Η κωλοτούμπα του Όρμπαν, η ευρωπαϊκή διεύρυνση και ο κίνδυνος της Ακροδεξιάς

Υποθέτω ότι δεν εξεπλάγησαν πολλοί -στις Βρυξέλλες, αλλά και διεθνώς- από την… αριστοτεχνική κωλοτούμπα που έκανε ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν διευκολύνοντας την ιστορική απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να ξεκινήσουν ενταξιακές διαδικασίες με την πολύπαθη Ουκρανία και την εξίσου απειλούμενη από τον ρωσικό επεκτατισμό Μολδαβία.

Είναι άλλωστε γνωστό, τουλάχιστον στη χώρα μας, αλλά όχι μόνον, ότι οι λαϊκιστές ηγέτες της εποχής μας, στους οποίους κατέχει περίοπτη θέση ο αυταρχικός πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, αποδεικνύεται στην πράξη ότι είναι οι πιο ευλύγιστοι στις κυβιστήσεις τις οποίες κάνουν ακόμη και εκεί που λίγοι αναμένουν. Στην έδρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν πολλές φορές υποδεχθεί υποτιθέμενους «λύκους» που μερικές ώρες έφυγαν από τη συνεδρίαση μεταμορφωμένοι σε «αρνάκια». 

Ο «αιρετικός» κ. Όρμπαν, ο οποίος εμφανίζεται χρόνια τώρα ως μόνιμος αντιρρησίας στις αποφάσεις της ευρωπαϊκής ηγεσίας για μείζονα θέματα κοινοτικής αλληλεγγύης, όπως οι κοινές πολιτικές για το Μεταναστευτικό ή για την αντιμετώπιση της πανδημίας, τους τελευταίους είκοσι μήνες εμφανίζεται να εξυπηρετεί με κάθε τρόπο τα συμφέροντα του Βλαντίμιρ Πούτιν, αντιτασσόμενος με όλα τα μέσα στην ευρωπαϊκή στήριξη προς την Ουκρανία.

Την κρίσιμη ώρα, όμως, αποχώρησε ηθελημένα από τη συνεδρίαση των Ευρωπαίων ηγετών για να ληφθεί, χωρίς το βέτο που απειλούσε ότι θα θέσει, η απόφαση που άνοιξε τον ευρωπαϊκό δρόμο για δύο χώρες οι οποίες ξεπήδησαν από την κατάρρευση του Ανατολικού Συνασπισμού και τα τελευταία χρόνια η Μόσχα απειλεί την εδαφική τους ακεραιότητα και την ίδια την εθνική τους υπόσταση.

Υπό αυτή τη συνθήκη, είναι κατ΄ αρχήν πολύ θετικό που η μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια άνοιξε τις αγκάλες της για να δεχθεί στους κόλπους της έθνη τα οποία σε διαφορετική περίπτωση θα αντιμετώπιζαν μείζονα προβλήματα επιβίωσης. Από την άλλη, όμως, ο δρόμος που θα πρέπει να ακολουθήσουν αυτές οι χώρες μέχρι να έρθει η ώρα της ένταξής τους, θα είναι αναμφίβολα πολύ μακρύς.

Δεν είναι μόνον ότι οι ίδιες απέχουν θεσμικά πάρα πολύ από αυτό που συνηθίσαμε να λέμε «ευρωπαϊκό κεκτημένο», όπως, εξάλλου, συμβαίνει και με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία, που παρότι ξεκίνησαν νωρίτερα βρίσκονται ακόμη μακριά από τον στόχο της ένταξης. Το δικαιολογημένο βέτο το οποίο, με αφορμή την «υπόθεση Μπελέρη», έθεσε η Αθήνα στις συνομιλίες των Βρυξελλών με τα Τίρανα αποτελεί μια επιπλέον ένδειξη για τα εμπόδια που ορθώνονται στη μελλοντική ευρωπαϊκή διεύρυνση, καθώς στη γειτονική μας χώρα έννοιες όπως το «κράτος δικαίου» είναι μάλλον άγνωστες. 

Ο κομμουνιστικός αυταρχισμός που βίωσαν αυτές οι χώρες, σε συνδυασμό με την αρπαγή των πλουτοπαραγωγικών πόρων που ακολούθησε μετά την κατάρρευση της καθεστηκυίας τάξης, έχει δυστυχώς αφήσει έντονο αποτύπωμα στην πολιτική, οικονομική και κοινωνική ζωή τους που δεν μπορεί να συγκριθεί με την αντίστοιχη κρατών τα οποία ανήκαν στον δυτικό κόσμο ή είχαν εντονότερες επιρροές από τις δυτικές αξίες, όπως, π.χ., η Σλοβενία, η Κροατία και οι βαλτικές δημοκρατίες οι οποίες ενσωματώθηκαν ευκολότερα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Κακά τα ψέματα, όμως, ο μεγαλύτερος κίνδυνος όχι μόνον για την ευρωπαϊκή διεύρυνση, αλλά και για την ίδια την ευστάθεια του ήδη υπάρχοντος ευρωπαϊκού οικοδομήματος, είναι εγγενής και προέρχεται από την σημαντική ενίσχυση των λαϊκίστικων - αντιευρωπαϊκών πολιτικών δυνάμεων της Άκρας Δεξιάς σε χώρες με ειδικό πολιτικό βάρος όπως είναι η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ολλανδία, η Αυστρία και άλλες.

Οι ευρωεκλογές του ερχόμενου Ιουνίου θα είναι ίσως οι πλέον καθοριστικές των πολλών τελευταίων δεκαετιών. Στις επερχόμενες ευρωκάλπες θα δοκιμαστούν σκληρά οι υπολογισμοί για τις μελλοντικές εξελίξεις που κάνουν οι συστημικές δυνάμεις της ευρωπαϊκής ηγεσίας οι οποίες χρόνια τώρα διανέμουν, συνήθως συναινετικά, τα αξιώματα και τους ρόλους ανάμεσα στους κεντροδεξιούς, στους σοσιαλδημοκράτες και στους φιλελεύθερους πολιτικούς.

Αν όμως, όπως δείχνουν πολλές δημοσκοπήσεις, στις ευρωεκλογές του Ιουνίου πάρουν το πάνω χέρι δυνάμεις από τη «Μαύρη Δεξιά», την οποία -ατύπως προς το παρόν- συγκροτούν η Λεπέν στη Γαλλία, η Μελόνι στην Ιταλία, ο Βίλντερς στην Ολλανδία, η Εναλλακτική για τη Γερμανία, το αυστριακό «Κόμμα της Ελευθερίας» και οι ομοϊδεάτες τους σε άλλες χώρες που… ομνύουν στα εθνικά κράτη, προτάσσοντας τις εθνικές ταυτότητες, οι εύθραυστες ευρωπαϊκές ισορροπίες που διαμορφώνονται τα τελευταία χρόνια θα απειληθούν με ανατροπή.

Αν, εν ολίγοις, επιβεβαιωθούν οι δυσοίωνες προβλέψεις των ερευνών της κοινής γνώμης για τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών, τότε όχι μόνον δεν θα δούμε την ευρωπαϊκή οικογένεια να μεγαλώνει, όπως προοιωνίζεται η (χθεσινή) απόφαση για την έναρξη ενταξιακών συνομιλιών με την Ουκρανία και την Μολδαβία, ως αντίδοτο στην πουτινική επιθετικότητα, αλλά, αντιθέτως, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, η οποία απετέλεσε τον αποφασιστικό παράγοντα που εγγυήθηκε την πολύχρονη ειρήνη και ευημερία στη «γηραιά ήπειρο», θα τεθεί ολοκληρωτικά εν αμφιβόλω.

Μας χωρίζουν λιγότερο από έξι μήνες από τις ευρωκάλπες του Ιουνίου. Το διάστημα αυτό θα κριθούν πολλά που θα καθορίσουν όχι μόνον τα πρόσωπα που θα αναλάβουν να ασκήσουν την ευρωπαϊκή ηγεσία για τα επόμενα χρόνια, αλλά συνολικά το μέλλον του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Ας είμαστε, τουλάχιστον, προετοιμασμένοι για όλα τα πιθανά ενδεχόμενα. 

Ο αυταρχισμός αντιμέτωπος με τη λαϊκή βούληση

Η Δημοκρατία είναι το χειρότερο πολίτευμα, με εξαίρεση όλα τα άλλα», είχε πει με το γνωστό βρετανικό φλέγμα του ο Ουίνστον Τσόρτσιλ. Και όσο και αν το συγκεκριμένο απόφθεγμα έχει γίνει κλισέ κάθε φορά που θέλει κάποιος να δείξει πόσο χειρότερα είναι τα πράγματα όταν καταλύονται οι δημοκρατικοί θεσμοί και επικρατεί ο αυταρχισμός, δεν ξέρω αν υπάρχει άλλη ρήση που να αποδίδει πιο παραστατικά όσα συμβαίνουν στις μέρες μας σε μια σειρά από χώρες που διοικούνται από -περισσότερο ή λιγότερο- συγκεκαλυμμένα δικτατορικά καθεστώτα.

Από τη Ρωσία του Πούτιν έως την Τουρκία του Ερντογάν και το Ιράν των μουλάδων, πολυπληθείς κοινωνίες βιώνουν την απόλυτη καταπάτηση των δικαιωμάτων που όλοι εμείς στον δυτικό κόσμο θεωρούμε δεδομένα και κατοχυρωμένα. Το γεγονός ότι και στις τρεις αυτές χώρες οι αυταρχικές ηγεσίες τους προκύπτουν από εκλογικές διαδικασίες δεν διαφοροποιεί τα πράγματα. Διότι, σε αντίθεση με τις δυτικού τύπου κοινοβουλευτικές, ο τρόπος με τον οποίο εφαρμόζονται οι κανόνες του πολιτικού παιχνιδιού κάνει τις κάλπες που στήνονται να μην είναι στην πραγματικότητα τίποτε περισσότερο από μια επίφαση δημοκρατικότητας.

Δεν είναι τυχαίο ότι και στα τρία προαναφερθέντα καθεστώτα οι διώξεις και φυλακίσεις των πολιτικών αντιπάλων των ηγεσιών τους αποτελούν συχνό φαινόμενο που νοθεύει κάθε απόπειρα για πραγματική εναλλαγή στους θώκους της εξουσίας. Ούτε ότι η βίαιη καταστολή δεν επιτρέπει να εκφραστεί ελεύθερα η λαϊκή βούληση για μείζονες επιλογές που επηρεάζουν τις ζωές των ανθρώπων σε αυτές τις χώρες.

Το Ιράν συγκλονίζεται τις τελευταίες ημέρες από τις πρωτοφανείς μαχητικές διαδηλώσεις γυναικών και ανδρών που βγήκαν στους δρόμους μετά τον θάνατο της 22χρονης Μαχσά Αμινί η οποία είχε συλληφθεί και φυλακιστεί από την Αστυνομία Ηθών (!) επειδή δεν φορούσε σωστά τη μαντίλα που έχει επιβάλει στις γυναίκες το θεοκρατικό καθεστώς που εγκατέστησε στη χώρα το 1979 ο αγιατολάχ Χομεϊνί. Η ηγεσία της Τεχεράνης δεν φαίνεται να πήρε το μήνυμα του ξεσηκωμού που προκάλεσε ο αυταρχισμός της.

Οι διαδηλωτές έρχονται αντιμέτωποι με δολοφονική βία, την ίδια ώρα που ο ευρισκόμενος στα Ηνωμένα Έθνη πρόεδρος της χώρας Iμπραχίμ Ραΐσι αποχώρησε από προγραμματισμένη συνέντευξη με τη δημοσιογράφο του CNN Κριστιάν Αμανπούρ επειδή δεν δέχθηκε να φορέσει μαντίλα στη διάρκεια της συνομιλίας τους.

Στη Ρωσία την ίδια ώρα το καθεστώς του Βλαντιμίρ Πούτιν, αντί να πάρει το μάθημα από την οικτρή για τη χώρα του εξέλιξη που φαίνεται να έχουν τα κατακτητικά σχέδια με τα οποία εισέβαλε τον περασμένο Φεβρουάριο στην Ουκρανία, επιδίδεται σε λεονταρισμούς περί χρήσης πυρηνικών όπλων και ταυτόχρονα καταφεύγει σε απελπιστικές κινήσεις επιστράτευσης Ρώσων εφέδρων, οι οποίοι -αν είναι δυνατόν να πιστέψει κάποιος- ότι μπορεί να αλλάξουν τον ρου ενός πολέμου που χάθηκε από τους επαγγελματίες.

