Επιτέλους, μια παραίτηση!

            Αν κατάλαβα καλά, ο μόνος… «χαμένος» αυτών των εκλογών είναι ο υποψήφιος ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Κωστής Μουσουρούλης, ο οποίος με μια δήλωσή του, έξω από τα συνηθισμένα, εξέλαβε το γεγονός ότι δεν κατάφερε να εκλεγεί ως λόγο αποχώρησης από την πολιτική και, χωρίς περιστροφές ή προσχήματα, ανακοίνωσε την έξοδό του από τον πολιτικό στίβο.

Δεν ξέρω αν είναι η ευρωπαϊκή κουλτούρα που υπαγόρευσε στον 51χρονο πολιτικό μια τέτοια στάση, αφού πριν μπει ενεργό στην πολιτική και διεκδικήσει την εκλογή του στο αξίωμα του βουλευτή Χίου, υπήρξε στέλεχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ούτε μπορώ να… πάρω όρκο ότι ο κ. Μουσουρούλης παραιτήθηκε οικειοθελώς από το Κοινοβούλιο για να συμπεριληφθεί στο ευρωψηφοδέλτιο του κόμματος του και να μπει στο πανελλαδικό κυνήγι του σταυρού, που, όπως αποδεικνύεται, είναι γόνιμο σπορ για αναγνωρίσιμους και όχι για γνώστες.

Ξέρω, όμως, ότι μια πλειάδα συναδέλφων του βουλευτών από όλα τα κόμματα που το «έπαιξαν δίπορτο», διεκδικώντας αυτοδιοικητικά αξιώματα σε Δήμους και Περιφέρειες από την ασφάλεια του βουλευτικού αξιώματος, παρότι «μαυρίστηκαν» -σε ορισμένες, μάλιστα, περιπτώσεις «αγρίως»- από τους ψηφοφόρους των περιοχών που εκτέθηκαν, από σήμερα που ξεκινούν και πάλι οι εργασίες της Βουλής, επιστρέφουν στα έδρανα, σαν να μη συνέβη τίποτε.

Πως, όμως, να περιμένει κανείς κάτι διαφορετικό από τους βουλευτές, όταν το σήμα του «δεν τρέχει τίποτε» το έδωσαν οι ηγέτες των κομμάτων τους, αφού σχεδόν στο σύνολό τους, έκαναν ακριβώς το ίδιο όταν από την Κυριακή το βράδυ που εκδόθηκαν τα αποτελέσματα συμπεριφέρονται με το προσχηματικό πρότυπο του… «ούτε γάτα, ούτε ζημιά».

Από τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, που το κόμμα του έχασε επτά ολόκληρες μονάδες, δηλαδή περίπου το ένα τέταρτο των ψήφων του Ιουνίου του 2012, ως τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Ευάγγελο Βενιζέλο, ο οποίος λίγο έλειψε να… πανηγυρίσει επειδή το κόμμα του εγκαταλείφθηκε μόνον από έναν στους τρεις που το είχαν προτιμήσει στο προ διετίας προηγούμενο ιστορικό χαμηλό του, ουδείς τους έδειξε την ανάγκη να αναγνωρίσει σφάλματα και παραλείψεις.

Περιορίστηκαν και οι δυο τους στη διαπίστωση ότι «δεν σάρωσε ο ΣΥΡΙΖΑ» ή στον γενικόλογο βερμπαλισμό «πήραμε το μήνυμα», πηγαίνοντας παρακάτω.

Και αν ο πρωθυπουργός με τον αντιπρόεδρο θεωρούν ότι μπορούν να καλυφθούν (;) πίσω από τον ανασχηματισμό της κυβέρνησης που ετοιμάζουν, πιστεύοντας ότι έτσι μπορούν να μεταθέσουν στις πλάτες των υπουργών τους ένα μέρος της ευθύνης που τους καταλόγισαν οι πολίτες, αναρωτιέμαι, ειλικρινά, πως επιμένουν να κάθονται στις ίδιες καρέκλες οι μεγάλοι ηττημένοι αυτών των εκλογών που είναι, δίχως αμφιβολία, οι επικεφαλής των Ανεξάρτητων Ελλήνων Πάνος Καμμένος και της ΔΗΜ.ΑΡ. Φώτης Κουβέλης.

Η στάση, ειδικά, που τηρεί ο κ. Κουβέλης, ένας πολιτικός που προς τα έξω, τουλάχιστον, εξέπεμπε ένα ήθος διαφορετικό από τα συνήθη των κλασσικών επαγγελματιών της πολιτικής, είναι άξια μεγάλης απορίας. Αλήθεια, τι άλλο πρέπει να συμβεί στο κόμμα του, για να αναλάβει ο ίδιος την ευθύνη; Πόσο κάτω από το 1,2%, που πήρε στις ευρωεκλογές, χρειάζεται να πέσει η ΔΗΜΑΡ για να αναγνωρίσει ο πρόεδρος της ότι απέτυχε η ηγεσία του;

Στην πολιτική, όπως, άλλωστε, και στην ίδια τη ζωή, έχει, βεβαίως, σημασία πως μπαίνεις και πως πορεύεσαι. Εξίσου, όμως, σημαντικό είναι και το πως φεύγεις. Υπό την έννοια που εκπέμπει η λαϊκή ρήση, σύμφωνα με την οποία «τα στερνά τιμούν τα πρώτα», που παραπέμπει στην υστεροφημία, η οποία σε ακολουθεί όταν γενναία πορεύεσαι, αλλά και όταν, εξίσου γενναία, αποχωρείς. Ακόμη και όταν μια τέτοια πράξη αποδειχθεί ότι είναι προσωρινή και όχι παντοτινή.

Η τακτική που ακολουθεί ο πρόεδρος της ΔΗΜ.ΑΡ. είναι, δυστυχώς, ο κανόνας που ακολουθείται στα ελληνικά πολιτικά ήθη. Δείτε, άλλωστε, πόσοι πρώην αξιωματούχοι, που αποδοκιμάστηκαν, κάποιοι αρκετές φορές, από τον ελληνικό λαό, περιφέρουν το πολιτικό τους σαρκίο, επιμένοντας –μέχρι (φυσικού) θανάτου…- να διεκδικούν ρόλους και στόχους, στους οποίους απέτυχαν κατ΄ επανάληψη.

Γι΄ αυτό και η περίπτωση της παραίτησης του κ. Μουσουρούλη, που ήταν η αφορμή για τούτο το σημείωμα, είναι αξιομνημόνευτη. Για να μπορεί κανείς να αναφωνήσει: Επιτέλους, μια παραίτηση!

Το θεσμικό μάθημα από το «πάθημα Κασιδιάρη»

Τις παραμονές της πρόσφατης συζήτησης για το πολυνομοσχέδιο που επικύρωσε τη συμφωνία με την τρόικα και εξ αφορμής της άγνοιας για το περιεχόμενό του που είχαν ακόμη και αρμόδιοι υπουργοί, ως την τελευταία ώρα της κατάθεσης του στη Βουλή για να ψηφιστεί με κατεπείγουσα διαδικασία, από αυτή εδώ τη στήλη αναρωτιόμουν αν υφίσταται το υπουργικό συμβούλιο ως θεσμικό όργανο της κυβέρνησης ή αν… καταργήθηκε με κάποια μνημονιακή τροπολογία και δεν το… πήραμε είδηση.

Απάντηση, προφανώς και δεν έλαβα ποτέ για το –ούτως ή άλλως- ρητορικό αυτό ερώτημα. Πρέπει, ωστόσο, να ομολογήσω ότι όταν το έθετα δεν περίμενα ότι τόσο γρήγορα και με τόση ενάργεια θα αναδεικνυόταν η πλήρης κατάπτωση του θεσμού του υπουργικού συμβουλίου, όπως προκύπτει από τις δραστηριότητες του απελθόντος, μετά την παγίδευσή του από τον χρυσαυγίτη βουλευτή Ηλία Κασιδιάρη, γενικού γραμματέα της κυβέρνησης κ. Παναγιώτη Μπαλτάκου.

Αντί να ασχολείται με την προετοιμασία των συνεδριάσεων του υπουργικού συμβουλίου, που ήταν η βασική και μόνη αρμοδιότητα που ο νόμος έδινε στον κ. Μπαλτάκο, ο τελευταίος παρότι υπηρετούσε αρχικά μια τρικομματική και στη συνέχεια μια δικομματική κυβέρνησηλειτουργούσε, κατά τη δημόσια ομολογία του, ως κομματικόστέλεχος της Νέας Δημοκρατίας που ενδιαφερόταν να μη χάσει ψήφους το κόμμα του. Και γι΄ αυτό, όπως τουλάχιστον είπε, ανέπτυσσε τις ανάρμοστες, όπως αποδεικνύονται, σχέσεις του με τα στελέχη της Χρυσής Αυγής.

Στο πλαίσιο των τελευταίων αποκαλύψεων και ανεξάρτητα από τις πολιτικές παρενέργειες που δημιουργούν αυτές και τις νοοτροπίες που αναδεικνύουν, δεν χρειάζεται κανείς να είναι… θεσμολάγνος για να επισημάνει το γεγονός ότι η δημόσια υπηρεσία, την οποία είχε αναλάβει ο κ. Μπαλτάκος, υπολειτουργούσε και ο ίδιος μοιραία την αντιμετώπιζε ως… πάρεργο.

Αυτό που συμβαίνει τους τελευταίους είκοσι ένα μήνες κατά τους οποίους βρίσκεται στην κυβέρνηση το συγκεκριμένο σχήμα, δεν έχει το προηγούμενό του, σίγουρα στα εγχώρια και μάλλον στα παγκόσμια χρονικά διακυβέρνησης. Το υπουργικό συμβούλιο δεν έχει συνεδριάσει ούτε μια φορά, αν εξαιρέσει κανείς τις δύο τυπικές συνεδριάσεις που έγιναν κατά τη συγκρότηση του αρχικού τρικομματικού σχήματος και εν συνεχεία με τον ανασχηματισμό που έγινε όταν αποχώρησε η ΔΗΜΑΡ.

Το απίστευτο αυτό ρεκόρ που καταγράφεται στο παθητικό της σημερινής συγκυβέρνησης, προφανώς και δεν το χρεώνεται ο κ. Μπαλτάκος. Το χρεώνονται εξ αδιαιρέτου και εις ολόκληρον ο πρωθυπουργός κ. Αντώνης Σαμαράς και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, οι οποίοι επέλεξαν έναν καταφανώς αδιαφανή και αντιθεσμικό τρόπο διακυβέρνησης που προσβάλει όχι μόνον τους συνεργάτες τους που, μόνον τύποις, είναι μέλη ενός (ανύπαρκτου) υπουργικού συμβουλίου, αλλά και τους πολίτες που γίνονται μάρτυρες αυτής της απαράδεκτης λειτουργίας.

