για να αλλάξει άρδην τα δεδομένα.

Με άλλα λόγια, είναι πασιφανές και από την έκβαση που είχε η αναμέτρηση της 21ης Μαΐου ότι οι εκλογές δεν κερδίζονται οι εκλογές στο Διαδίκτυο. Ή, ίσως για να ακριβολογούμε, δεν κερδίζονται μόνον στο Διαδίκτυο. Δεν είναι, άλλωστε, διόλου τυχαία η ψυχρολουσία την οποία υπέστησαν οι υποστηρικτές του ΣΥΡΙΖΑ στο Διαδίκτυο όταν το βράδυ των πρόσφατης εκλογικής αναμέτρησης είδαν τον φαντασιακό κόσμο τους να έρχεται ανάποδα και αισθάνθηκαν σαν να τους πέφτει ο ουρανός στο κεφάλι.

Επί μήνες και χρόνια είχαν επενδύσει σε μια εικονική πραγματικότητα η οποία σχηματιζόταν μέσα από τα «μου αρέσει» και τις «καρδούλες» που συγκέντρωσαν οι αναρτήσεις τις οποίες έκαναν στο Facebook και στο Twitter και, κατά βάση, απευθύνονταν σε ένα πολύ περιορισμένο μικρόκοσμο το οποίο δεν είχε σχέση με την κοινωνική πραγματικότητα που διαμορφωνόταν. Το δικό τους σύμπαν ήταν πλήρως αποκομμένο από τον υπόλοιπο κόσμο.

Έκαναν υποτιθέμενες «δημοσκοπήσεις» μεταξύ τους οι οποίοι έβγαζαν… σταλινικά ποσοστά υπέρ των απόψεων τους. Το επετύγχαναν χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια, αφού νωρίτερα είχαν μπλοκάρει και αποκλείσει από την ψηφοφορία οποιονδήποτε είχε διαφορετική άποψη από τη δική τους. Και παρ’ όλ΄ αυτά αναρωτιόνταν αν υπήρχαν ψηφοφόροι οι οποίοι το 2019 είχαν επιλέξει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και στις 21 Μαΐου θα άλλαζαν την ψήφο τους. Αποδείχθηκε στην πράξη ότι ήταν πάρα πολλοί αλλά οι ίδιοι αδυνατούσαν να τους εντοπίσουν επειδή αρέσκονταν να διαβάζουν τις προβλέψεις του Ευάγγελου Αντώναρου.

Η περίπτωση της προσωρινής απόφασης του Αλέξη Τσίπρα να θέσει στο περιθώριο τον βουλευτή Χανίων Παύλο Πολάκη είναι ίσως ενδεικτική της διαστρέβλωσης της πραγματικότητας που μπορεί να προκαλέσει η άκριτη προσήλωση στις τάσεις του Διαδικτύου. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ αναίρεσε την ειλημμένη απόφασή του να θέσει εκ ποδών τον «αψύ Σφακιανό» επειδή πείστηκε ότι οι αντιδράσεις που εκφράστηκαν μέσω του Διαδικτύου ήταν αντιπροσωπευτικές της βούλησης της κοινωνίας.

Η αλήθεια, όμως, που αναδείχθηκε μέσα από την κάλπη, είναι ότι ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Υγείας, ο οποίος αποτέλεσε εμβληματική προσωπικότητα της αντιπολιτευτικής τακτικής του ΣΥΡΙΖΑ, δεν ήταν τίποτε περισσότερο από έναν θορυβοποιό που συσπείρωνε μεν γύρω από το πρόσωπό του τον σκληρό πυρήνα των φανατικών της παράταξης του, την ίδια ώρα, όμως, απωθούσε πολύ περισσότερους.