Οι διαδηλώσεις που ξέσπασαν κι εκεί, αλλά κυρίως τα κύματα φυγής προς το εξωτερικό των υποψηφίων για στράτευση, δείχνουν πόσο η ηγεσία του Κρεμλίνου αντιστρατεύεται τη θέληση των πολιτών της χώρας. Είναι προφανές ότι η πουτινική προπαγάνδα -η οποία τόσα ευήκοα ώτα συνάντησε και συναντά ακόμη στη δική μας χώρα- στην ίδια τη Ρωσία δεν βρίσκει λαϊκό έρεισμα. Οι Ρώσοι δεν θέλουν αυτόν τον άδικο πόλεμο και γι΄ αυτό ο «στρατιωτικός περίπατος» προς το Κίεβο τον οποίο είχαν σχεδιάσει στη Μόσχα μετατρέπεται πλέον σε έναν ατελείωτο Γολγοθά που είναι δύσκολο να προβλέψει κάποιος την κατάληξη την οποία θα έχει.

Στη γειτονική μας Τουρκία μπορεί να μην ξεσπούν στην παρούσα φάση ταραχώδεις διαδηλώσεις, ίσως και επειδή οι φυλακές είναι γεμάτες από αντιφρονούντες στο καθεστώς Ερντογάν, όμως η πρόσφατη δημοσκόπηση που αποτύπωσε τα αισθήματα των Τούρκων πολιτών έναντι της Ελλάδας, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αποτέλεσε μια ψυχρολουσία για τον σύγχρονο «Σουλτάνο» της Άγκυρας και την τακτική των συνεχών προκλήσεων εναντίον της χώρας μας.

Παρά την καθημερινή προπαγάνδα που υφίστανται οι Τούρκοι από την ερντογανική εξουσία, η οποία εμφανίζει την Ελλάδα ως χώρα που απειλεί την… τουρκική ακεραιότητα, η πλειονότητα της κοινής γνώμης στη γείτονα δεν ενστερνίζεται τις πολεμοκάπηλες κραυγές της κυβέρνησης της Άγκυρας, στις οποίες μάλιστα συχνά πλειοδοτεί και μερίδα της τουρκικής αντιπολίτευσης.

Το 64% των Τούρκων απάντησε σε σχετικό ερώτημα ότι θεωρεί φίλο τον ελληνικό λαό έναντι μόλις του 31,3% που πιστεύει ότι είναι εχθρός. Ακόμη πιο ηχηρό ήταν ίσως το εύρημα της ίδιας μέτρησης, σύμφωνα με το οποίο το 51,5% της κοινής γνώμης πιστεύει ότι η ένταση του τελευταίου διαστήματος με την Ελλάδα αποτελεί προεκλογικό τέχνασμα του Τούρκου Προέδρου. 

Αν κρίνουμε, όμως, από την σφοδρότητα με την οποία ο Ερντογάν μίλησε κατά της Ελλάδας από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, το αυτί του μάλλον δεν ιδρώνει. Ενδεχομένως και επειδή δεν έχει τίποτε άλλο για να «πουλήσει» προεκλογικά στον λαό του πέραν της εθνικιστικής ρητορικής που συσπειρώνει τους φανατικούς ακόμη και όταν αυτοί είναι μειοψηφία.

Εν κατακλείδι, με όλα τα στραβά και τα ανάποδα που μπορεί να έχει -και έχει- ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν στη δική μας χώρα οι δημοκρατικοί θεσμοί, δεν έχουμε παρά να αισθανόμαστε… τυχεροί και να είμαστε ευγνώμονες που ζούμε σε μια ανοιχτή δημοκρατική Πολιτεία στην οποία μπορούμε να διατυπώνουμε ελεύθερα τις απόψεις μας και να μαχόμαστε γι΄ αυτές είτε είναι πλειοψηφικές είτε είναι μειοψηφικές. 

Ας διαφυλάξουμε, λοιπόν, τη Δημοκρατία μας, τουλάχιστον μέχρι να βρεθεί καλύτερο πολίτευμα που να μπορεί να την αντικαταστήσει…

«Απρόβλεπτος νταλαβεριτζής» ή «προβλέψιμος πολικάντης»;

Στην Ελλάδα, ενδεχομένως κι αλλού, αλλά δεν μπορώ να το πω με την ίδια βεβαιότητα, έχουμε μια τάση να μεγαλοποιούμε κάθε τι που «ακουμπά» εκείνο που εμείς έχουμε ορίσει ως εθνικό συμφέρον. Η τάση αυτή μας οδηγεί στην απώλεια της μεγάλης εικόνας και μας κάνει να βλέπουμε συχνά τα μεγάλα ως μικρά και τα μικρά ως μεγάλα.

Δεκαετίες ολόκληρες, ακόμη και προ της εμφάνισης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην πολιτική σκηνή της γειτονικής μας Τουρκίας, διαβάζουμε και ακούμε στον εγχώριο δημόσιο διάλογο για την υποτιθέμενη σταθερή εξωτερική πολιτική που ασκείται από την Άγκυρα.

Παλιότερα εκφραζόταν θαυμασμός για το «βαθύ κράτος» των στρατιωτικών που επέβαλε τη βούλησή του στους πολιτικούς, τους οποίους ανέτρεπε που και που όταν δεν ήταν πολύ «υπάκουοι» στα κελεύσματά του.

Πιο πρόσφατα -και ειδικά αυτές τις μέρες που έγινε η Σύνοδος του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη, από όπου γράφω τούτες τις γραμμές- είναι σύνηθες να εκθειάζεται ο Ερντογάν ο οποίος υποτίθεται ότι ασκεί πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική επειδή συχνά δεν ακολουθεί τις νόρμες της Δύσης. 

Θεωρείται «αξιέπαινος» επειδή κάνει διάφορα παιχνίδια με τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Όπως η προμήθεια ρωσικών οπλικών συστημάτων, η άρνηση της χώρας του να εφαρμόσει τις κυρώσεις κατά της Μόσχας που αποφασίστηκαν μετά την εισβολή στην Ουκρανία και πιο πρόσφατα η απειλή για χρήση βέτο στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο Βορειοατλαντικό Σύμφωνο.

Η αλήθεια είναι ότι θα αποτελούσε έκπληξη οποιαδήποτε άλλη στάση από τον αρχηγό ενός κράτους που τα τελευταία χρόνια στέλνει στρατεύματα σε μια πλειάδα -γειτονικών και μη- χωρών. Ο αυταρχικός ηγέτης μιας χώρας που, μόλις βρίσκει πρόσχημα, παραβιάζει τα σύνορα των γειτόνων του, δεν θα μπορούσε παρά να νοιώθει και να είναι αλληλέγγυος με έναν όμοιο του που με θρασύτητα εφαρμόζει τον αναθεωρητισμό από τον οποίο διακατέχονται και οι δύο.

Τα ερωτήματα βεβαίως που τίθενται κάθε φορά που ανοίγει μια τέτοια συζήτηση είναι κατά βάση δύο: Πρώτον, αν και κατά πόσο όλη αυτή η στρατηγική που έχει χαράξει ο Τούρκος Πρόεδρος, είναι επωφελής για τη χώρα του. Και, δεύτερον, αν η Ελλάδα μπορεί να βαδίσει στον ίδιο δρόμο και, αγνοώντας τις συμμαχίες που έχει, να παριστάνει τον απρόβλεπτο ταραξία που αναζητά κάθε φορά αλά καρτ εταίρους.

Η απάντηση στο δεύτερο ερώτημα είναι νομίζω ευκολότερη διότι όλοι θυμούμαστε ότι στα χρόνια του Μνημονίου κάθε φορά που επιδιώξαμε να βρούμε ανταπόκριση και αλληλεγγύη μακριά από το κοινό σπίτι που έχουμε με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους και είναι οι θεσμοί της ΕΕ, το αποτέλεσμα ήταν μια ψυχρολουσία.

Οι ελπίδες, για παράδειγμα, ότι ο κοντινός στον Πούτιν ολιγάρχης Αλεξέι Μίλερ, που έχει υπό τον έλεγχο του την Gazprom, θα μας δάνειζε ή θα μας έδινε δωρεάν φυσικό αέριο, απεδείχθησαν φρούδες. Ενώ ο ίδιος ο Ρώσος Πρόεδρος που από την αρχή μας είχε προτρέψει να πάμε στο ΔΝΤ, κατόπιν όχι μόνον δεν δέχτηκε να (μας) τυπώσει δραχμές, αλλά έσπευσε να καρφώσει στον Γάλλο Πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ ότι αξιωματούχοι της κυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ τού υπέβαλαν σχετικό αίτημα. 

Η συνέχεια είναι γνωστή: μετά το οπερετικό δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015, αναζητήσαμε εκεί που ο δανεισμός μας ήταν εξασφαλισμένος, στους ευρωπαϊκούς θεσμούς δηλαδή.

Επιστρέφοντας τώρα στο θέμα μας που είναι ο Ερντογάν και στο πρώτο ερώτημα που θέσαμε πιο πάνω και είναι αν η στάση του «απρόβλεπτου παίκτη», την οποία έχει υιοθετήσει, εξυπηρετεί τα τουρκικά συμφέροντα, η απάντηση είναι μάλλον περίπλοκη. 

Πριν προμηθευτεί τους ρωσικούς αντιαεροπορικούς πυραύλους S-400, η Άγκυρα είχε συμφωνήσει με τις Ηνωμένες Πολιτείες να συμμετάσχει στο πρόγραμμα κατασκευής των αεροσκαφών F-35, να αγοράσει επίσης F-16 και να αναβαθμίσει τα αεροσκάφη αυτής της κατηγορίας που διαθέτει ήδη. Ήταν άλλωστε τότε η εποχή Τραμπ και ανοικτοί οι δίαυλοι που είχε η οικογένεια Ερντογάν με τους τότε ενοίκους του Λευκού Οίκου.

Όλα αυτά άλλαξαν δραματικά μετά τα «νταλαβέρια» που είχε με τον Πούτιν και, κάπως έτσι, ο «πολλά βαρύς» Τούρκος Πρόεδρος έφθασε να εκλιπαρεί δυο και πλέον χρόνια τώρα για μια πρόσκληση για τον Λευκό Οίκο και να εκδηλώνει -μερικές φορές και δημοσίως- τον εκνευρισμό του επειδή βρέθηκε εκεί ο Έλληνας πρωθυπουργός. 

Και ενώ τη μια στιγμή ψέγει τους Αμερικανούς, που ενισχύουν τις βάσεις τους στην Ελλάδα, αφού νωρίτερα ο ίδιος απειλούσε να κλείσει όσες ήταν στο έδαφός του (Ιντσιρλίκ), την επομένη παρακαλάει για να αναβαθμίσει την αεροπορική του δύναμη που είναι υποδεέστερη από εκείνη που διαθέτει η –«χρεωκοπημένη», κατ΄ αυτόν- Ελλάδα.

Παρακολουθώντας δημοσιογραφικά την παρουσία του Ερντογάν στην ισπανική πρωτεύουσα δεν μπορώ να πω ότι η στάση και οι κινήσεις του έδιναν την εντύπωση του «κραταιού ηγέτη που όλα τα μάτια ήταν πάνω του». Τουναντίον. Δεν εξέπεμπε κανένα δέος. Και ο λόγος μάλλον ήταν διότι όλοι προεξοφλούσαν εξ αρχής ότι έφθασε στη Μαδρίτη για να κλείσει το «νταλαβέρι» που είχε ξεκινήσει με το υποτιθέμενο βέτο στη διεύρυνση του ΝΑΤΟ επειδή δήθεν οι Φινλανδοί και οι Σουηδοί υποθάλπουν Κούρδους τρομοκράτες και είχαν εμπάργκο όπλων προς την Άγκυρα.

Ο ίδιος για να δικαιολογήσει τη θέση του είχε επικαλεστεί το ελληνικό βέτο που έμπαινε επί χρόνια στην ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ. Μόνον όμως που, με όλες τις αρνητικές πτυχές που μπορεί κανείς να επισημάνει, η Συμφωνία των Πρεσπών, την οποία έπειτα από πολυετή και εξαντλητικό διάλογο συνομολόγησαν η Αθήνα με τα Σκόπια, σε τίποτε δεν μπορεί να συγκριθεί με το «Μνημόνιο» της περασμένης Τρίτης που υπέγραψαν Τουρκία, Φινλανδία και Σουηδία και στόχο είχε να δοθεί ένα περιτύλιγμα για να το «πουλήσει» ο Ερντογάν στο εσωτερικό της Τουρκίας τη νέα αναδίπλωσή του.