Αν το υπουργικό συμβούλιο λειτουργούσε, όπως προβλέπεται στο Σύνταγμα και τους νόμους, αρκετά πράγματα θα μπορούσαν να ήταν διαφορετικά και πολλές παρενέργειες και αρρυθμίες θα είχαν αποφευχθεί.

Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς; Το αιφνιδιαστικό λουκέτο στη δημόσια ραδιοτηλεόραση με πράξη νομοθετικού περιεχόμενου, ερήμην των κυβερνητικών εταίρων της ΝΔ;  Ή τα συνεχή μπλόκα του γενικού γραμματέα σε νομοθετικές πρωτοβουλίες κυβερνητικών στελεχών, με αποκορύφωμα το πρόσφατο «πήγαινε έλα» στη Βουλή με την τροποποίηση στο μεταναστευτικό νόμο;

Το γεγονός ότι δεν συνεδρίασε ούτε μια φορά το υπουργικό συμβουλίου για να ακουστούν οι απόψεις των υπουργών –ή, έστω, να ενημερωθούν για τις ειλημμένες αποφάσεις, διάολε!- άφηνε όλο το περιθώριο στον κ. Μπαλτάκο να αυτενεργεί και να δρα με την εικαζόμενη βούληση του πρωθυπουργού και στο όνομα του ότι ήταν ένας από τους στενότερους και παλαιότερους του κ. Σαμαρά.

Η κρίση του περασμένου Ιουνίου που οδήγησαν στην αποδυνάμωση της κυβερνητικής σταθερότητας, με την απομάκρυνση της ΔΗΜΑΡ από το συγκυβερνών σχήμα, δεν φάνηκε, δυστυχώς, να δίδαξαν κάτι στους κυβερνητικούς εταίρους, οι οποίοι συνέχισαν στο ίδιο μοτίβο.

Μένει να δούμε αν οι αποκαλυφθέντες αυτές τις μέρες ερασιτεχνικοί χειρισμοί του κ. γενικού και οι ανάρμοστες σχέσεις που είχε αναπτύξει με την εγκληματική οργάνωση της Χρυσής Αυγής, μπορεί να αποτελέσουν την αφορμή για να αποκατασταθεί η θεσμική λειτουργία του υπουργικού συμβουλίου. Όσο –και αν…- υπάρχει ακόμη χρόνος για να μετατραπεί το «πάθημα Κασιδιάρη» σε θεσμικό μάθημα.

«Όταν δεν ξέρεις που πας, όλοι οι δρόμοι σε οδηγούν εκεί»

Τα νομικά δεν είναι –και δεν θα μπορούσαν να είναι- το «ισχυρό χαρτί» του προέδρου κ. Αλέξη Τσίπρα. Γι΄ αυτό και μόνο κακοί σύμβουλοι μπορούν να χαρακτηριστούν όσοι τον οδήγησαν στον χειρισμό που επέλεξε να κάνει στο ζήτημα του πολυνομοσχεδίου με την υποβολή της πρότασης μομφής κατά του υπουργού Οικονομικών κ. Γιάννη Στουρνάρα και εν συνεχεία κατά του προέδρου της Βουλής κ. Ευάγγελου Μεϊμαράκη.

Ο νομικός μανδύας, με τον οποίο θέλησε ο κ. Τσίπρας να επενδύσει μια σημαντική πολιτική πρωτοβουλία, όπως ήταν η πρόθεσή του να καθυστερήσει την ψήφιση της συμφωνίας με την τρόικα, αποδείχθηκε διάτρητος. Και δεν θα μπορούσε να έχει διαφορετική κατάληξη η κίνησή του, αφού το γήπεδο στο οποίο επεχείρησε να παίξει ήταν, εκ προοιμίου, άγονο για τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και οι αντίπαλοί του, ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, εν προκειμένω, είχαν αδιαμφισβήτητο πλεονέκτημα.

Το κρίσιμο, όμως, λάθος του κ. Τσίπρα, δεν είναι τόσο ότι δεν είχε έτοιμη πειστική επιχειρηματολογία –δείγμα ότι η πρότασή του δεν είχε τύχει ανάλογης επεξεργασίας- για να αντικρούσει την κυβερνητική απόρριψη, όσο ότι έδειξε ανέτοιμος να αξιοποιήσει την κοινοβουλευτική συζήτηση για να προβάλει μια ολοκληρωμένη εναλλακτική πρόταση εξουσίας που είναι το ζητούμενο για κάθε αξιωματική αντιπολίτευση που θέλει να δώσει την εντύπωση ότι βαδίζει ακάθεκτη προς την κυβέρνηση.  

Άλλωστε, ακόμη και αν η κυβέρνηση αποδεχόταν τη δική του, ανίσχυρη, ερμηνεία και διακοπτόταν η συζήτηση του πολυνομοσχεδίου για να προηγηθεί η πρόταση δυσπιστίας κατά του υπουργού Οικονομικών, τα ενδεχόμενα επικοινωνιακά κέρδη που προσδοκούσαν οι συνεργάτες του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ από τον κοινοβουλευτικό αιφνιδιασμό που επιστράτευσε, μάλλον θα ήταν μικρότερα από τη ζημιά που, ούτως ή άλλως, του προκαλεί ο ανέξοδος και στείρος ακτιβισμός στον οποίο επιδόθηκε.

Δεν χρειάζεται, εξάλλου, κανείς να ενστερνίζεται την κυβερνητική επιχειρηματολογία για να διαπιστώσει ότι η αμφισβήτηση του πρωτογενούς πλεονάσματος ή η εκ των προτέρων διαμαρτυρία για το ενδεχόμενο επιστροφής της χώρας στις αγορές, μαρτυρούν ότι η αξιωματική αντιπολίτευση επενδύει στην αποτυχία της κυβέρνησης που στην παρούσα συγκυρία περισσότερο παρά ποτέ ταυτίζεται με την καταστροφή της χώρας.

Από μια υπεύθυνη αντιπολίτευση που φιλοδοξεί –και μάλιστα «οσονούπω», όπως ισχυρίζονται τα στελέχη της- να κυβερνήσει τη χώρα, το αναμενόμενο είναι να αξιοποιήσει μια τόσο κρίσιμη κοινοβουλευτική διαδικασία για να αποδομήσει άρθρο προς άρθρο και διάταξη προς διάταξη τη συμφωνία με την τρόικα και να αντιπαραβάλει τις εναλλακτικές προτάσεις της για όλα τα κρίσιμα ζητήματα που ρυθμίζονται με το κυβερνητικό πολυνομοσχέδιο.

Δυστυχώς, όμως, το προφανές άγχος που, όπως φαίνεται, καταλαμβάνει την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ από τις δημοσκοπήσεις που δείχνουν, η μια μετά την άλλη, να διαψεύδουν τις ελπίδες της να κατακτήσει την εξουσία, άκοπα και μόνον από τα λάθη των κυβερνώντων, όπως είχε προεξοφλήσει, αντί να τους οδηγεί σε αναθεώρηση της τακτικής του «ώριμου φρούτου» που ακολουθούν από την επομένη των τελευταίων βουλευτικών εκλογών, τους κάνει να επιμένουν στην αφελή στρατηγική ότι η κυβέρνηση θα πέσει «εκ των έσω».   

Στην αρχή ήταν οι λαϊκές κινητοποιήσεις που θα ανέτρεπαν την κυβερνητική πολιτική και θα εκφραζόταν με το… σκίσιμο του Μνημονίου στο Σύνταγμα. Μετά ήρθαν οι εκκλήσεις προς τους κυβερνητικούς βουλευτές να καταψηφίσουν τα νομοσχέδια. Στην πρώτη περίπτωση αποκαλύπτεται η αδυναμία να ερμηνευθεί το πραγματικό λαϊκό αίσθημα. Ενώ στη δεύτερη αναδεικνύεται η δυσκολία να εκτιμηθεί το αίσθημα αυτοσυντήρησης των  βουλευτών.  

Το αποτέλεσμα όλων αυτών το είδαμε την Κυριακή τόσο στις λαϊκές κινητοποιήσεις όσο και στην ψήφο των βουλευτών. Πολύ περισσότερο, όμως, το είδαμε στις έρευνες της κοινής γνώμης που δείχνουν την αξιωματική αντιπολίτευση καθηλωμένη. Και, παρά τα σκληρά μνημονιακά μέτρα των τελευταίων είκοσι μηνών, να εμφανίζεται αδύναμη να συσπειρώσει ακόμη και πολίτες που ψήφισαν τον ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Ιουνίου του 2012 και είδαν τις προσδοκίες τους να διαψεύδονται.

Τι άλλο, άραγε, από έλλειψη πειστικής εναλλακτικής πρότασης εξουσίας αποκαλύπτει αυτό; Και ποιος μπορεί να ελπίσει ότι κοινοβουλευτικοί τακτικισμοί με προσχηματικές προτάσεις μομφής μπορούν να καλύψουν το τεράστιο έλλειμμα αξιοπιστίας που δείχνει να βαραίνει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και αναδύεται μέσα από τις κραυγαλέες εσωτερικές προγραμματικές αντιφάσεις και τις αλλοπρόσαλλες επιλογές προσώπων στις αυτοδιοικητικές εκλογές;         

Με αυτά και με πολλά άλλα έχω την αίσθηση ότι στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει να βρίσκει την εφαρμογή του ο αφορισμός του Άγγλου συγγραφέα Λιούις Κάρολ, σύμφωνα με τον οποίο «όταν δεν ξέρεις που πας, όλοι οι δρόμοι σε οδηγούν εκεί».

Κεντροαριστερά και Κρίση είναι συγκοινωνούντα δοχεία

Όσοι πιστεύουν ότι η Κρίση που διέρχεται η χώρα είναι πρωτίστως πολιτική, προφανώς και δεν εκπλήσσονται για τα όσα συμβαίνουν στο ΠΑΣΟΚ και στον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς. Αν δεν βολεύεται κάποιος πίσω από απλοϊκά ερμηνευτικά σχήματα και διαχωρισμούς σε «μνημονιακά» και «αντιμνημονιακά» στρατόπεδα, εύκολα αναγνωρίζει τους πολυπαραγοντικούς πολιτικούς λόγους για τους οποίους η Ελλάδα παγιδεύτηκε στο Μνημόνιο και δεν μπορεί να ξεφύγει επειδή ακριβώς δεν έχουν αναιρεθεί τα αίτια που μας έφεραν εδώ που είμαστε.

            Η παρεοκρατία και η έλλειψη συνεργατικού πνεύματος, ο αμοραλισμός και η προσχηματική στοίχιση με όρους προσωπικού βολέματος, ο αριβισμός και η καθυπόταξη των θεσμικών λειτουργιών στην υπηρεσία της προσωπικής ανέλιξης, η κατασκευή –εσωτερικών ή εξωτερικών- εχθρών και η μόνιμη επωδός της μετάθεσης των ευθυνών στους «άλλους», υπήρξαν και, δυστυχώς, παραμένουν βασικά συστατικά του τρόπου λειτουργίας του εγχώριου πολιτικού συστήματος.