Μια ματιά στο αποτέλεσμα των Χανίων αρκεί να πείσει και τον πλέον δύσπιστο: η Νέα Δημοκρατία σε αυτή την περιφέρεια κέρδισε επτά μονάδες περισσότερες από το 2019 (από το 34,05% ανέβηκε στο πρωτοφανές στα χρονικά ποσοστό του 41,16%), ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ απώλεσε δεκαεπτά ολόκληρες μονάδες (από το 37,35% υποχώρησε στο 20,64%) που πρέπει να είναι η μεγαλύτερη ζημιά που υπέστη σε όλη την Επικράτεια. Τι και αν σταύρωσαν τον κ. Πολάκη 10.950 από τους συνολικά 18.439 Χανιώτες που ψήφισαν τον ΣΥΡΙΖΑ;

Εν κατακλείδι, λοιπόν, μπορεί αρκετοί να έχουν παγιδευτεί στην περιώνυμη φράση του θεωρούμενου ως «γκουρού» της επικοινωνίας καθηγητή Μακ Λούαν σύμφωνα με την οποία «το μέσο είναι το μήνυμα», η πραγματική ζωή αποδεικνύει με κάθε ευκαιρία ότι, χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο όποιο μέσο -παραδοσιακό ή σύγχρονο- και αν χρησιμοποιεί κανείς, η κενότητα δεν γεφυρώνεται και ούτε καλύπτεται.

Ψυχραιμία, η υπέρτατη αρετή στις ώρες της κρίσης

 

            Σε αυτές τις τόσο κρίσιμες ώρες κατά την οποίες η χώρα, σχεδόν από τη μια άκρη ως την άλλη, δοκιμάζεται από τις καταστροφικές πυρκαγιές που πλήττουν την Αττική, την Εύβοια, την Αρχαία Ολυμπία, τη Μεσσηνία και άλλες περιοχές, είναι απορίας άξιο πόσο πολλοί συμπολίτες μας έχουν έτοιμες τις συνταγές για την πρόληψη και την καταστολή των φυσικών καταστροφών.

Από την ασφάλεια του καναπέ ή του κλιματισμένου γραφείου τους και έχοντας ως μοναδικό εργαλείο το θράσος και την ημιμάθεια, χρησιμοποιούν το πληκτρολόγιο του υπολογιστή ή του smartphone για να κάνουν υποδείξεις, να δώσουν συμβουλές, να απευθύνουν νουθεσίες, να ασκήσουν δηλητηριώδη κριτική, να δικάσουν και να καταδικάσουν όλους εκείνους που βρίσκονται στα καυτά μέτωπα και δίνουν μάχες με ολοφάνερα ασύμμετρες απειλές.

Διαδικτυακά τρολ, που βρίσκονται σε διατεταγμένη υπηρεσία ή απλώς δυσκολεύονται να ελέγξουν την κομματική τους εμπάθεια, δημοσιολογούντες και «δημοσιογράφοι» της συμφοράς, οι οποίοι έχουν γνώμη χωρίς γνώση επί παντός του επιστητού, μεταμορφώθηκαν αίφνης σε ειδικούς που παίζουν στα δάχτυλα σύνθετα ζητήματα οργάνωσης των υπηρεσιών πυρόσβεσης που κανείς άλλος στον πλανήτη δεν μπορεί να διανοηθεί. Μετρούν από τις κάμερες των κινητών τους την ένταση των ανέμων και βγάζουν συμπεράσματα για την αποτελεσματικότητα όσων επιχειρούν στα πύρινα πεδία.     

Κραυγάζουν και ολοφύρονται σχεδόν από τη στιγμή που ξέσπασαν οι πρώτες σπίθες φωτιάς. Ήταν σα να ήθελαν να πάρουν κάποια «ρεβάνς». Από ποιον άραγε; Εξαπολύθηκαν επιθέσεις ακόμη κατά των ρεπόρτερ των καναλιών που σε πολύ αντίξοες συνθήκες έδιναν τη μάχη της ενημέρωσης. «Επιστρατεύθηκαν» περιθωριακές καρικατούρες και πολιτικά απολειφάδια που επεχείρησαν να δώσουν πολιτικά χαρακτηριστικά στον πύρινο όλεθρο ο οποίος στο πέρασμα του σάρωνε τα πάντα ως συνέπεια και του παρατεταμένου καύσωνα.       