Θέλετε και το καλύτερο; Οι λεονταρισμοί του κατά της Ελλάδος -και πολύ περισσότερο η γκρίνια για τον εξοπλισμό της με αμερικανικά και γαλλικά όπλα- ήταν πλήρως απόντες από την Σύνοδο του ΝΑΤΟ, όπως και οι ανιστόρητες θεωρίες της αποκαλούμενης «Γαλάζιας Πατρίδας». Τα εξέφρασε όλα αυτά φεύγοντας από την Άγκυρα και τα επανέφερε επιστρέφοντας από τη Μαδρίτη, αφού στο ενδιάμεσο είχε φωτογραφηθεί χαμογελαστός – photo opportunity, το λένε στην Αμερική- δίπλα στον Πρόεδρο Μπάιντεν.

Τούτων δοθέντων, νομίζω ότι υπερβάλλουν όσοι λένε ότι ο Ερντογάν είναι ένας «απρόβλεπτος νταλαβεριτζής». Το πιθανότερο είναι ότι έχουμε να κάνουμε με έναν «προβλέψιμο πολικάντη». 

Ποιος είναι πιο επικίνδυνος, είναι άλλο θέμα!

Βαλεριάνα για τις αϋπνίες

Σε μια χαλαρή συζήτηση πριν από κάποια χρόνια στο περιθώριο μιας κοινοβουλευτικής συνεδρίασης, ρώτησα τον τότε υπουργό Παιδείας γιατί οι διορισμοί των αναπληρωτών εκπαιδευτικών δεν γίνονται μήνες προτού να ξεκινήσει το σχολικό έτος έτσι ώστε να μην έχουν τα Γυμνάσια και τα Λύκεια κάθε χρόνο «κενά» και ορισμένα μαθήματα να φθάνει Νοέμβριος και Δεκέμβριος για να αρχίσουν να διδάσκονται.

«Ακριβώς αυτό το διάστημα ψάχνω να βρω λύση στο συγκεκριμένο πρόβλημα», μου απάντησε. Και με έμφαση, από την οποία κατάλαβα ότι περίμενε να εντυπωσιαστώ, συμπλήρωσε, λέγοντας μου: «Γι΄ αυτόν τον λόγο, τις τελευταίες μέρες κρατάω του διευθυντές του υπουργείου μέχρι τις 5 το πρωί και συζητάμε πως θα το λύσουμε».

Εν τέλει, μάλλον εκείνος εξεπλάγη από την ανταπάντησή μου, αν κρίνω ότι με κοίταζε ως να έβλεπε μπροστά του εξωγήινο όταν δεν… κρατήθηκα και -παρότι λόγω επαγγελματικής ιδιότητας, δεν συγκαταλέγομαι στους πρωινούς τύπους- του είπα: «Δεν μπορώ να φανταστώ ξενύχτηδες υπηρεσιακούς παράγοντες να βρίσκουν λύσεις σε προβλήματα της ημέρας».

Προσπερνώντας, μάλιστα, την έκπληξή του, προσπάθησα να κάνω σαφή την άποψή μου, διερωτώμενος: «Μήπως, αντί να τους κρατάτε όλη νύχτα στο γραφείο, θα έπρεπε να τους δώσετε άτυπη άδεια δύο τριών ημερών για να πάνε να ρεμβάσουν σε κάποια παραλία και να επιστρέψουν από κει υποχρεωμένοι να σας κάνουν ο καθένας την πρότασή του στην οποία θα έχει καταλήξει με καθαρό και ξεκούραστο μυαλό;».

Αν κρίνω από το γεγονός ότι διαιωνίστηκε το πρόβλημα με τις καθυστερήσεις στους διορισμούς αναπληρωτών εκπαιδευτικών, όπως και πολλές άλλες παθογένειες του εκπαιδευτικού μας συστήματος, ο περί ού ο λόγος υπουργός όχι μόνον δεν ενστερνίστηκε τη… φαεινή ιδέα μου, ίσως και επειδή του αμφισβητούσε την εξουσία, αλλά δεν πρέπει καν να την άκουσε.

Άλλωστε το «πέρασμα» του από το υπουργείο Παιδείας ελάχιστοι το θυμούνται πλέον. Και ούτε εγώ θα το θυμόμουν αν δεν είχε διαμειφθεί το περιστατικό που μόλις περιέγραψα.

Ανέσυρα, ωστόσο, στη μνήμη μου την μικρή πικρή αυτή ιστορία, ακούγοντας όσα είπε για τα δικά του… ξενύχτια ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, μιλώντας την Πέμπτη στη διαδικτυακή εκπομπή «Meeting Point» του newsbomb.gr, με τη δημοσιογράφο Όλγα Τρέμη. 

«Δεν έχω καμία, μα καμία, αμφιβολία ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα νικήσει», είπε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. «Αυτό που με απασχολεί, αυτό που με κάνει τα βράδια να μην κοιμάμαι, είναι γι' αυτό που θα παραλάβουμε την επόμενη μέρα», συμπλήρωσε.

Μάλλον άθελά του, ωστόσο, αμέσως μετά ο ίδιος ο κ. Τσίπρας αποκάλυψε ότι το πρόβλημα που αντιμετωπίζει με τον ύπνο πρέπει να είναι… χρόνιο. Δεν εξηγούνται, αλλιώς, αυτά που συμπλήρωσε στην ίδια συνέντευξη: «Όταν ήμουν στο Μαξίμου, δεν ήμουν happy traveler, καθόμουν μέχρι τις 3 και 4 το πρωί για να βρω λύσεις σε ασφυκτικές συνθήκες. Και βρήκαμε λύσεις, ρυθμίσαμε το χρέος, βγάλαμε τη χώρα από τα μνημόνια, φέραμε την ανάπτυξη…», είπε.

Αν και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, ως λαός, αρεσκόμαστε στο ξενύχτι, ειλικρινά δεν μπορώ να φανταστώ γιατί έπρεπε ο κ. Τσίπρας να μας πει ότι έμενε ως τις 4 το πρωί στο Μαξίμου για να λύσει προβλήματα, όπως π.χ. για να επιδιώξει τη ρύθμιση του χρέους. Δεν είναι μόνον ότι ο ίδιος μάς έλεγε τότε ότι, αν αντιδρούσαμε σε όσα μας επέβαλλαν εταίροι και σύμμαχοι, «θα μας παρακαλούν να μας δανείσουν».

Είναι, πολύ περισσότερο, η απορία με ποιον θα μπορούσε να συνομιλεί αυτές τις μεταμεσονύχτιες ώρες ο Έλληνας πρωθυπουργός. Ξενυχτούσαν, άραγε, η Μέρκελ, ο Ολάντ ή ο Πούτιν από τον οποίο οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ περίμεναν να τους δανείσει; Από όσο ξέρουμε, πάντως, ο Ρώσος Πρόεδρος τους το είχε ξεκόψει, λέγοντας ότι το μόνο που μπορούσε να κάνει ήταν να μιλήσει για λογαριασμό μας στη Γερμανίδα καγκελάριο. 

Άλλο που την ίδια ώρα έπαιρνε στο τηλέφωνο τον Γάλλο Πρόεδρο για να τον πληροφορήσει για τις ανοησίες των δικών μας περί εκτύπωσης νέου νομίσματος.

Κακά τα ψέματα, αυτή η χώρα δεν πάσχει ούτε από την έλλειψη υπερωριακής εργασίας, ούτε από τα μειωμένα ξενύχτια των ανθρώπων που μας κυβερνούν διαχρονικά. Το αντίθετο θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς. Πάσχει, κυρίως, επειδή εντός του κανονικού ωραρίου δεν λαμβάνονται οι αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν, με βάση τα δεδομένα της εγχώριας και διεθνούς πραγματικότητας.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το ξενύχτι συμβάλει στην αναψυχή. Μόνον, όμως, που, αν γίνεται κατά σύστημα, μειώνει και δεν αυξάνει την αποδοτικότητα της εργασίας και την αποτελεσματικότητα της προσπάθειας.

Όποιος το αμφισβητεί, δεν έχει παρά να ρωτήσει κάποιον ειδικό. Και η πιθανότερη συμβουλή που θα λάβει είναι να αποφεύγει τις σκέψεις που προκαλούν άγχος και να καταφεύγει σε ένα αφέψημα βαλεριάνας.

Δεν υπάρχει καλύτερη λύση για να έχει, τουλάχιστον όποιος αποφασίζει για τις ζωές ενός λαού και ενός Έθνους, την άλλη μέρα ξεκούραστο και καθαρό μυαλό που βοηθά στην ανάλυση της πραγματικότητας, όπως αυτή είναι και όχι όπως μπορεί να την φαντασιώνεται όποιος ξενυχτά κουτσοπίνοντας και χαζολογώντας με τους κολλητούς του.

Βαλεριάνα, λοιπόν. Ιδού η λύση!

Ώρα να κοιταχθούμε στον οικονομικό μας καθρέφτη

Το παιχνίδι το οποίο, στριμωγμένος από τα αδιέξοδα που ο ίδιος προκάλεσε, επιχειρεί να παίξει ο Βλαντιμίρ Πούτιν, απαιτώντας πληρωμές σε ρούβλια από τους προμηθευτές της ενέργειας και των άλλων προϊόντων που εξακολουθεί να εξάγει στη Δύση, αποτελεί την πιο τρανή απόδειξη ότι ο οικονομικός πόλεμος μπορεί να αποβεί ως ο πιο καθοριστικός από όλους τους πολέμους της εποχής μας.

Χωρίς τη μεγάλη και δυσαναπλήρωτη εξάρτηση της Ευρώπης από τις ρωσικές εισαγωγές στους τομείς της ενέργειας, των ορυκτών και των τροφίμων είναι αμφίβολο αν ο δυνάστης του Κρεμλίνου θα έπαιρνε το ρίσκο να εισβάλει την Ουκρανία, αδιαφορώντας για τις προειδοποιήσεις του ΝΑΤΟ και, εν γένει, της Δύσης που υποτίθεται ότι τον περικύκλωναν και εκείνος τάχατες δεν είχε άλλη επιλογή από το στείλει την πολεμική του μηχανή να ισοπεδώσει τη γειτονική χώρα.

Φαίνεται όμως ότι η Μόσχα εκτίμησε ότι όλα εκείνα που δεν κατάφερε να πετύχει με τα τανκς και τους πυραύλους μπορεί να τα επιδιώξει κλείνοντας τις στρόφιγγες του φυσικού αερίου το οποίο με τόση αμεριμνησία οι ευρωπαϊκές χώρες προμηθευόταν σχεδόν κατ΄ αποκλειστικότητα από τη Ρωσία. Η διελκυστίνδα που αναπτύσσεται είναι σκληρή και η κατάληξη που θα έχει ουδείς είναι σε θέση να πει με βεβαιότητα αν θα αποδειχθεί πιο αποτελεσματική από τους ανηλεείς βομβαρδισμούς κατά των ουκρανικών πόλεων.

Η διάρκεια που θα έχει αυτός ο παράλογος πόλεμος του Πούτιν είναι ακόμη άγνωστη. Και, ως εκ τούτου, άγνωστο είναι και το κόστος που θα καταβληθεί από τους εμπόλεμους αλλά και ολόκληρο τον πλανήτη έως ότου συμφωνηθεί εκεχειρία και σιγήσουν τα όπλα. Οι άγνωστες για μας εδώ και σχεδόν δυόμιση δεκαετίες πληθωριστικές πιέσεις και η ακρίβεια που τόσο βίαια εισβάλουν καθημερινά στους προϋπολογισμούς μας, μπορεί να αποδειχθεί, όπως πολλοί επισημαίνουν, ότι δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου.

Με άλλα λόγια, τα χειρότερα ίσως να μην τα έχουμε δει ακόμη, όπως υποστηρίζουν αρκετοί ειδικοί που όλοι ευχόμαστε να διαψευστούν. Όπως και να έχει, όμως, ακόμη και αν συμφωνηθεί το συντομότερο δυνατό η πολυπόθητη κατάπαυση του πυρός και αρχίσουν άμεσα ειλικρινείς διπλωματικές διαβουλεύσεις για την υπογραφή συνθήκης ειρήνης, τίποτε δεν θα είναι ίδιο όπως ήταν πριν από την 24η Φεβρουαρίου 2022.