Τα φαινόμενα αυτά που διατρέχουν οριζόντια όλο το πολιτικό σκηνικό, βρήκαν την αποθέωσή τους στο ΠΑΣΟΚ, στα στελέχη του για την ακρίβεια, τα οποία, επειδή υπήρξαν επί δεκαετίες βασικός πυλώνας του πολιτικού συστήματος, παραμένουν εμποτισμένα με αυτές τις νοοτροπίες. Τις νοοτροπίες που, κακά τα ψέματα, είναι εκείνες που έθρεψαν τις πελατειακές σχέσεις και την αποκαλούμενη παροχολογία, που τάισαν το τέρας της διαφθοράς και θέριεψαν τη διαπλοκή. 

Για όσους δεν είναι τυφλωμένοι από τα κομματικά πάθη, δεν είναι το ΠΑΣΟΚ που εφηύρε τις πελατειακές σχέσεις και την παροχολογία –ποιος, άλλωστε, ξέχασε τις επιταγές που μοίραζε ο Γεώργιος Ράλλης την παραμονή των εκλογών του 1981;- ούτε τα στελέχη του είναι τα μόνα που βαρύνονται με τα αμαρτήματα της διαπλοκής και της διαφθοράς, αμαρτήματα που είναι παρόντα στον δημόσιο βίο πριν από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους.

Καλώς ή κακώς, όμως, το ΠΑΣΟΚ φέρει τις βαρύτερες ευθύνες για όσα συνέβησαν στον τόπο τα προηγούμενα χρόνια, όχι μόνον επειδή κυβέρνησε το μεγαλύτερο διάστημα της τελευταίας τεσσαρακονταετίας, αλλά κυρίως διότι από δύναμη αλλαγής της κοινωνίας, όπως εμφανίστηκε τα πρώτα χρόνια της ίδρυσης του αλλά και σε κάποιες φάσεις της δράσης του μεταγενέστερα, μετατράπηκε σε φορέα αναπαραγωγής και μεγέθυνσης σχεδόν όλων των αρνητικών παραγόντων που έχουν οδηγήσει στη σημερινή κρίση.    

            Γι΄ αυτό και μετά από όσα έγιναν την τελευταία τετραετία, το μεγαλύτερο δυστύχημα είναι ότι τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ στην πλειονότητά τους δεν κάνουν καμία προσπάθεια αποτοξίνωσης από αυτές τις παρωχημένες νοοτροπίες, δείχνοντας να μην αντιλαμβάνονται ότι στην πραγματικότητα πριονίζουν το κλαδί πάνω στο οποίο κάθονται και οσονούπω θα τους οδηγήσει όλους μαζί σε μια ανεπίστρεπτη πτώση.

            Καθώς γράφω όλα τούτα, αναλογίζομαι ποια εντύπωση μπορεί να αποκόμισε ο Γερμανός πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου κ. Μάρτιν Σουλτς, ο οποίος, ως υποψήφιος των ευρωσοσιαλιστών για την προεδρία της Κομισιόν, βρέθηκε  τις προηγούμενες μέρες στη χώρα μας και συμμετείχε στη Συνδιάσκεψη της νεοϊδρυθείσας «Ελιάς», από την οποία απουσίαζε ο πρώην πρωθυπουργός κ. Γιώργος Παπανδρέου και η πλειονότητα των πολιτικών του φίλων.

            Τι είναι, άραγε, αυτό που χωρίζει τη σημερινή ηγεσία του ΠΑΣΟΚ με την προηγούμενη; Και γιατί ο κ. Σουλτς έπρεπε να φύγει από το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας που συνεδρίαζε η «Ελιά» για να συναντήσει τον κ. Φώτη Κουβέλη, ο οποίος –με πρώην υπουργούς του ΠΑΣΟΚ στην προμετωπίδα- έκανε το δικό του συνεργατικό σχήμα, παρότι δηλώνει κι εκείνος ευρωσοσιαλιστής;

            Δεν ξέρω ποιος ευθύνεται λιγότερο ή περισσότερο γι΄ αυτούς τους μικρούς «εμφυλίους» που συμβαίνουν όλο και συχνότερα στην πολύπαθη Κεντροαριστερά. Δεν έχει νόημα, άλλωστε, ο επιμερισμός της ευθύνης όταν οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές καλύπτονται πίσω από προσχηματικές δικαιολογίες για να στηρίξουν τις θέσεις τους και δεν ομολογούν τις μύχιες επιδιώξεις τους, καταφεύγοντας σε προφάσεις («εν αμαρτίαις», προφανώς).

            Πιστεύει, για παράδειγμα, ο κ. Κουβέλης ότι τον «πούλησε» ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ το περασμένο καλοκαίρι με την κρίση της ΕΡΤ; Ας μιλήσει ανοικτά και ας εξηγήσει αναλυτικά τι διημείφθη μεταξύ τους. Είναι η παρουσία του κ. Βενιζέλου στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ ο μόνος λόγος για τον οποίο η ΔΗΜΑΡ δεν συμπορεύεται με την «Ελιά»; Δεν έχει παρά το πει δημόσια, αντί να μαζεύει γύρω του κάθε… πονεμένο πρώην στέλεχος του ΠΑΣΟΚ που πηγαίνει κοντά του καθοδηγούμενο από κάποιο παλαιό ή νεότερο γινάτι.   

Φοβάται, πραγματικά, ο κ. Παπανδρέου ότι ο κ. Βενιζέλος με την «Ελιά» καταργεί το «μαγαζί» που έστησε ο πατέρας του; Ας βγει ανοικτά και ας αντιδράσει από τώρα, χωρίς να περιμένει να επωφεληθεί από τη συντριβή των ευρωεκλογών. Είναι πεπεισμένος ο πρώην πρωθυπουργός ότι θα ήταν καλύτερα με τον ίδιο στο κομματικό τιμόνι; Ιδού πεδίο δόξης λαμπρό, ας δηλώσει ότι είναι έτοιμος να διεκδικήσει, εκ νέου, την ηγεσία. 

Έχω πλήρη επίγνωση ότι τίποτε από τα πιο πάνω δεν θα συμβεί. Γιατί αν ήταν να συμβούν, θα είχαμε αρχίσει να βγαίνουμε από την γενικευμένη και παρατεταμένη Κρίση που μας ταλανίζει και ξεπερνά το επιφαινόμενο της οικονομικής καχεξίας. Κατά την άποψή μου, το ΠΑΣΟΚ και εν γένει ο χώρος της Κεντροαριστεράς, για ιστορικούς λόγους, λειτουργούν σε σχέση με την Κρίση όπως τα συγκοινωνούντα δοχεία.

Η Κρίση, άλλωστε, είναι ταυτισμένη με τα άκρα, για τα οποία αποτελεί γενεσιουργό αιτία. Όσο, λοιπόν, επιμένει η Κρίση, τόσο ο χώρος της μετριοπάθειας και της ευθύνης θα συνθλίβεται συρρικνούμενος από τις προσωπικές επιδιώξεις πολιτικών μετριοτήτων. Γι΄  αυτό και οι ωδίνες για τη νέα Κεντροαριστερά θα είναι παρατεταμένες. Και η ουσιαστική ανασυγκρότηση του χώρου θα ξεκινήσει όταν η χώρα θα καταφέρει να πετάξει τα μνημονιακά δεκανίκια και να πορευθεί αυτοδύναμη. Έως τότε, θα δούμε και θα ακούσουμε πολλά…

Τα καλά και συμφέροντα δι΄ ημάς…

Την απορία του εξέφραζε στο μέσον της παρελθούσας εβδομάδας ο Πρόεδρος της Βουλής Ευάγγελος Μεϊμαράκης σε ομήγυρη, κοινώς «πηγαδάκι», συναδέλφων του βουλευτών και δημοσιογράφων, επειδή, όπως έλεγε, δύο προτάσεις του που έχει διατυπώσει εδώ και πάνω μια μιάμιση δεκαετία και με τις οποίες, κατά την έκφρασή του, «όλοι συμφωνούν», δεν υλοποιούνται.

Η μια από τις προτάσεις του κ. Μεϊμαράκη ήταν  να υπάρχει ασυμβίβαστο διεκδίκησης αξιωμάτων στην αυτοδιοίκηση από εν ενεργεία βουλευτές, ώστε όποιο από τα μέλη της Βουλής θέλει να εκλεγεί δήμαρχος ή περιφερειάρχης να είναι υποχρεωμένος να υποβάλει την παραίτησή του από το Κοινοβούλιο, όπως, άλλωστε, συμβαίνει με όσους κάνουν την αντίστροφη πορεία.

Η δεύτερη πρόταση του προέδρου της Βουλής ήταν να εφαρμοστεί σταυρός προτίμησης και στις ευρωεκλογές, ώστε να πάψει ο διορισμός των ευρωβουλευτών που επί της ουσίας γίνεται από τις κομματικές ηγεσίες, οι οποίες, κατά τεκμήριο, επιλέγουν πρόσωπα χωρίς λαϊκή απήχηση από τον κύκλο των «κολλητών» τους, με αποτέλεσμα οι πολίτες να αδιαφορούν για το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών.

Δεν πέρασαν παρά λίγα εικοσιτετράωρα και οι δύο κυβερνητικοί εταίροι, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς και ο αντιπρόεδρος Ευάγγελος Βενιζέλος, συναντήθηκαν και, ερήμην –ως συνήθως- των κομμάτων τους, συμφώνησαν να αποδεχθούν τη δεύτερη από τις προτάσεις του κ. Μεϊμαράκη. Να αλλάξουν, δηλαδή, τον εκλογικό νόμο των ευρωεκλογών, εφαρμόζοντας για πρώτη φορά σταυρό προτίμησης στην εκλογή των ευρωβουλευτών, η οποία από το 1981, οπότε ψηφίσαμε για πρώτη φορά εκπροσώπους στο Ευρωκοινοβούλιο με νόμο που εισήγαγε η κυβέρνηση Γεωργίου Ράλλη, γίνεται ανελλιπώς με λίστα.

Είναι βέβαιο ότι οι αρχηγοί των δύο κυβερνητικών κομμάτων έχουν τη δύναμη να επιβάλουν στα μέλη των κοινοβουλευτικών ομάδων τους, αυτό το πισωγύρισμα, αφού μια τέτοια αλλαγή δεν θίγει εκείνους που θα την ψηφίσουν. Αντιθέτως, την άλλη πρόταση για την καθιέρωση κωλύματος στους εν ενεργεία βουλευτές που θέλουν να το έχουν δίπορτο και να κατεβαίνουν στις αυτοδιοικητικές εκλογές χωρίς να θυσιάζουν την έδρα που κατέχουν, οι κύριοι Σαμαράς και Βενιζέλος την άφησαν στην άκρη, προφανώς επειδή δεν θα συναντούσε την απαραίτητη πλειοψηφία, καθώς βουλευτές από τα περισσότερα κόμματα είναι ή δηλώνουν έτοιμοι –και με τις αρχηγικές ευλογίες- να δοκιμάσουν την τύχη τους στη διεκδίκηση τοπικών αξιωμάτων. 