Όσο δικαιολογημένος είναι ο θυμός και η οργή όλων όσοι βλέπουν τις περιουσίες τους, σε πολλές περιπτώσεις τους κόπους μιας ολόκληρης ζωής, να γίνονται παρανάλωμα του πυρός, άλλο τόσο αδικαιολόγητη είναι η φθηνή λαϊκίστικη προσπάθεια που καταβάλουν ορισμένοι για να δρέψουν οφέλη από τον όλεθρο ο οποίος αφανίζει τον συλλογικό πλούτο που είναι τα καιόμενα δάση μας.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αντίστοιχες εικόνες έχουμε ζήσει και κατά το παρελθόν. Με περισσότερα ή με λιγότερα μποφόρ. Στην Πάρνηθα, στην Ηλεία, στο Μάτι, παλαιότερα στην Ικαρία. Από την άλλη, όμως, ουδείς μπορεί να αρνηθεί ότι χρόνο με τον χρόνο τα πράγματα γίνονται όλο και δυσμενέστερα. Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής δημιουργούν όλο και χειρότερες συνθήκες για τις ζωές όλων μας. Και μπορεί η συγκεκριμένη παραδοχή να μην συνιστά άλλοθι για να πετάξουμε ως κοινωνία λευκή πετσέτα, πλην, όμως, δεν μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια σε αυτά τα δεδομένα.

Στην παρούσα φάση, ωστόσο, εκείνο που προέχει είναι η ψυχραιμία, η οποία αποτελεί την υπέρτατη αρετή στις ώρες της κρίσης. Ο κρατικός μηχανισμός ο οποίος εμπλέκεται στην υπόθεση της προστασίας των ζωών και των περιουσιών όλων μας είναι συγκεκριμένος. Καλώς ή κακώς –και προφανώς καλώς- οι ίδιοι άνθρωποι σβήνουν τις φωτιές όποιο κόμμα και αν είναι στην εξουσία. Αλλάζουν βεβαίως οι πολιτικοί προϊστάμενοι τους, οι οποίοι δεν είναι άμοιροι και θα κριθούν για τις αποφάσεις που λαμβάνουν. Μόνον, όμως, που αυτό είναι ζήτημα της επόμενης ημέρας.

Η ώρα του απολογισμού, της κριτικής, του καταλογισμού των ευθυνών ή της απόδοσης των ευσήμων θα έρθει όταν σβήσει και η τελευταία σπίθα φωτιάς. Τότε θα φανεί αν έγιναν όσα μπορούσαν να γίνουν. Τότε θα ξέρουμε αν υπήρξε σχέδιο και πολύ περισσότερο αν αυτό λειτούργησε αποδοτικά. Ή αν οι φωτιές έσβησαν όταν έφθασαν στη θάλασσα επειδή δεν είχαν τίποτε άλλο για να κάψουν.

Τι έγινε, για παράδειγμα, στην Αρχαία Ολυμπία και στο πρώην βασιλικό κτήμα του Τατοϊου, δύο κρίσιμα σημεία που ακούγαμε και διαβάζαμε το προηγούμενο διάστημα  ότι υπήρχαν ειδικά αντιπυρικά σχέδια; Πόσο αποτελεσματικές αποδείχθηκαν οι αποφάσεις για εκκενώσεις κατοικημένων περιοχών; Τι έφταιξε και είχαμε τόσες πολλές πυρκαγιές;

Οι εύκολες εικασίες για δήθεν «ξένους πράκτορες» και υποτιθέμενους «εμπρηστές οικοπεδοφάγους» δεν πείθουν πλέον κανένα. Και είναι ευτύχημα που δεν τις επικαλέστηκε επισήμως η κυβέρνηση. Η οποία κυβέρνηση θα κληθεί λίαν συντόμως να δώσει πειστικές εξηγήσεις για το κατά πόσο τα δύο χρόνια που βρίσκεται στο τιμόνι της χώρας πήρε μαθήματα από τα προηγούμενα παθήματα.

Η ιστορία, άλλωστε, έχει αποδείξει πως, ό,τι και αν πιστεύουν όσοι θεωρούν ανόητο ή ανώριμο τον ελληνικό λαό, στις ανοικτές δημοκρατικές κοινωνίες, στις οποίες, όσο κι αν το αρνούνται τα κάθε είδους φασιστοειδή, ανήκει η ελληνική, ο τελικός κριτής όλων είναι ο πολίτης. Ο οποίος με ψυχραιμία και στον κατάλληλο χρόνο αποδίδει «τα του Καίσαρα στον Καίσαρα και τα του Θεού στον Θεό». Το ίδιο θα γίνει και τώρα!