Δεν χρειάζεται να είναι… μελλοντολόγος κανείς για να διαπιστώσει ότι οι γεωπολιτικές και οικονομικές (αν)ισορροπίες που έφερε στην επιφάνεια ο ουκρανικός πόλεμος θα είναι παρούσες για μεγάλο διάστημα και μοιραία θα επηρεάσουν τις συλλογικές και ατομικές συμπεριφορές. Γι΄ αυτό και δύσκολα μπορεί να παραγνωρίσει κανείς ότι η απόφαση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη να ξεκαθαρίσει το εγχώριο πολιτικό – εκλογικό παιχνίδι του επόμενου δωδεκάμηνου βρίσκεται σε αρμονία με το λαϊκό αίσθημα.

Δεν είναι μόνον οι μετρήσεις με τις διαθέσεις της κοινής γνώμης που δείχνουν ότι οι πολίτες δεν επιθυμούν άμεση προσφυγή στις κάλπες, όπως ζητούν ορισμένες δυνάμεις της αντιπολίτευσης που ίσως εξ αυτού τα ποσοστά τους παραμένουν καθηλωμένα και δεν καταφέρνουν να κερδίσουν τίποτε από την δικαιολογημένη λαϊκή δυσφορία. Είναι, πολύ περισσότερο, το αίσθημα της κοινής λογικής που υπαγορεύει ότι στις δύσκολες ώρες οι πολίτες απαιτούν σταθερότητα και επιθυμούν ειλικρίνεια και ενσυναίσθηση.

Άλλωστε, η ενεργειακή κρίση που βρίσκεται σε πλήρη έξαρση, όπως και η επαπειλούμενη επισιτιστική κρίση, εκείνο που πρωτίστως επιβάλουν είναι να κοιταχθούμε ξανά στον οικονομικό μας καθρέφτη για να διαπιστώσουμε δια γυμνού οφθαλμού τα χρόνια λάθη του παραγωγικού μοντέλου της χώρας που αφέθηκε επί πολλά χρόνια στον προσανατολισμό προς τις υπηρεσίες, αγνοώντας τη σημασία του πρωτογενούς τομέα, όπως και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από τον ήλιο και τον αέρα που δεν μας λείπουν παρά μόνον ελάχιστες μέρες του χρόνου.

Πριν από δέκα χρόνια στην κορύφωση της μνημονιακής κρίσης ο τότε πρόεδρος του Ισραήλ Σιμόν Πέρες, επισκεπτόμενος την Αθήνα, είχε εκφράσει την έκπληξή του για το γεγονός ότι η Ελλάδα με τις τόσες λίμνες και τα τόσα ποτάμια είναι ελλειμματική σε αγροτικά προϊόντα, ενώ η δική του χώρα με ελάχιστους υδάτινους πόρους καταφέρνει και κάνει εξαγωγές. Αλλά τι χρεία έχουμε να ακούσουμε τις αδυναμίες να εκφράζονται από τα χείλη ξένων;

Η περίφημη έκθεση για την ελληνική οικονομία, η οποία με παραγγελία της σημερινής κυβέρνησης συνέταξε ομάδα ειδικών υπό τον νομπελίστα καθηγητή των Οικονομικών Χριστόφορο Πισσαρίδη, περιγράφει τα πράγματα όπως είναι: «Ο πρωτογενής τομέας και ο παραγωγικός τομέας της αγροδιατροφής έχουν στρατηγική σημασία για μια χώρα, καθώς πέρα από την οικονομική δραστηριότητά τους, συμβάλλουν στην επισιτιστική ασφάλεια του πληθυσμού, ενισχύουν την περιφερειακή ανάπτυξη και έχουν σημαντικό ρόλο για τη διατήρηση της ποιότητας του φυσικού περιβάλλοντος», αναφέρει.

«Σε πολλές περιοχές αποτελούν την κύρια οικονομική δραστηριότητα για μεγάλο τμήμα του πληθυσμού», συμπληρώνει επισημαίνοντας ότι «η διατροφική παράδοση αποτελεί βασικό συστατικό της πολιτιστικής ταυτότητας και κληρονομιάς μιας περιοχής, με σημαντικές προεκτάσεις για τη δυνατότητα προώθησης τοπικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές». Στο εξωτερικό εμπόριο, ο τομέας της αγροδιατροφής στην Ελλάδα είναι ελλειμματικός, αναφέρει η έκθεση, καθώς οι εισαγωγές μας έφθασαν κοντά στα 6,7 δισ. ευρώ, ενώ οι εξαγωγές μετά βίας ανέβηκαν στα 5,3 δισ.

Και όλα αυτά, την ώρα που «η Ελλάδα διαθέτει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα στον τομέα της αγροδιατροφής, τα οποία στηρίζονται στην ποικιλομορφία της χώρας και την συνεπακόλουθη ποικιλία γεωργικών ειδών, τις ευνοϊκές συνθήκες του φυσικού περιβάλλοντος στις πεδινές περιοχές της χώρας, στην ποιότητα και τη θρεπτική αξία ενός σχετικά ευρέως φάσματος αγροτικών προϊόντων (ελιές, σταφύλι, όσπρια, εσπεριδοειδή και άλλα) και σε διατροφικές παραδόσεις που αναγνωρίζονται διεθνώς». Αυτά τα πλεονεκτήματα, σύμφωνε με την έκθεση, «δεν έχουν αξιοποιηθεί επαρκώς λόγω σημαντικών και χρόνιων διαρθρωτικών αδυναμιών».

Ποιες είναι οι κυριότερες από αυτές τις αδυναμίες; Γνωστές και μη εξαιρετέες: μικρές και κατακερματισμένες γεωργικές εκμεταλλεύσεις, χαμηλή παραγωγικότητα, αναποτελεσματική οργάνωση, χαμηλή ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών και εξοπλισμού, ανεπαρκής επαγγελματική εκπαίδευση, χαμηλό επίπεδο Έρευνας και Ανάπτυξης, μεγάλη εξάρτηση από επιδοτήσεις, και ελλιπής προώθηση και branding των ελληνικών προϊόντων αγροδιατροφής.

Γι΄ αυτό και σε όσους σπεύσουν να πουν «εσύ που προτείνεις επιστροφή στον πρωτογενή τομέα, πάρε πρώτος μια τσάπα και ξεκίνα να σκάβεις», η απάντηση είναι απλή: η γεωργία τον 21ο αιώνα δεν χρειάζεται χειρώνακτες εργάτες, χρειάζεται έξυπνους επιχειρηματίες που να ξέρουν το αντικείμενο και να χρησιμοποιούν τις σύγχρονες μεθόδους παραγωγής και διάθεσης των προϊόντων της γης.

Κάποιος να πει στον Πούτιν ότι κανένας δυνάστης δεν πέθανε… συνταξιούχος

«Ο πόλεμος δεν είναι λάθος. Είναι έγκλημα». Κανείς δεν θα μπορούσε να εκφράσει πιο δραματικά τη συνεχιζόμενη πολεμική φρίκη, την οποία επιφυλάσσει ο παράφρων Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία, από τη Ρωσίδα δημοσιογράφο Οξάνα Μπαουλίνα που έχασε τη ζωή της κατά τη διάρκεια βομβαρδισμών στο κέντρο του Κιέβου.

Τα προφητικά λόγια της ηρωίδας δημοσιογράφου, που έπεσε νεκρή ασκώντας το καθήκον της ενημέρωσης, είναι σίγουρο ότι συγκλονίζουν κάθε άνθρωπο που διαθέτει στοιχειώδεις ευαισθησίες. Δεν φαίνεται, ωστόσο, να βρίσκουν απήχηση στην παρανοϊκή ηγεσία του Κρεμλίνου, η οποία ανεπηρέαστη από τη διεθνή κατακραυγή επιμένει στην απάνθρωπη εισβολή, αδιαφορώντας για τις εκατόμβες των νεκρών και τις ανυπολόγιστες καταστροφές που προκαλούν οι ανηλεείς βομβαρδισμοί.

Καθώς συμπληρώθηκε ήδη ένας μήνας από την αποτρόπαιη εισβολή, η τροπή που έχουν πάρει οι πολεμικές συρράξεις δείχνει όλο και πιο ξεκάθαρα ότι η ώρα της ειρήνης αργεί. Παρόλο που κάθε μέρα που περνά κονιορτοποιείται όλο και περισσότερο το «αφήγημα» του Πούτιν και των υποστηρικτών του, οι οποίοι δυστυχώς στη χώρα μας είναι περισσότεροι από κάθε άλλη γωνιά της ευρωπαϊκής ηπείρου, για μια γρήγορη καθυπόταξη της Ουκρανίας, ο Ρώσος δυνάστης δεν δείχνει να παίρνει τα μηνύματα που εκπέμπονται από τα περισσότερα μέτωπα στα οποία εξελίσσονται μάχες.

Σε πείσμα των ψευδοειρηνόφιλων συμπατριωτών μας, οι οποίοι διοργανώνουν δήθεν αντιπολεμικές συναυλίες, η αντίσταση των Ουκρανών (που μέρα που είναι σήμερα θυμίζει ένδοξες παραδόσεις του δικού μας Έθνους), όχι μόνον δεν κάμπτεται, όπως αρκετοί προσδοκούσαν ότι θα συνέβαινε, αλλά, προϊόντος του χρόνου, φαίνεται να γίνεται όλο και πιο αποτελεσματική. Παρά την προφανή υπεροπλία της ρωσικής πολεμικής μηχανής, όλα δείχνουν ότι το ηθικό των εισβολέων είναι χαμηλό και κινείται στον αντίποδα της πίστης στη νίκη που οπλίζει τους αμυνόμενους.

Η κατάσταση που διαμορφώνεται είναι τέτοια που, εφόσον στην Ρωσία επικρατούσαν συνθήκες όπως αυτές που ορίζουν μια πραγματικά ανοιχτή και δημοκρατική κοινωνία, ο Πούτιν θα είχε υποχρεωθεί να αποσύρει άρον άρον τα στρατεύματά του από το έδαφος της γειτονικής χώρας, δίνοντας μια ευκαιρία στην ειρήνη. Σε αυταρχικά καθεστώτα, ωστόσο, όπως αυτό που έχει εγκαθιδρύσει στη Μόσχα ο πρώην πράκτορας της KGB, η φωνή της κοινωνίας είναι αδύνατο να φθάνει στα υψηλά κλιμάκια της εξουσίας.

Οι μαζικές συλλήψεις των Ρώσων πολιτών που αποπειράθηκαν να διαδηλώσουν τις πρώτες μέρες της εισβολής φαίνεται ότι κατάφεραν να καταπνίξουν τις αντίθετες απόψεις που είναι βέβαιο ότι διατρέχουν ένα -μικρό ή μεγάλο, άγνωστο- μέρος του λαού της μεγάλης αυτής χώρας το οποίο δεν επιθυμεί ούτε τον σφαγιασμό του «αδελφού» ουκρανικού έθνους, ούτε τη δική του φτωχοποίηση και απομόνωση από τον πολιτισμένο κόσμο που μοιραία θα φέρουν οι ολοένα και ασφυκτικότεροι περιορισμοί της Δύσης στη ρωσική οικονομία. 

Για να είμαστε πραγματιστές, πρέπει να παραδεχτούμε ότι από όσα διαρρέουν πίσω από τα ψηλά τείχη του Κρεμλίνου, το καθεστώς Πούτιν, το οποίο, όπως τα περισσότερα ομοειδή του, στηρίζεται στον φόβο και στο χρήμα, μοιάζει ακόμη να κρατιέται στα πόδια του, χάρις και στους απαγορεύσεις που υφίσταται η ενημέρωση. Για πόσο, όμως, θα εξακολουθήσει να συμβαίνει αυτό είναι δύσκολο να το πει κάποιος.

Υπό άλλες συνθήκες, τα χιλιάδες φέρετρα των άμοιρων Ρώσων στρατιωτών που καθημερινά χάνουν τη ζωή τους σε έναν τόσο αδικαίωτο για εκείνους πόλεμο, θα μπορούσαν να είχαν αλλάξει τα δεδομένα του πολέμου.