Βλέπετε, όσο ευχάριστα και αν ηχούν οι εξαγγελίες για  εξυγίανση του πολιτικού συστήματος, τόσο δυσκολότερη καθίσταται η εφαρμογή τους, κυρίως όταν το συλλογικό συμφέρον υποτάσσεται στην ατομική –η κομματική- επιδίωξη. Και, προπαντός, όταν η κομματοκρατία και το πελατειακό κράτος είναι μεν κατακριτέα φαινόμενα από μια μεγάλη μερίδα της κοινωνίας μας, δυστυχώς, όμως, όχι τόσο γι΄ αυτά που έκανε (παροχές και ρουσφέτια) όσο γι΄ αυτά (τα ίδια) που δεν μπορεί πλέον να κάνει… 

Το δίλημμα λίστα ή σταυρός για την εκλογή προσώπων από το ευρύ εκλογικό σώμα, είναι μια πολύ παλαιά ιστορία που σηκώνει πολλή συζήτηση. Γι΄ αυτό και η σπουδή των δύο κυβερνητικών εταίρων να προχωρήσουν τρεις μήνες πριν από τις ευρωκάλπες του Μαΐου σε μια τέτοια βεβιασμένη αλλαγή είναι αρκούντως προβληματική και δικαιώνει όσους ενίστανται ότι υπακούει στο κοντόθωρο και συγκυριακό κομματικό συμφέρον εκείνων που την προωθούν.

Σε χώρες στις οποίες λειτουργούν οι συλλογικοί θεσμοί και τα κόμματα είναι δημοκρατικά οργανωμένα, αυτού του είδους τα διλήμματα τα έχουν λύσει προ πολλού, καθιερώνοντας διαδικασίες προκριματικών εκλογών που διεξάγονται για την επιλογή των υποψηφίων, οι οποίοι, μαζί με το πρόγραμμα του κόμματός τους, τίθενται στην κρίση των πολιτών – ψηφοφόρων.

Στην Ελλάδα, όμως, που η έννοια της συλλογικότητας αποτελεί είδος εν ανεπαρκεία και το σύνολο των κομμάτων λειτουργούν χωρίς στοιχειώδεις κανόνες δημοκρατικής οργάνωσης, δρώντας ως κλαμπ μηχανισμών και παρεών, η διεξαγωγή αδιάβλητων εσωκομματικών διαδικασιών επιλογής προσώπων μοιάζει άθλος ακατόρθωτος. Από τις παλαιές ιστορίες για εσωκομματικά εκλομαγειρέματα στη ΝΔ ή για τα εκατοντάδες χιλιάδες μέλη μιας χρήσης του ΠΑΣΟΚ ως την πρόσφατη επιλογή των υποψήφιων περιφερειαρχών του ΣΥΡΙΖΑ, είναι πάμπολλα τα παραδείγματα που μαρτυρούν το γενικευμένο θεσμικό έλλειμμα και την παντοκρατορία του αρχηγισμού που διατρέχει οριζόντια το πολιτικό μας σύστημα.

Από την άλλη, ωστόσο, μια μικρή επισκόπηση να κάνει κανείς στην τρέχουσα κοινοβουλευτική σύνθεση, πείθεται για την όλο και χαμηλότερη ποιότητα πολιτικού προσωπικού που στέλνει ο σταυρός προτίμησης στο Κοινοβούλιο, με αποτέλεσμα οι «αναγνωρίσιμοι» που πήραν το εκλογικό προβάδισμα, χάρις στις τηλεοπτικές τους εμφανίσεις, να μην έχουν πρόβλημα να αλλάξουν κόμμα ή και άποψη όταν εκείνα που τους έφεραν στη Βουλή δεν τους εξασφαλίζουν την επανεκλογή τους.

Η λίστα των ευρωεκλογών έστειλε τα τελευταία 33 χρόνια στο Στρασβούργο και στις Βρυξέλλες μια πλειάδα «κολλητών» που πήγαν εκεί –κατ΄ απονομήν- μόνον και μόνο για «βόλεμα». Στα ίδια έδρανα, όμως, θήτευσαν και αξιόλογες προσωπικότητες, από τον πανεπιστημιακό και άλλους χώρους, που με το σταυρό δεν θα είχαν καμία τύχη.

Αν το βράδυ της 25ης Μαΐου πληροφορηθούμε ότι για την επόμενη πενταετία στο Ευρωκοινοβούλιο θα μας εκπροσωπεί ένα μείγμα παιδιών του κομματικού σωλήνα και αναγνωρίσιμων τηλεαστέρων, ας μην εκπλαγούμε. Θα το έχουμε, εξάλλου, διαγνώσει από τη σύνθεση των ψηφοδελτίων, αλλά και από τους προεκλογικούς καβγάδες, από τους οποίους είναι μάλλον βέβαιο ότι θα μείνουν μακριά οι πλέον σοβαροί άνθρωποι, αφήνοντας όλο το γήπεδο σε όλους εκείνους που –πέρα από κόμματα και… χρώματα- κρατούν τη χώρα καθηλωμένη στη σημερινή πολιτική της υπανάπτυξη, προκρίνοντας πάντα τα «καλά και συμφέροντα» δι΄ ημάς και ποτέ δι΄ αλλήλους.

Ζητείται Έλληνας… Ρέντσι

«Από πλευράς προσέλευσης πήγαμε πάρα πολύ καλά. Δεν σας κρύβω, όμως, ότι ήταν πολλά τα άσπρα μαλλιά. Από αυτή την άποψη, θέλει πολλή δουλειά. Να πείσουμε ότι αυτή η κίνηση είναι όντως η πιο νεανική που υπάρχει σήμερα στην Ελλάδα», σχολίασε ο καθηγητής Νίκος Αλιβιζάτος, που ήταν ένας από τους συμμετέχοντες στην εκδήλωση της περασμένης Δευτέρας που οργάνωσε η πρωτοβουλία των «58» για την ενοποίηση της Κεντροαριστεράς.

Ο καθηγητής Αλιβιζάτος είναι 64 ετών και η δική του ηλικία μάλλον αποτελούσε τον μέσο όρο όσων βρέθηκαν εκείνο το βράδυ στο θέατρο Ακροπόλ, όπου κυριαρχούσαν οι… «ασπρομάλληδες». Ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης διάγει το 77ο έτος και ο πρώην υπουργός των κυβερνήσεων Παπανδρέου Παρασκευάς Αυγερινός είναι δέκα χρόνια μεγαλύτερος του, για να αναφερθούμε σε δύο από τους πλέον επιφανείς πολιτικούς της «παλαιάς φρουράς» που η παρουσία τους σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως.

Ο επίσης παρών στην εκδήλωση πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος μπορεί να κλείνει… μόλις τα 57 του στην αρχή του νέου χρόνου, αλλά η έντονη παρουσία του στα πολιτικά πράγματα την τελευταία 25ετία τον καθιστά δυσανάλογα μεγαλύτερο από τη βιολογική του ηλικία, χαρακτηριστικό που βαραίνει και πολλούς ακόμη πολιτικούς της γενιάς του αλλά και της αμέσως προηγουμένης, όπως ο -απών από την περί ης ο λόγος σύναξη- 65χρονος πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ Φώτης Κουβέλης.

Το ίδιο βράδυ στη γειτονική μας Ιταλία ο Ματέο Ρέντσι, άρτι εκλεγείς στην ηγεσία του μεγαλύτερου κόμματος της ιταλικής Κεντροαριστεράς, του Δημοκρατικού Κόμματος, όπως λέγεται τώρα το μετεξελιγμένο -πάλαι ποτέ- Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα του Παλμίρο Τολιάτι και του Ενρίκο Μπερλινγκουέρ, παρουσίαζε τη νέα 12μελή γραμματεία του κόμματός του που απαρτίζεται από πέντε άνδρες και επτά γυναίκες με μέσο όρο ηλικίας τα 35 έτη.

Μόλις στα 38 του και έχοντας στο ενεργητικό του μια πετυχημένη θητεία δημάρχου στη Φλωρεντία, ο Ματέο Ρέντσι κινητοποίησε την περασμένη Κυριακή δυόμισι εκατομμύρια Ιταλούς, οι οποίοι πήγαν στις εσωκομματικές κάλπες που έστησε το Δημοκρατικό Κόμμα και τον ανέδειξαν πανηγυρικά στην ηγεσία της Κεντροαριστεράς, παρά τις επιφυλάξεις που διατηρούσε απέναντι του ο παραδοσιακός μηχανισμός του κόμματός του.

Σε μια γερασμένη, όσο και η Ελλάδα, χώρα, στην οποία ο νυν πρόεδρος της Δημοκρατίας Τζόρτζιο Ναπολιτάνο έχει την ηλικία του Παρασκευά Αυγερινού και ο μέχρι πριν από ένα χρόνο πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι, που είναι συνομήλικος του Κώστα Σημίτη, δεν λέει να το βάλει κάτω, ο Ρέντσι με μια επιθετική προεκλογική καμπάνια επέμεινε στο ανανεωτικό εγχείρημα που σηματοδοτούσε η υποψηφιότητά του και βγήκε νικητής, παρότι πριν από περίπου ένα χρόνο είχε χάσει στην κούρσα των προκριματικών εκλογών για την πρωθυπουργία από τον «γκρίζο» Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι.

«Ξεκινάμε μια νέα πορεία. Η γενιά που ήταν στο γυμνάσιο όταν έπεσε το τείχος του Βερολίνου, αναλαμβάνει το πηδάλιο», είπε ο μεταρρυθμιστής δήμαρχος της Φλωρεντίας στις πρώτες δηλώσεις μετά την εκλογή του στη θέση του γενικού γραμματέα του Δημοκρατικού Κόμματος με ποσοστό 69%, για να συμπληρώσει: «Θα ζητήσουμε τη βοήθεια των γηραιότερων, αλλά η ευθύνη, τώρα, είναι δική μας».

Επιστρέφοντας στα δικά μας, δεν μπορεί παρά να νοιώσει κανείς απογοήτευση αναλογιζόμενος ότι τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν στο ευρύτερο πολιτικό στερέωμα μοιάζουν να είναι στα πράγματα όχι μόνον από την πτώση του τείχους στην πάλαι ποτέ διαιρεμένη γερμανική πρωτεύουσα, αλλά ίσως και από την ίδια την ανοικοδόμησή του, στην οποία το δυναμικό ορισμένων, τουλάχιστον, εγχώριων πολιτικών δυνάμεων ευχαρίστως, αν ήταν στο χέρι τους, θα συνέβαλαν να… ξανακτιστεί.