Ο αδυσώπητος πόλεμος των διαδικτυακών στρατών

 

Αν πιστέψουμε τον διαδικτυακό στρατό που υποστηρίζει την κυβερνητική παράταξη, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κέρδισε κατά κράτος τον αρχηγό του ΣΥΡΙΖΑ στη συζήτηση των πολιτικών αρχηγών στη Βουλή.

Αν λάβουμε υπόψη μας, όμως, τα όσα αποκόμισε από την ίδια συνεδρίαση ο διαδικτυακός στρατός που είναι ταγμένος στο πλευρό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τότε πρέπει να δεχθούμε ότι ο Αλέξης Τσίπρας «ισοπέδωσε» με τη μέθοδο του οδοστρωτήρα τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Τόσο κατά τη διάρκεια της τετράωρης κοινοβουλευτικής αντιπαράθεσης, οπότε, κατά την προσφιλή τους, είχαν στηθεί στα ηλεκτρονικά τους χαρακώματα για να δημιουργήσουν τις εντυπώσεις, όσο και με την ολοκλήρωσή της, οι δύο στρατοί, τα τρολ, όπως είναι πλέον γνωστά στην καθομιλουμένη, έδωσαν ρεσιτάλ.

Ήταν, άλλωστε, η πρώτη φορά που τους αφιερώθηκε μια ολόκληρη συνεδρίαση της Βουλής των Ελλήνων. Και έπρεπε μάλλον να δικαιώσουν τη φήμη τους, αλλά και τη μεγάλη συμμετοχή που τους αναγνωρίζεται ότι έχουν πλέον στο πολιτικό γίγνεσθαι.

Είναι αλήθεια ότι οι πολιτικές συγκρούσεις μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν συνιστούν ελληνική εφεύρεση. Αντιθέτως συνιστούν πλέον ένα παγκόσμιο φαινόμενο το οποίο αναδύθηκε κατά τη δεύτερη δεκαετία του εικοστού πρώτου αιώνα και κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος εξοβελίζοντας ή περιθωριοποιώντας τους παραδοσιακούς τρόπους της πολιτικής διαμεσολάβησης και αντιπαράθεσης.

Στη χώρα μας, ειδικότερα, μοιάζει να έχουμε να κάνουμε με ένα υβρίδιο των παραδοσιακών καφενείων, που ήταν συχνά χωρισμένα σε «πράσινα» και «γαλάζια», και των εντύπων που υποστήριζαν φανατικά μια συγκεκριμένη πολιτική παράταξη.

Όπως, όμως, συμβαίνει με τα περισσότερα υβρίδια, τα χαρακτηριστικά των τρολ είναι πολύ πιο έντονα από τα πατρογονικά στοιχεία από τα οποία προέρχονται. Βοηθούσης και της ανωνυμίας που εξασφαλίζει το Διαδίκτυο, οι αντιπαραθέσεις που γίνονταν στους παλαιούς καφενέδες ή μέσα από τους ξύλινους τίτλους και την υπόλοιπη αρθρογραφία των εφημερίδων του παρελθόντος ήταν επιπέδου Παρθεναγωγείου συγκριτικά με τον φανατισμό, τη μισαλλοδοξία και την εχθροπάθεια που εκφράζεται στις μέρες μας μέσα από τις αναρτήσεις στα νέα μέσα: Facebook, Twitter, blogs, κλπ.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έφεραν σημαντικές αλλαγές στις σύγχρονες κοινωνίες και συνέβαλαν αποφασιστικά στην ταχύτερη μετάδοση των πληροφοριών. Μεγάλη επίσης υπήρξε η συνδρομή τους στην εμπέδωση συνθηκών διαφάνειας, αφού η αδιαμεσολάβητη πληροφόρηση παρέκαμψε πολλά εμπόδια που ορθώνονταν παλαιότερα λόγω του περιορισμένου αριθμού των μέσων εκπομπής που, ως εκ τούτου, επέτρεπαν περισσότερο έλεγχο, αλλά και μεγαλύτερη χειραγώγηση στις πληροφορίες που διακινούνταν στη δημόσια σφαίρα και έφθαναν στους πολίτες.