Ο αυταρχισμός, όμως, και η τρομοκρατία που επικρατούν στη Ρωσία, μια χώρα που ζούσε πάντα υπό τη σκιά κάποιου «πατερούλη» και δεν διαθέτει την παραμικρή δημοκρατική παράδοση, αφού από τους τσάρους πέρασε στον κομμουνισμό και από εκεί στον δυναστικό πουτινισμό, δεν αφήνουν περιθώρια για να προσδοκά κάποιος μια λογική λύση στο δράμα που βιώνει πρωτίστως ο ουκρανικός λαός, δευτερευόντως ο ρωσικός λαός και, κατ΄ επέκταση, όλοι εμείς στον υπόλοιπο πλανήτη που γινόμαστε επίσης αποδέκτες των βαρύτατα δυσμενών συνεπειών της αποτρόπαιης εισβολής.

Υπό αυτές τις δυσχερείς συνθήκες, η μόνη παρηγοριά την οποία μπορεί να βρει κάποιος που ενδιαφέρεται ειλικρινά για την ειρήνη είναι η διδαχή της Ιστορίας ότι το τέλος των περισσότερων δυναστών είναι βίαιο. Σε τέτοιο βαθμό, μάλιστα, που δύσκολα μπορεί να βρεθεί δικτάτορας που να πέθανε… συνταξιούχος. Από τους αρχαίους χρόνους ως τις μέρες μας, οι περισσότεροι δυνάστες, όση εξουσία και πλούτη και αν συσσώρευσαν, δεν κατάφεραν να τα απολαύσουν, έχοντας ειρηνικό τέλος.

Από τον Μπατίστα της Κούβας έως τον Πινοσέτ της Χιλής και από τον Φερδινάνδο Μάρκος των Φιλιππίνων έως τον Σαντάμ Χουσεΐν του Ιράκ και τον Μουαμάρ Καντάφι της Λιβύης, οι περισσότεροι δικτάτορες είτε εκδιώχθηκαν βιαίως από την εξουσία που σφετερίστηκαν είτε βρήκαν βίαιο θάνατο, ανάλογο με εκείνο που επεφύλασσαν στους αντιπάλους τους. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάπως έτσι θα εξελιχθούν τα πράγματα και για Βλαντιμίρ Πούτιν. Και αν υπάρχει κάποιος στο περιβάλλον του που να διαθέτει το θάρρος της γνώμης του, θα έπρεπε να του το πει.

Στο τέλος – τέλος, όσο πιο γρήγορα μπορέσει -αν μπορέσει- να το συνειδητοποιήσει τόσο το καλύτερο. Ενδεχομένως και για τον ίδιο τον 69χρονο δυνάστη, που από κοινού με τον περίγυρό του έχουν καταληστεύσει τον πλούτο της Ρωσίας. Αλλά σίγουρα θα ήταν καλύτερο για τους Ουκρανούς, για τους Ρώσους, για όλους μας!

Όσο εύκολα άρχισε, τόσο δύσκολα θα τελειώσει ο πόλεμος του Πούτιν

Δεν ήταν λίγοι εκείνοι οι οποίοι το πρωί της αποφράδας 24ης Φεβρουαρίου, όταν η πολεμική μηχανή του Ρώσου δυνάστη Βλαντιμίρ Πούτιν εισέβαλε στα εδάφη της Ουκρανίας, προέβλεπαν ότι οι εισβολείς θα εξαπέλυαν τον λεγόμενο «blitzkrieg» και θα πετύχαιναν τους στόχους τους ίσως και μέσα στο πρώτο 24ωρο από την εκδήλωση της αναίτιας επίθεσής τους.

«Ως το βράδυ οι Ρώσοι θα πίνουν τον καφέ τους στο Κίεβο», προεξοφλούσαν οι εγχώριοι… πουτινιστές οι οποίοι, έχοντας καταπιεί αμάσητη τη χοντροκομμένη προπαγάνδα του Κρεμλίνου ότι τάχατες «δεν υπάρχει ουκρανικό έθνος», είχαν πιστέψει ότι μια χώρα 45 εκατομμυρίων θα υποδέχονταν με κατεβασμένα τα χέρια τα στρατεύματα μιας ξένης δύναμης που ήθελε να καταλύσει την κυριαρχία της και να επιβάλει κυβέρνηση της αρεσκείας της.

Δύο βδομάδες μετά, όλα εξελίσσονται εντελώς διαφορετικά από ό,τι προέβλεπαν οι σχεδιασμοί της Μόσχας. Ο στρατός, που το πουτινικό στρατόπεδο ανέμενε να γίνει δεκτός ως «απελευθερωτικός», όπως μας έλεγαν και οι Έλληνες ανταποκριτές στη ρωσική πρωτεύουσα, συνάντησε αναπάντεχη ισχυρή αντίσταση από την γενναία ηγεσία αλλά και τους ηρωικούς πολίτες της Ουκρανίας. Η δύναμη της ελευθερίας και η πίστη στον δίκαιο του αγώνα τον οποίο δίνουν αποδείχθηκαν πανίσχυρα όπλα τα οποία δεν ηττήθηκαν και δεν πρόκειται να ηττηθούν.

Παρά τους ανηλεείς βομβαρδισμούς που συνεχίζονται μέρα και νύχτα, το ηθικό του ουκρανικού λαού παραμένει υψηλότατο, όπως δείχνει η γενναιότητα με την οποία οι μαχητές, που στην πλειονότητά τους δεν είναι επαγγελματίες του πολέμου, αντιμετωπίζουν τους εισβολείς, αλλά και η αξιοπρέπεια με την οποία παίρνουν τον δρόμο της προσφυγιάς τα γυναικόπαιδα και οι ηλικιωμένοι, αφήνοντας πίσω όσους μπορούν να αντισταθούν ένοπλα.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η κατάσταση πλέον έχει περιπλακεί τόσο πολύ που δεν είναι υπερβολή να υποστηρίξει κανείς ότι όσο εύκολα και απερίσκεπτα ξεκίνησε αυτός ο πόλεμος, τόσο δύσκολα μπορεί να τερματιστεί. Το αίμα το οποίο δυστυχώς εξακολουθεί να χύνεται και από τις δύο πλευρές βαθαίνει όλο και περισσότερο το ρήγμα που χωρίζει τις δύο χώρες και δυσχεραίνει τις προσπάθειες για να επικρατήσει πνεύμα συνεννόησης. Δεν είναι τυχαίο ότι οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές δεν μπορούν να συμφωνήσουν ούτε στη δημιουργία ανθρωπιστικών διαδρόμων.

Είναι προφανές ότι από υπεροψία που τον οδήγησε σε λάθος υπολογισμούς ο Πούτιν προχώρησε πολύ περισσότερο από όσο μπορούσε. Έχασε, κατά το κοινώς λεγόμενο, το μέτρο. Με αποτέλεσμα, πλέον, να είναι πολύ αμφίβολο αν υπάρχει κάποια πιθανή έκβαση του πολέμου που να μπορεί να αποτελέσει νικηφόρα εξέλιξη για εκείνον ή έστω προοπτική που να του εξασφαλίζει αξιοπρεπή υποχώρηση. 

Από τη μια, είναι δύσκολο έως αδύνατο να αποσυρθούν τα ρωσικά στρατεύματα από την Ουκρανία με την ουρά στα σκέλη. Από την άλλη, ακόμη και αν καταλάβει το Κίεβο και κάποιες άλλες μεγάλες πόλεις, η κατοχή της γειτονικής χώρας θα έχει βαρύτατες συνέπειες σε όλα τα επίπεδα. Και για τον ίδιο. Και για τον λαό του.

Οι επιπτώσεις, άλλωστε, από τους άφρονες χειρισμούς του Ρώσου δυνάστη είναι ήδη πολύ σημαντικές. Και μπορεί να γίνουν ακόμη σημαντικότερες όσο δεν προβάλει στον ορίζοντα το φως μιας λύσης στο αδιέξοδο ενώπιον του οποίου έχει βρεθεί ολόκληρος ο πλανήτης από την ημέρα της εισβολής. 

Μπορεί, μπροστά στον φόβο ενός γενικευμένου πυρηνικού πολέμου, η Δύση να μην μπαίνει ευθέως στον πόλεμο για την υπεράσπιση της ουκρανικής επικράτειας, ωστόσο, η αποφασιστικότητα με την οποία προχώρησε στους οικονομικούς περιορισμούς κατά της Ρωσίας και των συνδεδεμένων με το καθεστώς ολιγαρχών είναι ένα πρωτοφανές δεδομένο που είναι δύσκολο να εκτιμηθεί μέχρι που μπορεί να οδηγήσει.

Κακά τα ψέματα, το κουβάρι της ουκρανικής κρίσης έχει μπερδευτεί τόσο πολύ που χωρίς δυσκολία οδηγείται κανείς στο συμπέρασμα ότι τα δύσκολα είναι μπροστά μας. Και θα χρειαστεί να οπλιστούμε όλοι μας με μεγάλη υπομονή και κουράγιο για να αντιμετωπίσουμε τις αρνητικές συνέπειες που θα δούμε να εκτυλίσσονται το προσεχές διάστημα και θα εκφραστούν με την υποχώρηση του διεθνούς εμπορίου, τις έντονα ανατιμητικές τάσεις στην ενεργειακή αγορά και σε άλλες κρίσιμες πρώτες ύλες, την κούρσα των εξοπλισμών που θα στερήσει πόρους από κοινωνικές υπηρεσίες, τις πληθωριστικές πιέσεις, τον περιορισμό της παγκόσμιας ανάπτυξης και, ως εκ τούτου, των εισοδημάτων των περισσότερων εξ ημών.

Ακόμη κι έτσι, όμως, το μεγαλύτερο από τα δεινά δεν παύει να είναι πάντα η φρίκη του πολέμου που βιώνουν οι συνάνθρωποί μας στην Ουκρανία. Αλλά, ας μην ξεχνάμε, ότι ο δικός τους αγώνας είναι ένας αγώνας που δίνουν για λογαριασμό όλων μας. 

Είναι ο προαιώνιος αγώνας του ανθρωπίνου είδους για την ελευθερία και την αξιοπρέπεια. Γι΄ αυτό και δεν μπορούμε παρά να είμαστε ομόθυμα δίπλα τους. Μάχονται και για μας. Και από ότι φαίνεται θα συνεχίσουν να μάχονται για πολύ καιρό. 

Ας οπλιστούμε όλοι με κουράγιο και δύναμη!

Ένας άπληστος Γολιάθ αντιμέτωπος με το υπερόπλο της Δύσης

Οι ανηλεείς ρωσικοί βομβαρδισμοί στην Ουκρανία που συνεχίζονται για δεύτερη εβδομάδα, δολοφονώντας χιλιάδες ανυπεράσπιστους πολίτες και καταστρέφοντας τις υποδομές μιας χώρας που θα κάνει πολλά χρόνια να επανέλθει στην πριν από την εισβολή κατάσταση, αφαιρεί και το τελευταίο «φύλλο συκής» για τις πραγματικές προθέσεις του παράφρονα και άπληστου ηγέτη που κατοικοεδρεύει στο Κρεμλίνο και πρωταγωνιστεί στην καταδυνάστευση του ρωσικού λαού και στην καταλήστευση του πλούτου της μεγάλης αυτής χώρας.

Μόνον αφελείς μπορούν να «αγοράζουν» την ξεδιάντροπη πουτινική προπαγάνδα, την οποία υιοθετούν και κάποια -κατά βάση ακραία- στοιχεία στη δική μας χώρα, ότι τάχατες ήθελε να προστατεύσει τους ρωσόφωνους πληθυσμούς που ζούσαν στη γειτονική χώρα ή δήθεν να απαλλάξει την Ουκρανία από τους υποτιθέμενους «ναζιστές», όπως θρασύτατα αρέσκεται να αποκαλεί την δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση της «αδελφικής» του χώρας.

Η ασύμμετρη χρήση βίας από τη ρωσική πολεμική μηχανή που έστειλε ο παράφρων δυνάστης στην Ουκρανία για να αποδείξει το ιδεολογικό κατασκεύασμα ακραίων κύκλων της Μόσχας ότι οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί είναι ένας έθνος και… φταίνε ο Λένιν, ο Γκορμπατσόφ ή ο Μπάιντεν που δεν ανήκει στην επικράτεια της ρωσικής ομοσπονδίας η γειτονική τους χώρα με τα 45 εκατομμύρια κατοίκους. Η ανείπωτη φρίκη που επιφυλάσσει στους «ομοεθνείς» του, άλλωστε, καταδεικνύει το πόσο πραγματικά τον ενδιαφέρει η ευημερία των «αδελφών» του. 