Γιατί, βλέπετε, το ζήτημα της ποιότητας του πολιτικού προσωπικού, δεν είναι μόνον ηλικιακό, είναι μάλλον πολύ περισσότερο θέμα νοοτροπιών που μοιάζουν εμπεδωμένες στις ηγετικές ομάδες των παλαιών αλλά και των νεοπαγών κομμάτων της ελληνικής πολιτικής που, παρά την κρίση, παραμένουν προσκολλημένα στο παρελθόν. Και δεν θέλουν να αλλάξουν σε τίποτε, καθοδηγώντας, μάλιστα, την ελληνική κοινωνία προς την ίδια κατεύθυνση και αναπαράγοντας το ίδιο μοντέλο που οδήγησε στη χρεωκοπία και στην απαξίωση της πολιτικής.

Υπό αυτή την έννοια, η επικράτηση του Ματέο Ρέντσι δεν είναι μόνον σημαντική επειδή ο ίδιος είναι 38άρης και πλαισιώνεται από συνομηλίκους του. Είναι πολύ περισσότερο για τα μηνύματα που εξέπεμψε κατά του πολιτικού κατεστημένου της χώρας και της γραφειοκρατίας που δεν διακρίνει τους ανθρώπους που κρύβονται πίσω από τους αριθμούς. Και πάνω από όλα για το ευδιάκριτο δείγμα γραφής που είχε να επιδείξει, ασκώντας την εξουσία στο Δήμο του με πρωτοβουλίες πέρα από τα καθιερωμένα, που έφθασαν μέχρι τη μείωση του προσωπικού τους στο μισό. Αυτά ήταν που τον έφεραν στην κορυφή της ιταλικής πολιτικής σκηνής και τον καθιστούν κεντρικό πρωταγωνιστή στις πολιτικές εξελίξεις που αργά ή γρήγορα θα υπάρξουν στην, επίσης χειμαζόμενη από την κρίση, γειτονική χώρα.

«Ο κόσμος είναι κουρασμένος και απογοητευμένος. Δεν έχει πίστη. Εγώ πιστεύω στην αλλαγή, και γι' αυτό κάνω πολιτική, επειδή εξακολουθώ να πιστεύω ότι όλα μπορούν να αλλάξουν», είπε ο Ματέο Ρέντσι. Και είμαι βέβαιος ότι πολλοί Έλληνες θα ήθελαν να ακούσουν το ίδιο από τον μελλοντικό ηγέτη της χώρας τους. Αρκεί να τους έπειθε ότι τα εννοεί και να έχει, έστω, προσπαθήσει να τα κάνει πράξη στον προγενέστερο βίο του.

(Δημοσιεύτηκε στο www.protothema.gr στις 12.12.2013)

Ενιαία Κεντροαριστερά; «Νά ‘χαμε να λέγαμε…»

Δεν ξέρω αν είναι που ισχύει το στερεότυπο ότι «δεν υπάρχουν ειδήσεις τον Αύγουστο…» που δίνει χώρο σε έντυπα και διαδικτυακούς τόπους στις συζητήσεις για την ενιαία Κεντροαριστερά, αλλά πολύ φοβάμαι ότι το αποτέλεσμα των φιλότιμων (;) προσπαθειών που γίνονται από ορισμένους να δώσουν σάρκα και οστά σε ένα τέτοιο εγχείρημα δεν οδηγεί παρά στο «σε κουβέντα να βρισκόμαστε…».

Όλα αυτά που λέγονται και γράφονται είχαν, ενδεχομένως, κάποιο νόημα μέχρι τα μέσα του προπερασμένου μήνα που οι δύο βασικοί σχηματισμοί του ενδιαμέσου χώρου, το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ, βρίσκονταν στην ίδια βάρκα και, θεωρητικώς τουλάχιστον, είχαν κοινό συμφέρον να εξετάσουν τις δυνατότητες για συμπόρευση, όποια μορφή και αν έπαιρνε αυτή.

Από τη στιγμή, όμως, που με αφορμή τα γνωστά γεγονότα της ΕΡΤ, ο μεν Φώτης Κουβέλης άδραξε την ευκαιρία για να αποδράσει από το κυβερνητικό «μαντρί», ο δε  Ευάγγελος Βενιζέλος, την ίδια στιγμή, δεν άφησε να πάει χαμένη η δική του ευκαιρία να στρογγυλοκαθίσει και πάλι στις κυβερνητικές καρέκλες,  η κουβέντα για κοινή πορεία νομίζω ότι έχασε πλέον κάθε νόημα.

Χωρίς να έχει σημασία ποιος είχε δίκιο και ποιος άδικο, ποιος έκανε το σωστό για τη χώρα και ποιος το λάθος για τον εαυτό του, ποιος περιέπαιξε ποιον ή ποιος παρέσυρε τον άλλο, το μόνο βέβαιο είναι ότι οι δρόμοι των δύο πολιτικών σχηματισμών χώρισαν και θα μείνουν χωριστοί για όσο ο ένας, καλώς ή καλώς, συμμετέχει στις κυβερνητικές ευθύνες και ο άλλος ασκεί, περισσότερο ή λιγότερο υπεύθυνη, αντιπολίτευση.

Θα αποτελούσε, άλλωστε, παγκόσμια πρωτοτυπία να συμβεί αυτό που ορισμένοι προτείνουν να κατέβουν, δηλαδή, τα δύο κόμματα –όντας το ένα στη συμπολίτευση και το άλλο στην αντιπολίτευση- με κοινά ψηφοδέλτια στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση, είτε αυτή αφορά τυχόν πρόωρες εθνικές εκλογές είτε τις προγραμματισμένες για τον προσεχή Μάιο ευρωεκλογές.

Ακόμα – ακόμα και η συμπόρευση στις επικείμενες τοπικές εκλογές (δημοτικές και περιφερειακές) υπονομεύεται από το γεγονός ότι δεν μπορούν να δοθούν χρίσματα και να καταρτισθούν κοινοί συνδυασμοί με στελέχη από τους δύο χώρους που οι μεν θα θέλουν να στείλουν μήνυμα ανατροπής της κυβερνητικής πολιτικής και οι δε θα επιδιώκουν την εμπέδωση της πολιτικής σταθερότητας.

Γι΄ αυτό και έχω την αίσθηση ότι η κίνηση των πέντε δημάρχων (Καμίνης, Μπουτάρης, Σκοτεινιώτης, Φίλιος και Δημαράς), ακόμη και αν  δεν υπακούει σε προεκλογικές σκοπιμότητες των εμπνευστών της, δύσκολα θα αποκτήσει τον χαρακτήρα του καταλύτη που θα επιθυμούσαν να έχει πολλοί από όσους έχουν πραγματικό ενδιαφέρον να βρεθεί κοινός βηματισμός από τις κατακερματισμένες δυνάμεις του ενδιάμεσου χώρου ανάμεσα στη ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά και στον ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα.

Δεν χρειάζεται κανείς να ανατρέξει στις ιστορικές αναλογίες της δεκαετίας του ‘50 ή και του ’70 για να διαπιστώσει τους λόγους για τους οποίους ο χώρος της Κεντροαριστεράς είναι, σε αυτή τη φάση, καταδικασμένος σε ρόλο πολιτικού κομπάρσου. Ο πρώτος και κύριος λόγος είναι ότι διαθέτει πολλούς φιλόδοξους αρχηγούς, οι οποίοι με τη… συχνότητα που εμφανίζονται θα γίνουν σε λίγο περισσότεροι από τους οπαδούς, αλλά κανέναν πραγματικό ηγέτη.

Οι χειρισμοί, εξάλλου, και οι εκατέρωθεν επιλογές που έγιναν στη διάρκεια της πρόσφατης κυβερνητικής κρίσης (κατά την οποία, εφόσον το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ είχαν ειλικρινή βούληση για μελλοντική συμπόρευση, μπορούσαν να επιβάλλουν να αλλάξουν πολλά στην τρέχουσα κυβερνητική λειτουργία) απέδειξαν ότι και από τους δύο χώρους απουσιάζει το πνεύμα, η κουλτούρα της συνεργατικότητας που αντιβαίνει στην παραδοσιακή λογική του «ο καθείς και το μαγαζάκι του».

Μοιραία, λοιπόν, χωρίς ηγέτη και χωρίς διάθεση για συνεργασία, η αναβίωση των συζητήσεων για ενιαία Κεντροαριστερά θα είναι μάταιος χαμένος κόπος. Ή, κατά το κοινώς λεγόμενο, «νά ‘χαμε να λέγαμε…».

(Δημοσιεύθηκε στο www.protothema.gr στις 7.8.2013)

Έξις, δευτέρα φύσις

Συμπληρώνεται, αισίως, ένας μήνας από τη σοβαρότατη κυβερνητική κρίση που απείλησε να οδηγήσει καλοκαιριάτικα τη χώρα σε πρόωρες κάλπες, τις οποίες μάλλον δεν θα τις είχαμε αποφύγει χωρίς την επιβλητική παρέμβαση του διεθνούς παράγοντα.

Το «μαύρο», ωστόσο, που εξακολουθεί να εκπέμπεται από τις οθόνες της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης δεν είναι ο μοναδικός λόγος που κάνει και τον πλέον καλοπροαίρετο να αισθάνεται ότι το πάθημα δεν έγινε μάθημα.

Άλλωστε, αν εξαιρέσει κανείς το γεγονός ότι ξαναμοιράστηκαν οι υπουργικές καρέκλες ανάμεσα στους στενούς συνεργάτες του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά και στον περίγυρο του αναβαθμισμένου κυβερνητικού του εταίρου Ευάγγελου Βενιζέλου, στην πράξη τίποτε απολύτως δεν άλλαξε όχι μόνον για την καθημερινότητα των πολιτών, αλλά ούτε καν στην τρέχουσα κυβερνητική λειτουργία.

Η περιβόητη επικαιροποίηση της προγραμματικής συμφωνίας της κυβέρνησης, η οποία, όπως επιβάλει η κοινή λογική αλλά και είχε επανειλημμένα εξαγγείλει ο κ. Βενιζέλος, συνιστούσε προαπαιτούμενο για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού σχήματος διακυβέρνησης,όχι μόνον δεν προηγήθηκε, αλλά ακόμη την περιμένουμε και το πιο πιθανό είναι να παραπεμφθεί στις περίφημες ελληνικές καλένδες.

Όσο για τις ενστάσεις που από τους ελάσσονες κυβερνητικούς εταίρους εγείρονταν τους τελευταίους μήνεςπερί της ανάγκης για θέσπιση κανόνων συντονισμού του κυβερνητικού σχήματος, ώστε να αποφεύγονται αιφνιδιασμοί, μάλλον ξεχάστηκαν με την ορκωμοσία των νέων υπουργών και υφυπουργών.   