Δίπλα, όμως, σε αυτή τη φωτεινή πλευρά των πραγμάτων, υπάρχει και η σκοτεινή, καθώς ο κάθε διαταραγμένος που έχει στα χέρια του το πληκτρολόγιο ενός υπολογιστή, tablet ή smartphone, μπορεί να μεταδώσει και να μοιραστεί με πολλούς άλλους τις δικές του φαντασιώσεις ή τα κουτσομπολιά και τις ανυπόστατες φήμες, των οποίων έγινε δέκτης ή είναι απλός κατασκευαστής.

Το φίλτρο που έβαζαν παλαιότερα οι επαγγελματίες της ενημέρωσης, καθώς είχαν την ευθύνη αυτού που κυκλοφορούσε, έχει πλέον καταργηθεί. Και μοιραία επέρχεται η ισοπέδωση των πάντων και εμπεδώνεται το αίσθημα ότι «όλα επιτρέπονται», πολύ περισσότερο όταν αυτό γίνεται ανωνύμως και χωρίς συνέπειες.

Όλα όσα έγιναν τις προηγούμενες ημέρες με τις άθλιες και χυδαίες διαδόσεις που επιχειρούσαν να συνδέσουν την κυβέρνηση με κυκλώματα παιδεραστίας αποτελούν ένα πολύ χαρακτηριστικό δείγμα των επικινδύνων ατραπών στις οποίες οδηγείται η κομματική αντιπαράθεση όταν η πληροφόρηση γίνεται έρμαιο στις σκοτεινές επιδιώξεις των διαδικτυακών στρατών που συνήθως μισθώνονται, αλλά σε πολλές περιπτώσεις στρατεύονται, με σκοπό να εξαπολύουν επιθέσεις κατά των αντίπαλων στρατοπέδων, αδιαφορώντας αν όλα αυτά που εκπέμπονται δεν αποτελούν παρά δηλητήριο που καταστρέφει την κοινωνική συνοχή και συμβίωση.

Όποιος παρακολούθησε τη συζήτηση στη Βουλή αντιλήφθηκε τη δυσκολία του κ. Τσίπρα να αποκηρύξει το φαινόμενο. Ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ και τέως πρωθυπουργός πήρε μεν κάποιες αποστάσεις από τις ακρότητες περί κυβερνητικής παιδεραστίας, δεν τόλμησε, όμως, να πάει ένα βήμα παραπέρα και να στηλιτεύσει τα στελέχη και τους πολιτικούς της παράταξής του που εκπέμπουν διχαστικό λόγο, είναι διακινητές fakenews ή συκοφαντικών επιθέσεων κατά πολιτικών του αντιπάλων.

Από την άλλη, βεβαίως, και ο νυν πρωθυπουργός χειρίστηκε με το… γάντι τους μαχητές του δικού του πολιτικού χώρου που εκφράζονται ακραία κατά των δικών του αντιπάλων. Έδειξε μάλιστα να δικαιολογεί τις επιθέσεις όταν οι… αγωνιστές του πληκτρολογίου είναι απλοί πολίτες και όχι αξιωματούχοι.

Εν ολίγοις, λοιπόν, το βασικό συμπέρασμα το οποίο εξήχθη από τη συζήτηση που έγινε στη Βουλή κάθε άλλο παρά δικαίωσε τον σκοπό για τον οποίο διεξήχθη και αφορούσε «την ποιότητα της Δημοκρατίας και του Δημοσίου Διαλόγου» στον απόηχο του απόλυτου ξεστρατίσματος που κινδυνεύει να υποστεί το ελληνικό «#metoo» προκειμένου να δικαιολογήσουν τον ρόλο τους οι διαδικτυακοί κομματικοί στρατοί.

Και αν υπολογίσει κανείς ότι –τυπικά, τουλάχιστον- απέχουμε είκοσι οκτώ ολόκληρους μήνες από τις επόμενες εκλογές, μπορείτε να αναλογιστείτε τι μας επιφυλάσσει ακόμη ο αδυσώπητος πόλεμος των διαδικτυακών στρατών που όσο θα πλησιάζουν οι κάλπες θα γίνεται όλο και πιο σκληρός…