Εκείνο, όμως, που πρωτίστως μαρτυρούν οι τραγικές εξελίξεις των τελευταίων ημερών είναι ότι το μόνο που επιζητεί ο Πούτιν είναι η με κάθε μέσο καθυπόταξη της Ουκρανίας, όπως έκανε και με άλλες περιοχές της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ένωσης, όπως η Αμπχαζία, η Οσετία και η Κριμαία. Διότι, αν πραγματικά ενδιαφερόταν για οτιδήποτε άλλο, δεν θα προκαλούσε αυτόν τον όλεθρο που όμοιό του πρέπει να πάει κάνεις πίσω στη ναζιστική περίοδο για να βρει κάτι ανάλογο.

Οι ισχυρισμοί ότι τάχατες ήταν η περικύκλωση της Ρωσίας από το ΝΑΤΟ καταρρίφθηκαν επίσης διότι κανείς λογικός άνθρωπος δεν μπορεί να πιστέψει ότι η επέκταση της Ατλαντικής Συμμαχίας σε χώρες του πρώην Ανατολικού Συνασπισμού έγινε για να περιοριστεί η κυριαρχία της Ρωσίας. Αντιθέτως η εισβολή στην Ουκρανία δικαιολογεί αναδρομικά την εύλογη ανασφάλεια που αισθάνονταν χώρες της Ανατολικής Ευρώπης ότι μπορεί μια μέρα να έβλεπαν ρωσικά στρατεύματα να περνούν τα σύνορά τους και να καταλύουν την κυριαρχία τους.

Να, λοιπόν, που βρέθηκε ένας Πούτιν για να το κάνει πράξη ισοπεδώνοντας την Ουκρανία με το πρόσχημα ότι ήθελε την αποστρατικοποίησή της. Γιατί άραγε την ήθελε την αποστρατικοποίησή της; Επειδή κινδύνευε από μια Ουκρανία ενταγμένη στους δυτικούς θεσμούς; Ή μήπως επειδή χωρίς στρατό θα ήταν άθυρμα στις ορέξεις του Κρεμλίνου; Είναι βλέπετε ακριβώς το ίδιο «έργο» που ζούμε κι εμείς στη δική μας γειτονιά με την απαίτηση της Άγκυρας για αποστρατικοποίηση των νησιών μας. Νησιά τα οποία δεν εξοπλίζονταν για να επιτεθούν σε κάποιον, παρά μόνο για να αμυνθούν στις απειλές που δέχονται για την κυριαρχία τους.

Επειδή, όμως, όπως διδάσκει η Ιστορία, η αλαζονεία και η υπεροψία αποτελούν την «αχίλλειο πτέρνα» όλων των αυταρχικών ηγετών, ο Πούτιν δεν ήταν δυνατόν να ξεφύγει από αυτή τη μοίρα. Γι΄ αυτό και όποιο και αν είναι το τέλος αυτού του φρικτού πολέμου που κήρυξε κατά της Ουκρανίας, ο δυνάστης του Κρεμλίνου αργά ή γρήγορα θα ζήσει το δικό του «Βατερλώ». Η αντιπαράθεσή του, άλλωστε, με τον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντιμίρ Ζελένσκι αναβίωσε τον προαιώνιο βιβλικό μύθο με τον Δαβίδ και τον Γολιάθ.

Ο κωμικός ηθοποιός που με την ψήφο των συμπατριωτών του ηγείται της Ουκρανίας έδειξε μοναδικά ηγετικά χαρίσματα που αν τα αντιπαρατάξει με την εικόνα του υποτιθέμενου χαλκέντερου πρώην πράκτορα της ΚGB, ο οποίος ελέγχει για πάνω από δύο δεκαετίες την εξουσία στη Μόσχα, καθιστούν τον Ζελένσκι ηρωική μορφή που θα περάσει στην Ιστορία ως ένα πρόσωπο που έκανε το πατριωτικό του καθήκον και στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων με τις οποίες ήρθε αντιμέτωπος. Είναι αναμφισβήτητα ο ηθικός νικητής αυτού του φονικού και καταστρεπτικού πολέμου, ανεξάρτητα από την τελική έκβαση που θα έχει.

Αντιθέτως, ο «Γολιάθ» Πούτιν αποδεικνύεται πολύ κατώτερος των περιστάσεων και, με κορωνίδα τον πολεμικό όλεθρο που επιφυλάσσει στην Ευρώπη του 21ου αιώνα, το πολιτικό του τέλος δεν θα είναι αντάξιο με το ηγετικό προφίλ που φιλοτεχνούσαν μέχρι πρότινος οι θαυμαστές του. Οι φωνές για παραπομπή του σε Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο με κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου που γίνονται στην Ουκρανία θα πληθαίνουν όσο ο δυνάστης του Κρεμλίνου εξακολουθεί να περιπαίζει τους ηγέτες άλλων χωρών, όπως ο Γάλλος Πρόεδρος Μακρόν, που προσπαθούν να μεσολαβήσουν για κατάπαυση του πυρός ώστε να μπει ένα φρένο στην αιματοχυσία, την καταστροφή και τον ξεριζωμό τόσων ανθρώπων.

Είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς τούτες τις ώρες πότε θα τελειώσει αυτή η φρίκη που παρακολουθούμε σε απευθείας τηλεοπτική σύνδεση με τις μαρτυρικές ουκρανικές πόλεις που κάποιες από αυτές οι περισσότεροι τις ακούμε για πρώτη φορά. Το μόνο βέβαιο είναι ότι μέχρι να τελειώσει αυτός ο εφιάλτης τίποτε δεν θα είναι όπως πριν. Ούτε στην Ουκρανία, ούτε στην Ρωσία, ούτε στην Ευρώπη, ούτε σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Με υψηλή βεβαιότητα, επίσης, μπορεί να εικάσει κάποιος ότι ο μεγάλος ηττημένος αυτού του φρικτού πολέμου θα είναι ο άπληστος Βλαντίμιρ Πούτιν που μαζί με τους ολιγάρχες που τον περιτριγυρίζουν καταληστεύουν τους Ρώσους πολίτες. Ο κλοιός στις περιουσίες τους μπορεί να αποδειχθεί το υπερόπλο της Δύσης που θα προκαλέσει εξελίξεις και στο εσωτερικό της ρωσικής ολιγαρχικής εξουσίας.

Τα «μαθήματα» μας από την πόρτα του φρενοκομείου που άνοιξε ο Πούτιν

Η θρασύτατη και απροκάλυπτη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία επιστρέφει τον πλανήτη και το ανθρώπινο γένος πολλές δεκαετίες πίσω. Η κυνική επιβολή της δύναμης του ισχυρότερου προς τον πλέον αδύνατο γείτονα καταρρακώνει κάθε έννοια διεθνούς νομιμότητας και ευτελίζει όλους τους θεσμούς της διεθνούς συνεννόησης που προσπάθησε να οικοδομήσει η ανθρωπότητα τους τελευταίους αιώνες και κυρίως μετά την οδυνηρή περιπέτεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Όσο λάθη, παρασπονδίες και αστοχίες και αν καταμαρτυρήσει κάποιος στη Δύση, τόσο σε ό,τι αφορά στη συγκεκριμένη κρίση, στην οποία περιορίστηκε να λειτουργεί σαν τον «ψεύτη βοσκό» του ομώνυμου αισώπειου μύθου, όσο και σε παλαιότερες εμπλοκές της σε γεωπολιτικές διενέξεις, ουδείς λογικός άνθρωπος μπορεί να συμβιβαστεί με την παράνοια του καθεστώτος Πούτιν που γυρνάει το ρολόι της παγκόσμιας Ιστορίας σε εποχές που θεωρούσαμε -κακώς, όπως αποδεικνύεται- ότι είχαν παρέλθει ανεπιστρεπτί για τον πολιτισμένο κόσμο.

Από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, άλλωστε, είναι δύσκολο να βρει κανείς αναλογίες με την απροσχημάτιστη κατάλυση της κυριαρχίας μιας ανεξάρτητης χώρας, όπως αυτή που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ουκρανία από τους εισβολείς της Μόσχας. Ούτε οι πόλεμοι της Κορέας και του Βιετνάμ, ούτε η κρίση της Κούβας, ούτε η εισβολή στο Ιράκ, ούτε οι βομβαρδισμοί των Δυτικών στην πρώην Γιουγκοσλαβία, ούτε οι επεμβάσεις αρχικά των Σοβιετικών και εν συνεχεία των Αμερικανών και των συμμάχων τους στο Αφγανιστάν, μπορεί να συγκριθούν με όσα αποτρόπαια επιφυλάσσουν για το μέλλον του πλανήτη ο θρασύτατος επεκτατισμός του Πούτιν.

Χρειάζεται ενδεχομένως να πάμε πίσω στις παραμονές της τελευταίας μεγάλης παγκόσμιας σύρραξης που προκάλεσε η περιβόητη θεωρία του «ζωτικού χώρου», που επινόησε ο Αδόλφος Χίτλερ για να προωθήσει τα επεκτατικά του σχέδια, ώστε να βρούμε κάτι ανάλογο με την απόφαση του Πούτιν να στείλει στρατεύματα για να καθυποτάξει μια διπλανή χώρα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο αναθεωρητισμός του Ρώσου Προέδρου και η επιμονή του να αλλάξει με τη βία τα μεταψυχροπολεμικά σύνορα στην Ευρώπη… «ανοίγει την πόρτα του φρενοκομείου». Και την ανοίγει τόσο διάπλατα που κανείς δεν ξέρει που μπορεί να μας οδηγήσει.

Πολύ περισσότερο που ο πρώην πράκτορας της KGB που κατοικοεδρεύει τα τελευταία χρόνια στο Κρεμλίνο απεδείχθη ότι δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένας αναξιόπιστος ηγετίσκος ο οποίος κατέφυγε επανειλημμένως σε παραπλανητικά προπαγανδιστικά ψέματα προτού να προχωρήσει στις κατακτητικές του βλέψεις. Βλέψεις τις οποίες κανείς δεν ξέρει που βρίσκεται το όριο τους αν αναλογιστούμε τις αντίστοιχες συμπεριφορές που έχει επιδείξει ως τώρα εις βάρος σχεδόν όλων των γειτόνων του. Η εισβολή, ωστόσο, στην Ουκρανία ξεπερνά τα εσκαμμένα και καταδεικνύει ότι ο δικτάτορας της Μόσχας είναι πλέον πλήρως αποχαλιναγωμένος.

Γι΄ αυτό και αποτελεί παρήγορο γεγονός ότι, με εξαίρεση κάποιους γνωστούς… Κλαζομένιους οι οποίοι μας έχουν συνηθίσει σε ασχημονίες, οι βασικές πολιτικές δυνάμεις στη δική μας χώρα μας κατήγγειλαν απροσχημάτιστα τη ρωσική εισβολή, η οποία μας αφορά άμεσα. Διότι, κακά τα ψέματα, τα «μαθήματα» της Ουκρανίας είναι πολύ σκληρά για ολόκληρο τον πλανήτη και για κάθε εχέφρονα κάτοικό του. 

Είναι, όμως, ακόμη σκληρότερα για μας τους Έλληνες που η γεωγραφία μας… καταδίκασε να γειτνιάζουμε με μια χώρα που οι εκάστοτε ηγεσίες της -και πολύ περισσότερο η σημερινή υπό τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν- διακατέχονται από νοοτροπίες που δεν απέχουν πολύ από τις νοοτροπίες των εισβολέων με τους έρχονται αντιμέτωποι οι άμοιροι Ουκρανοί.

Επειδή, όμως, δεν είναι καθόλου καλό να έχουμε αυταπάτες, είναι προς όφελος μας να ενσκήψουμε συλλογικά για να βγάλουμε τα σωστά συμπεράσματα από όσα συμβαίνουν τις τελευταίες ώρες στην Ουκρανία. Κατά πρώτον, οι ένοπλες δυνάμεις της μάχονται μόνες τους για να αποτρέψουν τους πολυπληθέστερους Ρώσους εισβολείς. Και, κατά δεύτερον, ο χρόνος που θα διαρκέσει η αντίστασή τους είναι ευθέως ανάλογος με τον βαθμό της προετοιμασίας τους, του εξοπλισμού τους και κυρίως της αποφασιστικότητας την οποία θα επιδείξουν.