Και αν αυτά είναι τυπικά ζητήματα που στο τέλος – τέλος δεν μαςεπηρεάζουν άμεσα, το δυστύχημα είναι ότι τίποτε καινούργιο δεν έφερε το νέο κυβερνητικό σχήμα στα ουσιώδη ζητήματα που αφορούν τις ζωές όλων μας, με αποτέλεσμα ακόμη και οι άνθρωποι του Γιάννη Στουρνάρα στο ΙΟΒΕ να μας προετοιμάζουν για τα χειρότερα που έρχονται με την βαθύτερη ύφεση και την υψηλότερη ανεργία.

Οι υποτιθέμενες κρίσιμες διαπραγματεύσεις με την τρόικα ολοκληρώθηκαν με την ίδια ακριβώς προχειρότητα που επικράτησε τα προηγούμενα τριάμισι χρόνια και το αποτέλεσμά τους ήταν σχεδόν πανομοιότυπο (εξαιρώντας, ενδεχομένως, τον… μεταρρυθμιστικό οίστρο του Κυριάκου Μητσοτάκη που… έσωσε το ελληνικό δημόσιο, κατατροπώνοντας τους σχολικούς φύλακες που τύγχαναν της προστασίας του προκατόχου του Αντώνη Μανιτάκη).

Σε κάθε περίπτωση, οι εκπρόσωποι των δανειστών μας επέβαλαν τις απαιτήσεις τους, μερικές από τις οποίες είναι άκρως εξευτελιστικές και άλλες αφόρητα γελοίες, οι κυβερνητικοί ιθύνοντες ανέλαβαν να συντάξουν άλλο ένα πολυνομοσχέδιο με τα «προαπαιτούμενα» για την εκταμίευση της δόσης και η Βουλή καλείται να τα ψηφίσει με τον ίδιο εκβιαστικό τρόπο που ψηφίστηκαν όλα τα προηγούμεναμνημονιακά μέτρα.

Οι αποφάσεις για μια ακόμη φορά ελήφθησαν πίσω από κλειστές πόρτες και χωρίς καν να συνεδριάσει, έστω για τα μάτια του κόσμου, βρε αδελφέ, κάποιο συλλογικό κυβερνητικό όργανο για να δώσει μια, έστω, τυπική πολιτική νομιμοποίηση σε όλη αυτή την ευτελιστική διαδικασία.

Το υπουργικό συμβούλιο, εξάλλου,που συνεδρίασε αμέσως μετά την ορκωμοσία των νέων μελών του, το πιθανότερο είναι, με βάση την πρακτική του τελευταίου χρόνου, ότι δεν θα ξανασυνεδριάσει μέχρι τον… επόμενο ανασχηματισμό.

Τι μαρτυρούν όλα τούτα; Ότι το πολιτικό προσωπικό που μας εκπροσωπεί είναι έτσι «εκπαιδευμένο» πουαπεχθάνεται κάθε έννοια συλλογικότητας, μάλλον επειδή είναι εθισμένο στη λογική του «ενός ανδρός αρχή»,από την οποία, ίσως και για κοινωνιολογικούς λόγους, είναι δύσκολο να απαλλαγεί.

Γι΄ αυτό και μπορεί να κατεβάζει όποτε θέλει διακόπτες σε δημόσιους οργανισμούς, να διορίζει όποιον επιθυμεί –και δια βοής- γραμματέα στο κόμμα του, να βολεύει τον περίγυρό του στο υπουργικό συμβούλιο και στις θέσεις των κρατικών αξιωματούχων και πάει λέγοντας.

Με λίγα λόγια, είναι αυτό πουσυμπύκνωσαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι στη ρήση«έξις δευτέρα φύσις»…

(Δημοσιεύτηκε στο www.protothema.gr στις 10.7.2013)

Πρόβες θανάτου

Αν επί τριάμισι ώρες και με όσα είχαν προηγηθεί της σύσκεψης τους, οι τρεις πολιτικοί αρχηγοί δεν κατάφεραν το βράδυ της Δευτέρας να βρουν κοινή γλώσσα για να ερμηνεύσουν μια –κατά το μάλλον ή ήττον- τόσο σαφή δικαστική απόφαση, είναι να απορεί κανείς ποιο μπορεί να είναι το μέλλον αυτής της κυβέρνησης.

Μπορεί ο φόβος των εκλογών και οι διεθνείς πιέσεις να απέτρεψαν, σε πρώτη φάση, το «μοιραίο» που θα επέφερε ένα πλήρες ναυάγιο, πλην, όμως, τα όσα διημείφθησαν με τους μεν –το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ- να υποστηρίζουν ότι πρέπει να ανέβουν οι διακόπτες της ΕΡΤ για να γίνει συζήτηση ουσίας για τις μεταρρυθμίσεις και τους δε –το Μέγαρο Μαξίμου και τον υπουργό των Οικονομικών- να απαντούν ότι «η ΕΡΤ καταργήθηκε»!-, δεν προοιωνίζονται τίποτε ευοίωνο, καθώς περισσότερο ως… πρόβες θανάτου μπορεί να εκληφθούν.

Δεν χρειάζεται, άλλωστε, να έχει κανείς εμπεδωμένη άποψη υπέρ του δίκιου της μιας ή της άλλης πλευράς για να διαπιστώσει ότι, με αφορμή το ζήτημα της ΕΡΤ, ο χρονικός ορίζοντας της τρικομματικής συνεργασίας μίκρυνε επικίνδυνα. Ακόμη και αν στη νέα σύσκεψη της Τετάρτης βρεθεί τελικά συμβιβαστική φόρμουλα, οι αμοιβαίες καχυποψίες θα εκείνες που θα δίνουν τον τόνο αυτής της παράταιρης, όπως αποδεικνύεται, συνεργασίας που θυμίζει, πλέον, γάμο εξ ανάγκης που παρατείνεται εξαιτίας του κόστους του διαζυγίου και των πιέσεων του οικογενειακού περίγυρου.

Το χάσμα που έφεραν στην επιφάνεια τα τελευταία γεγονότα, μην ξεχνάμε ότι πριν από «μαύρο» στην ΕΡΤ είχε προηγηθεί η σκληρή κόντρα με το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο, δεν είναι μόνο προϊόν των ιδεολογικών διαφορών που αναμφισβήτητα χωρίζουν τα συγκυβερνώντα κόμματα. Είναι, πρωτίστως, αποτέλεσμα της διαφορετικής αντίληψης που φαίνεται να έχουν οι δύο πλευρές για τον χαρακτήρα αυτής της κυβέρνησης, η οποία φαίνεται ότι από την αρχή ξεκίνησε στραβά επειδή δεν βασίστηκε σε σαφείς κανόνες.

Με ευθύνη, μάλλον, των δύο μικρότερων κομμάτων, τα οποία πέρυσι το καλοκαίρι, όταν σχηματιζόταν η τρικομματική συνεργασία, ήθελαν να τηρήσουν αποστάσεις, εστάλη το λανθασμένο μήνυμα ότι το σχήμα που δημιουργήθηκε δεν ήταν παρά μια μονοκομματική κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, στην οποία οι δύο άλλοι συμμετείχαν συμβολικά και δι΄ αντιπροσώπων. Οι υπογραφές των 21 υπουργών και αναπληρωτών υπουργών της ΝΔ που τέθηκαν κάτω από την επίμαχη πράξη νομοθετικού περιεχόμενου με την οποία άνοιξε ο δρόμος για τη διάλυση της ΕΡΤ και όποιων άλλων ΔΕΚΟ θα πάρουν σειρά, με πλήρη αγνόηση των μόλις τεσσάρων (!) μελών του υπουργικού συμβουλίου που υποδείχθηκαν από το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ, πέρα από την αλαζονεία και τον αυταρχισμό που εκπέμπουν, συνιστούν, ταυτόχρονα, έναν ισχυρό συμβολισμό.

Το ζήτημα, βεβαίως, δεν είναι αριθμητικό. Και, ως εκ τούτου, ακόμη και αν αλλάξει ο αριθμητικός συσχετισμός των προσώπων που συμμετέχουν στην κυβέρνηση, εκείνο που φαίνεται πολύ δύσκολο έως μάλλον αδύνατο να αλλάξει είναι η νοοτροπία που αναδύεται από την έλλειψη πνεύματος συνεργασίας μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων. Τα τελευταία γεγονότα απέδειξαν, δυστυχώς, ότι οι προσωπικοί και μικροκομματικοί υπολογισμοί, μαζί με τους επικοινωνιακούς χειρισμούς, που μοιάζουν να είναι το… άπαν αυτής της κυβέρνησης, που έφθασε μέχρι του να… νοικιάσει μπουλντόζες για μαϊμού εγκαίνια έργων, ορθώνουν ανυπέρβλητα εμπόδια στο δρόμο αυτής της συνεργασίας που, έτσι όπως πορεύεται, δεν μπορεί παρά, αργά ή γρήγορα, να οδηγηθεί σε οριστικό αδιέξοδο.

Αφού ούτε ο «από μηχανής» Θεός της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας δεν κατάφερε να δώσει τη λύση του δράματος που είδαμε να εκτυλίσσεται μπροστά μας εδώ και μια εβδομάδα, αναρωτιέμαι ποια δύναμη μπορεί να αλλάξει την προδιαγεγραμμένη πορεία. Μπορεί να αλλάξουν μυαλά οι κυβερνώντες και να πάρουν το νήμα της συνεργασίας από την αρχή, προτάσσοντας το συμφέρον της χώρας; Μακάρι, αν και πολύ αμφιβάλλω!

(Δημοσιεύθηκε στο www.protothema.gr στις 18.6.2013)

Οι «Πυρσογιαννίτες» της Κουμουνδούρου

            «Ποιος έκτισε τον κόσμο τέκνο μου;», ήταν το ερώτημα που θρυλείται ότι απηύθυνε Μητροπολίτης Ιωαννίνων σε ορεσίβιο νεαρό που είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον να χειροτονηθεί ιερέας. «Οι Πυρσογιαννίτες, δέσποτα!», απάντησε με απόλυτη βεβαιότητα ο νέος, που είχε υπόψη του ότι οι ξακουστοί μαστόροι της Πυρσόγιαννης, που ήταν το χωριό του, είχαν κτίσει όλα τα σπίτια της ευρύτερης περιοχής και είχαν επεκτείνει την πετυχημένη επαγγελματική δραστηριότητα τους και πέραν αυτής.

            Το ιστορικό αυτό ανάλεκτο μού ήρθε κατά νου διαβάζοντας το πολυσέλιδο κείμενο της πρότασης για τη σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής που κατέθεσε στη Βουλή η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΑ, ζητώντας την άσκηση ποινικής δίωξης κατά των κυρίων Γιώργου Παπακωνσταντίνου και Ευάγγελου Βενιζέλου, αλλά και την απόδοση πολιτικών ευθυνών σε σύμπασα την πολιτική τάξη των τελευταίων ετών για τους χειρισμούς στην περιβόητη υπόθεση με τη λίστα Λαγκάρντ.