Μπορεί, λοιπόν, όπως πολλοί λένε, η Ελλάδα να μην είναι Ουκρανία. Ή και ο Ερντογάν μπορεί να μην είναι τόσο ισχυρός ή τόσο θρασύς όσο είναι ο Πούτιν. Πλην, όμως, εκείνο που θα κάνει τη διαφορά και μπορεί να κρατήσει κλειστή την πόρτα του φρενοκομείου στα μέρη μας δεν είναι τίποτε άλλο από τη δική μας ετοιμότητα και αποφασιστικότητα.

Το «είμαστε όλοι Ουκρανοί» είναι το ελάχιστο το οποίο απαιτείται να διατρανώνουμε όλοι μας τούτη τη δύσκολη ώρα.

Περιοδεύων θίασος σε διεθνή και εγχώρια τουρνέ

Οι δηλώσεις του υπουργού Εθνικής Άμυνας Πάνου Καμμένου από την έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες ότι η Συμφωνία των Πρεσπών «δεν θα εφαρμοστεί ποτέ» επειδή ο ίδιος θεωρεί ότι «δεν θα περάσει από τη Βουλή της ΠΓΔΜ, ούτε από το δημοψήφισμα στη γειτονική χώρα», υπό άλλες συνθήκες θα προκαλούσαν σάλο. Στη συγκεκριμένη συγκυρία, όμως, δεν ήταν παρά ένα ακόμη επεισόδιο στον μακρόσυρτο πολιτικό τραγέλαφο τον οποίο ζούμε τα τελευταία χρόνια.

Την ώρα που ο επικεφαλής της κυβέρνησης, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, παρίστατο στη Σύνοδο Κορυφής της Ατλαντικής Συμμαχίας για να υπογραμμίσει την ιδιαίτερη σημασία που δίνει στη συμφωνία που συνομολόγησε με τον ομόλογό του στα Σκόπια Ζόραν Ζάεφ, ο παρακαθήμενος συγκυβερνήτης του δεν είχε καμία δυσκολία να ισχυριστεί τα ακριβώς αντίθετα από όσα εκείνος προωθούσε.

«Μπορεί να μαζεύουν προσκλήσεις και να φωτογραφίζονται, αλλά στο ΝΑΤΟ δεν πρόκειται να μπουν όσο χρησιμοποιούν τον όρο Μακεδονία», διατεινόταν ο κ. Καμμένος. Και αυτό σε μια στιγμή που δημοσιοποιούνταν το προσχέδιο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ με το οποίο χαιρετίζεται «η ιστορική συμφωνία μεταξύ Αθηνών και Σκοπίων στο θέμα του ονόματος». Συμφωνία που όλοι, πλέον, αναγνωρίζουν ότι ανοίγει διάπλατα τον ευρωατλαντικό δρόμο των γειτόνων είτε με το νεοαποκτηθέν όνομα «Βόρεια Μακεδονία» είτε ως FYROM.

Με μια τόσο κακοστημένη παράσταση που έστησαν οι δύο κυβερνητικοί εταίροι για καθαρά μικροκομματικούς λόγους οι οποίοι σχετίζονται με την κατανομή ρόλων –ο καθένας να απευθύνεται στο εναπομείναν δικό του ακροατήριο- είναι απορίας άξιον πως μπορεί να αναμένουν ότι θα τους πάρει στα σοβαρά κάποιος από τους υπόλοιπους ηγέτες που μετέχουν στη Σύνοδο.

Μπροστά σε αυτό το αστείο και συνάμα θλιβερό θέαμα που όμοιο δεν πρέπει να έχει υπάρξει στα παγκόσμια πολιτικά χρονικά, καθώς ποτέ άλλοτε δύο πολιτικοί από την ίδια χώρα και την ίδια κυβέρνηση δεν έχουν εμφανιστεί σε ένα τόσο υψηλού επιπέδου διεθνές forum να υποστηρίζουν ο ένας τα ακριβώς αντίθετα από τον άλλο, δύσκολα θα πειστούν ξένοι αξιωματούχοι, όπως η καγκελάριος Μέρκελ, να ανταποκριθούν στο αίτημα της ελληνικής πλευράς για άσκηση πίεσης προς την Άγκυρα ώστε να απελευθερωθούν οι δύο στρατιωτικοί μας που εξακολουθούν να κρατούνται παράνομα στην Αδριανούπολη.

Πριν από περίπου τρεις μήνες, εξάλλου, ανακοινωνόταν πομπωδώς το αίτημα για μεσολάβηση στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που είχε απευθύνει τηλεφωνικώς ο κ. Τσίπρας στον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, αίτημα το οποίο, παρά τις προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν, δεν έφερε αποτέλεσμα γιατί ο νέο-Σουλτάνος της Άγκυρας επικαλέστηκε τις απερίσκεπτες υποσχέσεις του Έλληνα πρωθυπουργού για παράδοση των οκτώ Τούρκων αξιωματικών οι οποίοι κατέφυγαν στη χώρα μας μετά το αμφιλεγόμενο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 2016.

Μέχρι προχθές, άλλωστε, η κυβέρνηση «κρατούσε μούτρα» στον Τούρκο Πρόεδρο και ο Έλληνας πρωθυπουργός επί σχεδόν τέσσερις μήνες δεν σήκωνε το τηλέφωνο να μιλήσει μαζί του. Και όχι μόνον αυτό. Χρησιμοποίησε το βήμα της γενικής συνέλευσης του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος για να επιτεθεί στην πρώην υπουργό Ντόρα Μπακογιάννη επειδή πήγε στην τελετή ορκωμοσίας του Τούρκου Προέδρου, ισχυριζόμενος ότι «η επίλυση των διαφορών μας με την Τουρκία δεν χρειάζεται κανέναν αυτόκλητο καλοθελητή» και «ούτε συμβάλλει σε τίποτα η παρουσία Ελλήνων πολιτικών σε φιέστες στην Άγκυρα».

Αίφνης, όμως, μια μέρα μετά το υβρεολόγιο κατά της Μπακογιάννη, που κλιμακώθηκε με non paper από τα υπόγεια του Μαξίμου, γινόταν γνωστό ότι επίκεται συνάντηση Τσίπρα - Ερντογάν στις Βρυξέλλες, δείγμα ότι «τα μούτρα» στον Τούρκο ξεχάστηκαν επειδή προφανώς διεφάνη ο κίνδυνος ότι μπορούσε να κλέψει κάποιος άλλος τη δόξα της απελευθέρωσης των δύο Ελλήνων κρατούμενων. Διότι, όπως όλα δείχνουν, το θέμα δεν είναι η απελευθέρωσή τους –αν ήταν θα ζητούσαν από την πρώην υπουργό να κάνει κι εκείνη ό,τι μπορεί- αλλά ποιος θα καρπωθεί το (μικρο-)κομματικό όφελος.

Και ενώ τα πρώτα ονόματα του κυβερνητικού θιάσου έδιναν την αλλοπρόσαλλη παράσταση των Βρυξελλών, με τον έναν να εκθειάζει και τον άλλο να καταδικάζει τη συμφωνία των Πρεσπών, το εγχώριο φιλοθεάμον κοινό δεν… έμενε παραπονεμένο. Την ίδια ώρα ένα άλλο «μπουλούκι», προερχόμενο από τον ίδιο θίασο και εκτελώντας εντολές του θιασάρχη που μετείχε στη διεθνή τουρνέ, ανέβαζε στο θέατρο της Βουλής ένα ακόμη πιο κακοπαιγμένο έργο. Ένα έργο το οποίο αφορούσε εν γένει τις εκλογές που φαίνεται ότι έχουν γίνει ο εφιάλτης των κυβερνώντων.

Για πρώτη φορά στα κοινοβουλευτικά χρονικά -δεν θα αφήσει κανένα ρεκόρ για ρεκόρ που να μην καταρρίψει το συνονθύλευμα που παριστάνει τη κυβέρνηση- υποβλήθηκε τροπολογία με την οποία αναιρείται κεντρική ρύθμιση ενός από τα πιο πολυδιαφημισμένα νομοσχέδια της τελευταίας περιόδου. Διότι αυτό ακριβώς γίνεται με την τροπολογία που επαναφέρει τη χρονική σύμπτωση των ευρωεκλογών με τις αυτοδιοικητικές κάλπες και που το νομοσχέδιο του υπουργού Εσωτερικών Π. Σκουρλέτη στο οποίο ενσωματώνεται όριζε το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή την αποσύνδεση.

Τι έκανε ο κ. Σκουρλέτης που από πρωταγωνιστής βρέθηκε κομπάρσος αποδεχόμενος βουλευτική τροπολογία που τον «άδειαζε»; Ό,τι ακριβώς είχε κάνει όταν ως υπουργός Εργασίας ανακοίνωνε την κατάθεση νομοσχεδίου που ανέβαζε τον κατώτατο μισθό στα 751 ευρώ. Και ό,τι έπραξε όταν ως υπουργός Ενέργειας διέψευδε την πώληση μονάδων της ΔΕΗ κάνοντας λόγο για «μπίζνες» χωρίς αυτό να τον εμποδίσει να δώσει αργότερα θετική ψήφο.

Εξάλλου, τόσο ο κ. Σκουρλέτης όσο και οι περισσότεροι που συμμετέχουν στον κυβερνητικό θίασο, ρόλους υποδύονται. Αλλιώς δεν εξηγείται ότι έχουν ξεπεράσει κάθε όριο αμοραλισμού, κάνοντας σχεδόν σε όλα τα θέματα τα ακριβώς αντίθετα από όσα έλεγαν. Είτε παλαιότερα, είτε τώρα.

Η διαπραγμάτευση του… Καραγκιόζη

Τον πρώτο καιρό ήταν ο Πούτιν που θα (μας) έστελνε τη μπροστάντζα των 6 δισ. ευρώ για τον αγωγό. Και γι΄ αυτό, αγνοώντας το πάθημα του κακόμοιρου υπουργού Οικονομικών της Κύπρου που είχε μείνει επί μέρες αμανάτι στη Μόσχα περιμένοντας λίγα δανεικά για να αποφύγει η Λευκωσία το δικό της Μνημόνιο, διανύσαμε όλο το πρώτο εξάμηνο του 2015 με το πηγαινέλα στη ρωσική πρωτεύουσα των  κυβερνητικών αποστολών υψηλού επιπέδου.

Μετά ήταν ο Ομπάμα, για τον οποίο, αν και ερχόταν στην Ελλάδα ως απερχόμενος Πρόεδρος, φαντασιώνονταν ότι θα είχε στις αποσκευές του τη ρύθμιση του χρέους που θα μας χάριζαν οι Ευρωπαίοι. Εκείνο, δηλαδή, που δεν είχε κάνει ο Αμερικανός Πρόεδρος σε όλη τη διάρκεια της οκταετούς θητείας του, κατά την οποία είχε περιοριστεί σε ανέξοδες παροτρύνσεις για περιορισμό της λιτότητας, κάποιοι πίστεψαν ότι θα μπορούσε να το κάνει ως τέως, επειδή θα γοητευόταν –θυμάστε αλήθεια τις αξέχαστες σκηνές στο Μέγαρο Μαξίμου;- από την προσωπικότητα του Έλληνα πρωθυπουργού.  

Στη συνέχεια ήρθε η σειρά του Τραμπ και η 20ή Ιανουαρίου που ήταν προγραμματισμένο να εγκατασταθεί στον Λευκό Οίκο έγινε το νέο ορόσημο για τους βαθυστόχαστους αναλυτές του Μεγάρου Μαξίμου που πόνταραν ότι μια από τις πρώτες αποφάσεις του νέου Προέδρου των ΗΠΑ θα ήταν η εντολή για απόσυρση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου από την Ευρώπη. Μέσα στην παραζάλη της ανοησίας που δέρνει πολλούς από τους ανθρώπους που αποφασίζουν για τις τύχες μας ορισμένοι θεώρησαν και θεωρούν ακόμη ότι θα είναι «λυτρωτικό» να φύγει από το ελληνικό πρόγραμμα ο μόνος σύμμαχος που έχουμε στη μάχη για την ελάφρυνση του χρέους και που δεν είναι άλλος από το ΔΝΤ.   

Αφού, όμως, διαψεύστηκε και αυτή η αυταπάτη, το κυβερνητικό ρεπερτόριο δεν είχε καμία δυσκολία να αλλάξει αμέσως σκοπό. Όπως αποκάλυψε ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Στέλιος Κούλογλου, εναπέθεσαν τις ελπίδες του στην επικράτηση της Ακροδεξιάς στις πρόσφατες εκλογές στην Ολλανδία, υιοθετώντας ένα απίθανο σκεπτικό που είναι αδύνατο να το χωρέσει ο νους ενός λογικού ανθρώπου. Με εξαίρεση όσους επενδύουν στη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν μπορεί να υπάρχει άλλος με σώας τας φρένας που να έχει πιστέψει ότι η αναταραχή στην Ευρώπη και τα διαλυτικά φαινόμενα στην ευρωζώνη που θα προκαλούσε μια ενδεχόμενη νίκη του Βίλντερς θα ήταν προς όφελος των ελληνικών συμφερόντων.

Απτόητοι και από την άστοχη αυτή πρόβλεψή τους, οι κυβερνώντες και πάλι δεν το βάζουν κάτω. Ελλείψει άλλου «αφηγήματος», εμφανίζονται, πλέον, αποφασισμένοι να βάλουν όλα τα αυγά τους στο καλάθι των γερμανικών εκλογών. Ποντάρουν -και το δηλώνουν δημοσίως ορισμένοι- στην εκλογική νίκη του σοσιαλδημοκράτη Μάρτιν Σουλτς. Ευελπιστούν ότι έτσι θα απαλλαγούν από τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, κάνοντας την μάλλον  αφελή εκτίμηση ότι ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών ασκεί προσωπική πολιτική έναντι της Ελλάδας και δεν υπηρετεί απλώς τα συμφέροντα της χώρας του.

Το χειρότερο όλων, όμως, είναι ότι η τακτική αυτή που θυμίζει την περιώνυμη ρήση του Καραγκιόζη «θα με δείρει, θα κουραστεί, θα ιδρώσει, θα αρρωστήσει και στο τέλος θα πεθάνει», επιχειρείται να εμφανιστεί ως μέρος μιας κάποιας διαπραγματευτικής στρατηγικής που κανείς δεν αντιλαμβάνεται που κατατείνει και τι στόχο έχει. Το αναμφισβήτητο γεγονός ότι οι καθυστερήσεις έχουν τεράστιο κόστος και μάλιστα διπλό, καθώς από τη μια τρενάρει η πολυπόθητη ανάκαμψη και από την άλλη σε κάθε επόμενο γύρο διαπραγμάτευσης η θέση της ελληνικής πλευράς είναι πιο αδυνατισμένη, δεν φαίνεται να τους απασχολεί.

Δυστυχώς, τα απανωτά παθήματα της τελευταίας διετίας δεν έχουν γίνει μαθήματα, γιατί οι παθόντες αποδεικνύονται ανεπίδεκτοι μαθήσεως. Είναι, για παράδειγμα, κωμικοτραγικό να τους ακούς να επιχειρηματολογούν υποστηρίζοντας ότι «η ελληνική υπόθεση είναι μέρος ενός γεωστρατηγικού παιχνιδιού» και, την ίδια ώρα, να διαρρέουν οι ίδιοι στα φιλικά τους μέσα ότι λίγο πριν από την αναχώρηση των εκπροσώπων των θεσμών από την Αθήνα, «τηλεφώνησαν από το Μαξίμου στον Επίτροπο Μοσκοβισί για να διαμαρτυρηθούν επειδή οι τρεις Ευρωπαίοι παρακολουθούσαν άφωνοι την Ντέλια Βελκουλέσκου του ΔΝΤ να μιλάει με ιταμό τρόπο στους Έλληνες υπουργούς».

Η συνέχεια που είχε η τηλεφωνική διαμαρτυρία έγινε γνωστή λίγες μέρες μετά, το βράδυ ενός χαμένου χρονικού οροσήμου, όπως ήταν το Eurogroup της 20ής Μαρτίου. Εκόντες άκοντες, οι Έλληνες υπουργοί έμειναν στις Βρυξέλλες, αφού τους διαμηνύθηκε ότι η άλλη πλευρά δεν είναι διατεθειμένη να επιστρέψει στην Αθήνα χωρίς να προηγηθεί συμφωνία. Αλλά και πάλι οι δικοί μας δεν φαίνεται να πτοήθηκαν.

Γιατί δεν πτοούνται; Διότι, όπως έλεγε κι ο σκληρός διαπραγματευτής στο σκετς του Καραγκιόζη, «θα μας δείρουν, θα κουραστούν, θα ιδρώσουν, θα αρρωστήσουν και στο τέλος θα πεθάνουν». Δεν είναι αυτό επιτυχής διαπραγμάτευση;

Οι κάλπες και τα… «γύφτικα σκεπάρνια»

          Δεν ξέρω πως ακριβώς συμπεριφέρονταν τα… «γύφτικα σκεπάρνια» της γνωστής παροιμίας στην οποία ανατρέχουμε όταν θέλουμε να δείξουμε πόσο πολύ απολαμβάνει κάποιος κάτι που ήταν για εκείνον αρκετά επίζηλο ή και αναπάντεχο.

Φαντάζομαι ότι θα… «καμάρωναν» κάπως σαν τον γνωστό -από το «ραντεβού στα γουναράδικα»…- βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Βαγγέλη Διαμαντόπουλο, ο οποίος προήδρευε τις προάλλες σε Επιτροπή της Βουλής και εμφανώς απολάμβανε το αφ΄ υψηλού μοίρασμα του λόγου προς συναδέλφους του, -όπως η Ντόρα Μπακογιάννη…- και τη δυνατότητα να διευθύνει τις κοινοβουλευτικές εργασίες που τελούσαν υπό την εξουσία του.

Όποιος δεν είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει κάποιες από αυτές τις σκηνές και πολλές ακόμη από εκείνες που διαδραματίζονται το τελευταίο διάστημα στο πολιτικό προσκήνιο –για να μην επικαλεστούμε και το ακόμη πιο ενδιαφέρον παρασκήνιο…- πολύ εύκολα μπορεί να παρανοήσει λέξεις ή φράσεις που εκτοξεύονται και δημιουργούν σε ορισμένους την εντύπωση ότι είναι δυνατόν να οδηγηθούμε λίαν συντόμως σε βουλευτικές κάλπες.

Αντιθέτως, όποιος παρατήρησε την έντονα ζωγραφισμένη στο πρόσωπο του ικανοποίηση που έδειχνε ότι αισθανόταν ο Παναγιώτης Λαφαζάνης καθώς πατούσε στα ιερά πατώματα του Κρεμλίνου και ατένιζε απέναντι του τη σεπτή μορφή του Πούτιν (στην οποία είναι βέβαιο ότι πρόσθετε νοερά και το εμβληματικό υπογένειο για να μοιάζει περισσότερο με τον  παλαιότερο Βλαδίμηρο…), δύσκολα θα κατέληγε, ακόμη και αν δεν ήξερε την προσήλωση στον «δημοκρατικό συγκεντρωτισμό» του επικεφαλής της εσωκομματικής αντιπολίτευσης στο μεγαλύτερο κυβερνητικό κόμμα, στο συμπέρασμα ότι η συγκυβέρνηση μπορεί να κινδυνεύσει με εκ των ένδον ανατροπή.

Εν ολίγοις, «πλανάται πλάνην οικτράν» όποιος παίρνει τοις μετρητοίς τους βερμπαλισμούς που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο ή ακούγονται στα τηλεοπτικά πρωινάδικα από χείλη κυβερνητικών για «ρήξεις», «συγκρούσεις» ή «μη υποχωρήσεις» και άγεται, έτσι, στο λανθασμένο συμπέρασμα ότι δεν θα αντέξουν οι κοινοβουλευτικές ομάδες του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝ.ΕΛ. να περάσουν τα μέτρα που έρχονται.

Το μέλλον είναι πάντα άδηλον, αλλά στην παρούσα φάση η κυβερνητική συνοχή δεν κινδυνεύει, καθώς τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝ.ΕΛ. εξακολουθούν να διάγουν έναν ονειρεμένο «μήνα του μέλιτος», απολαμβάνοντας εξουσία που οι περισσότεροι εξ αυτών είτε δεν είχαν διανοηθεί ποτέ, είτε, ακόμη και όταν την είχαν διανοηθεί, αποτελούσε άπιαστο όνειρο. Η πλειονότητά τους, άλλωστε, εξέφραζε περιθωριακές απόψεις, τέτοιες που, εδώ που τα λέμε, δεν απείχαν και πολύ –ως προσέγγιση στην πραγματικότητα- με τις αποδείξεις για τα «καταπιστεύματα» των τρισεκατομμυρίων που… έψαχνε ο πρωθυπουργός όταν, στην πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξή του, πήρε στα χέρια του έγγραφα από ηλικιωμένη κυρία που ήταν μεταξύ εκείνων που του υπέβαλαν ερωτήσεις.

Ακούω με προσοχή τον ισχυρό αντίλογο που διατυπώνεται από πολλές πλευρές και τονίζει τις εμφανείς ιδεοληπτικές εμμονές από τις οποίες διακατέχονται πάμπολλοι από όσους κάθονται αυτή την περίοδο στα κυβερνητικά γραφεία ή στα κοινοβουλευτικά έδρανα της πλειοψηφίας. Επιμένω, ωστόσο, ότι, υπό τις παρούσες συνθήκες, η ιδιοτέλεια είναι πολύ πιο ισχυρή και υπερνικά την ιδεοληψία.

Το μαρτυρούν, άλλωστε, ήδη τόσο πολλά… Τα πρωθυπουργικά «παράπονα» ότι η αντιπολίτευση δεν βοηθάει και λειτουργεί ως «πέμπτη φάλαγγα». Τα φαινόμενα της εξουσιαστικής αλαζονείας που τόσο γρήγορα άνθισαν. Οι προμήθειες εξοπλισμών και τα «σούρτα φέρτα» σε εκθέσεις οπλισμού. Οι Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου, τα επείγοντα νομοσχέδια και οι άσχετες τροπολογίες. Τα φραστικά ατοπήματα του υπουργού Εσωτερικών. Το πολύκροτο σόου της ηθοποιού από τη Λάρισα που θέλει να δείρει εκείνους με τους οποίους πριν από τρία χρόνια κάθονταν στα ίδια ακριβώς έδρανα. Οι συγγενείς και φίλοι που πήραν πρώτοι τις θέσεις στο δημόσιο. Οι απειλές για επιστράτευση του ΣΔΟΕ προς όσους δεν διευκολύνουν τη νέα εξουσία. Η αναγόρευση ως μείζονος πατριωτικού καθήκοντος της στήριξης, όχι της χώρας ή, έστω, της κυβέρνησης, αλλά –αν είναι δυνατόν, κύριε αντιπρόεδρε του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου!- του Αλέξη Τσίπρα προσωπικώς.     

Γι΄ αυτό, ας μην τρέφονται αυταπάτες. Πολύ περισσότερο όταν, όπως καλά θυμόμαστε οι παλαιότεροι, αρκετοί από τους σημερινούς υπουργούς είναι γαλουχημένοι με την υπεράσπιση ακόμη και υποθέσεων που βοά ο κόσμος ότι δεν μπορεί να τύχουν υπεράσπισης, με κορυφαίο, ίσως, παράδειγμα –μου ήρθε στο νου λόγω της πρόσφατης επετείου- την κατανάλωση φραουλών μετά το πυρηνικό δυστύχημα στο Τσερνομπίλ για να αποδείξουν ότι επρόκειτο για… αντικομουνιστική προπαγάνδα.

Όποιο, λοιπόν, και αν είναι το περιεχόμενο της επώδυνης και απολύτως «μνημονιακής» συμφωνίας που κυοφορείται, η έγκρισή της αυτή την περίοδο, από τους κυβερνητικούς βουλευτές θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Θα επιστρατευθούν διάφορα επιχειρήματα ώστε να δημιουργηθεί το κατάλληλο κλίμα που να δικαιολογεί την ίσως μεγαλύτερης έκτασης σε τόσο σύντομο χρόνο αθέτηση προεκλογικών εξαγγελιών.

Όταν, βεβαίως, φθάσουν τα επόμενα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ και καταρρεύσει το παραμύθι της ψευδο-«σεισάχθειας» που παγίδευσε πολλούς συμπολίτες μας στην ψευδαίσθηση ότι είναι δικαίωμα και όσων έχουν να μην πληρώνουν φόρους, τότε, καθώς αρκετά από τα σημερινά «γύφτικα σκεπάρνια» των υπουργείων και του Κοινοβουλίου δεν θα μπορούν πλέον να κυκλοφορούν στους δρόμους, τα πράγματα θα αρχίσουν να αλλάζουν και τα μέτρα δεν θα περνούν με τόσο ευκολία.