            Ο Πυρσογιαννίτης υποψήφιος παπάς του θρύλου εξέφρασε και μια μικρή αμφιβολία όταν ο δεσπότης, θέλοντας να ακούσει και κάτι περί της συνεισφοράς του Θεού στο κτίσιμο του κόσμου, επανήλθε: «Καλά, δεν βοήθησε κανένας άλλος, τέκνο μου;», τον ρώτησε. «Ε, βοήθησαν και λίγο οι Βουρμπιανίτες», απάντησε ο νεαρός, αναγνωρίζοντας μια, έστω, μικρή συνεισφορά στην κτίση του κόσμου στους κατοίκους της Βούρμπιανης, του διπλανού με την Πυρσόγιαννη χωριού.

            Σε αντίθεση με τον επίδοξο ιερέα, στο εντυπωσιακό από πολλές απόψεις, αλλά κυρίως για την αυταρέσκεια των συντακτών του, κείμενο με τις υπογραφές των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται να εκφράζεται καμία αμφιβολία. Ο κόσμος όλος περιστρέφεται γύρω από την Κουμουνδούρου. Και στην υπόθεση με τη λίστα Λγκάρντ, μάλλον δεν θα… υπήρχε κόσμος, αν δεν υπήρχαν τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με το πνεύμα που αποπνέεται από την πρόταση κατηγορίας της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

            Στο προοίμιο, άλλωστε, του κειμένου, κάτω από τον βαρύγδουπο υπότιτλο «οι σκελετοί βγαίνουν από τις ντουλάπες της εξουσίας», διαβάζει κανείς το ακόλουθο εκπληκτικό για την μονομέρεια, ου μην αλλά και την εμπάθεια (η οποία, πάντως, διατρέχει όλο το κείμενο) απόσπασμα:  «Η υπόθεση της λίστας Λαγκάρντ και οι συναφείς εξελίξεις που πυροδοτήθηκαν από την επιμονή του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ να διερευνηθεί σε βάθος η υπόθεση παρά τα πρωτοφανή εμπόδια που συνάντησε από σύσσωμο το σύστημα εξουσίας, πολιτικά στελέχη, βουλευτές, υπουργούς, και, φυσικά, «εντεταλμένους» δημοσιογράφους που λειτούργησαν ως υποτακτικοί οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων, ανοίγει μια χαραμάδα που επιτρέπει στον ελληνικό λαό να διακρίνει όψεις της δυσώδους πραγματικότητας που κρύβεται πίσω από την κουρτίνα της προσχηματικής “πολιτικής ορθότητας” και της υποκριτικής ηθικολογίας των κυβερνητικών αξιωματούχων».

Τι καταλαβαίνει κανείς από τα πιο πάνω;  Ότι στην υπόθεση της διερεύνησης της λίστας Λαγκάρντ βρίσκονται αντιμέτωποι δύο… κόσμοι: από τη μια ο… ηρωικός ΣΥΡΙΖΑ που μάχεται κατά πάντων και από την άλλη… όλοι οι άλλοι, που είτε «εκπροσωπούν το σύστημα εξουσίας» ή είναι «εντεταλμένοι» και «υποτακτικοί» συμφερόντων. Τόσο απλά. (Ή μήπως τόσο απλοϊκά;). 

Για τους νομικούς φωστήρες της Κουμουνδούρου, η επίμονη δημοσιογραφική έρευνα που ανέδειξε την «εξαφάνιση» της λίστας δεν υπάρχει. Οι δύο δικογραφίες που σχημάτισαν και έστειλαν στη Βουλή οι οικονομικοί εισαγγελείς δεν υφίστανται. Όπως δεν υφίστανται οι ερωτήσεις των βουλευτών των άλλων κομμάτων, ούτε η πρωτοβουλία τους να συγκληθεί η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας, ή, πολύ περισσότερο, η κίνηση του υπουργείου Οικονομικών να γίνει νέο αίτημα προς τις γαλλικές αρχές για να έρθει το πρωτότυπο της λίστας και να γίνει αντιπαραβολή του με το αντίγραφο, από την οποία αποκαλύφθηκε η αλλοίωση της λίστας.

Πέραν, όμως, από την εγωπαθή μονομέρεια των συντακτών της πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ, που διεκδικούν για τους εαυτούς τους όλη τη… δόξα των αποκαλύψεων σε αυτή την πολύκροτη υπόθεση, εκείνο που περισσότερο από κάθε τι άλλο χαρακτηρίζει το κείμενο τους είναι η πολιτική εμπάθεια που αναδύεται μέσα από επανειλημμένους βερμπαλισμούς του τύπου: «η ηθική ποιότητα και το ποιοτικό ανάστημα των “ηρώων” της ελληνικής μεταπολιτευτικής δημοκρατίας», ο «τρικομματικός κυβερνητικός “όρκος σιωπής”» και άλλα τέτοια ηχηρά παρόμοια που… προετοιμάζουν τον αναγνώστη για το επερχόμενο τέλος του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού που θα προέλθει από την εισαγγελική ρομφαία της Κουμουνδούρου.

Καταφανή πολιτική εμπάθεια, εξάλλου, μαρτυρούν οι ακροβασίες που γίνονται με την –προφανώς- σκόπιμη σύγχυση που επιχειρείται ανάμεσα στον καταλογισμό πολιτικών ευθυνών για ολέθριους χειρισμούς, που αναμφισβήτητα έγιναν στη συγκεκριμένη υπόθεση, και στην αναζήτηση ποινικής ευθύνης, προκειμένου να δικαιολογηθεί η επιχειρούμενη στοχοποίηση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ κ. Ευάγγελου Βενιζέλου, προς τον οποίο η… κατηγορούσα αρχή του ΣΥΡΙΖΑ δεν φείδεται χαρακτηρισμών, παρότι τον χρήζει –χωρίς στοιχεία- κατηγορούμενο, αποδίδοντας του τα βαρύτατα αδικήματα της υπεξαίρεσης εγγράφου, της απιστίας και της παράβασης καθήκοντος.

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς εξειδικευμένος νομικός για να αντιληφθεί ότι είναι εντελώς διαφορετικό ζήτημα η απόδοση πολιτικών ευθυνών για πιθανούς λανθασμένους χειρισμούς κάποιου που άσκησε εξουσία, από την ενεργοποίηση, κατά το άρθρο 86 του Συντάγματος, εναντίον του ποινικής δίωξης, για την οποία απαιτούνται τουλάχιστον αποχρώσες ενδείξεις ότι ο κατηγορούμενος ενήργησε με δόλο. Αν, άλλωστε, προκύψουν τέτοιες ενδείξεις κατά τη διερεύνηση που θα ξεκινήσει για τον κ. Παπακωνσταντίνου, η Βουλή έχει τη δυνατότητα να επανέλθει και να κατηγορήσει και τον κ. Βενιζέλο.

Οι γενικόλογοι, όμως, ισχυρισμοί περί υποψιών «διαπλοκής» μέσω της λίστας και πιθανής χρήσης της κατά την προεκλογική περίοδο, μένει να αποδειχθούν. Το βάρος της απόδειξης το φέρουν ακέραιο οι κατήγοροι, οι οποίοι, στην αντίθετη περίπτωση, θα βαρύνονται αιωνίως με την κατηγορία της καθυπόταξης της ηθικής και του δικαίου στην πολιτική σκοπιμότητα της διεκδίκησης με κάθε μέσο της εξουσίας. Και, όπως μάλλον θα συμφωνούσε ακόμη και ο Πυρσογιαννίτης επίδοξος ιερωμένος, ο σκοπός δεν αγιάζει (πάντα) τα μέσα.      

*Ο Γρηγόρης Τζιοβάρας είναι δημοσιογράφος (πολιτικός συντάκτης στο «Πρώτο Θέμα»), περιφερειακός σύμβουλος Θεσπρωτίας στο πρώτο αιρετό Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου. Η αρθρογραφία του (ανα)δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα: http://topikakaiatopa.blogspot.com.

Τα μηνύματα της εσωκομματικής κάλπης

Οι χιλιάδες -πικραμένοι, στην πλειονότητά τους- πολίτες που συμμετείχαν στην εσωκομματική διαδικασία του ΠΑΣΟΚ, την περασμένη Κυριακή, απέδειξαν στην πράξη τις βαθιές ρίζες που διαθέτει στην ελληνική κοινωνία η μεγάλη δημοκρατική παράταξη, η οποία έδειξε τη δύναμή της και διέψευσε, για μια ακόμη φορά, όσους την είχαν «ξεγραμμένη».

Οι άνθρωποι, οι οποίοι –κατά τα ψέματα, από τη μέση ηλικία και πάνω οι περισσότεροι- άφησαν τους καναπέδες τους και προσήλθαν στην κάλπη, δεν ήταν ενθουσιασμένοι. Ήταν, αντιθέτως, πολύ προβληματισμένοι. Και στα πρόσωπά τους είχαν ζωγραφισμένη την αγωνία που τους διακατέχει για το μέλλον το δικό τους και των παιδιών τους, για την προοπτική του τόπου τους, για το «αύριο» της πατρίδας. Ανήκαν, ωστόσο, στη «σιωπηλή πλειοψηφία» που είχε ανάγκη να μιλήσει.

Ο νέος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος σωστά, κατά την άποψή μου, χαρακτήρισε το όλο εγχείρημα ως «άσκηση πολιτικής και οργανωτικής ετοιμότητας», κατά την οποία «οι ίδιοι οι πολίτες μάς είπαν ότι η δημοκρατική προοδευτική  παράταξη βρίσκεται και θα βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής ζωής».

Αναμφίβολα, με εξαίρεση αυτή καθεαυτή τη συμμετοχή, μεγάλος νικητής δεν υπήρξε από αυτή τη διαδικασία. Υπήρξαν, ωστόσο, μεγάλοι ηττημένοι. Ηττήθηκαν οι ρηχές αναλύσεις με τα «εσχατολογικά» σενάρια για το «τέλος της ιστορίας», οι «επιδερμικές» προσεγγίσεις για τις πολιτικές μετατοπίσεις και η υπερεκτίμηση των πρόσκαιρων εντυπώσεων από τις «ανατροφοδοτούμενες» δημοσκοπικές –δήθεν- έρευνες.

Το φαινόμενο της, τηρουμένων των αναλογιών, μαζικής συμμετοχής των φίλων της δημοκρατικής παράταξης, σίγουρα δεν επιδέχεται διθυραμβικές ερμηνείες από τη νέα ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, η οποία απαιτείται να μελετήσει σοβαρά τα «μηνύματα» της κάλπης, να λάβει σοβαρά υπόψη της τις οργανωτικές αδυναμίες και την κοινωνική -κυρίως δε την ηλικιακή- διαστρωμάτωση όσων συμμετείχαν, αλλά και εκείνων που απείχαν.

Μεγάλο μέρος των πολιτών που υφίστανται στο πετσί τους τις βαριές συνέπειες της κρίσης, εξακολουθούν να εναποθέτουν τις ελπίδες τους για την οικονομική ανάκαμψη και την αναγκαία επανεκκίνηση της ελληνικής κοινωνίας προς την πρόοδο και την ευημερία στη δημοκρατική παράταξη, που υπήρξε πάντοτε παράγων αλλαγής και, με όλα τα λάθη και τις παραλείψεις των στελεχών της, παραμένει η σταθερά που εμπνέει, που καθοδηγεί και δημιουργεί την ελπίδα για έξοδο από την κρίση. 

«Ο λαός θέλει να ξέρει την αλήθεια. Να υπάρχει ειλικρινής και καθαρή πολιτική γραμμή», διεκήρυξε ο κ. Βενιζέλος, προσθέτοντας: «Ο λαός θέλει ισχυρή προοδευτική διακυβέρνηση, ικανή να διαχειριστεί την κρίση, να διαπραγματεύεται με επιτυχία στην Ευρώπη, να οργανώσει το μέλλον της πατρίδας μέσα από την οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική δικαιοσύνη και την πολιτική σταθερότητα».

Ο νέος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ανέλαβε, κατά τα λεγόμενά του, την ευθύνη να ηγηθεί «μιας συλλογικής προσπάθειας που δεν αφήνει απ' έξω κανέναν, κανέναν πρόθυμο, έτοιμο και ικανό να βοηθήσει στην ριζική ανανέωση, στην αναγέννηση της παράταξης και στο Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης και Ανόρθωσης της Ελλάδας» που προτίθεται να καταρτίσει με τους συνεργάτες του.

Απαλλαγμένος, πλέον, από τα κυβερνητικά καθήκοντα του, στη διάρκεια των οποίων έφερε σε πέρας το μεγάλο ζήτημα της αναδιάρθρωσης του χρέους, της νέας δανειακής σύμβασης και του οικονομικού προγράμματος, ο κ. Βενιζέλος έχει μπροστά του το μεγάλο καθήκον να ξανακάνει το ΠΑΣΟΚ αξιόμαχο, να το «θωρακίσει» τόσο οργανωτικά, όσο και προγραμματικά.

Ο χρόνος που έχει στη διάθεσή του είναι ελάχιστος και αρκετά πιεστικός. Οι εκλογές που θα γίνουν σε λίγες εβδομάδες απαιτούν υπεύθυνη ηγεσία και ένα συνεκτικό και εφαρμόσιμο σχέδιο. Ένα σχέδιο που θα εγγυάται ότι η συνέχιση των αλλαγών και των μεταρρυθμίσεων, ο αγώνας για την πάταξη της διαφθοράς και η προσπάθεια για την αναδιάρθρωση του δημοσίου, θα συμβαδίζουν με μέτρα και πολιτικές για την ανακοπή της ύφεσης, την καταπολέμηση της ανεργίας και την καθιέρωση ενός «διχτυού» προστασίας των πραγματικά αδυνάτων.

Μόνον αν οι πολίτες πειστούν ότι υπάρχει τέτοιο σχέδιο, θα δικαιωθούν όσοι πίστεψαν στη δυναμική που δημιουργεί η αλλαγή στην ηγεσία της δημοκρατικής παράταξης και θα διατηρήσει το ΠΑΣΟΚ τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο πολιτικό μας σύστημα.

*Ο Γρηγόρης Τζιοβάρας είναι δημοσιογράφος, περιφερειακός σύμβουλος Θεσπρωτίας στο νέο Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου. Η αρθρογραφία του (ανα)δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα: http://topikakaiatopa.blogspot.com.

Κάλπες εκτόνωσης, αλλά και ευθύνης

Με την ανακήρυξη του Ευάγγελου Βενιζέλου ως μοναδικού υποψηφίου για την προεδρία του ΠΑΣΟΚ και την επικύρωση της ανάδειξής του στην ηγεσία που ακολουθεί, την προσεχή Κυριακή, με το τυπικό στήσιμο της κάλπης στις οργανώσεις του Κινήματος, ανοίγει ο δρόμος για τις βουλευτικές εκλογές, στις οποίες οδηγούμαστε πλησίστιοι.

Υπό άλλες συνθήκες και με δεδομένη τη συνεχιζόμενη μεγάλη ύφεση, που κατατρώει τα σωθικά της ισχνής μας οικονομίας, όπως και την συνακόλουθη τεράστια ανεργία, που αποσυνθέτει τον κοινωνικό ιστό, το μόνο που δεν θα έπρεπε να απασχολεί μια χώρα που βρέθηκε στο χείλος του γκρεμού και, βαρύτατα τραυματισμένη, διεσώθη την τελευταία στιγμή από την καταστροφή της άτακτης και πλήρους χρεοκοπίας, οι κάλπες θα έμοιαζαν με «αυτοκτονικό ιδεασμό».

Με κορυφαίο, άλλωστε, παράδειγμα τις εκλογές του 1920, όταν, μεσούσης της Μικρασιατικής Εκστρατείας, προκηρύχθηκαν εκλογές, στις οποίες ηττήθηκε ο «δημιουργός της Ελλάδος των πέντε θαλασσών και των δύο ηπείρων» Ελευθέριος Βενιζέλος, έχει αποδειχθεί ιστορικά ότι, σε περιόδους μεγάλων κρίσεων, η λαϊκή ετυμηγορία δεν διακρίνεται για τη νηφαλιότητα των αποφάσεων στις οποίες οδηγείται και την ψυχραιμία των επιλογών τις οποίες κάνει.

Παρά ταύτα, εκτός από μάταιο, είναι και πολύ δύσκολο να επιχειρηματολογήσει, πλέον, κανείς πειστικά κατά της διεξαγωγής των επερχόμενων εκλογών από τη στιγμή που αυτές έχουν δρομολογηθεί με τρόπο τέτοιο, μάλιστα, που η καθυστέρησή τους, πλέον, μάλλον επιτείνει, αντί να αμβλύνει, το πολιτικό πρόβλημα που δημιουργείται από την παράταση του βίου της σημερινής Βουλής.

Ο κατακερματισμός των κοινοβουλευτικών ομάδων των κομμάτων, στον οποίο οδήγησαν οι σκληρές αποφάσεις που κλήθηκε να λάβει το Κοινοβούλιο, προκειμένου να καταρτισθεί το νέο οικονομικό πρόγραμμα και να μειωθεί το δημόσιο χρέος με το περιβόητο «κούρεμα» των ομολόγων, είναι το ένα από τα κεντρικά ζητήματα που καθιστούν τις εκλογές αναπόφευκτες, αν όχι και επιβεβλημένες.

Από την άλλη, σε κοινωνικό επίπεδο έχουν δημιουργηθεί τόσο έντονες συνθήκες αμφισβήτησης και απονομιμοποίησης του υφιστάμενου πολιτικού προσωπικού, που επιβάλλουν την ανανέωση της λαϊκής εντολής. Ανανέωση αναγκαία, ώστε, αφενός, να υπάρξει εκτόνωση του κοινωνικού «ηφαιστείου» που έχει προκληθεί και, αφετέρου, να δοθεί η δυνατότητα στη νέα κοινοβουλευτική σύνθεση να λάβει απρόσκοπτα και σε κλίμα πολιτικής ηρεμίας τις αποφάσεις που θα επανατροχιοδρομήσουν την ελληνική οικονομία στις ράγες της ανάκαμψης.

Υπό αυτή την έννοια, η προεκλογική περίοδος που ήδη ξεκίνησε και οι κάλπες που θα στηθούν εντός των επόμενων εβδομάδων δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποτελέσουν μόνον μια διαδικασία απλής εκτόνωσης του συσσωρευμένου θυμού που επικρατεί σε μεγάλη μερίδα των πολιτών για τις οριζόντιες περικοπές μισθών και συντάξεων, τα λουκέτα και την ανεργία, όπως επιθυμούν οι δυνάμεις του λαϊκισμού και της «ευκολίας», είτε βρέθηκαν είτε όχι σε θέσεις ευθύνης κατά την προηγούμενη περίοδο της αμεριμνησίας.

Εκείνο που κυρίως έχει ανάγκη ο τόπος σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία είναι ο προβληματισμός, αλλά και η έκφραση της ευθύνης των πολιτών για το παρόν και το μέλλον. Χωρίς να παραγνωρίζουμε το παρελθόν –ίσα, ίσα που πρέπει να μας απασχολεί για να αποφύγουμε την επανάληψη λαθών και παραλείψεων που μας ταλανίζουν-, είναι ανάγκη να εστιάσουμε τις προσπάθειες μας στο να βελτιώσουμε το σήμερα και να οργανωθούμε για ένα καλύτερο αύριο.

Γιατί, μπορεί με την τελική έγκριση και υπογραφή της δανειακής συμφωνίας, προς το τέλος της επόμενης εβδομάδας, να «ξεφεύγουμε από την κινούμενη άμμο των τελευταίων μηνών», όπως σωστά, κατά την άποψή μου, παρατήρησε ο πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος, και να «πατάμε πια σε στέρεο έδαφος», πλην, όμως, «συνεχίζουμε να έχουμε μπροστά μας μια μεγάλη ανηφόρα».

Σε αυτή την ανηφόρα, λοιπόν, χρειαζόμαστε στιβαρή ηγεσία και αποφασιστικούς πολιτικούς που δεν προτάσσουν το κομματικό ή το προσωπικό συμφέρον τους, δεν ενδίδουν στις σειρήνες του λαϊκισμού, δεν οργανώνουν πελατειακά δίκτυα και δεν μας καλούν να εναποθέσουμε τις ελπίδες μας στις μεταφυσικές δυνάμεις και να επικαλούμαστε τον... Θεό και την Παναγία. Έχουμε ανάγκη από πολιτικούς που σέβονται το δημόσιο χρήμα, που λένε θαρρετά τις απόψεις τους, που αναλαμβάνουν ευθύνες, που παλεύουν ανυστερόβουλα για τις ιδέες τους και μας ζητούν να πιστέψουμε στις δυνάμεις μας.

Ζώντας σε μια ανοικτή δημοκρατική κοινωνία, θα έχουμε στις εκλογές που έρχονται πολλές επιλογές και σε κόμματα και σε πρόσωπα. Ας προβληματιστούμε και ας επιλέξουμε με αίσθημα ευθύνης τους καλύτερους. Εκείνους που κρίνουμε ότι θα αγωνιστούν πραγματικά για να αλλάξουν την οικονομία μας και για να κρατήσουν όρθια την κοινωνία μας.

*Ο Γρηγόρης Τζιοβάρας είναι δημοσιογράφος, περιφερειακός σύμβουλος Θεσπρωτίας στο νέο Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου. Η αρθρογραφία του (ανα)δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα: http://topikakaiatopa.blogspot.com.